حورا

طوبی‌ آزموده‌ دختر مرحوم‌ میرزا حسن‌ خان‌ سرتیپ‌ در سال‌ 1257 ش‌ 1294 / ق. به‌ دنیا آمد. او در چهارده‌ سالگی‌ به‌ همسری‌ عبدالحسین‌ میرپنج‌ درآمد، این‌ زن‌ و شوهر فرزندی‌ نداشتند و اختلاف‌ سنی‌ آنها نیز زیاد بود. میرپنج‌ برای‌ مشغول‌ داشتن‌ زن‌ خود، او را به‌ وسیله‌ معلمان‌ خصوصی‌ به‌ تحصیل‌ فارسی‌ و عربی‌ و فرانسه‌ تشویق‌ کرد. آزموده‌ در این‌ فرصت‌ توانست‌ زبان‌ و ادبیات‌ فارسی، عربی‌ و فرانسه‌ را به‌خوبی‌ فرابگیرد.از اقدامات‌ مهم‌ طوبی‌ آزموده‌ که‌ موجب‌ شده‌ تا از او به‌ عنوان‌ فعال‌ سیاسی، اجتماعی‌ زنان‌ در دوره‌ مشروطه‌ یاد شود این‌ است‌ که‌ او در سال‌ . 1286ش‌ دبستان‌ دخترانه‌ <ناموس> را که‌ بعد از مدرسهِ‌ <دوشیزگان> دومین‌ مدرسه‌ دخترانه‌ در ایران‌ بود تأسیس‌ کرد. او را بیشتر بشناسیم.

آنچه‌ در پی‌ می‌آید متن‌ سخنانی‌ است‌ که‌ خانم‌ مک‌ الروی‌ در دسامبر سال‌ 2000 در کنفرانسی‌ که‌ به‌ منظور بررسی‌ ابعاد منفی‌ اتحادیه‌ اروپا در شهر میلان‌ ایتالیا برگزار گردید بیان‌ نموده‌ است. وی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از روشنفکران‌ آمریکایی‌ فعال‌ در زمینه‌ حقوق‌ زنان، دو کتاب‌ با نام‌های‌ <آزادی، فمینیسم‌ و دولت> و <زن‌ منطقی: راهنمایی‌ برای‌ بقای‌ روشنفکری> به‌ چاپ‌ رسانده‌ است‌ و ویراستار iFeminists.com یکی‌ از نویسندگان‌ سایت‌ Lewrockwell.com و نیز پژوهشگر موسسه‌ Institute Ludwig von Mises است. خانم‌ الروی‌ در این‌ سخنرانی، اتحادیه‌ اروپا را از منظر قوانین‌ جنسیتی‌ مورد نقد قرار می‌دهد. نقد وی‌ بر قوانین‌ جنسیت‌ اتحادیه‌ اروپا با استناد به‌ نظرات‌ ولتر در <نامه‌های‌ فلسفی> است. بدون‌ تردید منطق‌ ولتر (به‌ ویژه‌ جهان‌ بینی‌ و جامعه‌ آرمانی‌ مورد نظر او) و نحوهِ‌ استدلال‌ خانم‌ الروی‌ جای‌ بحث‌ و بررسی‌ دارد و ترجمهِ‌ این‌ مطلب‌ نه‌ به‌ معنای‌ تایید یا رد آن، بلکه‌ با هدف‌ طرح‌ چشم‌اندازهای‌ مختلف‌ در حوزهِ‌ بسیار بدیهی‌ فرض‌ شدهِ‌ تساوی‌ جنسی‌ است.

یکی از نهادهای بنیادین حفظ و تربیت نوع انسانی خانواده می‌باشد که در آن بچه‌ها با فراگیری ارزش‌ها و هنجارها و تربیت روانی مناسب برای ایفای نقش مثبت در بزرگسالی آماده می‌شوند. نهاد خانواده را از ابتدای خلقت انسان می‌توان جستجو کرد. مهمترین عامل فروپاشی این نهاد ارزشمند، متارکه یا طلاق می‌باشد. هرچند طلاق از ابتدای زندگی اجتماعی بشر وجود داشته و حتی طبق قدیمی‌ترین اسناد حقوقی، از ابتدا صورت قانونی نیز داشته است؛ ولی در هر عصری درصد نسبی طلاق در حد معقولی بود و جود آن ضرری جبران ناپذیری به بنیاد اجتماع وارد نمی‌ساخته است اما امروزه جامعه انسانی شاهد افزایش روز افزون نرخ طلاق در جامعه می‌باشد؛ به طوری که بیم نابودی بنیاد خانواده می‌رود و بدنبال آن جامعه شاهد روز افزون انحرافات اجتماعی ناهنجاری‌های روانی، انواع بیماری‌های روان پریشی در افراد مطلقه و فرزندان طلاق می‌باشد. این مقاله درصدد آن است تا با نگاهی اجمالی به تغییرات فرهنگی موجود در جوامع به اصطلاح پیشرفته اروپایی و نگرش آن‌ها به مسئله ازدواج، خانواده و طلاق، دورنمای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران که شتابان بدان سو می‌روند را ترسیم کرده باشد.

در مرداد ماه‌ سال‌ جاری‌ مسئول‌ و یکی‌ از اعضای‌ کادر علمی‌ دفتر مطالعات‌ و تحقیقات‌ زنان، در سفری‌ یک‌ هفته‌ای‌ به‌ لبنان، که‌ با هماهنگی‌ سازمان‌ فرهنگ‌ و ارتباطات‌ اسلامی‌ انجام‌ شد، علاوه‌ بر فعالیت‌های‌ تبلیغی‌ در موضوع‌ زن‌ و خانواده، با خواهران‌ طلبه، مسئولان‌ تشکل‌های‌ فرهنگی، مراکز علمی‌ لبنان‌ دیدار کرده‌ و موضوعات‌ مورد نظر را به‌ بحث‌ گذاشتند که‌ گزارش‌ مختصری‌ از آن‌ تقدیم‌ می‌گردد.

فریبا علاسوندعضو هیئت‌ علمی‌ دفتر مطالعات‌ و تحقیقات‌ زنان ومدرس‌حوزه اخیراً به کشورهای امارات، سوریه، لبنان، ترکیه، امریکا و عربستان‌جهت فعالیت علمی و تبلیغی سفر کرده بود که با او درباره وضعیت علمی، فرهنگی و اجتماعی زنان این کشورها گفت و گویی کردیم که می‌خوانید.

هم‌ اندیشی‌ زنان‌ و چالش‌های‌ پیش‌رو در تاریخ‌ /12تیرماه1384/ در محل‌ استقرار این‌ نهاد برگزار گردید و دیدگاه‌های مختلفی در زمینه زنان، جنبش‌ها و حرکت‌های اجتماعی آنان مطرح شد که بازتاب آن در این شماره از نشریه از آن جهت است که برای مخاطب محترم آشنایی بیشتری با برخی از جریان‌ها و مباحث مطرح شده حاصل گردد.

با آغاز دولت‌ جدید، مسئله‌ زنان‌ مانند بسیاری‌ از مسائل‌ کلان‌ جامعه‌ در مرکز توجه‌ و گفت‌ و گو قرار می‌گیرد. مسئله‌ زنان‌ در کشورها یکی‌ از محورهای‌ اصلی‌ شعارهای‌ انتخابی‌ است‌ و طبیعی‌ است‌ که‌ افکار عمومی‌ در پی‌ آن‌ است‌ که‌ چگونه‌ برنامه‌ها و راهکارهای‌ دولت‌ حاکم‌ در راستای‌ تــحــقـــق‌ شــعـــارهـــای‌ انــتــخــابــاتــی‌ حــرکــت‌ می‌کند. عمده‌ترین‌ شعار دولت‌ فعلی‌ در روزهای‌ انتخابات، ایجاد و تحقق‌ دولت‌ اسلامی‌ است. این‌ ایده‌ اگر چه‌ آرمان‌ یک‌ دولت‌ را بیان‌ می‌کند اما به‌ طور تلویحی‌ می‌توان‌ به‌ نوعی‌ این‌ ایده‌ یا شعار را نقد و آسیب‌شناسی‌ وضعیت‌ گذشته‌ و موجود دانست، در متواضعانه‌ترین‌ قرائت‌ می‌توان‌ مدعی‌ شد که‌ دولت‌ جدید و طرفداران‌ آن‌ معتقدند که‌ دولت‌های‌ گذشته‌ در راستای‌ تحقق‌ کامل‌ دولت‌ اسلامی‌ حرکت‌ نکرده‌اند و از تمام‌ توانایی‌ها و استعدادهای‌ خود برای‌ رسیدن‌ به‌ این‌ مهم‌ بهره‌ نبرده‌اند. در نوشتار پیش رو چنین طرحی از بوته نقد می گذرانیم.