۱.
چتر اخلاق فمینیستی رویکردهای بسیاری را نسبت به اخلاق که از انگیزهها و سرگذشتهای متداخل، نشأت میگیرند، در برمیگیرد. این انگیزهها فمینیستی هستند (با اقسام بسیار)؛ سرگذشتها، سرگذشت ستم دیدگی زنان در اموری است که آیریش یانگ، پنج صورت آن را چنین نام گذاری میکند: سوء استفاده مجاز شمرده شده اجتماعی، منزوی کردن، نداشتن اختیارات لازم، امپریالیسم فرهنگی و خشونت نسبت به زنان و دختران. در این مقاله به نحله های مختلف اخلاق فمنیستی پرداخته می شود.
۲.
چند وقت پیش خبری کوتاه در یکی از روزنامههای تقریباً کثیرالانتشار درج شد که برای ما مهم و جالب توجه بود. در این خبر چند سطری آمده بود که طی حکمی از سوی یونسکو مهندس سید شهابالدین طباطبایی به عنوان مشاور امور سازمانهای غیر دولتی منصوب گردید واز آنجا که موضوع داغ مطبوعات این طرف و آن طرف صبح و بعدازظهر و نیز نشریه ما بحث سازمانهای غیر دولتی است. به عنوان اولین خبرنگار سراغ ایشان رفتیم تا حال که سازمانهای غیر دولتی از طرف یونسکو دارای مشاور شدهاند سؤالات ما هم بی پاسخ نماند.
۳.
اسلام اصولاً چند همسری را مذموم میداند امّا به دلیل عدم پذیرش اجتماعی در صدر اسلام برای نفیِ کاملِ تعدد زوجات، اسلام آن را محدود نمود و در آیات قرآن جواز چند همسری را مشروط به رعایت عدالت کرد و رعایت عدالت را ناممکن خواند تا به تدریج زمینه محو چند همسری را ایجاد نماید. امروزه بر فقها و علمای دینی است که برای حذفِ تعدد زوجات یا محدود کردنِ آن به موارد بسیار خاص و ضروری اقدام نمایند. چند همسری نهادی نیست که توسط اسلام ایجاد شده باشد و از این رو مورد پشتیبانی و یا تأکید اسلام قرار داشته باشد.در این مقاله برآنیم تا حدود اسلام را در این زمینه بیشترباز کرده و بشناسیم.
۴.
نابرابری و ستم جنسی از دیدگاه اسلام و فمینیسم: نوشته حسین بستان (نجفی)، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه چاپ اوّل، پائیز 1382، تیراژ 1000 نسخه، قیمت 8000 ریال از جمله فعالترین زمینههای مطالعات در رشتههای علوم انسانی مطالعات تطبیقی است که در آن تلاش میشود تا یک موضوع و یا مسئله از منظر دو یا چند متفکر، مکتب، تمدن و یا دین مورد مطالعه و واکاوی قرار گیرد. و از طریق مقایسههایی که صورت میگیرد مشابهتها و تمایزات (حوزه‌های مورد مطالعه) در آن مسئله یا موضوع آشکارتر میشود و در نتیجه فهم عمیقتری نسبت به آن موضوع و یا مسئله به دست آمده و ارزیابیها و نقادهای منصفانهتر میشود.در این نوشتار ضمن معرفی کتاب به نقد آن می پردازیم.
۵.
تاریخ کشور ما مالامال از افرادی است که از طبقات پایین جامعه برخاسته و با توجه به هوش خدادادی و درک اولویتهای کشور و دردهای مردم، انسانهای موثری در تاریخ کشور شدند. البته روشن است که انسانهای مؤثر در سرنوشت کشور تنها اختصاص به مردان نداشته بلکه بودند زنانی که مستقیم یا غیر مستقیم در تاریخ کشور نقش اساسی را ایفا میکردند. یکی از زنان تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران انیسالدوله میباشد. اگرچه درباره انیسالدوله و زندگی خصوصی او مطالب فراوانی منتشر شده است امّا درباره فعالیتهای سیاسی و اجتماعی وی نوشته مستقلی نشر نیافته است. این مقاله سعی دارد. گامی هرچند کوچک در این راه بردارد.
۶.
اگر بتوان میان اهمیت یک موضوع و میزان انعکاس آن در رسانهها و مطبوعات رابطه مستقیمی را فرض کرد، یکی از موضوعات مهم در حوزه مسایل زنان، موضوع سازمانهای غیردولتی یا NGOهاست (اگرچه قلمرو سازمانهای غیردولتی اختصاصی به زنان ندارد و موضوعات دیگری را نیز در بر میگیرد ولی موضوع زنان یکی از مهمترین دغدغههای سازمانهای غیردولتی است مخصوصاً در کشور ما که طرح آن در مطبوعات در ماههای اخیر رشد چشمگیری داشته است. در این مقاله به بایدها و نبایدهای این حوزه بیشتر پرداخته می شود.
۸.
حضور زنان در عرصه مدیریت جامعه کمرنگ است و این مسأله ناشی از خواست مردان است که نخواسته و نمیخواهند زنان نیز زمام امور جامعه را در دست گیرند زیرا در آن صورت قدرت و ثروت را از مردان خواهند گرفت و موقعیت اجتماعی زنان ارتقا خواهد یافت فقط 13 درصد زنان شاغل در رده مدیریتی فعالیت دارند. این خبری است که در هفتههای گذشته باکس کوچکی از صفحات اجتماعی بعضی از روزنامهها را به خود اختصاص داد. در خبر آمده بود: یا وجود آن که تعداد زنان شاغل با تحصیلات عالی حدود 2/5 برابر مردان شاغل با همان میزان تحصیلات است، اما فقط 13 درصد آنها در ردههای مدیریتی فعالیت دارند. این آمار که نشان دهنده حضور کمرنگ زنان در مراکز تصمیمگیری است نافی تصمیمات بینالمللی است که به کشورهای مختلف عضو سازمان ملل و شرکتکنندگان و امضاکنندگان سندهای بینالمللی توصیه شده است.اما مشکل در کجاست و راهکارها چیست؟ موضوعی که در این مقاله پی گیری خواهد شد.
۹.
نویسنده ضمن معرفی مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی دربارهی ارث بری زنان از تمام اموال شوهر و این که در صورتی که زن تنها وراثِ شوهر باشد تمامی اموالِ او را به ارث میبرد؛ با استناد به برخی نظرات و دیدگاهها در این زمینه به دفاع از اینِ مصوبه پرداخته است نمایندگان مجلس ششم با اصلاح مواد 924 و 949 قانون مدنی و حذف مواد 947 و 941 همین قانون تصویب کردند که زوج یا زوجه از تمام اموال یکدیگر اعم از منقول و یا غیر منقول ارث خواهند برد و در صورتی که هر کدام از زوجین فوت کنند و هیچ وارث دیگری نباشد، تمام اموال متوفی به همسر وی میرسد.» ماجرای اصلاح و تصویب مصوبات جدید در مجلس از حدود 9 ماه پیش آغاز شد.که ادامه ماجرا را در این نوشتارپی می گیریم.
۱۰.
نوشته حاضر ضمن بررسی مسأله افزایش 70 درصدی حضور دختران در آزمون سراسری سال جاری با دو تن از کارشناسان گفتوگو کرده و نظرات آنان را در این زمینه مطرح ساخته است حاصل نظر یکی از کارشناسان ناصواب بودن سهمیهبندی جنسیتی دانشگاههاست و دیگری با احتیاط به لوازم نامطلوبِ عدم تعادل جنسیتی دانشگاهها اشاره دارد.
۱۱.
مسئله فروپاشی خانواده معضلی است که امروز جهان غرب بهسختی با آن دست و پنجه نرم میکند. بسیاری از اندیشمندان منصف فرو ریختن ارزشهای اخلاقی را که خود معلول عوامل متعددی است، مهمترین عامل آن بهشمار میآورند و در صدد یافتن راهی جهت مقابله با مسئلهی فروپاشی خانواده هستند.مقاله پیش رو اشاره ای به راه حل های مواجهه با این معضل اجتماعی دارد.
۱۲.
در آغازین روز آوریل 1996 م، خبر جنجال انگیزی، محافل مطبوعاتی و به دنبال آن افکار عمومی بریتانیا را لرزاند. این خبر حاکی از انتشار مقالهی ده تن از پژوهشگران در تأیید جنبش دفاع از حقوق زنان»، موسوم به «فمینیزم» بود. این مقاله در یکی از مشهورترین مجلات تخصصی علوم اجتماعی در بریتانیا، استشار یافت. در این مقاله، پژوهشگری به نام «کاترین حکیم» به دلیل پژوهشی که در یکی از شمارههای گذشتهی همان نشریه به چاپ رسانده بود، سخت به باد انتقاد گرفته شد. موضوع پژوهش خانم حکیم انعکاس نظرسنجی و پژوهشی میدانی خود در بارهی تمایل زنان انگلیسی به کار در داخل یا خارج منزل بود. نتیجه ی پژوهش وی، حاکی از تمایل اکثریت زنان انگلیسی به ماندن در منزل و رسیدگی و مراقبت از فرزندان به جای کار در خارج منزل بود، مگر آنکه شرایط دشوار مالی، آنان را به کار در خارج منزل وادارد.در این مقاله بازتاب های برآمده از این پژوهش را در جامعه و بر جریان های فمنیستی بررسی می کنیم.
