درخت حوزه‌های تخصصی

ارزش یک مَثَل در جلب توجه مخاطب و تسهیل در فهم مراد متکلم گاه بیشتر از توسعه کلام است، از این رو کاربرد تمثیل در اقناع مخاطب و فن سخنوری ارزش والایی دارد. فلسفة مثل های قرآن تنزّل مسائل بلند و بیان آنها در سطح افق فکری مردم است و نقش تاثیرگذار آن در تبیین مباحث، انکارناپذیر است؛ زیرا این فن، حقایق پیچیده را حس پذیر میکند. بر این اساس قرآن برای پایین آوردن سطح مطلب عقلی و قراردادن آن در دسترس فکر بشری، بارها از مثل استفاده کرده است. کاربرد تمثیل و دیگر شیوه های بیانی قرآن، از نشانه های اوج بلاغت ادبی و هنری قرآن کریم است. از سوی دیگر، میدانیم که هدف داستان ها و تمثیل های قرآنی، گزارشگری تاریخی نیست؛ بلکه پشت هر داستان و تمثیل، نتیجه ای اخلاقی و تربیتی نهفته است که مهم ترین آن دعوت به تدبر و تأثیرگذاری و در نهایت تربیت انسان است.

شیعه برای دوازده نفر از اهل بیت پیامبر (دوازده امام معصوم بعد از ایشان) معتقد به منزلت تفسیری ویژه ای است و آنان را همانند رسول خدا  مفسران برگزیده خدا، آگاه به همه معانی قرآن و مصون از خطا در فهم آن و علم کامل قرآن می داند؛ ولی اهل تسنن چنین شناختی ندارند و از آن دوازده نفر، فقط امیرالمؤمنین علی  را از مفسران صحابی به شمار میآورند و سایر آنان را حتی از مفسران صحابی و تابعی نیز به شمار نیاورده اند. این مقاله مستندات این اعتقاد شیعه را بیان میکند و در آن برای اثبات اینکه اهل بیت پیامبر مفسران برگزیده خدا بوده اند، به حکمت خدا و نصوص امامت، حدیث ثقلین و برخی روایات صریح استدلال می کند و دلالت آیات «... وَمَا یَعْلَمُ تَاْوِیلَهُ إِلاَ اللهُ وَالرَاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ...» و «... وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ» بر اختصاص علم کامل قرآن به آنان را به گونه ای جدید تبیین می نماید.

این نوشتار،به واژه شناسی لغوی و تاریخی زکات پرداخته است.در این جا سیر تاریخی واژه زکات و سپس،بسط و توسعه آن تحلیل شده است.

عبادت هدف آفرینش انسان و بعثت پیامبران الهی است. رفتار بشر از آغاز پیدایش تا کنون شاهد این نیاز می باشد و رازِ آن را باید در عهد و پیمان خدا با بنی آدم در صحیفه فطرت جستجو کرد. عبادت خدا تنها راه رشد انسان و یگانه مسیر رسیدن به کمال است. تقوا، آرامش، آزادگی، رسیدن به مقام یقین و در امان ماندن از اغوا و سیطره ابلیس، تنها بخشی از آثار و برکات عبادت است و آشنایی با برکات عبادت و باور آنها انگیزه بندگی و شور زندگی را فزونی می بخشد. عبادت از عقیده برمی خیزد و ثمره اش به صورت ملکات فاضله اخلاقی تجلی می یابد. از سوی دیگر روح را صیقل می دهد و اعتقادات دینی را مستحکم می کند و انسان در سایه آن هر لحظه به سوی قرب الهی حرکت می کند.

مرگ لازمه جداییناپذیر زندگی بشر است؛ اما چه باید کرد تا سنگینی غم آن کاهش یابد؟ ازعوامل مهمی که سلامت روان آدمی را به مخاطره میاندازد، فشارهای روانی است کهپدیده های گوناگونی سبب آن میشود. یکی از این پدیده ها، مرگ است. این نوشتار با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی در پی ارائه مهارت های قرآنی در تحملِ فقدانو مرگ عزیزان است که آدمی در پرتو آن میتواند فشار روانی مصیبت را تحمل، بلکه از آندر رشد و تعالی خویش بهره بگیرد. مقاله حاضر با تکیه بر آیات قرآن کریم و روش تفسیر موضوعی و معناشناسی، به بیانمهارت های قرآنی تحمل فقدان عزیزان میپردازد. قرآن برای تحمل مرگ عزیزان،مجموعه ای از مهارت های شناختی (خداشناختی، انسان شناختی، روان شناختی وجهان شناختی) و مهارت رفتاری (تقوامداری) و مهارت های اخلاقی (یاد خدا، صبر، توکلو تسلیم) را ارائه داده است که به تفصیل در نوشتار بدان ها پرداخته میشود. حاصل ایننوشتار این است که آدمی برای تحمل فقدان عزیزان، ناگزیر از بهره گیری مهارت های ارائهشده قرآنی است، وگرنه هم گرفتار جزع و فزع، اضطراب و افسردگی روحی میشود و هم ازمطلوب فطری خویش که تکامل روحی است، دور میماند.