سید حشمت الله مرتضوی زاده

هدف پژوهش حاضر مقایسه ساختار و عناصر اصلی طرح درس در منابع منتخب بین المللی روش تدریس با منابع منتخب روش تدریس در ایران است. روش پژوهش از نوع مطالعه تطبیقی است و با رعایت چارچوب حاکم بر مطالعات تطبیقی از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه آماری شاملِ منابع منتخب بین المللی روش تدریس تمام کشورهایی است که در نظام آموزشی خود از طرح درس استفاده می کنند. با تأیید صاحب نظران امر، از میان منابع مختلف از صاحب نظران سه کشور پیشرو در زمینه طرح درس شاملِ آمریکا، انگلیس و کانادا به ترتیب هانتر (2004)، جان (2006) و ترو (2008) به صورت هدف مند به عنوان نمونه پژوهش، انتخاب و ساختار و عناصر اصلی طرح درس آن سه متخصص با منابع دو صاحب نظر پیشرو ایران از شعبانی (1390) و صفوی (1390) مقایسه شد. ابزار گردآوری اطلاعات، فرم فیش برداری از اسناد و مدارک، جستجو در شبکه جهانی اینترنت و مطالعات تطبیقی درباره طرح درس می باشد. رویکرد تجزیه وتحلیل داده ها توصیفی - تحلیلی است. یافته ها حاکی از آن است که ساختار و عناصر طرح درس در ایران بیشتر خطی است و فرایند طولانی تری نسبت به طرح درس در کشورهای منتخب دارد. این عامل فرایند طراحی و اجرای طرح درس را پیچیده تر می کند. شباهت ها بیش تر در عناصر، مواد و منابع، هدف های رفتاری و ارائه درس می باشد. این پژوهش با مقایسه و نقد و بررسی الگوهای رایج، الگویی با مشخصات غیر خطی، پویا، مارپیچی و فرارونده پیشنهاد می کند. در این الگو، افزون بر حفظ نقاط قوت طرح درس های رایج جهانی، سعی شده است تا نقاط ضعف آن الگوها نیز برطرف شود.

همگام با تغییرات صورت گرفته در نظام آموزشی کشورمان، پس از تدوین سند تحویل بنیادین آموزش وپرورش، در آموزش دوره ابتدایی نیز تغییراتی ایجاد شد که چالش هایی را درپی داشت. در همین راستا، هدف اصلی از تحقیق حاضر، بازنمایی تجارب معلمان مدارس ابتدایی چندپایه روستاییِ استان قم درخصوص چالش های نظام دوری بوده است. این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شده و جامعه آماری آن، شامل کلیه معلمان مدارس ابتدایی چندپایه روستایی بوده است که به طور مداوم، بیش از سه سال پیاپی منتهی به سال تحصیلی ۱۴۰1-۱۴۰2 به دانش آموزان چندین پایه در یک مدرسه آموزش داده اند. نمونه گیری نیز با استفاده از شیوه هدف مند ملاک محور با رعایت اصل اشباع نظری ازطریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند انجام شده است و داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون تحلیل شده اند. برای اعتباربخشی به داده ها از دو راهبرد بازبینی اعضا و تحلیل همگنان استفاده شده و برای بررسی پایایی، نوشته ها واکاوی و سعی شده است طی فرایند رمزگذاری، معنای رمزها تغییر نکند. یافته ها نشان می دهند تجربه معلمان روستایی در نظام دوری، در سه مضمون کلی، شامل چالش های حرفه ای، چالش های سازمانی و چالش های رابطه ای مشخص شده است و این سه مضمون کلی به استخراج شانزده مضمون فرعی انجامیده اند. عرضه آموزش های ضمن خدمت تخصصی آموزش در نظام دوری، ایجاد بسترهای لازم، و ارتقابخشیدن سطح آگاهی والدین درخصوص تقویت رابطه خانه و مدرسه از توصیه های این پژوهش است.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش تلفیقی بر یادگیری درس ریاضی دانش آموزان کلاس های چندپایه بود. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان کلاس های چندپایه شهرستان بویراحمد در سال تحصیلی 1400-1399 و نمونه مورد مطالعه دو کلاس 18 نفری (مجموع 36 نفر) بودند که به صورت داوطلب آزاد در این پژوهش شرکت کردند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده آزمون معلم ساخته بود که برای تعیین روایی آن، از قضاوت متخصصان و برای تعیین پایایی این آزمون از شاخص پایایی مصححان استفاده شد. طرح پژوهش با رویکرد کمی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل است که طی آن تأثیر متغیر مستقل (آموزش تلفیقی) بر روی متغیر وابسته پژوهش (توانایی حل مسائل ریاضی) در دانش آموزان کلاس های چندپایه بررسی شده است. پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه، مداخله آزمایشی (آموزش تلفیقی) در 10 جلسه 60 دقیقه ای اجرا گردید. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین مؤلفه های یادگیری ریاضی بین گروه کنترل و آزمایش وجود دارد؛ لذا آموزش تلفیقی موجب افزایش یادگیری ریاضی در دانش آموزان کلاس های چندپایه شده است. به علاوه نتایج نشان داد که استفاده از آموزش تلفیقی در افزایش یادگیری ریاضی در دانش آموزان در کلاس های چندپایه در طول زمان ثبات دارد. بنابراین با ایجاد شرایط لازم برای تلفیق محتوای دروس پایه های مختلف، می توان با اجرای تدریس تلفیقی به صورت همزمان زمینه یادگیری عمیق مفاهیم ریاضی را در زمان کمتر در دانش آموزان فراهم نمود. از این طریق می توان انتظار داشت که یادگیری مطالب ریاضی برای دانش آموزان ساده تر، پایدارتر و عمیق تر می شود.

این مطالعه با هدف فهم تجربه زیسته معلمان تازه کار از چالش های تدریس در کلاس های چندپایه طراحی و در چارچوب روش پژوهش کیفی و طرح پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد. شرکت کنندگان در این پژوهش، 24 نفر از معلمان تازه کار (سابقه یک تا سه سال) در کلاس های چندپایه بودند که براساس معیارهای ورود به پژوهش به شیوه هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه های نیمه ساختاریافته شرکت کردند. تحلیل مصاحبه ها با استفاده از الگوی کلایزی انجام شد. یافته های این پژوهش به شکل گیری هفت مقوله و 33 کد منجر شد. این هفت مقوله عبارت است از: چالش های سازمانی و ساختاری، مرتبط با دانش تخصصی، فیزیکی و بافتی، مرتبط با دانش آموزان، والدین، کلاس داری معلم و مواجه با موقعیت های غیرمنتظره. براساس یافته های این پژوهش، پیشنهاد می شود معلمانی که حداقل سه سال سابقه تدریس در کلاس های عادی دارند، در کلاس های چندپایه مشغول به کار شوند؛ همچنین درس های مربوط به کلاس های چندپایه در رشته آموزش ابتدایی به صورت تیمی (عضو هیئت علمی و معلم با تجربه تدریس در کلاس های چندپایه) آموزش داده شود؛ به همین دلیل تصمیم گیرندگان نظام آموزشی، برنامه های آموزشی مناسب را برای رفع چالش های معلمان تازه کار در کلاس های چندپایه طراحی و اجرا می کنند.

هدف مقاله حاضر شناخت عوامل تأثیرگذار در کیفیت مدیریت زمان یاددهی-یادگیری در کلاس های چندپایه از دیدگاه معلمان باتجربه است. رویکرد پژوهش، کیفی از نوع پدیدار نگاری است. جامعه پژوهش، معلمان کلاس های چندپایه شهرستان یاسوج بودند که از طریق نمونه-گیری هدفمند، تعداد (24) نفر از آنان با رعایت اصل اشباع نظری از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته در پژوهش شرکت کردند. جهت دستیابی به روایی سؤال های مصاحبه از نظرات استادان گروه علوم تربیتی استفاده شد. برای اطمینان از اعتبار داده های پژوهش، پس از استنتاج متن مصاحبه ها، آنها به مصاحبه شوندگان ارائه شد تا نظر تأییدی آنها در این زمینه به دست آید. مصاحبه ها کدگذاری و مقوله بندی شده سپس تحلیل و دسته بندی شدند. بر اساس یافته های به دست آمده؛ تجارب معلمان درباره عوامل تأثیرگذار در بهبود کیفیت مدیریت زمان یاددهی-یادگیری در کلاس های چندپایه در دو مقوله کلان ایجابی و سلبی تقسیم شدند. مقوله کلان ایجابی شامل: (3 مقوله) اصلی و (9مقوله) فرعی و مقوله کلان سلبی شامل (5 مقوله ) اصلی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نظارت والدین بر تکالیف درسی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس املاء و ریاضی پایه چهارم مدارس ابتدایی پسرانه شهرستان سیرجان بود. روش: روش پژوهش ازجمله پژوهش های شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه چهارم مدارس ابتدایی پسرانه شهرستان سیرجان (4321 N=) در سال تحصیلی 93-1392 بود. حجم نمونه متشکل از 60  نفر دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی بوده است که 30 نفر آن ها گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه بوده است و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری به کاررفته در این تحقیق آزمون معلم ساخته درس املا و ریاضی بود که روایی و پایایی آن ها مورد تائید قرارگرفته است. برای تجزیه وتحلیل آماری داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کواریانس) استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد و میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت دارند نسبت به دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت ندارند در درس املا پایه چهارم ابتدایی بالاتر است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت دارند نسبت به دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت ندارند در درس ریاضی بالاتر است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که نظارت والدین بر تکالیف درسی دانش آموزان بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس املا و ریاضی تأثیر دارد.

تحقیق مهارتی است که برای هر دانشجویی مهم است. این مقاله با هدف شناسایی و طبقه بندی مشکلات درس روش تحقیق از دیدگاه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، پردیس کوثر یاسوج انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان سال دوم پردیس کوثراست که این واحد درسی را با موفقیت گذرانده اند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 40 نفر انتخاب شد. روش پژوهش از نوع دلفی بوده که نوعی ارزیابی کیفی است. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود و برای تحلیل داده ها از فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. یافته ها نشان دادکه مشکلات درس روش تحقیق را می توان به سه بخش؛ آموزشی، نگرشی و ساختاری تقسیم کرد. با توجه به نتایج به دست آمده و نیاز فوری دانشجو- معلمان جهت کسب مهارت های علمی و عملی تحقیق بهتر است مسؤولان دانشگاه فرهنگیان درباره نحوه تدریس این درس، تعداد دانشجویان آن برای هر استاد و همچنین ساعت اختصاص داده شده به آن درس تجدید نظر کنند.