محمدرضا کمالی بانیانی

محمدرضا کمالی بانیانی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

صور تمثیلی آنیموس در اشعار فروغ فرخزاد

تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۶
یکی از جمله شاعران تاثیر گذار در ادب پارسی فروغ فرخزاد است. با توجه به سیطره شعر آرمان گرای او در تقابل با شعر آرمان گریز ، شعر او به سوی نوعی دمکراتیک شعری سوق یافته است. واکاوی دقیق اشعار او، دگردیسی و دگرنویسی اشعار او را از نوعی هرمنوتیک ذوقی به نوعی هرمنوتیک فلسفی نشان می دهد. هدف این بررسی نمایان ساختن صور تمثیلی در اشعار فروغ فرخزاد است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی آشکار سازی جنبه های تمثیلی آنیموس در اشعار فروغ فرخزاد صورت گرفته است. بر پایه این پژوهش مشخص می شود صور مثالی آنیموس که فروغ فرخزاد در اشعار خود از آنها بهره جسته اند کدامند و هر کدام چه تاثیری در بیان اندیشه های وی داشته است، نتایج این پژوهش نشان می دهد صور مثالی آنیموس را در اشعار فروغ فرخزاد در جایگاه هایی منسجم و در اشکال متفاوتی همچون اساطیر ، مراسم مذهبی، رویا ها و تخیلات فردی و... نمایانگر شده است. یافته اند.
۲.

نگرشی به تمثیل در ادبیات تعلیمی

کلیدواژه‌ها: شعر و نثر فارسی تعلیم و تمثیل دانش های فلسفی و اجتماعی نظم تعلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۲۱۳
تمثیل که شاخه ای از تشبیه است ذکر روایتی است به شعر یا نثر که مفهوم واقعی آن را از طریق برگرداندن اشخاص و حوادث به صورت هایی غیر از آنچه که در ظاهر دارند حاصل می شود یا بیان داستان و حدیثی است به طریق ذکر مثال و مثل در اصطلاح ادبی نوع خاصی است که آن را به فارسی داستان  (دستان) می گویند و مثل و افسانه در معنی وجاهت اشتراک دارند. ادبیات تعلیمی، نوشته ها و آثاری است که برای خواننده و دریافت کننده پیام، دانش و معارفی را بیان کند و یا تعلیماتی از قبیل علوم فلسفی، مذهبی و دیگر علوم را نشان دهد. در طول سالیان گذشته و قرن هایی که بر ادبیات فارسی گذشته، آثار بسیاری در ادبیات تعلیمی همراه با تمثیل در شعر و نثر پدید امده است که هر کدام دریایی از معارف را به همراه دارد امّا در تصّور ادب فارسی نیز آثاری یافت می شود که هر از چندی در تاریخ ادبیات فارسی در زمره ادب تعلیمی قرار می گیرد امّا داخل در ادبیات نیست که باید این آثار را نظم تعلیمی بنامیم.
۳.

بررسی بن مایه های تعلیمی و اخلاقی رمان سووشون

کلیدواژه‌ها: سووشون ادبیات تعلیمی بازگشت به خویش وطن دوستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۱۷۲
سووشون یک رمان تاریخی- سیاسی، با نثری دقیق و محکم است. این اثر از نظر فن داستان نویسی و پرورش درون مایه بسیار قوی و همچنین اولین داستانی است که شخصیّت محوری آن یک زن می باشد. در این رمان موضوعات مختلف همانند مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، تاریخی، تعلیمی و حماسی با هم ترکیب شده اند و اثری جاودانه را خلق کرده اند. هر چند در اغلب پژوهش ها و نقد ها این رمان از حیث سیاسی مورد بررسی قرار گرفته اما جنبه تعلیمی آن به قدری قوی است که می توان این اثر را در زمره یکی از آثار تعلیمی قرار داد. در واقع ندای پس زمینه سووشون، ندایی آگاه ساز، تذکر دهنده و تعلیم گرایانه است. بر همین اساس در این پژوهش به بررسی جنبه های تعلیمی رمان سووشون پرداخته خواهد شد.
۴.

نقش عناصر تعلیمی در دگرگشت زبان شعر انقلاب

کلیدواژه‌ها: شعر انقلاب عناصر تعلیمی تحول ادبی دگردیسی زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
انقلاب سال 57 بزرگ ترین حادثه بعد از انقلاب مشروطه در تاریخ ایران به شمار می رود. هر انقلابی در بطن خود علاوه بر مسایل و موضوعات گوناگونی که با خود همراه دارد، به یک تجربه ادبی جدید نیز منجر می شود. هر چند عده ای معتقدند شعر پس از انقلاب به سوی نوعی دگردیسی (نه نوآوری) حرکت کرده است اما قالب های سنتی در هم نشینی با قالب های نوین شعر ایران از لحاظ آرمان، عواطف و رویکرد به دگرآفرینی های ساختار صور خیال، قالب و ... توانسته است روندی پیشرو داشته باشد. یکی از مهم ترین تحولاتی که در شعر دوره انقلاب اسلامی علاوه بر موارد فوق به وقوع پیوسته است، بی شک دگردیسی در زبان شعراست. از آن جا که محور اغلب تفکرات شعراء در اطراف قطبی جدید از عناصر تعلیمی، اخلاقی، ارزش ها و آیین های نو پرسه می زند، لذا فرهنگ و آداب برخاسته از چنین خواهش هایی به شکل های گوناگون در زبان شعر انقلاب تبلور یافته و آن را دچار تحول و دگرگونی کرده است.
۵.

واکاوی بیان شیوه های تمثیلی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن تمثیل کارکردها شاخه ها و شاخصه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۱
تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می توان از آن استفاده کرد. یکى از روش هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه گویى است. داستان هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه هاى تمثیلى بوده و هر یک به طور غیرمستقیم حامل پیام و نکته اى مى باشند. با عنایت به این موضوع که بخش اعظم پژوهش هاى قرآنى در باب نکات اخلاقى و تربیتى است و تحقیق در زمینه انواع تمثیل در قصّه ها و مَثَل هاى قرآنى از دیدگاه ساختار و محتوا بسیار اندک است، در این مقاله به واکاوی کارکردهای تمثیل در قرآن پرداخته شده است.
۶.

صور مثالی آنیموس یونگ در رمان سو و شون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صور مثالی آنیموس یونگ سیمین دانشور سو و شون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۸
"آنیما" و "آنیموس" دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند ؛ که ابتدا توسط روانشناسانی چون یونگ مطرح شدند، و بارها و بارها در آثار شاعران و نویسندگان مختلف نمود یافته اند. کهن الگوی آنیما نیمه زنانه در وجود مردان ، و آنیموس نیمه مردانه در وجود زنان است. این کهن الگوها تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد، و تحت تأثیر شرایط اجتماعی و زندگی هر شخص دچار تغییر و تحول می شود. سیمین دانشور یکی از نویسندگانی است که این تصویرها را در اشکال مختلف در آثار خود، و به ویژه در رمان "سو و شون" بروز داده است. در این مقاله به بررسی و تطبیق جنبه های صور مثالی آنیموس یونگ و سیمین دانشور با تأکید بر رمان "سو و شون" پرداخته خواهد شد.
۷.

نقش عناصر تعلیمی در دگردیسی قالب مثنوی در شعر انقلاب

کلیدواژه‌ها: شعر انقلاب مثنوی عناصر تعلیمی دگردیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۸
شعر انقلاب هر چند عمدتاً در حوزه قالب های شناخته شده کلاسیک و نو حرکت کرده است اما فضاهایی تازه و درون مایه ای متفاوت با پیشینه ریشه دار خویش آفریده است. نگاه به انسان و جهان و حرکت در قلمروی اندیشه ها و مضامین مذهبی به گونه ای در شعر انقلاب دیده می شود، که هرگز تا این گستردگی و عمق در سروده های قبل از انقلاب و حتی دوره های دوردست ادبیات ما سابقه نداشته است. توجه به عناصر ارزشی، اخلاقی، تعلیمی، پیوند با تاریخ، تلمیح و تطابق تاریخی حتی خارج از مرز جغرافیایی و تکریم از انقلابیون، بنیادی ترین عوامل نوپردازی در قالب ها هستند. نوگرایی در شعر انقلاب و پس از آن تغییر در زبان و تعبیرات و تازگی مضامین و اندیشه با حفظ قالب بوده است. پیوستگی معنایی در قالب های کهن پس از انقلاب و انسجام در نظم عمومی تازگی دارد. بنیان های عقیدتی انقلاب، در قالب موجب رواج اصطلاحات رایج فرهنگ دینی شد و این امر خود راه گشای بسیاری از  نوآوری ها در قلمروی تعبیرات و ارتباط های واژگانی بود.
۸.

بن مایه های تعلیمی صور خیال (تشبیه) در شعر انقلاب اسلامی

کلیدواژه‌ها: صور خیال تشبیه تشبیهات انقلابی فرهنگ شهادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۶
بی شک، شاعر انقلاب در هر یک از زمینه های شعری به نوشتن و آفریدن گرایشی ذاتی داشته است و دیدش نسبت به انسان، جهان، مذهب، طبیعت و ... دگرگون گشته است. در شعر بیش از هر چیز، شاعر در پی حس کردن مفاهیم انتزاعی برای مخاطب است که در این روند از کارکردهای فراوانی بهره جسته است. مثلاً کارکرد رنگ یا تعبیرات و اصطلاحات جدیدی که با تعاملات فرهنگی نو پدید وارد شعر شده اند. در این راستا استفاده از صور خیال با بن مایه های تعلیمی اخلاقی یکی از مهم ترین دست مایه های شعرای این دوره بوده است. در این مقاله ضمن اشاره به دگردیسی ساختاری صور خیال در شعر انقلاب اسلامی، به بررسی بن مایه های آن نیز پرداخته می شود. بن مایه های تعلیمی صور خیال در شعر انقلاب را عناصری همانند باورها و اعتقادات، عناصر انقلابی، عناصر خاص فرهنگ شهادت و ... در بر گرفته است.  
۹.

نقش عناصر تعلیمی در تحول ساختاری و محتوایی قالب شعر انقلاب

کلیدواژه‌ها: شعر انقلاب قالب شعری نو آفرینی غزل سنتی و نو عناصر تعلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۱
شعر امروز ایران در حال طی کردن مرحله گذر و به عبارت دیگر در حال دگردیسی است. اگر شعر امروز را تداوم زاینده و پوینده شعر کهن بدانیم، این شعر حتی در سرکش ترین حالات هم دنباله روی شعر سنتی و کهن است. اما تحولات صنعتی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... خواه ناخواه تأثیر گذار است. ادبیات به عنوان کاربردی ترین هنر متأثر از این تحولات است و بی شک شاعر انقلاب در هر یک از زمینه های شعری با نو شدن و نوآفریدن گرایش ذاتی داشته است. آنچه در شعر انقلاب عامل اصلی تحولات لفظی و معنایی در قالب است روی آوری شعرا به بیان مسایل تعلیمی، اخلاقی و ارزشی است که استفاده از آنها به ناچار شاعر را به سوی دگردیسی در ساختار، واژگان، زبان، صور خیال، اندیشه و قالب شعر پیش برده است. در این مقاله از عوامل تحول ساز در زمینه های لفظی و معنایی یکی از قالب های رایج شعر انقلاب، یعنی غزل سخن به میان می آید. از میان قالب های سنّتی، غزل بیش ترین کاربرد را در شعر انقلاب داشته و حجم غزل های سروده شده نسبت به قالب های دیگر بیشتر است. نوآوری شاعران این دوره در غزل سرایی، غزل این دوره را با ویژگی هایی همراه کرده است.
۱۰.

عناصر تعلیمی، اخلاقی و بن مایه های اساسی شعر انقلاب اسلامی

کلیدواژه‌ها: شعر پس از انقلاب مضامین تعلیمی اخلاقی نوآوری در اندیشه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۷۱
شعر امروز، در مسیر انقلاب اسلامی گویاترین نمود در هستی امروزین ما و در عین حال نشان قدرت و شایستگی های ذهنی آن در عرصه ادبیات جامعه است. تنوع در شکل و محتوای هر چهار مقطع تاریخی، یعنی، زمان نضج گیری انقلاب، پس از آن جنگ و شعر پس از جنگ، پژواک اندیشه های ملون این نسل پویاست. در نگاه به روند رو به پیش، به ارزش هایی می رسیم که قادر است شعر معاصر را سرانجام از فضای موجود و چند تکه گذشته، به فضای والای تعلیمی- اخلاقی و بس گسترده تر و یگانه تری که سزاوار آن است بکشاند. چنان که بر کل فرهنگ ما نیز مسلط شود و بتواند با پیش آهنگان تمدن بشری، راه حفظ و حراست از اعتلای حق و شأن آدمی را بپیماید. بررسی بن مایه های اندیشه ی شعر پس از انقلاب اسلامی که همگی منشأ اخلاقی- تعلیمی و مذهبی دارند مد نظر این پژوهش است.  
۱۱.

بن مایه های تعلیمی دین از دید جلال آل احمد

کلیدواژه‌ها: آل احمد دین اسلام عناصر تعلیمی وحدت کلمه زمینه تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۰۴
دین اسلام دینی است جهانی و برخوردار از یک سلسله عناصر تعلیمی، امور اعتقادی و مقررات اخلاقی و عملی است که به کار بستن آنها سعادت و نیک بختی انسان را در دنیا و آخرت تأمین می کند. مقررات تعلیمی دین اسلام که از جانب آفریدگار جهان فرستاده شده به گونه ای است که هر فردی از افراد بشر و هر جامعه ای از جامعه های انسانی که آنها را به کار بندد، بهترین شرایط زندگی و مترقی ترین کمال انسانی برایش فراهم خواهد شد. جلال آل احمد یکی از برجسته ترین روشن فکرانی است که در زمینه های گوناگون از جمله غرب زدگی، دین، حقوق زنان، دولت، روشن فکری و... صاحب نظر بوده و قلم فرسایی کرده است. اینمقالهمی کوشدتادیدگاه و تلقیجلالآل احمد راازدین، عللوریشه هایپدیدارتاریخی آنونیزفهمویازبنیان های تعلیمی آن کهنقشیاساسی درشکل گیری پاردایم فکری جامعه آن روز ایرانیان داشت مورد نقد و بررسی قرار دهد
۱۴.

«بررسی نظریه عرفانی ولایت از دیدگاه چند تن از عرفا»

کلیدواژه‌ها: انسان کامل ولایت شیخ محمود شبستری امامان نور محمدی شیخ محی الدین عربی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی عرفان نظری
تعداد بازدید : ۲۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۶۰
مساله ولایت، از مباحث مهم عرفان نظری است که پایه های استوار فلسفی نیز دارد. در حقیقت مرتبه پایانی سیر عارفان است که خود در صحایف و مکتوبات و آثار خویش با عبارت های گوناگون از آن یاد کرده اند. همچون فناء ذاتی یا مقام محو اسم و رسم و رفض تعینات و یا مقام توحید ذات و فناء در توحید، البته بحث ولایت در علم شریف فقه و علم کلام نیز دامنه ای وسیع دارد و فقیهان و متکلمان از دیدگاه فقهی و کلامی به بررسی و کاوش پیرامون آن پرداخته اند، ولی بحث ولایت در عرفان، دیگر است و حد آن دو علم، دیگر. بزرگان بسیاری به نگاشتن رساله در موضوع ولایت پرداخته اند که مرحوم محدث عالیقدر شیخ آغابزرگ تهرانی در جلد 25 کتاب خویش به نام «الذریعه فی تصانیف الشیعه» از آنان یاد کرده است. آنچه که مهمترین بحث این مقاله را دربرمی گیرد، اثبات این مطلب است که بسیاری از عرفا در بسیاری از اندیشه ها و نظریه های عرفانی به ویژه ولایت از شیخ محی الدین عربی تاثیر پذیرفته اند. به گونه ای که حتی عده ای از آنها این نظریه را فقط با لحن دیگری بیان کرده اند. عارفانی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند، شیخ محمود شبستری، عطار نیشابوری و علامه طباطبایی است. علاوه بر این این سه عارف بزرگ، دو به دو با یکدیگر نیز از حیث این نظریه عرفانی مورد مقایسه قرار گرفته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان