سید محمود طاهری

چالش های آموزش الکترونیکی درس احتمال و آمار مهندسی با مطالعه ای آمیخته بررسی شده است. در این راستا، دیدگاه استادان و دانشجویان این درس در دانشکده های فنی دانشگاه تهران، در دو نیمسال تحصیلی 2-1399 و 1-1400، جمع آوری و بررسی شده است. به این منظور، پرسشنامه ای شامل 16 پرسش برای مصاحبه نیمه ساختاریافته با استادان و پرسشنامه ای شامل 5 پرسش باز پاسخ، 13 پرسش طیف لیکرت و یک پرسش چندگزینه ای برای دانشجویان تدوین شد. دیدگاه استادان با تحلیل موضوعی و کدگذاری استقرایی بررسی شد. دیدگاه دانشجویان دو نیمسال نیز بر پایه آزمون های آماری ارزیابی و مقایسه شد. تحلیل همبستگی پاسخ های دانشجویان نیز انجام شد. از دیدگاه استادان، چالش ها را می توان به دسته های چالش های ارزیابی، کاهش تعاملات، نبود زیرساخت مناسب، کمبود امکانات دانشجویان و استادان، نبود فرهنگ آموزش الکترونیکی، رواج تقلب، چالش های ارائه محتوا به صورت همزمان و ناهمزمان، زمان بر و انرژی بر بودن نسبت به آموزش حضوری و چالش های عدم حضور فیزیکی در دانشگاه، تقسیم بندی کرد. همچنین، عمده انتقادهای دانشجویان درباره افزایش تکالیف و آزمون ها، کیفیت زیرساخت های فناوری، کاهش پویایی کلاس، عدم توجه به کیفیت محتواهای ارائه شده، عادلانه نبودن ارزیابی ها، سخت تر شدن آزمون ها و کاهش زمان پاسخگویی، کاهش تعاملات، انگیزه و نشاط در کلاس و نبود حل تمرین کافی گزارش شد.

چارچوبی به منظور ارتقای محتوای آموزش کارشناسی مهندسی عمران با رویکرد انتقال مهارت های کارآفرینی پیشنهاد شده است. با روش تحقیق آمیخته-اکتشافی، ابتدا با مصاحبه با 11 نفر از خبرگان دانشگاه، به مدل مفهومی شامل 9 مؤلفه (زیست بوم، آزمون ها و ارزشیابی، ساختار، مشوق ها، دروس عمومی/ نظری، پروژه ها (طراحی سازه و راه سازی)، کارآموزی، دروس تکمیلی و کهاد، فوق برنامه) رسیدیم. بر اساس زیرمؤلفه ها، راهکارهایی به منظور ارتقای محتوای آموزش کارشناسی مهندسی عمران با انتقال مهارت های کارآفرینی ارائه شده است. سپس بر اساس مدل، پرسش نامه ای شامل 35 پرسش طیف لیکرت و 2 ترتیبی طراحی و در نمونه ای از مهندسان عمران شاغل (متخصصان) توزیع شد. داده های حاصل، با آزمون فریدمن تحلیل شد و پرسش ها به ترتیب اولویت از متخصصان مرتب شدند. سرانجام بر اساس 20 اولویت ابتدایی، پیشنهاداتی برای سیاست گذاران، استادان و کارآفرینان و دانشجویان ارائه شده است. برای مثال بازدید از کارگاه ها به عنوان فعالیت های فوق برنامه، پیشنهاد استادان و اولویت اول متخصصان بود. همچنین، پیشنهاد درسی تحت عنوان «پروژه نوآورانه» جزء 20 اولویت ابتدایی متخصصان بود.

امروزه استفاده از منطق و ریاضیات فازی در علوم و فنون گوناگون در حال افزایش است. باستان شناسی از علومی است که کمتر به روش های منطق و ریاضیات فازی توجه داشته است. اما به دلیل ماهیت بسیاری از اطلاعات و داده های باستان شناسی، استفاده از این روش ها در باستان شناسی می تواند مفید واقع شود. فازی در لغت به معنای مبهم و نادقیق است و ازآنجایی که در باستان شناسی داده هایی وجود دارند که مبهم هستند، استفاده از ریاضیات و منطق فازی می تواند راهگشای برخی تحلیل ها باشد. در پژوهش حاضر، در آغاز منطق فازی و لزوم استفاده از آن در باستان شناسی توضیح داده می شود. سپس شرایط و بخش هایی از باستان شناسی که در آن ها، ریاضیات و منطق فازی کاربرد دارد، بیان شده است و در انتها سازوکارهای استفاده از ریاضیات و منطق فازی در باستان شناسی شرح داده می شود. در ادامه یکی از سازوکارها، یعنی قابلیت اعتماد فازی و کاربرد های آن در باستان شناسی، به ویژه استفاده از آن برای بازسازی مجازی بناهای تخریب شده، بیان می شود. به عنوان مطالعه ی موردی، با استفاده از قابلیت اعتماد فازی، بنای نیمه تخریب شده ی برج طغرل، طی چند مرحله به صورت کامل بازسازی شده است. در هر مرحله بیشترین مقدار ممکن قابلیت اعتماد، انتخاب شده و در پایان، قابلیت اعتماد کل بنای بازسازی شده با استفاده از مقدار قابلیت اعتماد هر مرحله به دست آمده است. تعیین میزان قابلیت اعتماد مراحل بر اساس نظرات کارشناسان، ویژگی های فنی، معماری و جغرافیایی بوده است. این روش برای استفاده باستان شناسان و مرمتگران به منظور پس بینی علمی فرم سازه ها و اشیای از بین رفته و تحلیل های منتج از پس بینی، کاربرد دارد.

این مقاله با مفروض گرفتن نظریه ای ساختاری و نگاشتی در باب چیستی بازنمایی، فرضیه «توضیح کاربردپذیری براساس مفهوم بازنمایی» را در مورد «کاربردپذیری استنباط آماری در مدل های علمی» بررسی می کند. براساس دیدگاه نگاشتی، وجود رابطه ای متعین میان مدل و سیستم هدف، شرط کافی برای بازنمایی هدف توسط مدل است و این بازنمایی چرایی کاربردپذیری استنباط آماری، در مدل سازی را نیز توضیح می دهد. تحلیل کارکردی «برآورد» به عنوان یکی از مهم ترین الگوهای استنباط آماری نشان می دهد که الف) استنباط و تحلیل آماری داده ها در ارزیابی مفروضات مندرج در مدل مفهومی کاربرد دارد، بدین معنا که با استنباط آماری می توان بازنمایی مدل مفهومی از سیستم هدف و موضوع مورد مطالعه را ارزیابی کرد، ولی ب) نمی توان نشان داد که دستگاه معادلاتی که به عنوان مدل آماری «برآورد» شده «فی نفسه» روابطی را در موضوع مورد مطالعه بازنمایی می کند؛ زیرا دستگاه معادلات به طور کامل به وسیله برآورد «متعین» نمی شود

بسیاری از پژوهشهای علمی به معرفی و کاربست مدل ها به ویژه مدل های آماری اختصاص یافته است. بنابر رویکرد دلالت شناسانه، مدل ها چیزی را در مورد واقعیت «بازنمایی» می کنند. در اصطلاح، «مدل» یا «منبع بازنمایی» بازنمایی کننده امری است که «هدف بازنمایی» نامیده می شود. بنابر رویکرد «استنباطی»، در رابطه بازنمایی علاوه بر «مدل» و «هدف» طرف سومی نیز مقوم رابطه است که وابسته به «عامل شناسا» می باشد. در این مقاله با بررسی «پارادایم های استنباط آماری» دو مؤلفه «تعبیر» و «قصد» شناسایی می شود که توسط «آماردان» در مدل سازی لحاظ می گردد. نشان داده می شود که مدل آماری و سیستم هدف آن، به «تعبیر»ی که «کاربر» روش های استنباط آماری از «متغیر تصادفی» دارد و «قصد» او از انجام استنباط آماری حساس است. ولی آیا می توان «تعبیر» یا «قصد» را عنصر مقوم رابطه بازنمایی در مدل های آماری دانست و مدل های آماری را شاهدی به نفع رویکرد «استنباطی» در نظر گرفت، یا آنکه این تمایزهای پارادایمی در مدل گنجانده شده و مؤلفه جداگانه ای نیستند و رابطه بازنمایی فقط میان منبع و هدف برقرار است. در این مقاله، دو فرض بر اساس شقوق ممکن بررسی می گردد.