محسن حاجی زین العابدینی

در نامه ها اطلاعاتی وجود دارد که شاید در هیچ منبع رسمی دیگری نشود آن ها را پیدا کرد. شناسایی موضوعات بیان شده در کتاب های نامه ای (نامه های خصوصی ادیبان به همسرانشان) و معرفی این محمل به عنوان یک منبع دست اول اطلاعاتی به استفاده کنندگان بوده است. پژوهش حاضر کاربردی است و برای اجرای آن از روش پژوهش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه پژوهش 100 عنوان کتاب نامه ای بود، 6 عنوان کتاب انتخاب شد که توسط جلال آل احمد، سیمین دانشور، احمد شاملو، علی شریعتی و فروخ فرخ زاد نوشته شده که شامل 859 نامه بود. برای تحلیل محتوای نامه ها از اصطلاحنامه فرهنگی اصفا استفاده شد. و یافته ها نشان داد 859 نامه خصوصی شامل موضوعات مختلفی بود که با توجه به شرایط سیاسی حاکم بر آن دوره بیشترین موضوع مطرح شده در نامه ها مربوط به مقوله سیاست با فراوانی(400) و مقوله های آثار ادبی با (390) و مجلات با(256) فراوانی در رتبه های بعدی قرار گرفتند. پژوهش نشان می دهد ادیبان فارغ از اوضاع مختلف جامعه نبوده اند. این افراد در نامه های خصوصی خود به انواع مختلفی از موضوعات در زمینه های گوناگون پرداخته اند که جنبه های مختلفی از اطلاعات( سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ادبی و غیره) را در برمی گیرد که می تواند برای پژوهشگران و کسانی که علاقه مند به این حوزه هستند مثمر ثمر باشد این نامه ها هرچندخصوصی بوده اند اما دربردارنده اطلاعات فراوانی برای رفع نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان می باشد و همچنین معرفی این منابع به کتابداران مرجع، زیرا با شناخت انواع منابع موجود در کتاب خانه کتابداران مرجع می تواند در جهت رفع نیاز اطلاعاتی مراجع بهتر عمل کند.

هدف: بروندادهای علمی یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی میزان توسعه حوزه های علمی در کشورهای مختلف است. سنجش و ارزیابی بروندادهای علمی از ضروریات است. پژوهش حاضر به شناسایی وضعیت بروندادهای علمی ایران در حوزه کتابخانه دیجیتالی پرداخته است.   روش شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر نوع پژوهش، پیمایشی تحلیلی است. روش پژوهش مورد استفاده، کتابسنجی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل مقالات و چکیده پایان نامه هایی است که در حوزه کتابخانه های دیجیتالی طی سال های 1397- 1386 منتشر شده اند. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی و برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و نرم افزار اکسل استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین آمار تولیدکنندگان متون علمی مربوط به حوزه کتابخانه دیجیتال، از نظر مقطع تحصیلی، کارشناسی ارشد؛ وابستگی سازمانی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، جنسیت، مرد و از نظر همکاری علمی، بیشترین مقالات به صورت گروهی نوشته شده است. فعال ترین نویسندگان مقالات یعقوب نوروزی، مهدی علیپور حافظی و رحمت الله فتاحی است. بیشتر پژوهش ها از نظر نوع، پژوهش پیمایشی توصیفی و بیشترین کلیدواژه ها، کتابخانه دیجیتالی بود. فعال ترین اساتید راهنمای پایان نامه های این حوزه، مهدی علیپور حافظی (13)، یعقوب نوروزی (9) و عصمت مومنی (4) بوده است. نتیجه گیری : با تحلیل پژوهش های حوزه کتابخانه های دیجیتالی می توان نتیجه گرفت که در بعضی از حوزه های کتابخانه دیجیتال توجه خوبی صورت گرفته و پژوهش های نظری و کاربردی مطلوبی ارائه شده است. اما در برخی حوزه ها مانند سازماندهی دانش، سیستم های پردازش، الگوهای مفهومی، بازنمون دانش، میانکنش پذیری و محتوای وب به ترتیب یا پژوهشی صورت نگرفته یا کمتر انجام شده است. بنابراین ضروری است که پژوهشگران و متخصصان حوزه کتابخانه دیجیتالی در ایران توجه و اهتمام بیشتری به تولید منابع در این محورهای موضوعی داشته باشند.

هدف: هدف پژوهش ارائه طرح تدوین الگوی تولید کتاب های حسی لمسی (از دیدگاه کارشناسان تولید و مربیان آموزشی کودکان 3 تا 6 ساله نابینا وکم بینا)است. روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع ترکیبی می باشد. در بخش کیفی جهت به دست آوردن وفاق نظر کارشناسان تولید و نشر کتاب های حسی لمسی، از روش دلفی و در بخش کمّی برای تجمیع نظر مربیان آموزشی به صورت پیمایشی تحلیلی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. ضریب روایی محتوای پرسشنامه بالاتر از 99/0 و شاخص روایی محتوای آن بالاتر از 79/0 گزارش شد. پایایی پرسشنامه  نیز براساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 863/0 سنجیده شد. جامعه آماری شامل کلیه 33 کارشناس تولید و نشر کتاب های حسی لمسی می باشد که از بین آن ها 21 کارشناس به عنوان اعضای پانل دلفی در بخش کیفی پژوهش به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. در بخش کمّی نیز کلیه  76 مربی آموزشی در حال خدمت از 23 مرکز آموزشی در سطح ایران که در ارتباط با کتاب های حسی لمسی فعالیت می کنند، انتخاب شدند. یافته ها: در روش دلفی طی سه مرحله، با توجه به پایین بودن میزان ضریب کندال در دور سوم (565/0) چنین نتیجه گرفته شد که در نهایت فرایند نظرخواهی کارشناسان تولید و نشر، در دور سوم با 37 گویه پرسشنامه متوقف شود. بررسی مقایسه معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی از دیدگاه مربیان آموزشی جهت تعیین میزان تأیید آن ها بیان گر آن است که معیار فنی تولید (72%)، معیار محتوا (74%)، و معیار ارائه نیز (72%) مورد تأیید قرار گرفت. در این میان کارشناسان، بیشترین میزان را به معیار محتوا با مقادیر (74%) اختصاص دادند. مربیان آموزشی نیز معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی را با مقادیر (72%) مورد تأیید قرار دادند. نتیجه گیری: جهت پی بردن به مهم ترین معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی از دیدگاه کارشناسان تولید و نشر و مربیان آموزشی، پس از تجزیه و تحلیل مؤلفه ها و تبدیل آن ها به عامل های جدید، به کمک تحلیل عامل اکتشافی و شاخص کای دوی نسبی و عامل تأییدی برازش شده مقتصد، ارائه  الگوی طرح  تولید کتاب های حسی لمسی تدوین و پیشنهاد شد.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی رفتار تصویریابی در رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی بوده است. ازاین رو با بررسی متون مرتبط با بازیابی، رفتار اطلاع یابی، بازیابی تصویر و معماری، به اهمیت تصویر در این رشته و ویژگی های بازیابی های تصویری و راهکارهای بازیابی مبتنی بر تصویر پرداخته شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش را دو گروه دانشجویان در همه مقاطع و استادان رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی تشکیل داد. به دلیل اینکه تعداد استادان و دانشجویان، رشته معماری  ۱۲۶۲ نفر بود و بررسی تمامی افراد گروه امکان پذیر نبود، ازاین رو از جامعه نمونه گیری شد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه در این فرمول ۲۹۶ نفر تعیین شد، اما کمی بیش از حجم نمونه یعنی ۳۰۰ پرسشنامه توزیع گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پس از آن با جمع آوری پرسشنامه ها و بررسی پاسخ ها به صورت داده های آماری در نرم افزار SPSS، خصوصیات رفتار تصویر یابی متخصصان رشته معماری شناسایی شد. یافته ها نشان داد که متخصصان معماری عمدتاً با هدف آشنایی با ایده های خلاق و بهره گیری از جزئیات سازه های معماری از تصاویر بهره گرفته اند و جهت شناسایی جزئیات نیاز تصویری و تصاویر موردنیاز خود نیز معمولاً از شبکه های اجتماعی و موتورها و پایگاه های جستجو تخصصی تصویر و مشورت باهم حرفه ای های خود استفاده کرده اند. نوع محتوای تصویری مورداستفاده آن ها نیز عکس، نقشه و نمودار بود که یافتن آن ها در موتورها و پایگاه های تصویر با محدودسازی اندازه تصویر و دنبال کردن پیونده های مرتبط، محقق می شد. با توجه به سهم کتابخانه در بازیابی تصاویر مبتنی بر داده های پژوهش، در جهت افزایش ارتقای نقش کتابخانه پیشنهاد می شود که کتابخانه و کتابداران در زمینه آگاهی رسانی به گروه های پژوهشی دانشگاه اقداماتی نظیر تهیه بروشور، برگزاری همایش، دوره های بازدید از کتابخانه و کارگاه های آموزشی انجام دهد.

هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی وضعیت وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی بر اساس معیارهای کاربردپذیری و تعامل انجام شده است. روش پژوهش: نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی است. به منظور ارزیابی معیارهای تعامل، و رابط کاربریِ وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی، ابتدا با روش کتابخانه ای، سیاهه وارسی مشتمل بر 15 معیار و 135 مؤلفه  از منابع علمی مرتبط با موضوع استخراج شد. برای سنجش اعتبار، سیاهه وارسی برای 15 متخصص طراح وب سایت ارسال شد. برای وزن دهی معیارها و مؤلفه ها از روش تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار اکسپرت چویس استفاده شد. جامعه آماری 151.000 صفحه وب پورتال دانشگاه شهید بهشتی بود که دامنه sbu.ac.ir دارند. با استفاده از جدول کرجسی - مورگان حجم نمونه در این پژوهش 52 وب سایت برآورد شد. این نمونه شامل 1314 صفحه وب به عنوان زیر مجموعه پورتال دانشگاه شهید بهشتی بودند که دامنه sbu.ac.ir دارند. یافته ها: امتیازهای کسب شده توسط وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی از هر معیار به این شرح است: «زمان» 12%، «پیمایش» 88%، «طراحی» 54%، «رنگ» 44%، «سازماندهی» 18%، «قلم» 27%، «صفحه خانگی» 23%، «کابردپذیری» 75%، «درباره ما» 27%، «اطلاعات تماس» 28%، «بازخورد» 4%، «اعتبار» 25%، «پیوند» 25%، «راهنما» 1%. بر اساس نتایج پژوهش، وب سایت مرکز تحقیقات اقتصاد اسلامی با 27.436 امتیاز و وب سایت دانشکده علوم زیستی با 16.046 از 50، رتبه اول و آخر را کسب نمودند. نتیجه گیری . وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی با وجود طیف وسیع و متنوع کاربران، از نظر معیارهای ارزیابی این پژوهش وضعیت مطلوبی ندارند. بهتر است با در نظر گرفتن شاخص های ارزیابی وب سایت ها، تغییرات اساسی در این وب سایت ها صورت پذیرد.

هدف : هدف اصلی این پژوهش شناخت رفتار اطلاعاتی خبرنگاران شبکه خبر در سوژه یابی گزارش ها و استفاده از منابع اطلاعاتی است. روش پژوهش :  پژوهش حاضر از نوع پیمایشی تحلیلی با استفاده از پرسشنامه بر روی جامعه آماری 60 نفر از خبرنگاران فعال در شبکه خبر در تابستان 98 انجام شده است.  روایی و اعتبار ابزارهای اندازه گیری اطلاعات با نظر استادان علم اطلاعات و دانش شناسی تایید شد و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ معادل 89/ 0 محاسبه گردید. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد مولفه های "سرعت کم اینترنت (میانگین 4.47)"، "درک درست و دیدگاه روشن درباره موضوع برای افزایش میزان اعتماد به نفس" و "جستجوی اطلاعات برای تهیه گزارش "  مهمترین موانع دسترسی به اطلاعات هستند.  مولفه "نقش خانواده، اقوام، دوستان، همسایگان در تعیین سوژه های خبری خبرنگاران "با میانگین 04/3 کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری : نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که عواملی چون: اطلاعات ناکافی از منابع موجود، ناآگاهی از روش های جستجو، حرف ه ای نبودن خبرنگاران، محدودیت های ارائه اخبار جذاب، مردمی نبودن سوژه ها، گرایش به تامین خواسته مدیران رسانه،  فقدان بهره گیری از منابع کتابخان ه ای و آرشیوی، نبود پژوهش های میدانی خبری، مشکلات آموزش رسمی و ضمن خدمت، تنوع نداشتن  و بی توجهی به پژوهش از مهمترین مولفه های موثر بر رفتار اطلاعاتی صحیح خبرنگاران است.

هدف : هدف از انجام این پژوهش روشن ساختن نقش کتابخانه ها در جامعه و اجرای فرایند توسعه پایدار، روشن ساختن نقش کتابخانه های دانشگاهی و ارزیابی آن ها بر اساس مولفه ها، شاخص های کتابخانه سبز و استاندارد لید و ارایه راهبرد هایی برای ایجاد کتابخانه های سبز بر اساس مرور متون است. روش پژوهش : پژوهش حاضر با بهره گیری از روش کتابخانه ای و به صورت مرور متون انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد برای داشتن کتابخانه دانشگاهی سبز باید ابتدا این مسئله توسط جامعه و دولتمردان مورد توجه قرار گیرد و برای پیاده سازی آن از ترویج تفکر و فرهنگ سبز در جامعه شروع کرد. زیرا بسیاری از مشکلات در این زمینه ریشه در فرهنگ و استفاده نادرست از منابع طبیعی و تجدید ناپذیر دارد. کتابخانه های دانشگاهی با توجه به رسالت خود در زمینه آموزش فرهنگ و ایجاد تمدن جهانی، در این زمینه نقش آفرینی زیادی دارند . نتیجه گیری : برای داشتن کتابخانه سبز دانشگاهی لزوماً نباید با ساختمان سبز شروع کرد.  بلکه این کتابخانه ها مأموریت های سبز دارند. بسیاری از کتابخانه با پیاده سازی چند مولفه سبز در کتابخانه خود از جمله ترویج فرهنگ زیست محیطی در کتابخانه و آموزش به جامعه، پیاده سازی الگوهای مصرف بهینه آب و انرژی های تجدید ناپذیر، استفاده از روش های بازیافت و مدیریت پسماند به عنوان کتابخانه سبز شناخته شده اند.

هدف : این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های مناسب الگوی آمیخته بازاریابی برای کتابخانه های عمومی ایران بر اساس اصول و الگوهای بازاریابی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی در پاییز 1397 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که شامل 47 گویه در 12 قسمت و در مقیاس 5 درجه ای لیکرت قرار دارد. جامعه آماری،کارشناسان نهاد کتابخانه های عمومی ایران در مراکز استان هاست که در زمان انجام پژوهش 248 کارشناس بودند. نمونه گیری انجام نشد و پرسش نامه بین جامعه آماری به طور کامل توزیع شد. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به منظور تایید و ترسیم الگوی بازاریابی کتابخانه های عمومی ایران از معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart Pls استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج آزمون رتبه ای فریدمن و با استفاده از نرم افزار PLS نسخه 2، الگوی بازاریابی کتابخانه های عمومی ایران ترکیبی از 3 عنصر محصول، مکان و فعالیت های تشویقی و ترغیبی از مدلP4، 3 عنصر افراد، شواهد فیزیکی و فرایند از مدلP7، عنصر کیفیت و بهره وری از الگوی مدیریت منسجم خدمات P8، عنصر وب سایت از الگوی S4، عنصر امنیت و شخصی سازی و تعامل کاربران با اعضا از مدل I7 است.    نتیجه گیری: الگوی آمیخته بازاریابی مناسب کتابخانه های عمومی، ترکیبی از مؤلفه های آمیخته بازاریابی سنتی و غیرسنتی (اینترنتی) که هم در برگیرنده 4 مؤلفه از بازیابی سنتی P4 و هم مؤلفه های قابل استفاده برای کتابخانه های عمومی از سایر الگوهای آمیخته بازاریابی است. که از نظر کارشناسان مؤلفه قیمت جایگاهی در بازاریابی کتابخانه های عمومی ندارد.

هدف پژوهش : هدف از پژوهش حاضر شناسایی وضعیت حفاظت و نگهداری از منابع و تجهیزات کتابخانه های وابسته به دانشگاه شهید بهشتی است روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که به روش پیمایشی انجام گرفته و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه که آلفای کرونباخ آن بیش تر از 7/0 می باشد، گردآوری شده است. پرسشنامه ای تهیه شد و در اختیار 20 نفر از مسئولان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و واحدهای وابسته دانشگاه شهید بهشتی قرار گرفت که از روش سرشماری برای انجام پژوهش استفاده شد.  جهت بررسی وضعیت کتابخانه های دانشگاه و نحوه رتبه بندی تجهیزات و منابع در کتابخانه از نظر سرقت از دید مسئولین کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته ها : یافته ها نشان داد که بیشترین تجهیزات و منابعی که به سرقت رفته بود، صفحات، و تصاویر و نقشه های میان کتاب ها است، و بیش ترین تمهیدات به کار برده شده برای حفظ و حراست از مجموعه کتابخانه مراقبت و نگهبانی از ساختمان کتابخانه در برابر انواع دستبرد در ساعات تعطیلی است. نتیجه گیری: وضعیت امنیت از منابع و تجهیزات در برابر سرقت در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و واحدهای وابسته (کتابخانه ها، دانشکده ها و پژوهشکده ها) دانشگاه شهید بهشتی در وضعیتی مطلوب قرار دارد، که با تدابیر و روش های علمی مطلوب تر خواهد شد. به طور کلی بازنگری در مقررات و آیین نامه های مربوط به امنیت در هر کتابخانه با توجه به نوع مخاطبان ضروری است، ضمن اینکه روزآمدی قوانین و مقررات حاکم در این مسئله اهمیت مضاعف دارد.

مقدمه: با توجه به اهمیت و جایگاه وب سایت ها در امر اطلاع رسانی و ارتباط با مخاطبین، دانشگاه ها برای سازماندهی و دسترس پذیرکردن اطلاعات و معرفی قابلیت ها و توانمندی های خود، اقدام به طراحی وب سایت و ارائه اطلاعات از آن طریق می نمایند. به منظور دستیابی به کیفیت بهتر و بهبود دائمی این وب سایت ها، ارزیابی آن ها از طریق روش های وب سنجی باعث شناسایی نقاط ضعف و قوت و پیشرفت هرچه بیشتر آن ها خواهد شد. هدف از این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی وب سایت های دانشکده های داروسازی ایران با استفاده از ضریب تأثیر گذار وب بود . روش کار: پژوهش حاضر از نوع وب سنجی می باشد. گردآوری دا ده ها با استفاده از موتورهای کاوش گوگل و یاهو انجام شده است. جامعه مورد پژوهش، 13 وب سایت رسمی دانشکده های داروسازی ایران بود. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: وب سایت دانشکده داروسازی مشهد با ضریب تأثیرگذار کل 9.66 در موتور یاهو و ضریب 44.94 در موتور گوگل از رتبه اول برخوردار بود و وب سایت دانشکده داروسازی زنجان با ضریب تأثیر کل 0.05 در موتور یاهو و ضریب 0.067 در موتور گوگل از کمترین ضریب تأثیرگذار کل برخوردار بود. نتیجه گیری : با توجه به اینکه اکثر وب سایت ها از ضریب تأثیر کمی برخوردار هستند، عواملی چون کم و یا زیاد بودن تعداد صفحات نمایه سازی شده، بودن انبوه اطلاعات در وب سایت ها، پیوند های مرتبط به دیگر وب سایت ها و تغییر در الگوریتم های موتور های کاوش مختلف بر ضریب تأثیر آن ها اثر گذار بوده به همین علت تفاوت در ضرایب تأثیر دانشکده ها زیاد می باشد.

هدف : ارزیابی، گردآوری، سازماندهی و دسترس پذیری در زمره فعالیت های اصلی علم اطلاعات و دانش شناسی است. یکی از انواع منابعی که به عنوان منبع اطلاعاتی مهم و غیر رسمی به شمار می آید، نامه ها هستند. در نامه ها اطلاعاتی وجود دارد که شاید در هیچ منبع رسمی دیگری نشود آن ها را پیدا کرد. شناسایی موضوعات بیان شده در کتاب های نامه ای (نامه های خصوصی ادیبان به همسرانشان) و معرفی این محمل  به عنوان یک منبع دست اول اطلاعاتی به استفاده کنندگان بوده است. روش پژوهش :پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و برای اجرای آن از روش پژوهش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعه پژوهش 103 عنوان کتاب نامه ای بوده، در این پژوهش 6 عنوان کتاب انتخاب شد که توسط جلال آل احمد، سیمین دانشور، احمد شاملو، علی شریعتی و فروخ فرخ زاد نوشته شده که در بر دارنده 859 نامه بوده است.برای تحلیل محتوای نامه ها از 23 مقوله برگرفته از اصطلاحنامه فرهنگی اصفا استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که 859 نامه خصوصی ادیبان شامل موضوعات مختلفی بود که با توجه به شرایط سیاسی حاکم بر آن دوره بیشترین موضوع مطرح شده در نامه ها مربوط به مقوله سیاست با فراوانی(400) و مقوله های آثار ادبی با (390) و مجلات با(256) فراوانی در رتبه های بعدی قرار گرفتند.یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد ادیبان فارغ از اوضاع مختلف جامعه نبوده اند. این افراد در نامه های خصوصی خود به انواع  مختلفی از موضوعات در زمینه های گوناگون پرداخته اند که جنبه های مختلفی از اطلاعات( سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ادبی و غیره) را در برمی گیرد که می تواند برای پژوهشگران و کسانی که علاقه مند به این حوزه هستند بسیار مثمر ثمر باشد. نتیجه گیری: این نامه ها با توجه به اینکه خصوصی بوده اند اما دربردارنده اطلاعات فراوانی برای رفع نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان می باشد و همچنین معرفی این منابع به کتابداران مرجع، چرا که با شناخت انواع منابع موجود در کتاب خانه  کتابداران مرجع می تواند در جهت رفع نیاز اطلاعاتی مراجع بهتر عمل کند.

مقدمه: در حال حاضر، وب سایت ها یکی از اساسی ترین ابزارهای کتابخانه های دانشگاهی جهت ارتباط با کاربران شده اند و صفحات خانگی نقطه شروعی برای هدایت پژوه های کتابخانه ای کاربران به منظور دستیابی به منابع قابل دسترس شده است. به همین دلیل، طراحی آن ها می تواند برای مدیران و مسئولین وب سایت دانشگاه دارای اهمیت باشد. هدف از این مطالعه، ارزیابی کیفی وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی کشور ایران با استفاده از روش وب کیو ای ام است. روش کار: مطالعه بر روی 24 وب سایت انجام شد. این پژوهش از نوع پیمایش توصیفی است. داده های مورد لزوم برای انجام پژوهش با استفاده از یک سیاهه وارسی گردآوری شده که مبنای آن ارزیابی به روش وب کیو ای ام است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 13 صورت گرفته است. یافته ها: ارزیابی وب سایت های مورد مطالعه با استفاده از معیارهای های چهارگانه روش وب کیو ای ام نشان داد که وب سایت های مورد بررسی در کل از لحاظ معیار" قابلیت اطمینان" در حد بسیارمطلوب (با میانگین 0.82)، از لحاظ شاخص "کارائی" در حد مطلوب (با میانگین0.64) و از لحاظ شاخص "قابلیت استفاده" و شاخص "قابلیت عملکرد (اجرائی)" در حد متوسط (به ترتیب با میانگین 0.52 و.0.50) هستند. جمع بندی نهائی یافته ها بر حسب چهار معیار اصلی مورد بررسی در این پژوهش، نیمی از وب سایت های مورد بررسی را در وضعیت مطلوب و نیم دیگر را در وضعیت متوسط ارزیابی نمود. بحث: پس از ارزیابی یکایک معیارهای شاخص های اصلی، با توجه به میانگین امتیازات بدست آمده برای چهار شاخص، چنین استنباط می شود که وب سایت های مورد پژوهش از نظر شاخص "قابلیت عملکرد" و "قابلیت استفاده" دچار نقاط ضعف بیشتری هستند. در مورد دو شاخص "قابلیت اطمینان" و "کارائی" هر چند میانگین امتیازات وضعیت بهتری دارد٬ اما در هر حال برخی از وب سایت های جامعه مورد پژوهش از نظر این دو شاخص در وضعیت بسیار مطلوب قرار ندارند.

هدف: هدف کلی این پژوهش شناسایی وضعیت آشنایی و پذیرش استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آردی اِی) توسط کتابداران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است که با روش پیمایشی میزان آشنایی 18 نفر از کتابداران شاغل در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با آردی اِی از طریق پرسشنامه در قبل و بعد از آموزش و میزان پذیرش قواعد از سوی آنان سنجیده است. رواییپرسشنامهاز روشاعتبارمحتوا و در سنجشپایایی آنضریبآلفایکرو نباخ831/.وبیشتراز6/بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: میزان آشنایی کتابداران نسبت به مفاهیم فهرست نویسی در پیش از آموزش به ترتیب به طور متوسط (65/43 درصد) و سپس کم (02/23 درصد) بوده است. اما پس از برگزاری کارگاه آموزشی یک روزه میزان آگاهی آن ها نسبت به این مفاهیم به متوسط (62/47 درصد) و سپس زیاد (81/23 درصد) تغییر نمود. در کل دیدگاه کتابداران نسبت به پذیرش آردی اِی موافق بوده است. نتیجه گیری: آمادگی و دیدگاه برای پذیرش قواعد توصیف و دسترسی به منبع (آردی اِی) از سوی کتابداران  شاغل در کتابخانه های سازمان بالاتر از سطح متوسط است . ضرورت ارائه آموزش های کافی به کتابداران برای بهره گیری از نرم افزار بر اساس تغییرات جدید امتیاز بالایی آورده و جزء اولویت های اصلی قرار می گیرد.

هدف: امکان سنجی ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران بر اساس دیدگاه و نظرات مدیران حوزه کشاورزی که به شناسایی اهداف، وظایف، ساختار، نظارت، امکانات و خدمات، مکان، نقش نیروی انسانی (کتابدار و متخصص موضوعی) و بخش های مختلفی که برای ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی در ایران لازم است پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع پژوهش کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. و ابزار آن پرسشنامه است. روایی ابزار به کمک نظر متخصصان با استفاده از آلفای کورنباخ انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش 75 نفر بوده که شامل رؤسای مراکز تحقیقات کشاورزی و رؤسای دانشکده های کشاورزی است. در این مطالعه نمونه گیری صورت نگرفته و از روش سرشماری استفاده شده است. تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار  spss16و به صورت تحلیل - توصیفی صورت گرفت. یافته ها:از بین گویه های اهداف، گویه ارائه خدمات اطلاع رسانی سریع و به هنگام دانشجویان، اساتید، محققان و متخصصان رشته های مختلف علوم کشاورزی، از طریق ارتباط با بانک های اطلاعاتی کشاورزی و علوم وابسته کشور 6/98 درصد، و گویه ترویج و ارتقای سطح سواد و آگاهی کشاورزان 8/58 درصد، از بین گویه های وظایف، گویه گردآوری حفاظت ساماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب و غیر مکتوب در زمینه علوم کشاورزی و وابسته تولید شده در ایران 7/95 درصد، و گویه برگزاری گردهمایی ها و سمینارهای علمی و تخصصی در زمینه کشاورزی و علوم وابسته 2/47 درصد، از لحاظ ساختار گویه سازمان مستقل دولتی با                 5/48 درصد، و گویه سازمان خصوصی با 6/38 درصد، از لحاظ تحت نظارت بودن گویه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با 9/42 درصد و گویه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با 6/35 درصد فراوانی را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برای ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی در ایران عوامل مختلفی از جمله اهداف، وظایف، امکانات، خدمات، نیروی انسانی و فضا از جمله مؤلفه هایی است که در ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران باید در نظر گرفنه شود.  

مقدمه: همواره درباره مفهوم و چارچو بهای کتابخانههای دیجیتالی ابهام وجود داشته چون کتابخانه ی الکترونیکی، مجازی، بدون دیوار، هیبرید و راه دور و دیجیتالی، اغلب با هم یا به جای هم به کار رفته اند. حتی تعریف جامع و استانداردی از کتابخانه های دیجیتالی که همگان در مورد آن توافق داشته باشند، وجود ندارد ولی تعریف فدراسیون کتابخانه های دیجیتالی یکی از پذیرفته شده ترین و پٌر استنادترین تعاریف است. هدف این پژوهش بررسی مهمترین شاخص ها برای طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی و ارائه ی معیارهای نسبی برای آن بود. روش بررسی: در این پژوهش پیمایشی - توصیفی، با روش کتابخانه ای، متون و منابع موجود درباره کتابخانه های دیجیتالی مطالعه و عناصر مهم در طراحی این کتابخانه ها و شش کتابخانه ی دیجیتالی موفق و استاندارد خارجی شناسایی شد. اطلاعات به دست آمده تحلیل و شاخ صهای کلی برای طراحی کتابخان ههای دیجیتالی تعیین شد. یافته ها: چهارده شاخص اصلی برای طراحی کتابخانه های دیجیتالی عبارت اند از: منابع تمام متن، کاربران ویژه، دسترسی مطمئن و پایدار به منابع، قالب منابع، جستجو و بازیابی، مجموعه سازی، توسعه زیرساخت ها و تجهیزات، نیروی ا نسانی متخصص، سازماندهی، قابلیت همکاری با دیگر کتابخانه ها، خدمات، منابع چاپی در کنار منابع دیجیتالی، استاندارد و استانداردسازی و رعایت مالکیت معنوی. هر شاخص دارای زیربخش های مختلفی برای حوزه های متفاوت کتابخانه دیجیتالی است. نتیجه گیری: مطالعه های با این رویکرد به بررسی شاخص های دخیل در امر طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی یافت نشد. می توان از یافته های این مطالعه در آینده به عنوان معیار طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بهره گرفت.

هدف: هدف اصلی از انجام پژوهش، تحلیل وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای از نظر پیشنهاد، بررسی جوانب اضافه کردن نظام های پیشنهادگر به آن ها و ارائه الگوی طراحی متناسب در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران است.روش/رویکرد پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی است. ارزیابی وضعیت پیشنهادگری در نرم افزارهای کتابخانه ای از روش پیمایشی توصیفی استفاده شد. برای پیشنهاد الگوی پیشنهادگر در نرم افزارهای کتابخانه ای از روش طراحی سیستم بهره گرفته شد. داده های این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با مدیران و متخصصان نرم افزارهای کتابخانه ای گردآوری شد. داده ها، به وسیله نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیو دی. ای. کدگذاری و استخراج شد.یافته ها: تحلیل کیفی نتایج حاصل از مصاحبه، به شناسایی 5 مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی و مفاهیم آن ها انجامید. یافته ها نشان داد، در مقوله راهبردهای فعلی نرم افزارهای کتابخانه ای برای توصیه، بهره گیری از روش سنتی توصیه، تعریف ارتباط میان رکوردها، ارتباط میان موضوعات، ارتباط میان واژگان و تعریف ماژول پالایش جستجو مورد استفاده بوده است. همچنین، در مقوله تعیین میزان آشنایی با نظام پیشنهادگر، 3 مقوله آشنایی کامل (17%)، آشنایی مختصر (50%) و بدون آشنایی (33%) شناسایی شد. از لحاظ امکانات مورد نیاز نظام های پیشنهادگر، زیرمقوله های امکانات فنی، سیستمی و تخصصی (شخصی سازی) شناسایی و مفاهیم آن تبیین شد. چالش های اضافه کردن نظام پیشنهادگر، در 2 مقوله چالش های فنی و چالش های غیرفنی تبیین و مفاهیم آن ها مشخص شد. علاوه بر این، مقوله مزایای اضافه کردن نظام پیشنهادگر، در 3 مقوله مزایا برای اعضا کتابخانه، برای کتابداران و برای شرکت های نرم افزاری تبیین شد. ویژگی های الگوی مناسب طراحی نظام پیشنهادگر در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران شناسایی و پیشنهاد شد.بحث و نتیجه گیری: شرکت ها در مسیر حرکت به سوی بهره گیری از فناوری های روز هستند. آن ها برخی از ملزومات اجرای نظام پیشنهادگر را در نرم افزار خود عملیاتی کرده اند. در حال حاضر، ایجاد و تکمیل مشابهت میان منابع را به کتابداران واگذار کرده اند یا بر اساس فنون پالایش جستجو (مانند جستجوی چهریزه ای و خوشه بندی) طراحی کرده اند که این بخش در نرم افزارها قابلیت تبدیل شدن به نظام پیشنهادگر را دارد. نتایج نشان داد که میزان آشنایی مدیران و متخصصان شرکت ها با نظام های پیشنهادگر در حد متوسط است. الگوی سیستم های توصیه گر در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران طراحی و پیشنهاد شده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان ربط تصاویر بازیابی شده در موتورهای جستجوی یاهو، گوگل، پیک سرچ و فلیکر به زبان فارسی، براساس میزان جامعیت و مانعیت نتایج بازیابی شده و معرفی بهترین موتور جست وجو و ارائه یک الگوی بهینه است. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی به روش پیمایشی، و داده ها از طریق مشاهده مستقیم گردآوری شده و با استفاده از منطق انتخاب واژه ها، منطق عملیات بولی  تجزیه و تحلیل شده است. این پژوهش در سه مرحله،  ابتدا واژگان انتخاب شده، براساس منطق عملیات بولی در موتور جست وجوهای نامبرده جست وجو شدند، و سپس نتایج به دست آمده از جست وجو، با توجه به نیاز اطلاعاتی پژوهشگر و عبارت جست وجو، مقایسه و تعداد تصاویر مرتبط در بیست نتیجه اوّل مشخص و در آخر با استفاده از فرمول، میزان ربط نتایج محاسبه گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که موتور جست وجوی یاهو با 235/32 میزان جامعیت و 75/53 میزان مانعیت، موتور جست وجوی گوگل با 80/14 میزان جامعیت و25/41 میزان مانعیت، موتور جست وجوی پیک سرچ با 81/12 میزان جامعیت و 25/26 میزان مانعیت و موتور جست وجوی فلیکر با 14/40 میزان جامعیت و 25/41 میزان مانعیت نتایج را بازیابی نمود. نتیجه گیری: نتایج حاصل در پاسخ به تعیین میزان ربط بیست نتیجه اولیه با توجه به سنجش میزان جامعیت و مانعیت نشان داد که موتور جست وجوی یاهو بیشترین مقدار مانعیت را به خود اختصاص داده است، و عملکرد بهتری نسبت به دیگر موتورهای جست وجو دارد. در پایان برای افزایش ربط جامع و مانع در بازیابی، نظام بازیابی تصاویر مبتنی بر متن و محتوا پیشنهاد گردید.

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی مهمترین راهبردهای بازاریابی دیجیتال برای کسب و کارهای فروش و امانت کتاب الکترونیکی در ایران و معرفی ترفند هاو فنون مهم در مسیر راهبرد بازاریابی است.روش: روش این پژوهش از نوع کاربردی با چارچوب کمّی است که به روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با روش سی وی آی و روش دونیم کردن (شاخص اسپیرمن- براون) انجام شد و به تأیید رسید. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس و آزمون های دوجمله ای، کای اسکور و رگرسیون چندگانه استفاده شد. جامعه پژوهش، همه کسب وکارهای فروش کتاب الکترونیکی در ایران است که ساختار و اجزای یک کسب وکار را دارا بوده و 26 مورد به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که برای کسب وکارهای فروش و امانت کتاب الکترونیکی در موقعیت قوت- فرصت، کلان راهبرد تولیدگرایی، راهبرد مشتری گرا، ترفندهای رابطه گرا و فنون ارتباطی اولویت دارد؛ در موقعیت قوت- تهدید، کلان راهبرد محصول گرایی، راهبرد مشتری گرا، ترفندهای جذابیت گرا و فنون قیمتی ارجح است؛ در موقعیت ضعف- فرصت، کلان راهبرد توزیع گرایی، راهبرد سازمان گرا، ترفندهای شهرت گرا، فنون تصویری و ارتباطی مناسب است و در موقعیت ضعف- تهدید، کلان راهبرد توزیع گرایی، راهبرد سازمان گرا، ترفندهای تخفیف گرا و فنون قیمتی ارجحیت دارند. همچنین، نتایج نشان داد موقعیت راهبردی فعلی اغلب کسب وکارهای فروش کتاب الکترونیکی، ضعف- تهدید است و راهبردها و ترفندها و فنون این موقعیت، ارجحیت بیشتری دارند.نتیجه گیری: از نتایج پژوهش می توان استنباط کرد که مهمترین مشکل در صنعت این کسب وکار، جذب مشتری است و همه اقدام ها و روش ها از جمله بازاریابی ویروسی، تراکنشی، اجتماعات، ارجاعی، وابسته، چریکی، حسی، مشارکتی، طراحی و بهینه سازی وبگاه با بهینه سازی موتور جستجو (سئو) و امثال آن، باید به این سمت سوق پیدا کنند.