مرتضی امیدیان

هدف چشم پوشی از فعالیت و رفتاری که فرد خواهان آن است یا عمل کردن به گونه ای که مطلوب فرد نیست، فداکاری قلمداد می شود. نتایج مطالعات رابطه فداکاری و کیفیت زناشویی متفاوت و متناقض است. هدف این پژوهش برآورد اندازه اثر کلی (همبستگی) فداکاری و کیفیت زناشویی بود. مواد و روش ها برای دستیابی به این هدف، ادبیات پژوهشی مربوط به رابطه این متغیرها، در پایان نامه ها و مقاله های انتشار یافته در مجله های علمی بین سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۷ بررسی شد. ۲۱ پژوهش (۶ پایان نامه و ۱۵ مقاله) بر اساس معیارهای این پژوهش وارد فراتحلیل شدند. این ۲۱ پژوهش شامل ۷۶ اندازه اثر مستقل برای رابطه فداکاری و کیفیت زناشویی بود. نتایج حاصل از بررسی سوگیری انتشار، نشان دهنده نبود سوگیری در انتشار بود. یافته ها نتایج نشان داد میزان اندازه اثر در مدل اثرهای تصادفی برای رابطه فداکاری و کیفیت زناشویی ۰/۱۷۹ است که در سطح ۰/۰۱>P معنی دار است. هرچند این میزان اندازه اثر بر اساس شاخص تفسیری کوهن نسبتاً کم است، ولی بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده نشان داد رابطه فداکاری و کیفیت زناشویی، تحت تأثیر متغیرهای نوع انتشار و محل پژوهش است؛ به گونه ای که این میزان اثر در پژوهش های انجام شده در ایران به میزان ۰/۴۲۵ افزایش یافت. نتیجه گیری نتایج این فراتحلیل نشان داد فداکاری یک متغیر متأثر از بافت فرهنگی و اجتماعی است. همچنین درباره مضامین نظری و کاربردی یافته های این پژوهش به تفصیل بحث شد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و درگیری شناختی در دو سطح عمیق و سطحی با واسطه گری خودکارآمدی در دانشجویان دانشگاه یزد بود. این پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری تمامی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه یزد به تعداد 9551 نفر بودند که از آن، 386 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند و پرسشنامه های تجدید نظرشده فرایند یادگیری دو عاملی سطحی و عمیق (کِمبر و همکاران، 2004)، خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1982) و حمایت اجتماعی ادراک شده چند بُعدی (زیمت و همکاران، 1988) را تکمیل کردند. داده ها با روش آماری همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهایSPSS  و AMOSتحلیل شدند. مدل نهایی پژوهش برازش خوبی داشت. بر اساس یافته های به دست آمده، حمایت اجتماعی ادراک شده از طریقِ خودکارآمدی، درگیری شناختی عمیق را به صورتِ مثبت و معنی دار و درگیری شناختی سطحی را به صورتِ منفی و معنی دار پیش بینی کرد. همچنیناثر حمایت اجتماعی ادراک شده بر هر دو نوع درگیری شناختی به صورتِ مستقیم معنی دار نبود. نتایج نشانگر نقش مهم خودکارآمدی در درگیری شناختی عمیق دانشجویان است.

   موضوع مصرف کالاهای خارجی از دیدگاه های مختلف مورد توجه قرارگرفته و در پژوهش های مختلف به نقش عواملی چون: ملی گرایی، گرایش به سفر، ویژگی های شخصی و تمایل به کالاهای خارجی به دلیل کیفیت بالا اشاره شده است. براین اساس، در پژوهش حاضر، میزان تمایل به کالاهای داخلی و خارجی در گروه های مختلف سنی جوانان و عوامل پیش بینی کننده آن مورد بررسی قرارگرفته است.    جامعه آماری پژوهش، تمامی جوانان  15تا 29 ساله یزدی در سال 1392بود. روش نمونه گیری، از نوع نمونه گیری خوشه ای بود و حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران، 386 نفر در نظر گرفته شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه نگرش به کالاهای خارجی بود که از پرسشنامهNijssen E.D., Douglas, S.P. and Bressers, P.(1999) اقتباس گردید. برای ترجیح کالا بین 12 کشور در 6 نوع کالا از آزمون (Sengiz, ekrem & Kirkbir, Fazel (2007 همراه با تغییرات استفاده شد. هر دو آزمون برای انطباق با جامعه ایرانی تغییر کردند و اعتباریابی مجدد شدند که ضرایب پایایی آنها مناسب بود. به منظور اعتبار یابی هردو آزمون با روش تحلیل عامل تأییدی، از نرم افزار لیزرل استفاده شد. شاخص های به دست آمده، اعتبار را تأیید کرد.    براساس نتایج به دست آمده، تفاوت گروه های سنی در گرایش به کالاها معنی دار نبود، ولی گرایش به نوع کالاها با توجه به کشور تولید کننده نشان داد که گرایش به کالاهای خارجی به استثنای مواد خوراکی، بیشتر از کالاهای داخلی بود. رابطه بین گرایش به سفرخارجی و مصرف کالاهای خارجی، مثبت و      معنی دار بود.  همچنین،  ملی گرایی به صورت معکوس با گرایش به کالاهای خارجی رابطه داشت. نتایج نشان داد که همانند سایر کشورها، سفر های خارجی گرایش به کالاهای خارجی را افزایش می دهد و  ملی گرایی بیشتر با کاهش گرایش به کالای خارجی ربط دارد.

هدف: هدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری برکاهش اختلال کاستی توجه / بیش فعالی کودکان آنها و افزایش شادکامی مادر و پیرو آن شادکامی پدر. روش: طرح پژوهش نیمه تجربی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. نمونه شامل 45 کودک مراجعه کننده به کلینیک امام حسین استان یزد که دارای نشانگان ADHD بودند. نمونه ها به صورت داوطلبانه و با جایگزینی تصادفی (هر گروه 15 نفر) در سه گروه، 1- آزمایشی (دارو درمانی کودک) 2- آزمایشی (دارو درمانی کودک به همراه آموزش به مادر)، و 3- (کنترل) قرار گرفتند. گروه آزمایشی اوّل علاوه بر دارو درمانی کودکان، طی 9 جلسه به مادران آموزش ارایه شد و گروه آزمایشی دوّم، فرزندانشان فقط تحت نظر روانپزشک دارو دریافت کردند و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند و در لیست انتظار کلنیک قرار گرفت. ابزار های مورد استفاده شامل پرسشنامه کانرز فرم والدین، پرسشنامه شادکامی آکسفورد بزرگسالان بود. نمره پرسشنامه کانرز و شادکامی آکسفورد به عنوان پیش آزمون و پس آزمون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک راهه و دو راهه تحلیل شد. یافته ها نشان داد دارو درمانی و آموزش به مادران هر دو موثر است و منجر به کاهش علائم شده است (01/0>P). اما تفاوت بین دارو درمانی و آموزش به مادران نیز معنا دار است (05/0>P) و این نشان می دهد آموزش به مادران به همراه دارو در مانی در کاهش علایم موفق تر است. به علاوه تاثیر آموزش به مادران در افزایش شادکامی آنها معنا دار است (01/0>P) همچنین یافته ها حاکی از آن است افزایش شادکاهی مادران می تواند شادکامی پدران را که در جلسات آموزشی حضور نداشتند به دنبال داشته باشد (05/0>P). نتیجه گیری: در نهایت نتیجه گیری می شود گرچه دارو درمانی برای کاهش علائم و افزایش شادکامی مادران مؤثر است اما با اضافه کردن متغیر آموش به مادر این اثربخشی افزایش می یابد. همچنین نتیجه گیری می شود متغیر شادکامی انتقالی است و به پدر که در جلسات حضور نداشته است نیز منتقل می شود.

پژوهش حاضر به منظور کسب اطلاعاتی درباره وضعیت سلامت روانی دانشجویان و مقایسه آن در دانشجویان دختر و پسر طراحی و اجرا گردید. 554 دانشجوی دختر و پسر با توجه به فهرست اسامیِ ارایه شده از اداره آموزش دانشگاه به صورت تصادفی طبقه ای از مجتمع های فنی و مهندسی و علوم انسانی و علوم پایه و معماری انتخاب و آزمون GHQ-28 و شادکامی را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که دانشجویان دختر و پسر از نظر میانگین نمره در اختلال کلی و شاخه های فرعی آزمون سلامت روانی و نمرات آزمون شادکامی با هم تفاوت معنی داری ندارند. به علاوه، با استفاده از نقطه برش 23 که برای تعیین سلامت روانی به کار می رود، 7/56 درصد دانشجویان مشکل روان شناختی نداشته و سالم بودند، 7/27 درصد به مشکلات متوسط دچار بودند و 7/15 درصد مشکلات جدی داشته و به خدمات روان شناسی و روان پزشکی نیاز داشتند. مقایسه دانشجویان دختر و پسر با استفاده از فراوانی گروه ها در سه گروه به دست آمده از نقاط برش نیز معنی دار نبود. نتایج نشان داد که شادکامی با نمره کلی اختلال روانی و خرده مقیاس های به دست آمده از GHQ-28 رابطه معکوس دارد. نتایج با توجه به سطوح مختلف بهداشت روانی و پژوهش های مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

گزارش پژوهشی موجود به معرفی ابزاری جدید برای اندازه گیری وضعیت بهداشت روانی مثبت و منفی می پردازد که در دو پژوهش جداگانه اجرا شد. در پژوهش نخست، آزمون های مختلف که نشانه های بهزیستی روانی، رضایت از زندگی و شادی را اندازه گیری می کردند، در کنارآزمون هایی که به اندازه گیری مشکلات روانی مربوط می شد، به گروهی از دانشجویان ارائه و دانشجویان دراین دو بعد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد این دانشجویان 554 نفر بود که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند. مجموع گویه های 5 پرسشنامه مورد استفاده در مقیاس لیکرت، 174 گویه بود. پس از تکمیل این گویه ها که از 5 آزمون مختلف بود، نتایج به دست آمده با روش تحلیل مؤلفه های اصلی برای استخراج دو عامل بررسی شدند و تعداد 46 گویه که ضرایب همبستگی مناسبی با دو عامل استخراجی ازروش مؤلفه های اصلی داشتند، انتخاب شدند. این عوامل با توجه به ویژگی محتوایی و پرسشنامه ای که از آن اسخراج شده بودند با عناوین وضعیت بهداشت روانی مثبت و منفی نام گذاری شدند. در پژوهش بعد، پرسشنامه 46 گویه ای که با روش تحلیل عوامل به دست آمده بود به همراه دو پرسشنامه معتبر به گروهی دیگر از آزمودنی ها (117 کارمند دانشگاه) داده شد. نتایج مطالعه دوم نشان داد که این آزمون از ضرایب اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است. به علاوه در تحلیل عوامل با روش مؤلفه اصلی این بار نیز دو عامل استخراج شده با گویه های مربوط، همبستگی های مناسبی داشتند. در این مرحله برای تایید برازش مدل از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد که برازش مدل را به صورت ضعیف تایید کرد. نتایج با توجه به دیدگاه جدید در مورد بهداشت روانی مورد بحث قرارگرفت.

به منظور مقایسه چهار حالت هویت سردرگم، زود هنگام، مهلت خواه و کسب شده در سه گروه عرب، بختیاری و غیرعرب و غیربختیاری، آزمون تجدید نظر شده هویت بنیون و آدامز (امیدیان 128:1382) به 347 دانش آموز دختر و پسر داده شد. این دانش آموزان به صورت تصادفی از 8 شهرستان استان خوزستان انتخاب شدند. 78 نفر آنها عرب، 105 نفر بختیاری و 164 نفر از سایر گروه ها بودند. نتایج در رابطه با مقایسه نمره های هویت نشان داد که تفاوت آزمودنی ها در هویت کسب شده معنی دار نیست ولی آزمودنی های عرب در حالتهای هویت سردرگم و زودهنگام، از بختیاری ها و گروه غیرعرب و غیربختیاری بیشتر بودند. در حالت هویت مهلت خواه دانش آموزان عرب زبان و بختیاری ها از گروه سوم نمره بیشتری کسب کردند. در بعد اعتقادی گروه عرب زبان در هویت زود هنگام بر دو گروه دیگر برتری داشتند. در حالت مهلت خواه، در بعد اعتقادی گروه عرب فقط بر گروه غیرعرب و غیربختیاری برتری داشت و با گروه بختیاری تفاوت معنی داری نداشت. در بعد روابط بین فردی نتایج مشابهی به دست آمد. در حوزه هویت ملی دانش آموزان بختیاری از نظر هویت زود هنگام و مهلت خواه بر گروه سوم برتری داشتند. نتایج با توجه به دیدگاه مارسیا (1966) و پینی (1992) مورد بحث قرار گرفت.

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت هویت از نظر نحوه توزیع افراد در چهار حالت هویت سردرگم، زودهنگام، مهلت خواه و کسب شده در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز طراحی و اجرا شد. فرضیه اصلی این پژوهش یعنی تفاوت معنی دار در فراوانی چهار نوع هویت ذکر شده در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر با استفاده از روش آماری مجذور خی مورد تحلیل قرار گرفت و فرضیه پژوهشی در کل نمونه و در دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. همچنین در ابعاد هویت – اعتقادی و روابط بین فردی در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. نتایج با توجه به دیدگاه اریکسون و مارسیا مورد بحث قرار گرفت.