ملیحه علی مندگاری

ملیحه علی مندگاری

مدرک تحصیلی: عضو هیات علمی دانشگاه یزد

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۶ مورد از کل ۳۶ مورد.
۲۱.

مطالعه پیامدهای بیکاری روی زندگی روزمره جوانان شهرکرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 147 - 183

کلیدواژه‌ها: پیامدها بیکاری هویت سرمایه اجتماعی جوانان شهر کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۳۶
از دست دادن غیرارادی شغل و یا عدم توانایی در به دست آوردن شغل با مشکلات بی شماری برای فرد، خانواده ها و جامعه ارتباط دارد. تجارب افراد از بیکاری با توجه به بستر نهادی هر جامعه در گروه های مختلف اجتماعی می تواند متفاوت باشد. پژوهش حاضر با هدف شناخت پیامدهای بیکاری روی زندگی جوانان با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 19 نفر از مردان و زنان بیکار 34-20 ساله شهر کرمانشاه جمع آوری شده است. شیوه نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی است. در این مطالعه تجارب بیکاری در پنج درون مایه اصلی تنش های روانی، اضمحلال هویت فردی و اجتماعی، مشکلات مالی، تضعیف نقش های خانواده و فرسایش سرمایه اجتماعی شناسایی شدند. یافته ها نشان داد بیکاری مهم ترین منبع استرس و نگرانی است. محدودیت مالی ناشی از بیکاری بر تصمیمات ازدواجی و فرزندآوری، کیفیت زندگی، روابط زوجین و تعاملات اجتماعی جوانان سایه افکنده است. تجربه مشترک پاسخگویان این مطالعه نشان داد نداشتن شغل چیزی فراتر از ناتوانی برای تأمین هزینه های زندگی است. افراد بیکار نه تنها شغل خود، بلکه بسیاری از ابعاد هویت فردی و هویت اجتماعی را ازدست رفته و جایگاه خود را در نظام خانوادگی و اجتماعی تضعیف شده می بینند. لذا در کنار سیاست گزاریهای کلان اقتصادی اتخاذ مقررات مربوط به بیمه بیکاری، ارائه آموزش های لازم جهت توانمند سازی افراد و مهارت های کاریابی، آموزش های فنی و مهارتی رایگان یا ارزان قیمت برای هدایت افراد به سمت فعالیت های خوداشتغالی اهمیت دارد.
۲۲.

تعیین کننده های جمعیتی- اجتماعی و اقتصادی سالمندی فعال در بین بازنشستگان برخی اداره های دولتی شهرستان بابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۱) 51 - 76

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی حمایت اجتماعی سالمندی فعال بازنشستگان شهرستان بابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۸۹۶
در دو دهه اخیر، آهنگ رشد جمعیت سالمند کشور، از رشد کل جمعیت، سریع تر شده است و در آینده نزدیک، احتمال تغییر ساختار جمعیت به سمت سالخوردگی وجود دارد. در چنین بستری، سالمندی فعال برای بهبود کیفیت زندگی افراد سالمند، اهمیت زیادی دارد. هدف این مطالعه، شناسایی تعیین کننده های جمعیتی اجتماعی و اقتصادی سالمندی فعال در بین بازنشستگان شهرستان بابل است. روش مطالعه، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته است. حجم نمونه شامل 350 نفر از بازنشستگان برخی اداره های دولتی شهرستان بابل در سال 1395 است. نتایج نشان داد مردان نسبت به زنان، بازنشستگانی که با همسر و فرزندانشان هم سکنا بودند، سالمندان دارای تحصیلات دانشگاهی و سالمندانی که پس از بازنشستگی دوباره مشغول به کار شده اند، بیشترین میانگین سالمندی فعال را داشتند. براساس نتایج تحلیل چندمتغیره، سرمایه اجتماعی و فرهنگی بیشتر، سطح تحصیلات دیپلم و بیشتر، درآمد بیشتر از یک ونیم میلیون تومان و ترتیبات زندگی غیرهم سکنای افراد بازنشسته، به افزایش نمره سالمندی فعال آنان می انجامد. حمایت اجتماعی بیشتر از سالمندان و سن بالاتر با کاهش نمره سالمندی فعال همراه است. ارتقای سطح سرمایه اجتماعی افراد با همکاری های بین بخشی نهادها و سازمان های مرتبط پیش از رسیدن به سالمندی، تشویق و نهادینه سازی حمایت های بین نسلی ضروری است.
۲۳.

ناباروری و راهبرهای کنار آمدن با آن در زنان و مردان مراجعه کننده به پژوهشکده علوم تولید مثل یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 473 - 492

کلیدواژه‌ها: ناباروری کنار آمدن تجربه زیسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۸۷
ناباروری در ایران با توجه به بستر فرهنگی و اجتماعی جامعه، تأثیرات عمیقی بر بسیاری از جنبه های زندگی افراد نابارور دارد. در این مطالعه با اتخاذ رویکرد کیفی و روش تحلیل پدیدارشناختی، ابعادی از تجربه ناباروری و راهبردهای کنار آمدن با آن در زنان و مردان مراجعه کننده به پژوهشکده علوم تولید مثل یزد واکاوی می شود.  مشارکت کنندگان در این پژوهش 32 زن و مرد نابارور هستند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از تحلیل مصاحبه ها دو تم «ناباروری مسأله محوری و نیازمند حمایت همه جانبه» و «ناباروری رویدادی منفی در چرخه زندگی و تا حدودی قابل پذیرش و کم اهمیت» به ترتیب برای زنان و مردان نابارور استخراج شد. بر اساس یافته ها، فرزندآوری جلوه ای از هویت زنانگی و مردانگی تلقی می شود. برای زنان محیط خانه توأم با سکوت، ترس و نگرانی، محیط خانواده همسر تنش زا و آزاردهنده است. زنان همواره پیشتاز درمان هستند و بر تکرار آن پافشاری می کنند و با پذیرش ناباروری به مثابه مسأله، جست وجوی مداوم درمان، تقدیرگرایی، حضور در محیط های کودک محور و توجه به کودکان تلاش می کنند با شرایط ناباروری کنار بیایند. مردان فرزندان را به عنوان بخشی از هویت خود و تداوم نسل و نام خانواده می پندارند. اغلب جست وجوی درمان برایشان ناخوشایند است. برای رهایی از پیامدهای ناباروری راهبردهایی نظیر انکار، کم اهمیت جلوه دادن ناباروری، بی توجهی به نظر دیگران، تمرکز بر کار و فعالیت را به کار می بندند. این مطالعه نشان داد که علاوه بر جنبه های درمانی و پزشکی ناباروری، جنبه های مختلف عاطفی، اجتماعی، فرهنگی، ارتباطی، شناختی و اقتصادی ناباروی نیز نیازمند توجه است.
۲۴.

بررسی علل، پیامدها و راهکارهای کاهش طلاق در ایران با رویکرد دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 232 - 195

کلیدواژه‌ها: طلاق دلفی فازی اشتغال زنان تحصیلات عالی آسیب های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۲۸۲
این مطالعه به عنوان یک تحقیق پژوهشی -کاربردی با هدف شناخت علل و عوامل، پیامدها و راهکارهای کاهش طلاق در ایران و  الویت بندی آن از منظر خبرگان حوزه طلاق صورت گرفته است. در این تحقیق، با استفاده از تکنیک دلفی فازی از 13 نفر از محققان طلاق مهم ترین علل و پیامدهای طلاق در کشور سوال شد، سپس اصلی ترین راهکارهای کاهش طلاق در کشور الویت بندی شد. "عدم کسب مهارت های ارتباطی (بین زوجین، بین افراد خانواده، و بین خانواده ها در ارتباط با هم)، "افزایش بی سابقه ورود زنان به بازار کار در دهه های اخیر، به استقلال اقتصادی آنان منجر گردیده است و این امر، زنانی را که از وضعیت زناشویی خود چندان رضایتی ندارند به طلاق سوق می دهد". "آسیب های روحی و روانی"، "اختلال در اجتماعی شدن فرزندان طلاق" و "افزایش زنان سرپرست خانوار" به عنوان مهم ترین پیامدهای طلاق در کشور ارزش گذاری شد. "جلوگیری از افزایش اعتیاد"، "کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی تهدیدکننده نهاد خانواده خاصه اعتیاد، بیکاری، فقر، خشونت، همسرآزاری و ... در سطح جامعه"، اصلی ترین راهکار کاهش طلاق در کشور از منظر نظر خبرگان بوده است.
۲۵.

بررسی نگرش شهروندان شهر اصفهان به مراکز نگهداری سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ پاییز و زسمتان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 33 - 61

کلیدواژه‌ها: مراکز نگهداری سالمند نگرش سرمایه اجتماعی سالمندی شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۷
ساختار سنی جمعیت ایران در حال حرکت به سمت سالخوردگی بوده و درصد تنهازیستی سالمندان بالا و درصد سکونت آنان در مراکز نگهداری سالمند بسیار پایین است. این مطالعه با هدف بررسی نگرش افراد جامعه نسبت به مراکز نگهداری سالمند در شهر اصفهان و به روش پیمایشی اجرا شد. با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای، 384 نفر شهروند 20 تا 60 ساله به صورت تصادفی انتخاب و مصاحبه شدند و داده ها با استفاده از روش های آماری دو و چندمتغیره مورد تحلیل قرار گرفت. نگرش به خانه سالمندان در سه بُعد عاطفی، شناختی و رفتاری مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان از نگرش منفی افراد به مراکز نگهداری از سالمند دارد. زنان در مقایسه با مردان دارای نگرش منفی تری نسبت به این مراکز، به ویژه در بُعد عاطفی، هستند. حضور فرد سالمند در منزل باعث نگرش مثبت تر و بازدید از خانه سالمندان باعث نگرش منفی تر به مراکز مذکور می گردد. ضریب تعیین مدل 19.3 درصد می باشد و سرمایه اجتماعی مهمترین نقش را در تعیین نوع نگرش به مراکز نگهداری سالمند دارد. با توجه به روند روبه افزایش تعداد سالمندان و نیز سالمندان تنها، نیاز است با توسعه مراکز نگهداری از سالمند و فرهنگ سازی در جهت کاهش نگرش منفی به خانه های سالمندان امکان زندگی در این سراها برای سالمندان مهیا شود.
۲۶.

بررسی عوامل جمعیت شناختی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر احتمال طلاق در ایران در سال 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 7 - 43

کلیدواژه‌ها: احتمال طلاق جنسیت اشتغال تحصیلات عالی سرپرست خانوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۵۰۵
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی بر وضع تأهل (بی همسر به دلیل طلاق/ دارای همسر) و محاسبه احتمال طلاق انجام شد. در این مطالعه داده های فایل 2 درصد سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395 مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندمتغیره لجستیک استفاده شد. در این تحقیق 11 متغیر جنس، سن، داشتن فرزند برای زنان، مهاجرت؛ متغیرهای اقتصادی مانند وضع فعالیت، وضع مالکیت واحد مسکونی خانوار، متراژ واحد مسکونی و متغیرهای اجتماعی مانند نوع سرپرستی خانوار، وضع سواد، وضع تحصیل، تعداد سال های تحصیل و مدرک دانشگاهی با وضعیت تأهل (طلاق گرفته/متأهل) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها حاکی از این بودند که رفتار مردان و زنان بی همسر به دلیل طلاق کاملا با یکدیگر متفاوت است. مردان بی همسر به دلیل طلاق مایل هستند پس از طلاق به خانواده دیگر بپیوندند، در حالی که زنان خود تشکیل خانواده مستقلی می دهند و در نقش سرپرست خانوار ظاهر می شوند. تحصیلات عالی و داشتن فرزند برای زنان باعث کاهش احتمال طلاق می شود. زنان بی همسر به دلیل طلاق بیشتر در بازار کار حضور پیدا می کنند و احتمال طلاق برای مردان بیکار و غیرفعال به ترتیب 2.5 و 1.3 برابر مردان شاغل است.
۲۷.

مطالعه کیفی بسترها و پیامدهای خانوادگی اشتغال زنان در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۷) 127 - 166

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان پیامدهای خانوادگی گرانباری نقش چترهای حمایتی شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۴۶۹
با ورود زنان به بازار کار، نقش شغلی، به عنوان نقشی جدید در مقابل نقش های سنتی همسری و مادری مطرح گردیده است. زنان با داشتن نقش های همسری، مادری و خانه داری، با پذیرفتن اشتغال، در حقیقت، مسئولیتی مضاعف را عهده دار می شوند. اشتغال زنان می تواند پیامدهای مثبت و منفی را برای خود فرد و خانواده او در پی داشته باشد. هدف این پژوهش، شناخت پیامدهای خانوادگی اشتغال زنان در شهر یزد می باشد. روش مورد استفاده، کیفی است که در چارچوب نظریه زمینه ای انجام شده است. 15 زن متأهل شاغل یزدی مشارکت کننده در این پژوهش، با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. داده های مورد نیاز این مطالعه، به شیوه مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شده و با روش کدگذاری استراوس و کوربین، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مقوله نهایی حاصل از تحلیل داده ها، گرانباری نقش می باشد. مهم ترین شرایط علّی حاصل از داده ها، محدودیت زمان و فراغت است. همچنین متغیرهای "کیفیت روابط زوجین" و "مدیریت درآمد زن شاغل" به عنوان شرایط زمینه ای، و "چترهای حمایتی" به عنوان شرایط مداخله گر تعیین شد. پیامدهای اشتغال زنان متأهل، با عناوین فشار مضاعف، تضعیف نقش های زنانه، بهبود تعاملات و رضایت و آرامش استخراج گردید. راهبردهایی که این زنان برای کاهش گرانباری نقش به کار می گیرند نیز شامل: مدیریت زمان، مدیریت وظایف شغلی و حمایت گری است.
۲۸.

بررسی عوامل مؤثر بر میزان طلاق استان های ایران با استفاده از مدل تحلیل مسیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸) 181 - 210

کلیدواژه‌ها: نسبت شهرنشینی میزان باروری کل میانگین درآمد خانوارها تحلیل مسیر میزان خام طلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۴۳۲
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر علّی متغیرهای جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی بر میزان خام طلاق استان های ایران انجام شد. در این مطالعه، به تحلیل ثانویه داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال های 1390 و 1395، آمارگیری نیروی کار سال های 1397-1390، آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری 1396-1390 و آمارهای ازدواج و طلاق سازمان ثبت احوال کشور با استفاده از روش تحلیل مسیر پرداخته شده است. در این پژوهش، 23 متغیر مورد بررسی قرار گرفت که از میان آنها تعداد شش متغیر شامل نسبت شهرنشینی، میزان باروری کل، نسبت جنسی، میانگین درآمد خانوارهای شهری، نسبت زنان متأهل دارای تحصیلات عالی و ضریب جینی یک سال قبل، معنی دار شد. بیشترین اثر مستقیم، مربوط به متغیر درآمد خانوارهای شهری، سپس میزان باروری کل و سهم زنان متأهل با تحصیلات عالی در جهت منفی است. علاوه بر آن، نسبت شهرنشینی، نسبت جنسی و سهم زنان متأهل با تحصیلات عالی، اثر غیرمستقیم بر میزان خام طلاق دارند. به این ترتیب،  تغییرات میزان خام طلاق استان های کشور با تغییرات متغیرهای نامبرده، قابل تبیین است و می تواند تاحدودی تفاوت های استانی طلاق را توضیح دهد.
۲۹.

وضعیت اقتصادی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادهای حمایتی: مطالعه ای کیفی در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵ 165-192

کلیدواژه‌ها: زنان سرپرست خانوار محدودیت شغلی فقر آموزشی مضیقه اقتصادی شهر شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۱۸
در این مقاله با روش کیفی و با رویکرد نظریه زمینه ای، وضعیت اقتصادی زنان سرپرست خانوار مورد واکاوی قرار گرفته و چگونگی مواجهه آنان با این شرایط تحلیل می شود. بدین منظور 40زن سرپرست خانوار در مرکز مشاوره سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر شیراز با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختارمند بود. داده ها با روش نظریه زمینه ای استروس و کوربین (کدگذاری باز، محوری و گزینشی) تحلیل شد. براساس مدل پارادایمی بدست آمده، زنان سرپرست خانوار در این مطالعه از نظر برخورداری از مسکن، شغل مناسب و تحصیل، بهداشت و درمان و حتی امنیت غذایی در مضیقه هستند. ناتوانی جسمی، محدودیت خانواده برای انجام کار، پرستاری از اعضای خانواده و اجاره نشینی به عنوان شرایط زمینه ای و بی اعتمادی کارفرما، تبعیض در پرداخت دستمزد، احساس ناامنی در محیط شغلی و مشکلات ترکیب وظایف کار و خانه به مثابه شرایط مداخله گر باعث ایجاد یک محیط خانوادگی ناایمن برای زنان شده اند. راهبرد کنش زنان در برخورد با چنین شرایطی، محدودبودن شبکه روابط اجتماعی، ترک تحصیل و شغل، صرفه جویی و چشم پوشی از بسیاری از خواسته ها و نیازهاست. پیامد تداوم این چرخه معیوب ناتوانی و محرومیت، بازتولید انواع بیماری و ناتوانی، سوء تغذیه، حاشیه نشینی و در نهایت احساس ناامیدی و درماندگی است. نتایج این مطالعه بسترسازی برای افزایش فرصت های شغلی و حذف موانع فرهنگی اجتماعی اشتغال زنان، توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و فرزندان آنها را پیشنهاد می دهد.
۳۰.

تفاوت های اقتصادی-اجتماعی مرتبط با سن ازدواج زنان در ایران: مطالعه ی تطبیقی دختران جوان در آستانه ی ازدواج و زنان همسردار 49-15 ساله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیستم بهار ۱۳۹۷ شماره ۷۹ 171 - 210

کلیدواژه‌ها: سن ازدواج زنان سطح توسعه یافتگی استان ها تشکیل خانواده زمان بندی ازدواج تأخیر ازدواج سطح تحصیلات وضع فعالیت و اشتغال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
در دهه های اخیر، سن ازدواج زنان در ایران بالا رفته و در فاصله ی سال های 1355 تا 1395 از متوسط سنی 7/19 به حدود 0/23 سال افزایش یافته است. مقاله ی حاضر، برخی از عوامل تعیین کننده ی سن ازدواج زنان در ایران را بررسی می کند. در این تحقیق، از داده های ثانویه ای استفاده شده است که در سال 1393 در بین نمونه ای از دختران جوان در آستانه ی ازدواج و همچنین زنان همسردار 49-15 ساله (هرکدام به تعداد 6500 نفر) جمع آوری شده است. یافته ها بیانگر آن است که برحسب مهم ترین متغیرهای اقتصادی-اجتماعی بررسی شده در مطالعه، سن ازدواج زنان الگوی رابطه ی J شکل (و در مواردی متمایل به Uشکل) را نشان می دهد. به طوری که، زنانی که پایین ترین موقعیت اقتصادی و اجتماعی را دارند، به طور متوسط در سنین بالاتری ازدواج می کنند. سپس، میانگین سن ازدواج زنان در سطوح متوسط موقعیت اقتصادی-اجتماعی به کمترین مقدار خود می رسد و دوباره برای زنانی که بالاترین موقعیت اقتصادی-اجتماعی را دارند، به بیشترین مقدار خود می رسد. یافته ها نشان می دهد، اجرای سیاست هایی که بتواند به کاهش نابرابری های اقتصادی-اجتماعی و افزایش سطح عدالت اجتماعی کمک کند، می تواند شرایط ازدواج را در ایران تسهیل کند. 
۳۱.

تعیین کننده های شکاف بین تعداد فرزندان واقعی و ایده آل در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 43-79

کلیدواژه‌ها: شکاف باروری موجود باروری ایده آل زنان شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۴۴۳
باروری زیر سطح جایگزینی علی رغم غالب بودن هنجار دو فرزندی در جامعه، می تواند نشان از ش کاف می ان تعداد ایده آل و تعداد واقعی فرزندان باشد. مقاله حاضر، به بررسی شکاف بین تعداد فرزندان موجود و ایده آل زنان همسردار 49-15 ساله شهر تبریز می پردازد. داده ها حاصل پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه در بین 550 زن همسردار تبریزی در سال 1395گرد آوری شده است. یافته ها نشان داد 60 درصد از زنان تعداد فرزندان ایده آل آن ها کمتر از تعداد موجود است (کم برآورده شده) و ده درصد تعداد فرزندان موجود آن ها بیش از تعداد ایده آل است (بیش برآورده شده). یکی از تعیین کننده های اصلی بیش برآورده و کم برآورده متغیر سن در اولین ازدواج می باشند. افزایش سن در اولین ازدواج احتمال قرار گرفتن پاسخگو در گروه کم برآورده شده را افزایش می دهد. افزایش فشار شبکه اجتماعی، احتمال قرار گرفتن فرد در گروه بیش برآورده شده را افزایش می دهد. تأثیر افزایش کنترل درک شده رفتار مطابق با انتظار بود و احتمال قرار گرفتن فرد در گروه بیش برآورده شده را کاهش می دهد. ضرایب تعیین مدل حاکی از آن است که مدل رگرسیونی توانسته 36 درصد از تغییرات متغیر شکاف را تبیین کند. با توجه به اینکه اکثر افراد در نمونه مورد مطالعه هنوز باروری خود را تکمیل ننموده اند، کاهش شکاف بین باروری واقعی کامل شده و ایده آل باروری مورد انتظار است.
۳۲.

ثبات خانوادگی و تداوم زندگی زناشویی: مطالعه ای کیفی در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴ 207-244

کلیدواژه‌ها: زنان سازگار خانواده کارآمد و بهنجار بازدارنده های طلاق مطالعه کیفی شهر شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۳۷۸
عوامل مختلفی به صورت درهم تنیده از دوران قبل از ازدواج تا به هنگام انتخاب همسر و طی مراحل مختلف زندگی مشترک در موفقیت و پایداری زندگی زناشویی نقش ایفا می کنند. این پژوهش با هدف واکاوی بازدارنده های طلاق از دیدگاه زنان متأهل شهر شیراز در پی جستجوی زمینه های ثبات خانوادگی و دلالت های تداوم بخش زندگی مشترک آنان است. مشارکت کنندگان پژوهش کیفی حاضر20 زن متأهل هستند که به روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختارمند بود. تحلیل داده ها با کمک روش نظریه زمینه ای اشتروس و کوربین انجام گرفت که شامل کدگذاری باز، محوری و گزینشی بود. ازدواج مناسب و امنیت زناشویی شرایط علّی ایجادکننده خانواده کارآمد و بهنجار هستند. شیوه صحیح همسرگزینی و زمینه های تربیتی و حمایتی والدین به عنوان شرایط زمینه ای و مدیریت رسانه و فضای مجازی و مراقبت های اخلاقی زوجین به مثابه شرایط مداخله گر، حضور زنان متأهل را درون زندگی مشترک تداوم بخشیده اند. راهبرد کنش زنان متأهل در تلاش برای ایجاد یک خانواده کارآمد و بهنجار، تحمل سختی ها و شرایط دشوار زندگی با مدیریت مناسب شرایط بحرانی و نیز از طریق همراهی و حمایت متقابل زوجین از یکدیگر است. پیامد تمامی این شرایط و کنش های فعالانه، انعطاف پذیری، پویایی و انسجام بالای خانوادگی است که نهاد خانواده را از هجوم تلاطم ها و ناملایمات زندگی به سرمنزل آرامش و ثبات رهنمون می شود.
۳۳.

بسترهای اقتصادی موثر بر تصمیم گیری زوجین به طلاق؛ مطالعه موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: طلاق بیکاری تعارضات خانوادگی بسترهای اقتصادی نا امنی شغلی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
تعداد بازدید : ۱۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۱۲۵
هدف این مقاله فهم چگونگی اثرگذاری بسترهای اقتصادی بر تصمیم گیری زوجین برای طلاق است. داده های مطالعه حاضر نتیجه مطالعه کیفی و مصاحبه عمیق با 40 زن و مرد مطلقه در شهر تهران می باشد. یافته ها نشان می دهد بیکاری و اشتغال ناپایدار، و کسب درآمد از مسیرهای نادرست، وابستگی مالی به خانواده ها، شرایط بد اقتصادی جامعه و فشار مضاعف بر منابع درآمدی خانواده و مدیریت نامناسب منابع مالی خانواده از جمله مسائل مالی افراد در زندگی مشترک بوده است. این مسائل به صورت زنجیره ای با تعاملات کمتر زوجین درون زندگی مشترک، کاهش سطح رفاه خانواده و بتدریج افزایش اختلافات و تضادهای فکری و رفتاری زوجین همراه شده است. بر اساس این مطالعه مشکلات اقتصادی علت بلافصل طلاق نیست بلکه زمینه ساز شرایط دیگری می شود که که نهایتاً به طلاق منجر شود. در واقع مشکلات اقتصادی عامل پنهان و تأخیری است و با یک اثر تأخیری، بر تصمیم زوجین به طلاق اثر می گذارند.
۳۴.

آزمون مدل نظری - مفهومی تمایل زوجین به طلاق در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳) 61 - 93

کلیدواژه‌ها: خانواده تغییر ارزشها و نگرشها رضایت زناشویی تمایل زوجین به طلاق شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۷۵
طی دهه های اخیر، همراه با بالا رفتن سن ازدواج و به تعویق افتادن آن، خانواده های تشکیل یافته نیز از دوام و پایداری کمتری نسبت به گذشته برخوردار شده اند. هدف این مقاله، بررسی نگرش450 نفر از افراد حداقل یکبار ازدواج کرده 60- 15ساله تهرانی در زمینه عوامل تأثیرگذار بر طلاق با توجه به الگوی نظری- مفهومی تغییرات نهاد خانواده و تمایل زوجین به طلاق است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که، متغیرهای وجود فرزند، شاغل بودن فرد، رضایت بالای زناشویی، سن بالاتر به هنگام ازدواج، استقلال بالاتر زن برای تصمیم گیری درون منزل و امکان جابجایی بیشتر او در بیرون منزل، با تمایل پایین تر زوجین به طلاق در ارتباط اند؛ درحالی که متغیرهای خشونت خانگی، ساختار یک طرفه قدرت درون منزل، دخالت اطرافیان و استقلال بالاتر اقتصادی و اطلاعاتی زن، تعیین کننده های تمایل بالاتر زوجین به طلاق هستند. برشمردن خیانت و اعتیاد به عنوان دو مورد از مهم ترین علل طلاق از دیدگاه زنان و مردان، بیانگر این نکته است که زوجینی که طلاق را به عنوان راه حل برون رفت از این شرایط انتخاب می کنند، به دنبال خانواده ایده ال جدیدی هستند که در آن اعتماد متقابل زوجین و حقوق مساوی طرفین رعایت شود.
۳۵.

بررسی تعارض کار-خانواده و رابطه آن با رفتار باروری ( مطالعه ای در بین زنان شاغل در اداره آموزش و پرورش شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۹ 165-193

کلیدواژه‌ها: تعارض کار - خانواده باروری زنان شاغل آموزش و پرورش شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۲۴۶
زنان شاغل ممکن است در تطبیق کار بیرون و نقش های درون خانه، با مشکلات متعددی مواجه شوند. در این مطالعه ضمن بررسی تعارض کار و خانواده، رابطه آن با باروری زنان شاغل بررسی می گردد. داده های مقاله، حاصل پیمایشی است که در سال 1393 در بین زنان ازدواج کرده شاغل در آموزش و پرورش شهر یزد جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که میانگین نمره تعارض کار و خانواده پاسخگویان 07/46 می باشد که در سطح متوسط می باشد. نکته قابل توجه تعارض نسبتا بالا در محیط خانواده نسبت به محیط کار است. تحلیل دو متغیره ها نشان داد که متغیر تعداد فرزندان با تعارض کار- خانواده رابطه منفی دارد، بالاترین میانگین نمره تعارض متعلق به زنان تک فرزند و برابر با 12/54 می باشد. اکثریت این گروه از زنان کمتر از 9 سال از ازدواج آن ها می گذرد و دارای فرزند خردسال می باشند. در تحلیل چند متغیره متغیرهای طول مدت زناشویی، پست سازمانی و مشارکت مرد در امور خانه شدت تاثیر متغیر تعارض بر باروری را کاهش دادند. با توجه به نقش زنان در تحکیم روابط عاطفی بین اعضای خانواده، افزایش حمایت اجتماعی در خصوص نقش های خانوادگی، ساعت های کاری منعطف و کارهای پاره وقت پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان