فاطمه نیکخو

فشار روانی ناشی از داشتن فرزند ناشنوا تاثیرات شگرفی بر مادران دارد. این فشار منجر به پریشانی روانشناختی و استرس فرزندپروری مادران می شود. از این رو هدف این پژوهش بررسی اثربخشی پروتکل آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روانشناختی و استرس فرزندپروری مادران دارای کودک ناشنوا بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش تمامی مادران دارای کودک ناشنوا شهر تهران در سال 1402-1401 بود. از میان این مادران 30 مادر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت مساوی گمارش شدند. ابزار این پژوهش مقیاس پریشانی روانشناختی و استرس فرزندپرروی بود. جلسات گروه آزمایشی شامل 8 جلسه 90 دقیقه ای پروتکل آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد (باند و همکاران، 2011) بود که به صورت گروهی اجرا شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد پروتکل مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به کاهش پریشانی روانشناختی و استرس فرزندپروری مادران شده است (05/0>P). با استناد به نتایج به دست آمده پروتکل آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش پریشانی روانشناختی و کاهش استرس فرزندپروری موثر است. نتایج این پژوهش می تواند در کمک به کاهش مشکلات روانشناختی خانواده های دارای کودک ناشنوا و در نتیجه کاستن بار هزینه های سلامت روان این خانواده ها موثر باشد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر مؤلفه های حافظه فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر با اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی شهر تهران بود. برای انتخاب نمونه از بین همه دانش آموزان پسر دچار اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی شهر تهران، 30 نفر از آن ها که در محدوده سنی 7 تا 12 سال (محصل در مقطع ابتدایی) بودند با توجه به ملاک های ورود با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رفتاری کانر و آزمون حافظه ارقام هوش وکسلر کودکان بود. برنامه توان بخشی شناختی رایانه یار کاپیتان لاگ به مدت 10 جلسه 60 دقیقه ای و دو بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه بازتوانی شناختی رایانه یار موجب بهبود مؤلفه های حافظه فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی شده است (05/0>P) و می تواند به عنوان روشی مناسب در بهبود حافظه فعال این دانش آموزان به کار رود.

مهارت های پیش زبانی نقش مهمی در شایستگی های هیجانی - اجتماعی کودکان دارند. این در حالی است که بسیاری از کودکان با تاخیر ارتباطی در اکتساب شایستگی های هیجانی -اجتماعی نارسایی هایی نشان می دهند. بنابراین هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر مداخله پیش زبانی خانواده محور بر مهارت های هیجانی-اجتماعی کودکان زیر دو سال با تاخیر ارتباطی بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل مادران دارای کودکان زیر دوسال مراجعه کننده به مهدکودک های دولتی منطقه دو و سه تهران در سال 1400 بود که از این تعداد 40 نفر از مادران به روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. مداخله خانواده محور به مدت 10 جلسه انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنین و مراحل هیجانی-اجتماعی (ASQ_SE) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله پیش زبانی خانواده محور بر مهارت های هیجانی-اجتماعی کودکان زیر دو سال با تاخیر ارتباطی تاثیر معنادار دارد (05/0>p). آموزش مهارت های پیش زبانی خانواده محور می تواند به ارتقا مهارت های هیجانی- اجتماعی کودکان زیر دو سال با تاخیر ارتباطی کمک نماید. بنابراین، می توان از این مداخله به عنوان یک روش درمانی موثر در محیط های بالینی استفاده کرد