سید حسین میرجلیلی

مقدمه: بررسی کمی تولیدات علمی، سیاست گذاری علمی، ارتباطات علمی دانش پژوهان، ردیابی انتشار اندیشه ها، ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری وغیره، برخی از موضوعات حوزه ی علم سنجی است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی علم سنجی و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری مقالات 20 عنوان نشریه ی برتر حوزه ی ژنتیک و وراثت در سال های 2008-2000 بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات علم سنجی بود که با استفاده از روش پیمایشی و تحلیل استنادی انجام شد. در این تحقیق، 28813 عنوان مقاله از 20 عنوان نشریه ی حوزه ی ژنتیک و وراثت با ضریب تأثیر 5 سال گذشته حداقل برابر با 5 که طی سال های 2008-2000 منتشر شده اند، بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها، سیستم جست وجوی Web of Science بود و تحلیل داده ها و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری با نرم افزار HistCite™، انجام شد. یافته ها: تمامی مقالات منتشر شده به غیر از 2 عنوان به زبان انگلیسی بودند. ایالات متحده ی آمریکا در تولید 7/56 درصد مقالات نقش داشت و بریتانیا، آلمان، فرانسه و ژاپن با فاصله ی زیاد در مرتبه ی دوم تا پنجم قرار داشتند. دانشگاه Harvard با 1121 مقاله فعال ترین سازمان در این حوزه بود. در مجموع، 25 سازمان از 30 سازمان نخست، از کشور ایالات متحده ی آمریکا بودند. همچنین 5/63 درصد از استنادات مربوط به مقالاتی بوده است که حداقل یک نویسنده ی آن از این کشور بود. مقالات مورد بررسی 1124511 استناد در سطح جهانی دریافت کرده اند؛ اما فقط 27/7 درصد آن مربوط به این 20 نشریه بوده است. همکاری بین نویسندگان در حال افزایش بود و میانگین تعداد نویسندگان مقالات از 03/6 نفردر سال 2000 به 05/8 نفر در سال 2008 رسید. ترسیم نقشه ی علم نگاری بر اساس 144 مقاله ی برتر این حوزه نشان داد که 4 خوشه ی مهم در طول سال های 2008-2000 شکل گرفت، که 2 خوشه ی آن در حوزه ی تنوع ژنتیک انسانی و حوزه های تخصصی آن و 2 خوشه ی دیگر در حوزه ی بیوانفورماتیک، و کاربرد روش های آماری جدید در تحلیل داده های این حوزه بود. نتیجه گیری: همکاری بین نویسندگان این حوزه بالا و در حال افزایش بود. دانشمندان حوزه ی ژنتیک در تحقیقات خود دامنه ی وسیعی از متون علمی را بررسی می کنند و اتکای زیادی به آثار قدیمی تر دارند. همچنین موضوع بیوانفورماتیک و روش های آماری دارای جایگاه بالایی در تحقیقات این حوزه است.

مقدمه: هر ساله تحقیقات بسیاری در حوزه علوم پزشکی، انجام می شود و برخی از آنها به عنوان منابع هسته و پایه، مورد استناد سایر پژوهشگران قرار می گیرد.در تحقیق حاضر، پراستنادترین پژوهشگران و موثرترین کشورها و موسسات در تحقیقات حوزه پزشکی بالینی طی دوره زمانی 91-1981 معرفی و شناسایی شده است. همچنین میزان ارتباط و هم پوشانی این حوزه موضوعی با سایر علوم مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است. جامعه مورد پژوهش 265 نفراز محققانی است که از سوی موسسه اطلاعات علمی آمریکا (ISI) به عنوان پراستنادترین نویسندگان در حوزه پزشکی بالینی معرفی شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات یکی از تولیدات این موسسه به نام Highly-cited است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Excel مورد تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: 265 نویسنده از 16 کشور، به عنوان پراستنادترین نویسندگان در حوزه پزشکی بالینی از سوی ISI معرفی شده اند که 47/75 درصد آنها (200 نویسنده) از کشور ایالات متحده هستند. بعد از آن انگلستان و ژاپن با 28 و 7 نویسنده پراستناد، بیشترین تاثیر را بر این حوزه داشته اند. در میان سازمانهای تولید کننده علم در این حوزه، دو دانشگاه تگزاس وکالیفرنیا هر دو از ایالات متحده، به ترتیب با 15 و 11 نویسنده بیشترین سهم را داشته اند. از مجموع 265 نویسنده، 60 نفر(64/22درصد) در موضوعاتی غیر از پزشکی بالینی نیز، پراستنادترین بوده اند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دادکه کشور ایالات متحده با فاصله ای معادل 9/3 برابر کل کشورهای اروپایی و 2/22 برابر کشورهای آسیایی در این حوزه موضوعی تاثیر گذار بوده است. تحلیل موضوعی نشان داد پزشکی بالینی با حوزه کلی علوم زیستی، بیش از سایر حوزه های علوم هم پوشانی دارد.

این نوشتار، با معرفی پروتکل پیشنهادی PMH ، بر آن است تا نشان دهد که چگونه می توان از این پروتکل برای ایجاد فهرستگان اسناد آرشیوی بهره گرفت. هدف نهائی این پروتکل، تسهیل در انتقال اطلاعات به صورت فراداده در محیط شبکه است. PMH ، با بهره گیری از عناصر فراداده دوبلین کور، قالب (فرمت) XML (زبان نشانه گذاری گسترش پذیر) و پروتکل HTTP این امر را میسر می سازد. بدین منظور، مقاله به تعریف فراداده و معرفی عناصر فراداده ای دوبلین کور می پردازد و ساختار پیشنهادی رکورد فراداده را براساس الگوی پیشنهادی در قالب XML نشان می دهد. همچنین، توضیحاتی درباره شش فرمان قراردادی برای درخواست فراداده از طریق پروتکل HTTP ارائه می کند، و نشان می دهد که چگونه دارندگان اسناد، می توانند نقش داده فرآور و متولیان امور اسناد، نقش خدمت فرآور را ایفا کنند. در پایان، به مزایای اصلی و جنبی استفاده از این پروتکل اشاره شده است.