سمیرا خطیب زاده

با هدف بررسی تاثیر شبکه های ماهواره ای بر میزان رضایتمندی زناشویی، نمونه ای از زنان تهرانی بیننده ی شبکه ماهواره ای جِم و زنان تهرانی غیر مخاطب ماهواره، 420 نفر از این زنان در سال 1392 مورد پژوهش قرار گرفتند. پرسش اصلی تحقیق حاضر آن است که رابطه ی میان رضایت از زندگی زناشویی و مشاهده شبکه ماهواره ای جِم چگونه است؟ همچنین رابطه ی میان بهداشت روانی و مشاهده این شبکه ماهواره ای چگونه می باشد؟ در این مقاله جهت تدوین الگوی نظری، از نظریه استفاده و رضامندی، کاشت استفاده شده است. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. برای نمایش یافته ها از آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی، آزمون های پارامتری (پیرسون، کرامر، رگرسیون، تاو کندال و کای اسکوئر) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که زنان بیننده شبکه ماهواره ای جم، از رضایتمندی از زندگی زناشویی کمتر و بهداشت روانی نامطلوب تری نسبت به زنان غیر مخاطب ماهواره برخوردارند. همچنین بین «رضایتمندی از زندگی زناشویی و بهداشت روانی» و "میزان تماشای شبکه ماهواره ای جِم" رابطه معنادار وجود داشت. بین رضایتمندی از زندگی زناشویی و بهداشت روانی زنان شرکت کننده در تحقیق نیز رابطه معناداری وجود داشت.

فضای مجازی امروزه یک جهان زیست قطعی و همگانی شده است و دامنه حدود و ثغور بهره برداری از فضای مجازی کاملا وابسته به سبک زندگی و تعلقات فردی افراد شده است. مدیریت این فضای عظیم و پیچیده ابتدا نیازمند وضعیت سنجی و شناسایی درست این فضا و سپس وضع سیاست های دقیق، برنامه ریزی و نظارت همه جانبه است. در این میان موضوع مهم خانواده و روابط درون خانوادگی در این فضا به فراخور ویژگی های مهم و منحصر به فرد آن، باعث بروز مواضع متفاوتی شده است. این مقاله به بررسی وضعیت خانواده ایرانی در صفحات اینستاگرامی با رویکرد روابط والدین با فرزندان پرداخته است. پژوهش حاضر یک پژوهش اکتشافی و نتایج بررسی با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و نرم افزار «NVivo» تحلیل شد و پایایی کدگذاریتوسط ضریب موضوعی کاپا مورد تأیید قرار گرفت. در نتیجه تحلیل داده ها، 5 مضمون، 23 زیر مضمون در رابطه با رویکرد روابط والدین با فرزندان در محیط خانواده در پلتفرم اینستاگرام مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفت. که «گفتار»، «روابط»، «نوع تفکر و اندیشه»، «سبک زندگی» و «رفتار» والدین با فرزندان به عنوان 5 مضمون اصلی احصاء شد و زیرمضمون های «تصویرسازی نامناسب از پدر و مادر ایرانی»، «ترویج بی عفتی و بی حیایی در روابط درون خانوادگی»، «همطراز کردن فرزند با حیوان خانگی»، و« تبلیغ دردسرهای مادرشدن» هر کدام فراوانی قابل توجهی در صفحات اینستاگرامی پرمخاطب به خود اختصاص دادند.

فضای مجازی امروزه یک جهان زیست قطعی و همگانی شده است، گسترش شتابناک این فضا با ظرفیت پوشش بالا، آثار فرهنگی ژرف و پر دامنه ای را در پی داشته است که نقش و ابعاد تاثیرگذاری آنها را بر کل پهنه جامعه از جمله عرصه فرهنگ، نمی توان دست کم گرفت. دامنه حدود و ثغور بهره برداری از فضای مجازی کاملا وابسته به سبک زندگی و تعلقات فردی افراد شده است. مدیریت این فضای عظیم و پیچیده نیازمند سیاستگذاری، برنامه ریزی، تولید محتوای مناسب و نظارت دقیق، صحیح و سنجیده است. در این میان موضوعات زنان در این فضا به فراخور ویژگی های جنسیتی، مواضع متفاوتی را بروز داده اند.. این مقاله وضعیت موجود و مطلوب تولید محتوا برای زنان در فضای مجازی در حوزه روابط درون خانوادگی را مورد بررسی قرار داده است. هدف این مقاله طراحی مدل تولید محتوای فرهنگی برای زنان در فضای مجازی می باشد. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است که طی فرایندکدگذاری مضامین پایه، مضامین سازمان دهنده و مضامین فراگیر استخراج شدند. در این تحقیق به مصاحبه عمیق با 18 نفر از اساتید و صاحبنظران پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که ایرانی و اسلامی بودن، توجه به تنوع قومیت ها در ایران، توجه به هویت و فطرت زنانه، توجه به کانون خانواده، توجه به ویژگی های زنان الگو در اسلام، ارایه سبک زندگی ایرانی - اسلامی، پاسخگویی متقن به سوالات و دغدغه های زنان و توجه به مهارت های زندگی از شاخص های اصلی مدل تولید محتوای فرهنگی برای زنان در فضای مجازی است.

هدف: این پژوهش تحلیلی بر ساختار و محتوای صفحات گروه های پاپ کره ای(K-POP) در اینستاگرام  است.روش: این پژوهش از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی است و از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. در تحلیل محتوای کمی با استفاده از دستورالعمل کدگذاری به بررسی ساختار و محتوای پلتفرم اینستاگرام پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل صفحات گروه های پاپ کره ای در پلتفرم اینستاگرام تشکیل می دهد که تعداد آنها بیش از 1000 صفحه فعال و غیر فعال می باشد. در این جامعه نمونه گیری از نوع تصادفی ساده است. بنابراین تعداد نمونه به دست آمده در این پژوهش 50 صفحه اینستاگرامی است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و کدگذاری داده ها به منظور دستیابی به نتایج قابل تحلیل مورد مطالعه قرار گرفت و سپس به وسیله نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد. پس از بررسی های انجام شده، داده های به دست آمده در 120 کد و کدهای مذکور سرانجام در 6 مقوله و 31 زیرمقوله مرتبط با مقولات دسته بندی شدند.یافته ها: . نتیجه کدگذاری و تحلیل محتوای کمی مقوله محتوای صفحات اینستاگرامی نشان داد که 6درصد مقوله محتوای صفحات اینستاگرام را زیرمقوله همجنسگرایی، 10درصد از مقوله محتوا را زیرمقوله خشونت کلامی و رفتاری، 4 درصد را زیرمقوله شیطان پرستی، 30 درصد از مقوله محتوا را زیرمقوله خوش گذرانی و تجملات و در نهایت 50 درصد از مقوله محتوای صفحات را زیرمقوله توجه به مدگرایی، زیورآلات و پوشش تشکیل داده است.نتیجه: نتایج بررسی ها نشان داد که 35 درصد مقوله «اصول و قواعد مطرح شده در صفحات گروه کی پاپ» به زیرمقوله اغراق و بزرگ نمایی، 0/5  درصد به زیرمقوله سلامتی و زیبایی، 22 درصد به زیرمقوله احساسات و عواطف، 13 درصد به زیرمقوله سرایت روانی، 9 درصد به زیرمقوله ارزش های انسانی، 7 درصد به زیرمقوله ارائه دلایل منطقی و درنهایت 10 درصد به زیرمقوله سایر اصول تعلق داشت که بیشترین درصد متعلق به اغراق و بزرگ نمایی و کمترین درصد مربوط به سلامت و زیبایی بوده است. نتیجه اینکه حضور و دنبال کردن کاربران جوان از صفحات اینستاگرامی گروه های کی پاپ، بر اساس زمینه های روانی و اجتماعی مختلف و متفاوتی انجام می شود که باعث می شود انگیزه ها و اهداف متفاوتی را از دنبال کردن این صفحات جستجو کنند. آنها بر اساس انگیزه ها و منافع خود از این شبکه ها استفاده می کنند و فعال هستند و صفحات گروه های کی پاپ تاثیرات مخربی بر سبک زندگی آنها خواهد داشت.

هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه معیار تعیین ظرفیت پذیرش تفاهم فرهنگی در رسانه های اجتماعی است.روش شناسی پژوهش: گردآوری داده ها به شیوه مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته و از رویکرد تحلیلی-توصیفی در پردازش داده ها استفاده شده است.یافته ها: تحقیق حاضر بستر تعاملی ارائه شده در پلتفرم های رسانه های اجتماعی را که در قالب ویژگی ها و امکانات مختلف نمود می یابد، به مثابه امکانی برای تعامل میان فرهنگ ها معرفی نموده و برای آن نقشی آغازگر در فرایند تفاهم فرهنگی قائل است. همچنین با نگاه به الگوی لانه زنبوری رسانه های اجتماعی، به گزینش مشخصه های مرتبط با تفاهم فرهنگی و توضیح آن ها اقدام شده است.بحث و نتیجه گیری: ارائه عناصر تعیین کننده در شناخت و گونه شناسی ظرفیت پلتفرمی رسانه های اجتماعی در ایجاد یا نفی تفاهم فرهنگی را می توان از نتایج پژوهش حاضر دانست.

فراگیری رسانه و افزایش روزافزون استفاده از فضای مجازی در زندگی امروز علاوه بر فرصت ها و نقاط مثبت تهدیدها و اثرت نامطلوبی نیز بر زندگی بشر گذاشته است، از سویی دیگر گریزناپذیری در استفاده از ابزارهای ارتباطی نوین چاره ای جز آموزش و یادگیری سواد رسانه ای باقی نگذاشته است، تا بتوان علاوه بر استفاده مفید و هدفمند از فضای مجازی، اثرات نامطلوب این فضا بر جامعه ایرانی را به حداقل رساند. با توجه به امتزاج فرهنگ ایرانی با آموزه های اسلامی، ضرورت ایرانی - اسلامی کردن سواد رسانه ای بیش از پیش به چشم می آید. هدف اصلی این پژوهش کشف و دستیابی به مؤلفه های سواد رسانه ای از منظر کارشناسان مسلمان است. در این پژوهش ۱۲ نفر از صاحب نظران و کارشناسان حوزه رسانه و دین که نمایانگر سطح قابل توجه از سابقه و مشارکت علمی و تجربی در حوزه ی موضوع تحقیق بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تحلیل داده ها از نرم افزار Maxqda استفاده شد که منتج به استخراج ۷۵۰ کد اولیه گردید. در ادامه فرایند کدگذاری توصیفی تفسیری و ترکیب و ادغام سه سطح از مضامین شامل ۶۹ مضمون پایه و۱۶ مضمون سازمان دهنده باور توحیدی، قانون محوری، زیبایی شناسی، محتوای ایرانی اسلامی، هویت مندی دینی، مالکیت و کنترل حوزه های تولید و نشر و در نهایت ۵ مضمون فراگیر مؤلفه های سواد رسانه ای از منظر کارشناسان مسلمان در حوزه های هدف، هویت، مخاطب، محتوا و قالب احصاء شد.