مینو لفافچی

معماری مقوله ایی است که اگر آن را یکی از مولفه های فرهنگ به شمار نیاوریم، باید دست کم تعامل دوسویه آن را با فرهنگ مهم بر شماریم. تعامل معماری با فرهنگ به معنای تاثیر گذاری دو سویه این دو مقوله در یکدیگر است. از طرفی امروزه نوآوریهای فناورانه عامل مهمی در توسعه و طراحی معماری اند، اما تاثیر آن بر معماری کلانشهرها در جهان یکسان نبوده و راهکارهای ارائه شده در مواردی پایدار و در مواردی انفعالی بوده است. در بسیاری موارد نوآوریهای فناورانه در معماری نتیجه انتقال فناوری بدون در نظر گرفتن ماهیت تکنولوژی است. هدف نوشتار حاضر نیل به تصویری از رابطه فرهنگ و فناوری در معماری معاصر در بستر جهانی شدن است. این مقاله با به کار گیری اسناد و مدارک و شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی نظریه های فرهنگ و فناوری در مقوله معماری در بستر جهانی شدن و همچنین شناسایی و اولویت بندی ساختمان های های اداری شاخص در شهر تهران پرداخته است. به منظور رتبه بندی و اولویت بندی گزینه ها و معیارها از تاپسیس و آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین ساختمان های مورد مطالعه ساختمان وزارت کشاورزی در رتبه اول و ساختمان آلومینیوم در رتبه دوم قرار گرفته است.

این مقاله شامل بررسی مفهوم توسعه پایدار در حوزه معماری و شواهدی از سازگاری انسان با محیط زیست و مولفه های فرهنگی و جغرافیایی سبک های بومی شده زندگی اقوام کوچ نشین است. تمرکز و کانون توجه به معماری جوامع کوچ نشین به عنوان نمونه ای کامل از شیوه سازگار زندگی با جغرافیای طبیعی محیط پیرامون است. توسعه جهان و ارتباطات از یک سو موجب یکسانی زندگی، بدون توجه به فرهنگ، جغرافیا، حوزه تمدن و سایر مولفه های موثر بر شکل گیری سبک های زندگی بومی شده و از سوی دیگر یک خطر جدی برای محیط زیست و منابع تجدید ناپذیر به شمار می رود. از این رو پرداختن به مؤلفه های پایداری و سبک های زندگی بومی در جهت دستیابی به معماری پایدار و متعاقباً توسعه پایدار امری ضروری است. لذا سوال اصلی که در این تحقیق مطرح شده این است که ابعاد پایداری در زندگی و مسکن کوچ نشینان کدامند؟ در این تحقیق سعی شده است با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی، مسکن عشایر بختیاری و سبک زندگی کوچ نشینان را مورد بررسی قرار داده و در نهایت به معرفی شاخص های پایداری موجود در زندگی آن ها پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آنست که شاخص های پایداری در زندگی کوچ نشینان شامل مؤلفه های زیست محیطی ، اجتماعی و اقتصادی است و انطباق با طبیعت و نحوه ساخت و برپا نمودن سیاه چادر حاکی از آن است که عشایر در نهایت هم زیستی با طبیعت در مواجهه با اصول پایداری قدم برداشته اند.

هدف پژوهش: تاب آوری به عنوان یک استراتژی در مدیریت بحران سازمان ها است، بدین منظور ضمن بهره گیری از درس های دین مبین اسلام و آموزه های قرآنی و همچنین اخذ نظر خبرگان، با استخراج نقشه استراتژی تاب آوری از نگاه اسلام و همچنین اولویت بندی معیارها، با استفاده از رویکرد کارت امتیازی متوازن و روش دیماتل فازی، زمینه های رشد و پایداری سازمان در شرایط بحران فراهم آید. روش پژوهش: این تحقیق با رویکرد کیفی انجام شده است، به لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت تحلیلی- تبیینی است. در این پژوهش از 20 نفر از خبرگان جامعه دانشگاهی، صنعتی و اساتید دانشگاهی حوزه قرآنی برای جمع آوری آرای آنها بر روی ابعاد استخراج شده از ادبیات و روش دلفی استفاده شده است. روش انجام پژوهش: استخراج نقشه استراتژی تاب آوری در مدیریت بحران و اولویت بندی معیارها، با بهره گیری از کارت امتیازی متوازن و روش دیماتل فازی صورت گرفته است. یافته های پژوهش: در فرآیند استخراج نقشه تاب آوری از دیدگاه اسلام، داشتن استراتژی و آمادگی از موثرترین عوامل آمادگی سازمان ها در بحران ها شناخته شد، نقشه استخراج شده می تواند چارچوب مناسبی جهت تدوین برنامه های سازمان ها در مدیریت بحران ها باشد.

زمینه و هدف: معابرشهری از گذشته تاکنون، یکی از مکان های اصلی تعاملات اجتماعی شهروندان بوده است. لازمه بقاء این فضاها، سرزندگی در سایه احساس امنیت است که به واسطه وقوع جرم، کیفیت خود را از دست می دهد و این امر باعث کاهش سطح رضایت مندی شهروندان، احساس ترس و پایین آمدن کیفیت زندگی اجتماعی شده است. تأثیرات عوامل مؤثر بر سرزندگی شهروندان در طراحی محیطی، با رویکرد «طراحی محیطی پیشگیرانه از جرم» تا حد زیادی می تواند کیفیت فضا و احساس امنیت را ارتقاء دهد که این مهم هدف اصلی این پژوهش است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی بر مبنای تحلیل های آماری، به وسیله مطالعات کتابخانه ای، مشاهده و ابزار پرسشنامه محقق ساخت، در محدوده موردمطالعه است. پرسشنامه بر اساس (۴۲) پرسش برای (۳۲۰) پاسخ دهنده تنظیم شد. تحلیل، مبتنی بر تصاویر، مشاهده ها و تحلیل داده ها در نرم افزار «اس پی اس اس» است. یافته ها: در مقوله پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، شاخص مراقبت و نظارت طبیعی با میزان (۰٫۶۷۷) و در مقوله سرزندگی فضای شهری، شاخص پاکیزگی محدوده، فعالیت شبانه، تعلق و خاطره مکانی به ترتیب با میزان (۰٫۶۹۲)، (۰٫۶۹۸) و (۰٫۶۲۱) بیشترین تأثیر را داشته است. نتیجه گیری: مطابق با یافته ها، هرچه محیط پاکیزه تر، مراقبت و نظارت طبیعی بیشتر، تعلق و خاطره مکانی در محیط و فضا، افزایش یافته و نتیجتاً حضور شهروندان در آن مکان بیشتر خواهدبود. از سویی حضور مستمر و فعال افراد باعث سرزندگی فضا می شود و این سرزندگی با اعمال مراتب یادشده در طراحی محیطی به کاهش جرم و نهایتاً فضایی امن برای شهروندان منجر خواهد شد.

مقدمه: فضای شهری باز تولیدی از فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی است، بنابراین شیوع کووید-19 بر رفتار شهروندان تاثیر می گذارد.  هدف: هدف مقاله حاضر، بررسی تأثیر همه گیری بیماری کووید-19 بر رفتار شهروندان در گروه های سنی و جنسیتی مختلف است که در فضاهای شهری پس از اتمام این بیماری حضور می یابند و نظریه مشهور یان گل در دسته بندی فعالیت ها ملاک ارزیابی می باشد. روش شناسی: از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع توصیفی-تحلیلی است.  برای این منظور پس از بررسی اسناد و منابع مختلف، با تنظیم یک پرسشنامه، میزان اثرگذاری همه گیری در جامعه هدف مورد ارزیابی قرار می گیرد. پرسشنامه در قالب طیف لیکرت می باشد و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS25 و با استفاده از آزمون T.Student انجام شده است. روش نمونه گیری به روش تصادفی ساده بود. در این پژوهش، روایی سوالات پرسشنامه به روش نسبت روایی محتوایی و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ مورد ارزیابی قرار گرفت.  قلمرو جغرافیایی: شهر قزوین بنا به شرایط تاریخی و جغرافیایی دارای انواع مختلفی از فضاهای شهری و عمومی است. ابتدا انواع فضاهای شهری و عمومی موجود در این شهر، در هفت دسته طبقه بندی و سپس در نظرسنجی از شهروندان مورد ارزیابی قرار گرفته اند.  یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، پس از پایان این همه گیری الگوهای رفتاری شهروندان بسته به رده سنی و جنسیتی که دارند، دارای تفاوت هایی خواهد بود. سالمندان کمترین تمایل را برای حضور در فضاهای شهری در دوره پسا کرونا دارند، ازسوی دیگر تمایل شهروندان همچون گذشته به فضاهای شهری در بافت تاریخی شهر نمی باشد. البته بانوان تمایل بیشتری نسبت به مردان برای استفاده از انواع فضاهای شهری دارند.  نتیجه گیری: با وجود الزام شهروندان به انجام بخش زیادی از فعالیت ها از طریق فضای مجازی در زمان قرنطینه، اما با پایان یافتن محدودیت ها، بررسی ها نشان داد فضای مجازی تنها می تواند بستر مناسبی برای انجام فعالیت های ضروری باشد و در مورد سایر فعالیت های انتخابی یا اجتماعی، تمایل غالب جامعه، حتی نسل نوجوان و جوان بر حضور فیزیکی در فضاهای شهری است.