مجید استادی

قرارداد های روان شناختی در ذهن افراد شکل گرفته و رضایت یا عدم رضایت افراد از آن ها در رفتار و نگرششان تبلور یافته و منجر به بروز رفتار و اقداماتی می شود که برای سازمان ارزش آفرین اند، بنابراین تقویت این قراردادها در سازمان اهمیت بیشتری می یابد. در این مقاله عوامل تقویت قراردادهای روان شناختی در سازمان های نظامی شناسایی شده است. روش پژوهش مطالعه حاضر، کیفی از نوع تحلیل مضمون و مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس است. 21 نفر از فرماندهان و مدیران در سازمان های نظامی اعم از ارتش، سپاه، فراجا و وزارت دفاع به مثابه مطلعین کلیدی انتخاب شدند و در طول مصاحبه عمیق نیم ساختاریافته، نقطه نظرات و تجارب خود راجع به پیامدهای قراردادهای روان شناختی در سازمان های نظامی را به طورکامل بیان کردند. در تجزیه-وتحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن و ممیزی کردن از سوی داور استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 2 مضمون فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی اطلاعات در 1060 مضمون پایه و 20 مضمون سازمان-دهنده است. درمجموع یافته ها بیانگر آن است که فرماندهان با الگو بودن در ابعاد مختلف و توجه به نیازهای روحی، فکری و روانی نیروها در کنار تامین رفاه و رشد و ارتقای شغلی شان ازیک طرف و نیروها با تقویت ایمان و اعتقاد به خدا و درنظرگرفتن رضای خدا در انجام کارها سبب قراردادهای روان شناختی می شوند.

یکی از دغدغه های موجود در سازمان های نظامی چگونگی تربیت و رشد کادر فرماندهی و مدیریت خود می باشد. این نکته دارای اهمیت دوچندان می شود وقتی که رسالت پاسداری و حراست از کیان انقلاب اسلامی به عنوان اصلی ترین وظیفه یک سازمان قرارمی گیرد.ضرورت شناخت جامع و کامل از شخصیت های مؤثر به خصوص در مجموعه های نظامی و انتقال سبک ها و شیوه های عملکردی آن ها در فرماندهی و مدیریت زیرمجموعه خود، امری بسیار مهم به شمار می رود. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های فرماندهی و مدیریت شهید مهدی باکری به بررسی اسناد و مدارک شامل کتب، مقالات، مصاحبه ها، گزارش و... در مورد شهید پرداخته است، آنگاه با بهره گیری از راهبرد تحلیل مضمون به 235 مضمون پایه، 9 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر دست یافته است. مضمون های سازمان دهنده شامل «شخصیت معنوی»، «فضایل اخلاقی»، «شخصیت قوی، مؤثر و باصلابت»، «حسن تدبیر در مدیریت و فرماندهی»، «انسان مدار»، «روحیه جهادی»، «مردم دار»، «مسئولیت پذیری و دردمندی»، «دشمن شناسی و مدارا با اسرا» بوده و در نهایت الگویی متناسب با سه بعد فردی، سازمانی و فراسازمانی به عنوان مضمون های فراگیر ارائه شده است.

استحکام خانواده نقش اساسی در ثبات و تقویت ارزش ها در جامعه دارد. با این حال در عصر کنونی نظام خانواده دچار چالش های اساسی شده و پایه های آن متزلزل گشته است. تحقیق حاضر به عوامل عاطفی روانی تحکیم خانواده از منظر آیات و روایات با رویکرد سبک زندگی اسلامی می پردازد. به جهت نقش مؤثر باورها و ارزش های اسلامی مردم، استفاده از آموزه های قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام) در حفظ و تحکیم خانواده در ایران نقش اساسی دارد. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی و روش های تفسیری و فهم حدیث در مکتب اهل بیت(علیهم السلام) انجام شده است. بر اساس نتایج این تحقیق در جنبه عاطفی روانی، ابراز محبت، حمایت روانی، احترام متقابل، خوش بینی، فروتنی، بخشش و گذشت، عیب پوشی، مهار هیجان های منفی، قدردانی از یکدیگر، تأمین نیاز جنسی همسران و اجرای برنامه های نشاط بخش در استحکام خانواده نقش دارند. در نتیجه استفاده از مهارت های مبتنی بر سبک زندگی اسلامی برای تقویت این ابعاد در خانواده و اصلاح الگوهای رفتاری به پایداری روابط خانوادگی کمک می کند.