بابک عبدالملکی

رفتارهای غیراخلاقی سبب شکست اخلاقی سازمان می شوند و شرایط آشفته ای را برای سازمان به بار می آورند؛ به ویژه در سازمان های آموزشی که رسالت مهمی در تربیت نیروی انسانی به منزله سرمایه های اجتماعی دارند و مولدی برای اقتصاد و تغییرات اجتماعی اند. دانشگاه ها هم قطب اندیشه های سیاسی و هم محیطی برای آموزش و یادگیری اند؛ اما زمانی به اهداف و رسالت های خود می رسند که کارکنانی وظیفه گرا با رفتارهای مناسب و درک درستی از اخلاق و سیاست های اخلاقی داشته باشند. براساس این امر، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هنجارهای وظیفه گرایانه کانت و راهبرد های اخلاقی در کاهش رفتارهای سیاسی منفی با نقش میانجی ادراکات سیاسی کارکنان از اخلاق انجام شد. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها، توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه پیام نور شهر همدان است. حجم نمونه براساس روش طبقه ای نسبی و جدول کرجسی و مورگان 98 نفر انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه وظیفه گرانه اخلاقی کانت، راهبرد های اخلاقی، رفتارهای سیاسی منفی و ادراکات سیاسی کارکنان از اخلاق است. صاحب نظران مدیریت، روایی پرسش نامه را تأیید کردند. پایایی ابزارها ازطریق آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 84/0، 89/0 و 88/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. نتایج نشان دادند اخلاق کانت بر کاهش رفتارهای منفی سیاسی 22/0، راهبرد اخلاقی بر کاهش رفتارهای منفی سیاسی 25/0، ادراکات سیاسی کارکنان بر رفتارهای منفی سیاسی 25/0 و اخلاق کانت بر ادراکات سیاسی و راهبرد اخلاقی بر ادراکات سیاسی کارکنان از اخلاق 45/0 اثر دارد.

موفقیت و پویایی در راستای نیل به اهداف جامعه، مستلزم تغییر در فعالیتها، چگونگی اداره جامعه و به ویژه تأمل بر روند توانمندسازی نیروی انسانی است. پژوهش کیفی حاضر، با هدف تبیین و شناسایی الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت، مبتنی بر شیوه تحلیلی _ استنتاجی است و از لحاظ هدف، کاربردی و توسعهای محسوب میشود و از لحاظ راهبرد پژوهش نیز یک پژوهش اکتشافی بوده و در نهایت، از لحاظ روش کیفی بهکار رفته، مبتنی بر نظریه دادهبنیاد است. مشارکتکنندگان در این پژوهش، استادان دانشگاهها و حوزههای علمیه، پژوهشگران حوزه مهدویت و مدیران منابع انسانی بوده، نمونهگیری بهصورت هدفمند بوده، و روش انتخاب افراد نمونه، گلوله برفی است. با استناد به قاعده اشباع نظری، اندازه نهایی مشارکتکنندگان پژوهش، 11 نفر خبره در حوزه پژوهش تعیینشده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبههای نیمهساختاریافته بود. در نهایت، جهت تحلیل اطلاعات بهمنزله محور اصلی نظریهپردازی مبتنی بر دادهها، از روش تحلیل محتواى مقولهای استفاده شد. نتایج این پژوهش، مشتمل بر سه بُعد و 13 مؤلفه محوری بود. براساس تحلیل دادههای پژوهش، از بُعد ساختاری عواملی چون تأکید بر هدفمداری و تحولگرایی و برنامهریزی هدفمند آموزشی، از بُعد رفتاری صداقت و امانتداری، مسئولیتپذیری و تأثیرگذاری و از بُعد زمینهای تأکید بر ارتقای فرهنگ مهدویت، زهد و پارسایی، بندگی خالصانه و بصیرت، بیشتر مورد تأکید بودهاند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر رهبری تحول گرا بر تعالی سازمانی دانشگاه پیام نور با نقش واسطه ای توانمندسازی ساختاری و روان شناختی کارکنان، به روش توصیفی- همبستگی در یک نمونه 362 نفری از کارکناندانشگاه های پیام نور استان همدان انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از 4 پرسشنامه روا و معتبر و برای تحلیلداده های گردآوری شده، از آزمون های ضریب همبستگی، تحلیل عاملی تأییدی ومدل سازیمعادلات ساختاری، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رهبری تحول گرا به طور معنی داری، تغییرات تعالی سازمانی، توانمندسازی ساختاری و توانمندسازی روان شناختی کارکنان را تبیین می کند (000/0=P). همچنین، توانمندسازی ساختاری، به طور معنی داری تغییرات توانمندسازی روان شناختی و تعالی سازمانی و نیز توانمندسازی روان شناختی، به طور معنی داری تغییرات تعالی سازمانی را تبیین می کنند (000/0=P). به علاوه، رهبری تحول گرابه طور غیرمستقیم، ازطریق توانمندسازی ساختاری و روان شناختی، باتعالی سازمانی ارتباطمعنی داردارد (001/0=P). نتایج پژوهش حاضر حاکی از اثر مثبت و معنی دار رهبری تحول گرا بر تعالی سازمانی دانشگاه پیام نور با وساطت توانمندسازی ساختاری و روان شناختی کارکنان بود؛لذا به کارگیری سبکرهبری تحول گرا و اتخاذ شیوه های مدیریتی ویژة توانمندسازی کارکنان، برای تعالی و رشد دانشگاه پیشنهاد می شود.