زهرا سادات سعیده زرآبادی

زهرا سادات سعیده زرآبادی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۲۲ مورد.
۴۱.

تحلیل الگوهای پراکنده رویی در مجموعه شهری تهران با تأکید بر رویکردهای نظام مدیریت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۴۵۹-۴۳۹

کلیدواژه‌ها: پراکنده رویی رویکرد های نظام مدیریت شهری مجموعه شهری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۴
رشد و گسترش الگوی توسعه پراکنده رویی یکی از روش های توسعه سکونتگاهی است که بر اساس عوامل متعددی از جمله سیاست ها و رویکر های مدیریت شهری شکل می گیرد. بررسی این موضوع که تحولات توسعه کلان شهر تهران در پنجاه سال اخیر به چه په شکل صورت گرفته و سیاست ها و رویکرد های مدیریت شهری مؤثر چه بوده و چگونه توسعه شهر را تحت تأثیر قرار داده اند از جمله پرسش هایی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و در مواردی بهره گیری از مشاهدات میدانی استفاده شده است. به منظور حصول به اهداف پژوهش از سه نوع مدل اندازه گیری بسته به موضوع و متغیر های پژوهش استفاده شده است. در این راستا پیوستگی کالبدی در مجموعه شهری تهران از طریق مدل آنتروپی شانون، پیوستگی عملکردی از طریق مدل تحلیل شبکه (بررسی ارتباطات و جریان های نقاط سکونتگاهی و توزیع و ترکیب کاربری ها) و رشد بد قواره شهری با استفاده از مدل هلدرن مورد سنجش واقع شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که 1) پدیده پراکنده رویی در کلان شهر تهران صورت گرفته است (مدل هلدرن و آنتروپی شانون)، 2) کلان شهر تهران با پدیده تفرق عملکردی مواجه بوده (تحلیل شبکه) و توزیع کاربری ها و خدمات در سطح کلان شهر تهران به صورت یکنواخت و متعادل صورت نگرفته است است و 3) سیاست ها و رویکرد های مدیریت شهری در سال های متوالی تأثیرات گسترده ای بر پراکنده رویی و توسعه فضایی نامتعادل در سطح مجموعه شهری تهران داشته است.
۴۲.

واکاوی مفهوم مناظر شهری مولد یکپارچه (CPULs) مبتنی برمرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۰ 38 - 51

کلیدواژه‌ها: منظر مولد منظر یکپارچه شبکه های سبز و باز زیرساخت پایدار زیرساخت اکولوژیک مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۱۸
بروز بلایای طبیعی، بحران های اقتصادی، زیست محیطی و بیماری های پاندمیک، بازنگری در مدل های توسعه شهری را امری اجتناب ناپذیرکرده است. شهرها در طول تاریخ با فرایند تولید، تجارت و مصرف همراه بوده اند؛ اما در شهر معاصر، نقش تولید حذف شده و تجارت و مصرف این چرخه را احاطه کرده است. از این رو ایجاد یک ماتریس تاب آور شهری از طریق ادغام بهره وری و منظر به عنوان ابزار برنامه ریزی ضروری به نظر می رسد. از این رو این پژوهش با هدف ارائه بازتعریفی از مفهوم مناظر شهری مولد یکپارچه به عنوان مفهومی بدیع در حوزه نظری منظر شهری از طریق روش مرور نظام مند مبتنی بر الگوی چهار مرحله ای با تدوین استراتژی جستجوی مقالات و فرایند جستجو با واژگان «منظر مولد»، «منظر شهری»، «مناظر شهری مولد یکپارچه»، «منظر پویا» و «منظر شهری مولد» در پایگاه های استنادی برتر آغاز شد. در جستجوی اولیه 377 مقاله در سال های 2000 تا 2021 شناسایی شدند که از این تعداد، 56 مقاله به عنوان مقالات واجد شرایط به منظور بررسی عمیق تر و پاسخ به سؤالات پژوهش انتخاب شدند. نتایج این پژوهش مبین آن است که استراتژی مناظر شهری مولد یکپارچه به عنوان گونه شناسی جدیدی از منظر با ادغام کشاورزی شهری در قالب شبکه ای از ساختارهای سبز و باز چندمنظوره، منظر و مراکز اجتماعی را از طریق فضاهای مولد به هم متصل نموده و سبک جدیدی از زندگی و سازماندهی فضایی، مبتنی بر تولید را که از نظر اجتماعی، فراگیر و از نظر محیطی پایدار است، ارائه می نماید. پیاده سازی این استراتژی براساس ویژگی های ساختاری و عملکردی احصا شده می تواند با ایجاد تعامل بین ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان راهبردی سازگار و منعطف، ضمن خودکفایی شهرها به تاب آوری اکوسیستم شهری نیز کمک نموده و پاسخ مناسبی در برابر چالش های توسعه شهری معاصر باشد.
۴۳.

تبیین مفاهیم کلیدی شهر اسلامی در تفکر مدینه فاضله فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 125 - 141

کلیدواژه‌ها: شهر اسلامی شهر آرمانی مدینه فاضله فارابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۴۴
باوجود مطالعات بسیار ، کمبود منابع جهت استواری پایه های نظری مفهوم «شهر اسلامی» ، همچنان مهم ترین معضل این بخش از دانش شهرسازی است . بدین جهت ، بازخوانی و واکاوی آثار اندیشمندان بزرگ مسلمان که نظریات آن ها عمدتاً مبتنی بر تعالیم اسلامی است ، ضروری به نظر می رسد . پژوهش بنیادی حاضر ، باهدف کمک به توسعه مبانی نظری «شهر اسلامی» ، نظریه «مدینه فاضله فارابی» را با استفاده از مطالعات اسنادی ، مراجعه به منابع دست اول و بر اساس روش تجزیه وتحلیل کیفی ، موردمطالعه قرار داده است . فارابی حکیم مسلمان ایرانی، در کتب «آراء اهل المدینه الفاضله» و «سیاسه المدنیه» ، به شرح علمی مفهوم «شهر آرمانی» می پردازد . ویژگی های منحصربه فرد او را می توان در «جامع نگری»، «ساختار و سازمان منظم تفکر او»، «سعی در کاربردی کردن فلسفه اسلامی در اجتماع» و «توجه به مبادی سه گانه الهی، انسانی و طبیعی در ارائه نظریات» دانست که این مشخصات، استحکام تفکر مبتنی بر نظریات وی را تا حدود زیادی تضمین می نماید. پس از بررسی منابع و تحلیل نتایج ، مفاهیم کلیدی نظریه فارابی شامل : «سعادت»، «جامع نگری»، «انسان گرایی»، «عدالت»، «الگوی جهانی»، «سیاست»، «نظام اجتماعی»، «مدیریت» و «آموزش» استخراج گردیده است. این مفاهیم، در سه بخش «آرمان متعالی، مسیر حرکت و ابزار عملیاتی» تنظیم و روابط میان آن ها تحلیل شده است. درنهایت، کاربست این مفاهیم در تعریف بنیان نظری مفهوم «شهر اسلامی» مشخص گردیده است. این مفاهیم می توانند «هدف، رویکرد، ساز و کار، فرم، بستر، سازمان و محتوا»ی مفهوم «شهر اسلامی» را تبیین نمایند.
۴۴.

تحلیل ارتباط ساختار فضایی محور گردشگری جلفا و حرکت طبیعی گردشگران در آن با تأکید بر نظریۀ چیدمان فضا و بهره گیری از نرم افزار اگراف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۷) 101 - 124

کلیدواژه‌ها: محور گردشگری جلفا ساختار فضایی حرکت طبیعی چیدمان فضا اگراف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
بدون تردید، صنعت گردشگری از مهم ترین منابع کسب درآمد در هر کشوری است. در عین حال، توجه به «حرکت» و «جابه جایی» گردشگران به عنوان یکی از ارکان نظام گردشگری، نقش انکار ناپذیری در توسعه این صنعت دارد؛ زیرا گردشگری با هر هدف و در هر مقیاسی که صورت گیرد، می توان مسیری را برای حرکت گردشگر ترسیم کرد؛ بنابراین توجه به چگونگی حرکت گردشگران در تعیین و طراحی مسیرهای گردشگری بسیار حائز اهمیت است و بدیهی است که کیفیت این مسیرها در ارتقا گردشگری تأثیر چشمگیری دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی حرکت گردشگران و تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی این مسیرها و حرکت طبیعی در آن است. بدین منظور، محورگردشگری جلفا واقع در بافت تاریخی منطقه 5 شهرداری اصفهان به عنوان نمونه موردی انتخاب و سپس با بهره گیری از نظریه چیدمان فضا و مفاهیم مرتبط با آن، گراف توجیهی و نقشه محوری این مسیرها ترسیم و با استفاده از نرم افزار اگراف و شاخص های آن که عبارت است از: عمق کلی، عمق میانه، نداشتن تقارن نسبی، ارزش هم پیوندی و مقدار کنترلی، حرکت گردشگران در این مسیرها تحلیل و مقایسه شده است. روش پژوهش از حیث هدف کاربردی و بر حسب نوع اقدام محقق، توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات و داده ها نیز با روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. یافته ها بیانگر این است که خیابان خاقانی، کوچه کلیسا و کوچه خواجه عابد با مقادیر شاخص هم پیوندی 67/20، 95/14 و 78/13 و عمق کلی 72، 85 و 89 به ترتیب بیشترین ارزش هم پیوندی و کمترین عمق کلی را دارند؛ بنابراین به صورت طبیعی، پتانسیل حرکت، حضور گردشگران و عابران پیاده در این مسیرها درمقایسه با سایر قسمت های محور گردشگری جلفا بیشتر است. کوچه جلفا نیز با اینکه از نظر ساختار فضایی به نسبت سایر فضاهای این محور، نفوذپذیری و دسترسی کمتری دارد، به دلیل وجود کلیسای وانک، میدان جلفا و سایر جاذبه های گردشگری، روزانه پذیرای گردشگران و عابران زیادی است. پس می توان نتیجه گرفت علاوه بر شاخص های بررسی شده در نرم افزار اگراف، عوامل دیگری نیز در جذب و حرکت عابران پیاده مؤثر هستند.
۴۵.

معیارهای تاثیر گذار منظر بر هویت شهرک نفت خیز امیدیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 37 - 50

کلیدواژه‌ها: منظر شهر هویت شهر شهرک نفت خیز امیدیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۸
منظر شهر بر زندگی مردم تاثیر بسیار دارد از نظم روحی تا فضاهای عمومی شهر جهت نیازهای مردم و از نیازهای روانی و زیباشناسانه شهر تا خلق محیط مورد نیاز گسترش ارتباطات جمعی، تسهیل فعالیت ها و مشارکت های جمعی تاثیر می گذارد. منظر شهرهای امروز اکثرا فاقد هویت اند. افزایش ساخت و سازهای شهری، مشخص نبودن محدوده ساخت و ساز شهری، تقلیدهای کورکورانه از سبک های معماری، گسترش انبوه سازی در سال های اخیر سبب شده است که نمای بسیاری از شهرها دچار بی هویتی و یکسانی می شود. در میان شهرهایی که واجد مناظر با هویت ویژه بوده اما به مرور زمان از میان رفته است شهرک نفت خیز امیدیه را می توان نام برد که به علت نقشی که در شکل دادن تصویر ذهنی شهروندان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هدف این پژوهش شناسایی معیارهای تاثیرگذار منظر شهر در مناطق مسکونی متعلق به شرکت نفت امیدیه جهت ارتقاء هویت این محدوده می باشد. جهت دستیابی به هدف این پژوهش ابتدا به بررسی نظریات مطرح در زمینه منظر و هویت پرداخته و سپس با استفاده از روش دلفی و نظریات متخصصان رشته شهرسازی و معماری منظر ، بررسی های میدانی و تحلیل های بدست آمده به بیان مدلی مفهومی (بومی شده) در راستای ارتقا هویت از طریق معیارهای مرتبط با منظر پرداخته شده است. در نهایت با ارائه پرسشنامه و تحلیل آن با استفاده از نرم افزار Excelبیشترین میزان به مولفه مصنوع منظر و معیار زیباشناختانه آن جهت ارتقا هویت اختصاص داده شده و در نتیجه می توان بیان توجه به مصالح، رنگ، تناسبات، عناصر تزیینی، بازشوها، محصوریت و دیگر شاخص ها سبب ارتقا هویت این محدوده خواهد شد.
۴۶.

تبیین معیارهای ارتقاء حس دلبستگی به مکان با رویکرد برنامه ریزی طراحی محور (شهر پرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 52 - 63

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی طراحی محور شهر پرند حس دلبستگی به مکان وابستگی به مکان هویت مکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۰۶
حس دلبستگی به مکان به عنوان زنجیره ای میان افراد و محیط های معنادار است که مبنای تعامل عاطفی مثبت انسان با فضاست که به عنوان بعد مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهری است. از طرفی، برنامه ریزی طراحی محور نیز به عنوان رویکردی میانی بین برنامه ریزی و طراحی به عنوان تفکری کیفیت گرا به دنبال پاسخ گویی به مسائل کیفی موجود در شهر است. بنابراین، مسئله تحقیق، رسوخ مباحث کیفی در مقیاس های کلان است. هدف از این مطالعه، تبیین معیارهای ارتقای حس دلبستگی به مکان با تأکید بر رویکرد برنامه ریزی طراحی محور در شهر جدید پرند که دارای جاذبه های تاریخی فرهنگی و طبیعی و موقعیت استقراری مناسب است. روش این پژوهش، آمیخته اکتشافی است که پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش و تجزیه وتحلیل کیفی سوابق موضوعی، از روش تحلیل محتوای استقرایی و روش کدگذاری در بخش کیفی استفاده شد. در بخش کمی پس از توزیع 394 پرسشنامه، از روش آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزارهای SPSS و PLS و آزمون های کولموگروف اسمیرنف و رگرسیون و همبستگی استفاده شد. با توجه به نتایج آزمون، بین کلیه متغیرهای پژوهش، همبستگی وجود دارد. فرضیات اصلی پژوهش بیان می کنند که سه عامل هویت مکان، وابستگی به مکان و عوامل برنامه ریزی طراحی محور بر ارتقای حس دلبستگی به مکان تأثیر مثبت و معناداری دارند. با آزمون فرضیه می توان اظهار داشت که با ارتقای مؤلفه های محیطی زمینه ای، احساسی عاطفی، اجتماعی مشارکتی، کالبدی، فرهنگی اعتقادی، شناختی ادراکی، طراحی و برنامه ریزی، حس دلبستگی به مکان در شهر پرند ارتقای پیدا می کند.
۴۷.

واکاوی ابعاد و مؤلفه های CPULsرویکردی جدید به سوی توسعه پایدار مناظر شهری مبتنی بر مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 1 - 24
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۸۰
بیان مسئله: با توجه به اینکه امروزه مناطق شهری میزبان اکثریت جمعیت جهان هستند، وابستگی اکثر شهرها به منابع جهانی،آنها را در برابر شوک هایی که سیستم های تأمین فعلی آنها را مختل می کنند، بسیار آسیب پذیرکرده است، چنانچه شکنندگی شهرها پس از شیوع اخیر همه گیری کووید-19 بیشتر آشکار گردید؛ بنابراین برای جلوگیری از یک فاجعه قریب الوقوع، شهرها باید اقدامات سریعی را در تعامل با متابولیسم اکوسیستم های طبیعی برای آمادگی بهتر در مقابل بحران های آینده به کارگیرند، ازاین رو موضوع بازنگری در شیوه های جدید تولید برای سازگاری با چشم انداز پایدار برای شهر آینده، چالش فوری سیاست های امروز است. هدف: کمک به افزایش تاب آوری شهرها با به کارگیری استراتژی مناظر شهری مولد یکپارچه(continuous productive urban landscapes) از طریق ایجاد امنیت غذایی، سرمایه اجتماعی و ارتقاء اقتصاد دایره ای است. روش: این پژوهش از طریق روش مرور نظام مند مبتنی برالگوی چهار مرحله ای با تدوین استر اتژی جستجوی مقالات و فرایند جستجو با واژگان «منظرمولد»،«مناظر شهری مولد یکپارچه»و «منظر شهری مولد» در پایگاه های استنادی برتر آغاز گردید، در جستجوی اولیه 366 مقاله در سال های 2000  تا  2022  شناسایی شدند که از این تعداد 93 مقاله به عنوان مقالات برتر واجد شرایط به منظور بررسی عمیق تر و پاسخ به سؤالات پژوهش انتخاب شدند و به منظور ارائه چهارچوب استراتژیک CPULs مورد کاوش محتوایی قرار گرفت. یافته ها: شناسایی ابعاد و مؤلفه های مناظر شهری مولد یکپارچه به منظور ارائه چهارچوب استراتژیک مناظر شهری مولد یکپارچه CPULs نتیجه گیری: دستاورد نهایی این پژوهش چهارچوب نظری جامعی از CPULs به عنوان الگوی جدیدی از توسعه شهری و راه حلی مبتنی بر طبیعت NBS رای تاب آوری شهری و توسعه پایدار شهرهای حال و آینده است.
۴۸.

تحلیل مؤلفه های ارتقاء کیفیت فضاهای شهری برای کودکان با رویکرد حق به شهر، مطالعه موردی: منطقه 12 کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1491 - 1509

کلیدواژه‌ها: کیفیت فضای شهری کودک شهر دوستدار کودک حق به شهر منطقه 12

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۸۰
مفهوم حق به شهر، در جست وجوی حفاظت از تمام ساکنان شهری و بخصوص گروه های آسیب پذیر است. ازجمله مصداق های این گروه ها عبارت اند از: زنان، سالمندان، معلولین، کودکان و غیره. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری شامل منطقه 12 کلان شهر تهران در سال 1399 است. به منظور برآورد حجم نمونه از نرم افزار SPSS Sample Power استفاده گردید، حجم نمونه آماری پژوهش برای این منطقه 120 نفر برآورد شده، شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و از آماره T برای تحلیل داده ها استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، میانگین ابعاد شروع زندگی، حفاظت در برابر خطر، استاندارد زندگی، کالبدی و فرهنگی در منطقه 12 پایین تر از حد متوسط (3) می باشند. بنابراین این منطقه در وضعیت مناسبی قرار ندارد. مقدار بعد آموزش و دانش (83/3)، بالاتر از حد میانگین و وضعیت منطقه ازلحاظ این بعد مناسب است. بر مبنای آماره T، ابعاد آموزش و دانش (01/3) و کالبدی (82/4) وضعیت مناسبی دارند. مؤلفه های شروع خوب زندگی (10/2-)، حفاظت در برابر خطر (42/2-)، استاندارد زندگی (62/2) و فرهنگی (12/2) وضعیت نامناسبی دارند. بر اساس نتایج آماره T، وضعیت مؤلفه های حق اوقات فراغت و فعالیت (65/3)، حق آموزش (04/4)، حق ارتباط (03/3)، امکانات و زیرساخت ها (22/5) و فضای سبز (47/4)، حق شروع زندگی سالم (01/3-)، حق آب سالم و بهداشت (03/0-)، حق آمادگی اضطراری (50/0)، حق ایمنی (43/3-)، مراقبت های خاص (87/2)، حق دسترسی به اطلاعات (85/1-)، حق عدالت اجتماعی (27/1)، حق کیفیت زندگی (48/2)، حق به محیط زیست (35/1) و حق تحرک (92/2) وضعیت مناسبی دارند.
۴۹.

Augmented Reality System Specification for Placemaking(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۲, Issue ۴ - Serial Number ۴۶, Autumn ۲۰۲۲ 53 - 66

کلیدواژه‌ها: augmented reality placemaking Design cons truction procurement sys tem specification s takeholders management

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۰۶
Augmented reality (AR) builds better participation for placemaking by focusing on real time features, communication, and direct information flow between project s takeholders. This s tudy attempts to access to specification of the Augmented Reality Sys tem for Placemaking (ARSP) model and make the research a basis for a profitable e-business model. By inves tigating AR and placemaking, this research seeks to build an augmented reality sys tem specification of the information flow and communication for project s takeholders' management. This paper explores the potential for using AR technology in interior design by three-dimensional (3D) and two-dimensional (2D) and façade placemaking by 2D textures of brick material. The sys tem consis ts of a qualitative proof of concept (POC) model, a prototype model, and a minimum vital product (MVP) model to s tudy to compel quantitative research. The ARSP POC model, prototype model, and MVP model are programmed by building an information modeling (BIM) sys tem, Revit and Unity software, and different software development kits (SDKs) as an application for Android devices. Seventy-four experts tes ted the MVP model in the Delphi method and observed, interviewed, and filled out a ques tionnaire. The research shows that the contributions of this s tudy to the body of knowledge are twofold. Firs t, this s tudy extends the unders tanding of AR applications in placemaking. Second, this s tudy identifies possible improvements using AR sys tems in design, procurement, and cons truction.
۵۰.

سنجش معیارهای سرزندگی در مکان های تاریخی با تأکید بر رویکرد توسعه گردشگری میراثی، مطالعه موردی: سراهای تاریخی منطقه 12 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 103 - 115

کلیدواژه‌ها: سرزندگی مکان های تاریخی گردشگری میراثی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
گردشگری به عنوان سومین صنعت اقتصادی جهان در زمینه رونق بخشیدن به شهرها و احیا و باززنده سازی بافت های تاریخی شناخته شده است. از طرفی مداخلات کالبدی نامناسب در محدوده های ارزشمند تاریخی موجب کاهش سرزندگی و زیست پذیری آن ها گشته و حاصلِ چنین اقداماتی، ظهور محلاتی ناامن و ناسالم اند شده است. ازاین روی مطالعه حاضر درصدد "بررسی میزان تأثیر معیارهای سرزندگی در راستای بهبود و ارتقای سطح گردشگری شهری در مکان های تاریخی" برآمده است. به منظور دست یابی به این هدف، از راهبرد کمی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. اطلاعات کیفی بر پایه مطالعه منابع مکتوب پیرامون سه مفهوم "سرزندگی شهری"، "گردشگری شهری"و "مکان های تاریخی"، و اطلاعات کمی مبتنی بر پیمایش میدانی (مشاهده و پرسشنامه) در محدوده مکانی تحقیق حاصل گردیده است. یافته های استنباطی SPSS در خصوص ارزیابی میزان اثرگذاری پارامترهای سرزندگی بر ارتقا گردشگری در سراهای تاریخی منطقه 12 تهران حاکی از آن است که معیارهای (تنوع بصری، زیبایی و جذابیت بصری، تنوع کاربری) و (زیبایی و جذابیت بصری) به ترتیب از منظر 2 گروه آماری متخصصین و گردشگران، از بیشترین میزان اثرگذاری برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از بررسی نوع و میزان ارتباط میان معیارهای سرزندگی و گردشگری در مکان های تاریخی منتخب، مبین وجود رابطه ای مستقیم و معنادار میان این دو متغیر می باشد. علاوه بر این شدت این رابطه قوی می باشد، زیرا ضرایب همبستگی اسپیرمن برای هر دو شاخص بیشتر از 7/0 و نزدیک به 1 می باشند. رتبه بندی معیارهای سرزندگی در 4 سرای تاریخی به لحاظ میزان اهمیت نشان داد که ازنظر متخصصین، این 4 مکان ازلحاظ زیبایی و جذابیت های بصری در یک سطح بوده ولیکن از دید گردشگران، وضعیت هر عامل در هر یک از سراهای تاریخی با هم تفاوت دارند.
۵۱.

تحلیل علیت لایه ای در واکاوی مفهوم پیاده مداری با تاکید بر مدلPESTEL (مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۸ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 82 - 109

کلیدواژه‌ها: پیاده مداری چارچوب مفهومی و نظری تحلیل علیت لایه ای مدل PESTEL

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۳
اگرچه تبعات منفی رویکرد خودرومحور در برنامه ریزی و توسعه شهری مانند مصرف بی رویه منابع و امکانات، آلودگی هوا و کاهش زیست پذیری شهری، پرواضح و روشن است، لیکن تلاش های متولیان و گردانندگان در توجه به رویکردهای پایداری و مواجهه با مسئله با چالش های جدی مواجه است. در سالیان اخیر، یکی از رویکردهای موثر جهت برون رفت از معضلات مذکور، پیاده مداری بوده که در آن، توجه به پیاده روی در فضاهای شهری نه تنها ریشه در محیط انسان ساخت دارد، بلکه بصورت ماهیتی و ساختاری دلایل اجتماعی، اقتصادی، فناوری، سیاسی و قانونی نیز دارد. در این مقاله تلاش گردیده ضمن بررسی فرآیند تحول پیاده مداری طی سه دهه اخیر و تعریف جامع از آن، از بستر مدل PESTEL جهت تبیین ابعاد و عوامل آن استفاده شود. با توجه به پیچیدگی امکان شناسایی و درهم تنیدگی عوامل موثر بر پیاده مداری و ضرورت دسته بندی زمینه های شکل گیری و اثرگذار آن، از تحلیل علیت لایه ای استفاده شده است. در ادامه، با بهره گیری از روش دلفی دومرحله ای و آماری، پس از نظرخواهی از خبرگان، پنج محله از شهر تهران مورد مصاحبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بررسی تحلیل عاملی تاییدی و پایایی متغیرهای تحقیق بیانگر معناداری 6 بعد، 12 عامل، 28 مولفه و 37 شاخص پیاده مداری در سطح معناداری (0.01 >p) و بار عاملی بیشتر از 0.5 است. در نهایت، به جهت پیش بینی مقادیر متغیرهای تبیین کننده در ابعاد شش گانه پیاده مداری، از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شده و امتیاز اکتسابی پیاده مداری از دیدگاه شهروندان در محلات مورد مطالعه محاسبه گردیده است.
۵۲.

باززنده سازی هویت در محله ی امام زاده یحیی با تأکید بر مفهوم ارزش های فرهنگی هنری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 125 - 146

کلیدواژه‌ها: باززنده سازی ارزش های فرهنگی-هنری حفظ هویت محله ی امام زاده یحیی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۵۳
امروزه با رشد روز افزون شهرنشینی، مشکلات گوناگون بیش از هر زمان دیگری دامن گیر شهرها شده است. یکی از این موارد که هم علت و هم معلول بسیاری از معضلات شهری است، وجود بافت کهن در دل شهرهای امروزین است. بافت تاریخی شهرها، بخش جدا شده از دیگر بخشهای یک شهر محسوب نمی شود و در چارچوب برنامه راهبردی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمام شهر نقش ویژه ای دارند. این بافت ها و بناهای با ارزش تاریخی میراث گرانبهایی هستند که حفاظت از آنها نه تنها به ارزش های تاریخی و تمدن بشریت بلکه به غرور ملی، فرهنگ و افتخارات هر کشور هویت می بخشد. آنچه در حال حاضر حائز اهمیت است، حفاظت و بازگرداندن روح دوباره ی زندگی(باززنده سازی) و استفاده حداکثری از توان های بالقوه این مناطق است. در رابطه با باززنده سازی این گونه فضاها مسئله هویت و ارزش های فرهنگی هنری موجود در محله ها می بایست مورد توجه قرارگیرد. بدین منظور بافت تاریخی منطقه ی 12تهران، بخش فراموش شده ی عودلاجان، محله ی امام زاده یحیی انتخاب شده است. هدف از این مقاله تبیین نقش ارزش های فرهنگی هنری در نمای ساختمان های نوساز و تاریخی با تأکید بر باززنده سازی هویت می باشد و به عنوان نمونه محله ی امام زاده یحیی انتخاب شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. نتایج به دست آمده از تحلیل ارزشهای پنج مورد از خانه های تاریخی آن محله و تطبیق با نمای خانه های نوساز آن راسته و پرسشگری از ساکنین، این است که ارزش ها می تواند به عنوان الگویی در حفظ هویت یک محله به کار رود و باعث ارتقای کیفیت زندگی ساکنین بافت تاریخی نیز شود. از سویی با تشویق مالکین محلی به باززنده سازی برای ایجاد هویت بصری پرداخت با این رویکرد که تکرار گذشته، هویت عینی ایجاد نمی کند. ایده گرفتن از آن با کمک از دنیای مدرن و تلفیق آن با دنیای سنتی، مهم می باشد.
۵۳.

A Systematic Review of the Fragile City Concept(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۱, Issue ۴ - Serial Number ۴۲, Autumn ۲۰۲۱ 29 - 40

کلیدواژه‌ها: Fragility fragile state fragile city Fragility dimensions fragility indicators fragility elimination solutions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۴۴
 Todays, cities have become one of the mos t complicated sys tems, which may become fragile when not managed appropriately. In order to prevent fragility, cities should respond more quickly and effectively to complicated threats, which requires an accurate unders tanding of the concept of fragility. In this regard, a sys tematic review was conducted based on Preferred Reporting Items for Sys tematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA) to unders tand the concept of urban fragility by electronic search using keywords combined with Boolean OR and AND operators in Google Scholar, ISI Web of Science, and Scopus. Based on the reviewed articles, the dimensions of urban fragility, including the economic, social, governmental, environmental, international relations, and economic, social, and political conditions of individuals, were identified for each component and indicator. Given the definition of fragility and its dimensions, the present s tudy can provide an opportunity for identifying the causes of fragility in cities and providing some solutions.
۵۴.

تبیین مدل مفهومی توسعه شهری دانش بنیان مبتنی بر رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری مورد پژوهی: کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 73 - 90

کلیدواژه‌ها: توسعه شهری دانش بنیان (KBUD) مدل سازی تفسیری- ساختاری کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۱۸
ظهور جامعه شبکه ای و پدیده اقتصاد دانش بنیان، چشم انداز نوینی تحت عنوان «توسعه شهری دانش بنیان» را پیش روی برنامه ریزی و توسعه شهری گشوده است. این گرایش جدید، کلان شهرهای کشور و به ویژه تهران را نیز ناگریز از گذار به سوی اقتصاد دانش بنیان کرده است. در این راستا، هدف مقاله حاضر ارائه تبیین توسعه شهری دانش بنیان در کلان شهر تهران مبتنی است. پژوهش از نظر هدف توسعه ای- کاربردی، گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات اسنادی و مصاحبه های تخصصی با 20 نفر از خبرگان و به صورت دلفی است. 11 عامل مؤثر بر وضعیت آینده توسعه شهری دانش بنیان کلان شهر تهران در 4 بعد اقتصادی، نهادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- محیطی احصاء شده که با متدولوژی تحلیلی نوین مدل سازی ساختاری- تفسیری (ISM) روابط تحلیل شده است. دستاورد اصلی پژوهش طراحی مدل مفهومی در چهار سطح و سه لایه است، یافته های پژوهش حاکی از آن است که در لایه اول (سطح چهارم) عوامل پایه ای شامل مؤلفه های سرمایه انسانی، مکان دانش و دانش انسانی به ترتیب با قدرت نفوذ 10 و 9 و 8 دارای بیشترین تأثیر و در واقع برانگیزاننده توسعه شهری دانش بنیان در کلان شهر تهران به شمار می روند. لایه دوم شامل عوامل ساختاری، یعنی مؤلفه های فناوری و ارتباطات، تعامل و تبادل دانش، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی در سطح دوم به شمار می روند و مؤلفه های اقتصاد دانش محور، مدیریت دانش و کیفیت محیط کالبدی و فعالیتی شهری در سطح سوم است که از بین آن ها دو مؤلفه سرمایه اجتماعی و تعامل و تبادل دانش با میزان 9 دارای بیشترین وابستگی به سایر مؤلفه ها هستند، لایه سوم غایت توسعه شهری دانش بنیان است که شامل مؤلفه سطح اول یعنی دستیابی به مکانی پایدار و با کیفیت برای زندگی و با میزان قدرت 1، کمترین نفوذ را دارا است، لذا در نهایت بایستی اولویت دهی به این پیش برنده های کلیدی در تدوین راهبرد اصلی آینده دانش بنیان تهران از طریق شالوده اسناد فرادست و محتوی طرح های برنامه ریزی فراهم آید.
۵۵.

ارزیابی و تبیین مدل طراحی شهری پایدار با رویکرد تراکم مبنا در بافت شهری (نمونه موردی :منطقه 2تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 261 - 285

کلیدواژه‌ها: تغییرات اقلیمی ریخت شناسی شهری الگوی پایداری فرم کالبدی تراکم ساختمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۶۷
در سالهای اخیر مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی و انرژی، بیشترین اهمیت را در مطالعات شهری به خود اختصاص داده اند .در موضوع بهینه سازی کارایی انرژی در شهر، ساختمانها اصلیترین کانون هستند و از میان انرژیهای مصرفی نیز، انرژی تابشی خورشیدی از یک طرف و تقاضای انرژی از طرف دیگر مهمترین موارد در کارایی انرژی در شهر هستند که همراه با دیگر پارامترهای اقلیمی، اصلی ترین تاثیرات را بر کیفیت محیط های زندگی دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، استخراج چارچوب بهینه و نیز ساختار متغیر های تثبیت شده در نوع نگرش ساختاری به مفهوم طراحی شهری در ریخت شناسی شهری است که از این طریق بتوان فرا الگوی پایداری را در بستر فرم کالبدی شهر به عنوان یک مدل تبیین نمود. پژوهش حاضر از لحاظ ساختار، توصیفی _تحلیل محتوایی است که شیوه گردآوری دادهها بصورت اسنادی، برداشت میدانی، داده سازی، مدلسازی و شبیه سازی با استفاده از نرم افزارهای تحلیل انرژی با رویکرد تحلیلی خرد اقلیم شهری نظیر انوی مت است. به همین جهت 4 ریخت گونه در بافت منطقه 2 تهران مورد ارزیابی قرار گرفت که یافته های تحقیق نشان دهنده اختلاف حالت بهینه و وضعیت موجود پارامترهای ارزیابی شده بوده و میزان اختلاف و تاثیر تراکم افزوده شده در هر ریختگونه محدوده موثر را بر اساس شاخصهای پایه را تبیین می کند که گونه ساختمانی بلندمرتبه دارای بیشترین تغییرات مثبت در شرایط پیشنهادی میباشد و به ترتیب گونه های فشرده مقادیری کمتر را دارا هستند.
۵۶.

تاثیر مؤلفه های کالبدی –عملکردی بر امنیت عرصه های همگانی(مورد مطالعه: محله دوهزار بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 27 - 56

کلیدواژه‌ها: امنیت عرصه همگانی مولفه کالبدی- عملکردی شهربندرعباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۱۹۷
در حوزه شهرسازی، پژوهش های زیادی با هدف تأثیر امنیت در فضاها و عرصه های شهری شکل گرفته است؛ که بیشتر این پژوهش ها اذعان داشته اند ارتقاء مؤلفه های کالبدی–عملکردی منجر به ارتقاء امنیت می شود. عوامل گوناگون در سطوح مختلف جامعه موجب به وجود آمدن رفتارهای مجرمانه و نامتعارف در عرصه های شهری می شود که ازجمله مهم ترین آن ها عوامل کالبدی–عملکردی است. یک کالبد می تواند با شهروندان خود از طریق ویژگی های کالبدی ارتباط برقرار کند. اگرساختارکالبدی-عملکردی فضاهای (عرصه های) همگانی مناسب باشد، مردم در این فضاها از امنیت بیشتری برخوردار خواهندبود. این پژوهش، با هدف شناسایی مؤلفه ها و شاخص های کالبدی-عملکردی تأثیرگذار در امنیت و تبیین سطح امنیت، به بررسی این عوامل در عرصه های همگانی محله دو هزار شهر بندرعباس می پردازد. ابزار کلی مورداستفاده برای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای و تکمیل پرسش نامه «محقق ساخته» است که بر اساس طیف لیکرت طراحی شده است. جامعه آماری پژوهش (۱۸۵۹۵) نفر از ساکنین محله دو هزار (کوی ملت) بندرعباس است؛ که از طریق فرمول کوکران (۳۷۶) نفر به عنوان حجم نمونه محاسبه شد و پرسش نامه هم از روش «نمونه گیری تصادفی» در اختیار آن ها قرار داده شد. روایی محتوای پرسش نامه محقق ساخته توسط متخصصان و خبرگان مربوطه مورد تائید قرار گرفت و پایایی گویه های پرسش نامه های نهایی، از طریق روش تعیین ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. از آزمون آماری و اسمیرنف برای تشخیص نرمال بودن توزیع داده های پژوهش و آزمون های رگرسیون خطی، تحلیل مسیر و همبستگی پیرسون برای تحلیل روابط بین متغیرها استفاده شده است. خلاصه نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین مؤلفه های کالبدی-عملکردی (شبکه حرکت و دسترسی، آسایش محیطی و مقیاس و فرم فضا) و امنیت شهری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد؛ و از میان عوامل فوق، مؤلفه شبکه حرکت و دسترسی با ضریب (۰٫۲۸) بیشترین تأثیر را در افزایش امنیت دارد.
۵۷.

تحلیل نقش رویکردهای شهری در پاسخ به تغییرات اقلیم با تاکید بر شهرسازی بیوفیلیک، مورد پژوهی: شهر تنکابن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 147 - 163

کلیدواژه‌ها: تغییرات اقلیمی رویکردهای شهری شهرسازی بیوفیلیک قابلیت های بیوفیلیکی وقوع سیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۸۷۷
بیان مسئله: در قرن حاضر تغییر اقلیم به یکی از مهمترین چالش های جهانی تبدیل شده است که عمدتا ناشی از فعالیت های انسانی و همچنین عدم توجه به عواقب زیست محیطی آن می باشد. پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی در سطوح مختلف محلی تا بین المللی باعث شده است تا در سال های اخیر اقدامات متعددی در پاسخ به این تغییرات در قالب کاهش یا انطباق اقلیمی صورت گیرد. در این راستا، برخی از رویکردهای شهری با بهره مندی از اصول خود به این چالش ها پاسخ داده اند که شهرسازی بیوفیلیک یکی از این رویکردها می باشد. شهر بیوفیلیک با بهره مندی از عارضه های طبیعی ضمن ارتقای کیفیت محیط زیست شهری می تواند در پاسخ به چالش های حاصل از تغییرات اقلیمی موثر واقع گردد. هدف: تحقیق حاضر به بررسی ماهیت تغییرات اقلیم و مرور رویکردهای شهر فشرده، شهرسازی آبی، شهر کربن خنثی، شهر انرژی تجدیدپذیر و شهرسازی بیوفیلیک می بپردازد و قابلیت های بیوفیلیکی شهر تنکابن (به عنوان نمونه موردی) را در پاسخ به تغییرات اقلیمی مورد سنجش قرار می دهد. روش: این تحقیق دارایروشی توصیفی و تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی، مشاهدات و پیمایش می باشد. برای تحلیل نیز از تکنیک متاسوات استفاده می شود. یافته ها: در میان یازده قابلیت بیوفیلیکی پاسخگو به تغییرات اقلیم در شهر تنکابن دو قابلیت "حفاظت از فضای سبز و جنگل های شهری" و "برنامه های سبزسازی شهری" بیشترین تاثیر را در پاسخ به تغییرات اقلیمی به ویژه وقوع سیل دارند. همچنین اولویت دادن به توسعه زیست محیطی در طرح های توسعه شهری در نواحی ساحلی همچون تنکابن می تواند بسترهای لازم جهت غلبه بر چالش های اقلیمی را فراهم سازد. نتیجه گیری:  بهره مندی از قابلیت های رویکرد شهر بیوفیلیک می تواند در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی در شهرهای ساحلی شمال ایران نظیر تنکابن، موثر باشد. قابلیت های بیوفیلیکی این شهرها به ویژه جنگل ها و فضای سبز شهری، نقش مهمی در کاهش پدیده گرمایش و بروز سیل دارند.
۵۸.

بازخوانی معیارهای سرزندگی در مکان های تاریخی با تاکید بر رهیافت گردشگری میراثی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 103 - 123

کلیدواژه‌ها: معیارهای سرزندگی مکانهای تاریخی گردشگری میراثی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۱۲
گردشگری تاریخی به عنوان یکی از ابتدایی ترین گونه های گردشگری در جهان شناخته شده که ریشه در ذات انسان دارد، چرا که انسان همواره علاقمند به شناخت موارد جدیدتر و حتی شناخت بیش تر و دقیق تر گذشته و تاریخ نیاکان خود و سایر انسان ها و جوامع است. متاسفانه این مهم در ایرانِ معاصر، علی رغم آثار و جاذبه های متعدد تاریخی، بسیار کمرنگ تر از سایر کشورهای توسعه یافته می باشد. از راهکارهای توسعه گردشگری میراثی، بازگردندان حیات از دست رفته ی شهری در مکان هایی است که از گذشته برایمان به یادگار مانده اند، که این امر به واسطه ی اعمال و بکارگیری صحیح شاخص های سرزندگی میسر می گردد.. در حقیقت پژوهش حاضر، با هدف بازشناسی معیارها و شاخص های سرزندگی در مکان های تاریخی در راستای توسعه سطح گردشگری میراثی انجام پذیرفته است. این تحقیق بر حسب نوع هدف، توسعه ای- کاربردی و شیوه ی مطالعه بر حسب روش و ماهیت، توصیفی تحلیلی می باشد و گردآوری اطلاعات آن بر مبنای مطالعه منابع کتابخانه ای و تحلیل محتوایی آن ها بوده است. پس از تحلیل و بررسی آرای صاحب نظران متاخر در باب مولفه های سرزندگی، شاخص ترین معیارهای ارتقادهنده ی سرزندگی در عرصه های عمومی شهری و همین طور بافت های تاریخی مشخص گردید که شامل1. حضورپذیری مردم، 2. تنوع و جذابیت، 3. آسایش و آرامش، 4. نفوذپذیری، 5. انعطاف پذیری، 6. امنیت، 7. شفافیت، 8. خوانایی، 9. زیبایی، 10. فعالیت پذیر بودن و  تنوع، دسترسی، آسایش،  ایمنی و امنیت می باشند. با توجه به این که ویژگی های کالبدی مکان های تاریخی متفاوت از عرصه ها و بافت های تاریخی شهر می باشد، از این روی از میان کلیه شاخص های مطروحه، 6 شاخص عمده اعم از (1. تنوع و جذابیت، 2. انعطاف پذیری، 3. زیبایی، 4. دسترسی، 5. آسایش 6. امنیت) به عنوان معیارهای ارتقادهنده ی سرزندگی در مکان های تاریخی تبیین گردیدند. اهداف پژوهش: 1.شناخت معیارهای سرزندگی در بافت های تاریخی. 2.بازشناسی امکان توسعه گردشگری میراثی با توجه با شناخت معیارهای سرزندگی. سؤالات پژوهش: 1.بافتهای تاریخی دارای چه معیارهایی برای احیاء سرزندگی هستند؟ 2.چه ارتباطی می توان میان سرزندگی در بافتهای تاریخی و گردشگری میراثی ایجاد کرد؟
۵۹.

تحلیل ساختاری تفسیری آستانه تاب آوری فضاهای شهری در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی- بوم شناسی، مطالعه موردی: شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 101 - 118

کلیدواژه‌ها: آستانه تاب آوری فضای شهری زلزله زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۲۸
مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی و مؤثر بر آستانه تاب آوری فضاهای شهری در برابر زلزله در شهر زنجان اجرا گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری تحقیق جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و مدیران شهرداری زنجان بودند تعداد 27 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه خبرگان بوده است. استفاده از مفهوم آستانه تاب آوری و رویکرد اجتماعی- بوم شناسی در بررسی تاب آوری فضاهای شهری نوآوری تحقیق محسوب می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که اغلب شاخص های مرتبط با برنامه ریزی و طراحی مناسب شبکه ارتباطی و هماهنگی آن با بستر بوم شناختی دارای بالاترین نیروی محرکه هستند. بر اساس خروجی مدل نیز شاخص های مؤثر بر آستانه تاب آوری اجتماعی- بوم شناسی فضاهای شهری در 9 سطح قابل طبقه بندی هستند که در یک تقسیم بندی فراگیرتر می توان آن ها را به سه سطح شاخص های بنیادی، پیوندی و وابسته تقسیم بندی نمود. اغلب شاخص های بنیادی که دارای بیشترین اهمیت در سیستم تاب آوری فضاهای شهری هستند را متغیرهای نهادی تشکیل می دهند در حالیکه شاخص های پیوندی مرتبط با ویژگی های شبکه معابر و بستر طبیعی فضای شهری است و در نهایت شاخص های وابسته نیز به ویژگی های کالبدی و کارکردی فضای شهری اشاره دارند.
۶۰.

تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله (موردپژوهش: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 558 - 576

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تکاملی تحلیل تفسیری-ساختاری پارامتری شهر زنجان زلزله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۶۲
مروری بر تجارب بلایای طبیعی از جمله زلزله نشان می دهد که زلزله به خودی خود باعث تخریب نمی شود بلکه این انسان ها هستند که میزان آسیب وارده توسط زلزله را مشخص می کنند. با توجه به عدم کارایی رویکردهای مبتنی بر آسیب پذیری در زمان پس از زلزله، دیدگاه های جدید بر رویکرد تاب آوری تکاملی تأکید دارند؛ اما مسئله تعدد شاخص ها با روابط پیچیده و در نتیجه دشوار بودن فرایند ارزیابی آن است که لزوم استفاده از مدل های متناسب را ضروری می سازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به تحلیل روابط علی و معلولی بین شاخص های تاب آوری تکاملی شهری در برابر زلزله در شهر زنجان، با توجه به موقعیت این شهر نسبت به گسل های اطراف آن پرداخته است تا عوامل کلیدی و تأثیرگذار در تاب آوری این شهر مشخص گردد. بدین منظور، پس از بررسی متون و استخراج شاخص ها ابتدا با استفاده از روش دلفی دو مرحله ای از طریق نمونه گیری های هدفمند و متوالی، 27 پرسشنامه در قالب ماتریس 40*40 توسط مدیران و کارشناسان شهرداری زنجان تکمیل گردید و در ادامه با استفاده از تحلیل تفسیری ساختاری پارامتری با استفاده از نرم افزار میک مک، روابط علی و معلولی و عوامل کلیدی مؤثر بر تاب آوری شهری شناسایی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های مرتبط با عوامل نهادی و شبکه ارتباطی به عنوان شاخص های تأثیرگذار و کلیدی در تاب آوری شهر زنجان عمل می کنند و می توان با ارتقای وضعیت این دسته از شاخص ها به علت تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن ها بر سایر شاخص ها در شبکه روابط علی- معلولی میزان نهایی تاب آوری را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان