محمدمهدی زارعی

فضای مجازی امکان تعاملات چند سویه، تبادل و اشتراک گذاری داده ها را فراهم کرده است. یکی از مواردی که مختص فضای مجازی است پسند و لایک پیام های دیگران است.همان گونه که انتشار پیام در پیام رسان های اجتماعی دارای اهداف مشخص و دلایل مختلفی است؛ پسند پیام ها ممکن است به دلایل و اغراض مختلفی صورت گیرد؛ بلکه در بسیاری از موارد افراد بدون اطلاع از محتوای تصاویر و پیام ها آن ها را لایک می کنند. آیا تایید و پسند پیام های دیگران که حاوی تصاویر و مطالب خلاف اخلاق، شرع و قانون است؛ اشکال شرعی داشته و فرد در قبال تایید کردن(like)خود، مسئولیت دارد؟در صورت اثبات مسئولیت، مجازات منحصر در مواخذه اخروی خواهد بود یا اعم از مجازات دنیوی و اخروی است؟ قصد لایک کننده در ایجاد مسئولیّت مدخلیت دارد؟روش تحقیق به شیوه توصیفی –تحلیلی همراه با تبیین، تحلیل و استنتاج می باشد. خلاصه پژوهش آن که چنانچه پیام مجرمانه یا قبیح در محیطی عمومی در فضای مجازی توسط کاربر منتشر و توسط کاربران دیگر لایک شود؛ از طریق قاعده حرمت اعانت بر اثم مسئولیت دنیوی و اخروی لایک کننده ثابت می شودلکن در مواردی که انتشار و لایک پیام در صفحه ای خصوصی بوده و در تعارض با امنیت و نظم عمومی جامعه قرار نگیرد، با توجه به دستور الهی مبنی بر عدم تجسّس در امور شخصی افراد و رعایت حریم شخصی دیگران، مجرای اصل برائت بوده و فرد مسئولیّت(دنیوی) نخواهد داشت.

علم هر روز با چیزهای تازه ای به سراغ ما می آید که موید عظمت خالق و توانایی او در آفرینش و نیز موید ناکامی علم با همه روش ها و دانشمندانش در درک اسرار عالم هستی و موجودات در آن است . کودکان سفارشی یا طراح (Designer Babies) همانطور که از نام آن پیداست، جنین های سفارشی ژنتیکی هستند، که در آن صفات مورد نظر را می توان در تشخیص قبل از لانه گزینی با غربالگری با نشانگرهای اختصاصی ژن شناسایی کرد. این نشانگرها می توانند علاوه بر شناسایی ژن(های) مرتبط با بیماری،ژن(های) خاص غیر بیماری را شناسایی کنند. و به منظور برجسته کردن ویژگی ها و صفات خاص مانند هوش، رنگ مو و چشم و حتی مقاومت ویروسی بعنوان مثال در سناریوی کنونی همه گیری کووید-۱۹ مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری ایده کودکان سفارشی را تخطی از حدود مشروعیت، دستکاری در زندگی انسان و توهین به کرامت انسان دانستند. این مطالعه با هدف زمینه های استفاده از ویراش ژنوم در ایجاد کودکان طراح و تبیین ماهیت آن ، مزایا و خطرات آن همچنین دلایل و شواهد ممکن بر جواز و منع آن و رسیدن به یک حکم شرعی جامع تبیین شده است که در نهایت با بررسی عواقب و خطرات احتمالی و رد ادله جواز این عمل، عدم مشروعیت و ممنوعیت این عمل را نتیجه گیری می کند.