مهدی ملکی

اهداف: بررسی آموزش بهداشت جنسی در محتوای کتب درسی آموزش عالی، می تواند زمینه ساز گسترش بسترهای آن در دیگر حوزه های آموزش جنسی باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی محتوای کتب درسی آموزش عالی از لحاظ میزان پرداختن به هر یک از ابعاد آموزش بهداشت جنسی بود. روش ها: کتاب­های ""دانش خانواده"" و ""آیین زندگی"" در دوره کارشناسی با روش تحلیل محتوا بررسی شد. بررسی با استفاده از چک لیست تحلیل محتوا که دارای چهار مولفه اصلی زیستی- روان شناختی، دینی- اخلاقی، تربیتی- فرهنگی و اجتماعی- حقوقی و 39 مولفه فرعی انجام شد. روایی و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از نظرات صاحب نظران تایید شد. از آزمون مجذور کای به منظور بررسی تفاوت میان مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار استفاده شد. یافته ها: در کتاب ""دانش خانواده""، مولفه­های آگاهی در مورد شیوه­ها و وسایل پیشگیری از بارداری، همسرگزینی، ازدواج و معیارهای آن، شیوه تثبیت و استحکام مودت در خانواده، کنترل جمعیت و نظام خانواده، همچنین در کتاب ""آیین زندگی""، غریزه و میل جنسی، شیوه­های تثبیت و استحکام مودت در خانواده، برقراری روابط سالم با دیگران دارای بیشترین فراوانی بودند. در هر دو کتاب محتوای تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و محتوای اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار بود. نتیجه گیری: بیشترین تاکید کتاب ""دانش خانواده"" بر بُعد اجتماعی- حقوقی و در کتاب ""آیین زندگی"" بر بُعد دینی- اخلاقی آموزش بهداشت جنسی است. به طور کلی، در این دو کتاب، بُعد تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و بُعد اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نوع ایدئولوژی برنامه درسی اعضای هیئت علمی دانشکده های علوم تربیتی دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه و نمونه آماری پژوهش برابر بوده به طوری که شامل کلیه اعضای هیئت علمی علوم تربیتی مستقر در دانشکده های علوم تربیتی سطح شهر تهران در سال تحصیلی 90-89 بوده است. از مجموع 95 نفر اعضای هیئت علمی حدوداً 81 نفر شامل 30 درصد زن و 70 درصد مرد حاضر به همکاری با پژوهشگر شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد ایدئولوژی برنامه درسی شیرو (2008) بوده که بر اساس شش مؤلفه؛ هدف، تدریس، یادگیری، دانش، فراگیر و ارزشیابی به تعیین چهار نوع ایدئولوژی برنامه درسی (دانش پژوهان علمی، یادگیرنده محور، بازسازی اجتماعی و کارآیی اجتماعی) پرداخته است. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی فراوانی و درصد و هم چنین رسم نمودار ایدئولوژی برنامه درسی استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که از مجموع اعضای هیئت علمی؛ 5 درصد به ایدئولوژی دانش پژوهان علمی، 11درصد به ایدئولوژی کارآیی اجتماعی، 69 درصد به ایدئولوژی یادگیرنده محور ، 11 درصد به ایدئولوژی بازسازی اجتماعی و هم چنین 4 درصد نیز به صورت ترکیبی به ایدئولوژی های یادگیرنده محور و کارآیی اجتماعی گرایش نشان داده بودند. با توجه به یافته های بدست آمده می توان گفت که ایدئولوژی غالب برنامه درسی اکثر اعضای هیئت علمی، ایدئولوژی یادگیرنده محور بوده است.

هدف از این پژوهش بررسی روابط همبستگی و سهم تبیینی فلسفههای آموزشی مدیران مدارس شهر تهران با ابعاد باورهای نظارتی آنان بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. بر این اساس، نمونه ای شامل 327 نفر از مدیران مدارس دولتی در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و « فلسفه آموزشی » ؛ متوسطه، مورد بررسی قرار گرفتند. بمنظور گردآوری داده ها از دو مقیاس گلیک من و تاماشیرو ( 1981 )، استفاده شد. « سنجش باورهای نظارتی مدیران » پاتریشیا ( 1972 ) و در تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر میانگین، انحراف معیار و انواع جداول و نمودارها، از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که بین انواع فلسف ههای آموزشی مدیران؛ پیشرفت گرایی، پایدار گرایی، بنیادگرایی و وجود گرایی با ابعاد باور نظارتی؛ مستقیم، مشارکتی و غیر مستقیم مدیران، رابطه معنادار وجود دارد. همچنین، بررسی نتایج بدست آمده از تحلیل داده های مربوط به تعیین سهم نسبی هر یک از انواع فلسف ههای آموزشی مدیران (پیشرفت گرایی، پایدار گرایی، بنیاد گرایی و ، 35/ وجودگرایی) در پیش بینی باورهای نظارتی؛ مسقیم، مشارکتی و غیر مستقیم به ترتیب: 3 36 درصد از واریانس باور نظارتی مربوطه را تبیین می نمایند. / 40/2 و