سیمین فروغ زاده

این روزها اسکان غیررسمی به نمادی از فقر و آسیب های اجتماعی بدل شده است. مقاله ی حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبه هایی با 25 شهروند مشهدی - که به روش نمونه گیری نظری برگزیده شده بودند-، انجام شده، در صدد واکاوی ادراک و تفسیر شهروندان مشهدی نسبت به سکونتگاه های غیررسمی و ساکنان این اجتماعات است. این تحلیل نشان داد مشارکت کنندگان ذهنیت و تلقی اجتماعی متنوعی از ساکنانِ های غیررسمی دارند. گروهی آنها را به عنوان افرادی مهربان و دلسوز، ساده زیست، کم توقع، سخت کوش و مورد اعتماد می شناسند و گروهی دیگر آنها را دروغگو، تنبل، خلافکار، خشن، بی هدف و غیرقابل اعتماد می پندارند. مشارکت کنندگان از وجود مشکلات مختلف خانوادگی، کالبدی و مسکن، اعتیاد به مواد مخدر، جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی، آموزشی، اخلاقی، امنیتی، بهداشتی، اقتصادی، فرهنگی و تفریحی، سیستم دولتی و زیرساختی و مسائل کودکان اطلاع داشته، برای این مشکلات تبیین های درونی یا بیرونی نیز دارند. برآیند پیشنهادهای مشارکت کنندگان برای رفع یا تقلیل مشکلات، آن است که اتکای صِرف بر ظرفیت و حمایت سازمان های دولتی کافی نیست و رفع این مشکلات نیازمند مشارکت و ارتباط میان سه سطح میانه (تشکل های مردم نهاد)، خرد (ساکنان منطقه) و کلان (حاکمیت و سیاستگذاری دولتی) است.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مضامین مبنی بر الگو قرار دادن ائمه(ع) و توسل به آن بزرگواران در وصیت نامه های شهدا می باشد. روش تحقیق اسنادی و تکنیک مورداستفاده تحلیل محتوا و واحد ثبت مضمون است. جامعه آماری، تمامی وصیت نامه های موجود در بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی خراسان رضوی بوده که تعداد 1034 از آنان به عنوان نمونه تصادفی انتخاب شده است. برای پاسخ به سؤالات تحقیق، مضامین و محورهای اصلی وصیت نامه شهدا با کلیدواژه های مرتبط با اسامی و القاب ائمه معصوم و جستجوی متنی نرم افزار آفیس استخراج شد. نتایج نشان داد که بعد از نام و یاد خداوند، امام حسین(ع) نزدیک ترین معصوم به شهیدان بوده که علاوه بر نقش الگو و مرجع شهیدان در مبارزه علیه کفار، در ترغیب رزمندگان به شهادت طلبی و نیز تسلی بخشی به خانواده های شهیدان تعیین کننده بوده و در راهنمایی خانواده و جوانان از منظر شهیدان سهم قابل توجهی داشته است. علاوه بر ایشان، امام زمان (عج)، امام علی(ع)، حضرت فاطمه(س) و حضرت رضا(ع) از جمله معصومین، همچنین حضرت زینب(س) از دیگر بزرگوارانی بوده اند که شهیدان ارتباط قلبی محکمی با آنان داشته اند و همواره پیروی از آن ها را به دیگران توصیه نموده اند. تحلیل محتوای وصایا نشان داد که هریک از معصومین جایگاه و نقش ویژه ای در زندگی و مبارزه شهیدان داشته اند که به تفصیل در متن مقاله آمده است.

هدف: هدف این مقاله بررسی و تبیین میزان مشارکت شهروندان منطقه 3 شهرداری مشهد در نگهداری فضای سبز است. روش: نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش مطالعه پیمایشی می باشد. جامعه آماری شهروندان مشهدی ساکن در منطقه 3 با جمعیت 387862 نفر هستند که طبق تقسیمات شهرداری مشهد از نواحی کم برخوردار درآمدی بوده و پایین ترین سرانه فضای سبز را در بین مناطق سیزده گانه شهرداری داراست. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران و نمونه برداری تصادفی 380 نفر است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS و روش های آماری آزمون کروسکال والیس، آزمون اسپیرمن و آزمون کندال استفاده شده است. پنج متغیر وضعیت اقتصادی، احساس تعلق و مالکیت، مهاجرت، سطح رضایت از فضای سبز و تحصیلات شهروندان منطقه 3 به عنوان متغیرهای مستقل و میزان مشارکت آن ها در نگهداری فضای سبز به عنوان متغیر وابسته بررسی شده است. یافته ها/ نتایج: نتایج نشان می دهد بین پایگاه اقتصادی افراد و میزان مشارکت آ ن ها رابطه معناداری وجود ندارد؛ اما بین متغیرهای احساس تعلق مکانی ساکنان و سطح رضایت از فضای سبز با میزان مشارکت آن ها رابطه معناداری وجود دارد. حاشیه نشینی و مهاجرت از میزان مشارکت می کاهد و تحصیلات افراد بر مشارکت آن ها اثرگذار نیست. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده حاکی از آن است که بیشتر شهروندان معتقدند با مشارکت خود می توانند در نگهداری فضای سبز تأثیرگذار باشند و هرچه میزان رضایتمندی از خدمات رسانی در فضای سبز شهری بیشتر باشد، شهروندان تمایل بیشتری به مشارکت دارند. بنابراین، از آنجایی که اکثر پاسخ دهندگان تمایل دارند در این امر با مدیریت شهری همکاری کنند، شایسته است مدیریت شهری برنامه های ویژه ای را از طریق مردم برای نگهداری فضای سبز اجرا کند.

ایمنی مهم ترین ویژگی فضا و شرط حضور و استفاده فعال شهروندان از فضاهای شهری است. همچنین، وجود فضاهای امن، ازجمله حقوق شهروندان و تأمین آن یکی از تکالیف دولت ها در برابر جامعه است. براین اساس، بخش اصلی مقاله حاضر، نتایج پژوهش میدانی انجام شده در300 فضای عمومی شهر مشهد را در بر دارد که در آنها وضعیت کالبدی فضاهای عمومی شهر، درباره لزوم تأمین امنیت برای زنان بررسی شده است. در بخش دیگر نیز درزمینه احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی (بوستان ها، زیرگذرها، پل ها و مسیرهای اصلی تردد شهروندان) خلاصه ای از نتایج پیمایش انجام شده، با کمک نمونه 1000نفری از زنان بزرگ تر از 15 سال، در سه حوزه امنیت جانی، مالی و اخلاقی و در سه بعد فیزیکی، نمادین و اجتماعی ارائه شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد ازنظر پاسخگویان، زیرگذرها و مسافربران شخصی ناامن ترین موقعیت ها بوده اند. پارک ها و محدوده اطراف محل زندگی هم با میانگین نزدیک به هم در رده بعدی قرار می گیرند و اتوبوس، پل های عابر پیاده و تاکسی در مقایسه با فضاهای عمومی دیگر، بیشتر امنیت دارند. نکته مهم، کم بودن میزان احساس امنیت اخلاقی در شهر مشهد است؛ به گونه ای که نزدیک به نیمی از این زنان (47درصد) در فضاهای عمومی شهر، احساس می کنند با اتفاقاتی مانند تماس بدنی، ربوده شدن و... مواجه هستند. درپایان نیز پیشنهادات محقق درزمینه بهبود وضعیت امنیت در فضاهای عمومی شهر ارائه شده اند.

در این پژوهش، معنای دوست دختر در بین پسران دبیرستانی شهر مشهد با استفاده از رویکرد معناکاوی و تفسیرگرایی بررسی شده است. داده های کیفی این پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق، بر اساس نمونه گیری هدفمند، با معیار اشباع نظری با ۸ تن از مشارکت کنندگانی که تجربه دوستی با جنس مخالف داشتند، به دست آمده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش پدیدارشناسی و تکنیک عملیات واحد معنایی، خوشه بندی و مقوله بندی، معنای تعمیمی و تفریدی دوستی انجام شد. یافته ها نشان می دهد که دوستی در وجه تعمیمی، کنجکاوی و لذت بردن از زیبایی دختران است و در موارد دیگر نشان دادن قدرت به سایر دوستان، ارتباط جنسی، گریز از تنهایی و همگونی اخلاقی و عاطفی است. عام ترین روش ارتباط تلفنی و بارزترین نتیجه دوستی مانع شدن از پیشرفت در زندگی است. برخلاف نگرش های موجود در بین مسئولان و خانواده ها که به دوستی با دختر بیشتر نگاه جنسی دارند، دوستی ها بیشتر به دلیل کنجکاوی و در ابتدا زیبایی جنس مخالف، بدون توجه به لذت جنسی صورت می گیرد.

هدف: بررسی میزان احساس امنیت (جنبه ذهنی امنیت) به تفکیک سه بعد مالی، جانی و اخلاقی در میان زنان 15 ساله و بالاتر در شهر مشهد است.  روش شناسی: از نوع پیمایش است و برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری زنان 15 سال و بالاتر ساکن شهر مشهد بودند که از میان آنها 1000 نفر به روش نمونه گیری دو مرحله ای انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون های مرتبط صورت گرفته است.  یافته ها: میزان احساس امنیت در شهر مشهد برای زنان با وضع مطلوب، فاصله ای چشم گیر و محسوس دارد. نکته حائز اهمیت در این میان سطح پایین احساس امنیت اخلاقی در جامعه مورد بررسی است. به لحاظ وضعیت احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی نیز زیرگذرها و مسافربران شخصی، ناامن ترین موقعیت ها از نظر پاسخ گویان بوده اند. پارک ها و محدوده اطراف محل زندگی با میانگین نزدیک به هم در رده بعدی قرار می گیرند و اتوبوس، پل های عابر پیاده و تاکسی در مقایسه با فضاهای عمومی دیگر از نظر پاسخ گویان از امنیت بیشتری برخوردار هستند. نتیجه گیری: با توجه به حساسیت موضوع و اهمیت حیثیت و حرمت زنان و خانواده در ادراک و احساس مردم ما به عنوان یک جامعه مذهبی، نتایج این تحقیق می تواند نگران کننده ارزیابی شود.

در حوزه های مختلف مطالعات گردشگری، بسته به نیاز و کاربرد، گردشگران به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. انواع این دسته بندی ها یا گونه شناسی ها بر مبنای معیارهای متفاوتی تنظیم می شوند. گونه شناسی جامعه شناختی کوهن بر مبنای مفهوم نهادی شدن یکی ازاین انواع است. در این تحقیق نحوه ی تأمین نیازهای اولیه (سرپناه، خوراک و جابه جایی در مقصد) و میزان برخورداری از خدمات میزبانی نهادی شده در شهر مشهد، شاخصی از میزان نهادی بودن گردشگری تعریف شد. به این منظور داده های طرح پژوهشی«بررسی کیفیت اقامت و ترجیحات زائران ایرانی در مدت حضور در شهر مشهد» مبنای تحلیل ثانویه قرار گرفت. جمعیت نمونه ی تصادفی شامل1600 زائر ایرانی شهر مشهد در     سال های 89 و 90 بود. با اتکا به درونمایه ی مدل کوهن، گردشگران در سه دسته نهادی، نیمه نهادی و غیر نهادی قرار گرفتند. نتایج نشان داد حدود دو-سوم زائران (3/68 درصد) به صورت غیرنهادی، کمی بیش از 20درصد به صورت نیمه نهادی و حدود 10درصد نیز به طور نهادی به مشهد سفر کرده بودند. همچنین نتایج نشان داد افراد جوان تر، شهری ها، افراد با درآمد، تحصیلات و منزلت شغلی بالاتر بیش از دیگران از خدمات نهادی گردشگری در شهر مشهد استفاده کرده اند. این نتایج دلالت هایی برای  برنامه ریزی های آتی در بخش خصوصی و عمومی در توسعه گردشگری شهر مشهد دارد.

مقاله حاضر با استفاده از نظریات کنش گرا و ساخت گرا به توصیف و تحلیل جامعه شناختی مـدت اقامت زائران ایرانی در مشهد می پردازد و نشان می دهد که عوامل موقعیتی- ساختاری از یک سو و متغیرهای ذهنی- ادراکی از سوی دیگر، ماندگاری زائران را مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار می دهند. اطلاعات مورد نیاز به وسیله پرسش نامه از 1600 زائر ایرانی در شهر مشهد، که به روش خوشه ای انتخاب شده بودند، به دست آمد و مشخص شد که مدت اقامت زائران به طور متوسط در فصول تابستان، پاییز و زمستان 5/5 روز و در فصل بهار 6 روز بوده است. برای شناخت عوامل تأثیرگذار بر ماندگاری زائران از تحلیل رگرسیون استفاده و معلوم شد که اولاً هراندازه فاصله شهر محل سکونت زائر تا مشهد بیشتر باشد، ثانیاً هرچه زائر با شهر مشهد آشناتر باشد و ثالثاً هراندازه دفعات سفرهای پیشین زائر به مشهد بیشتر باشد، مدت اقامت زائر در مشهد طولانی تر است. همچنین زائران روستانشین در مقایسه با شهرنشین ها و کسانی که قبل از سفر ترجیح می-داده اند بابت اسکان روزانه در مشهد هزینه کمتری بپردازند، مدت بیشتری در مشهد می مانند. علاوه بر این، دو متغیر درآمد ماهیانه خانواده و تعداد همسفران، در عین حال که هزینه های اقامت روزانه را افزایش می دهد، باعث کاهش ماندگاری می شود.

" هدف اساسی این تحقیق، پاسخ به این سؤال بوده است که میزان دریافتی کارکنان آموزش و پرورش در مقایسه با سایر کارکنان در سازمان‌های دیگر، تا چه اندازه بر رضایت شغلی آنها تاثیر دارد و این پدیده چه آثار و تبعاتی را از خود برجای می‌گذارد؟ این مساله به ا تکاء پایه‌های نظری که مشتمل بر نظریه‌های انگیزشی، رضایت شغلی و نظریه‌های مربوط به حقوق و دستمزد است توصیف و تبیین شده است. جامعه‌آماری عبارتست از کلیه کارمندان آموزش و پرورش به عنوان جامعه هدف که با کارمندان سایر ادارات در سطح شهر زاهدان مقایسه می‌شوند. روش تحقیق پیمایشی و تکنیک آن پرسشنامه است. روش نمونه‌گیری برای کارمندان ادارات نمونه‌گیری خوشه‌ای شامل 424 نفر به صورت دو مرحله‌ای و برای کارمندان آموزش و پرورش نمونه‌گیری طبقه‌ای با تخصیص متناسب به تعداد 406 نفر بوده است. نتایج مطالعه نشان داد که کارمندان آموزش و پرورش در مقایسه با کارمندان شاغل در سازمان‌های دیگر به لحاظ ابعاد پنج گانه رضایت شغلی (نوع کار، همکاران، وضعیت ارتقاء در محل کار، پرداخت‌ها و سرپرست) نارضایتی بیشتری دارند. بیشترین میزان رضایت از نوع کار، پرداخت‌ها و وضعیت ارتقاء در میان کارمندان شاغل در سازمان‌های اقتصادی و اجتماعی ، و بیشترین میزان رضایت از همکاران و سرپرست در میان کارمندان شاغل در سازمان‌های فرهنگی است. علاوه بر آن ارتباط روشنی میان پرداخت‌های غیرمستقیم، رضایت شغلی و تعداد سازمانی پدیدار گردید. کارمندان آموزش و پرورش حتی نوع کار خود را که رکن اصلی یک شغل است، آنطور که انتظار می‌رود مطلوب تلقی نمی‌کنند. "