مطالعۀ تطبیقی کهن الگوی قهرمان در نگاره های شاهنامۀ داوری براساس نظریۀ ریخت شناسی پراپ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نقاشی در دوره قاجار مفاهیم گسترده ای دارد و یکی از این مفاهیم پرداختن به یک شخصیت اصلی با مضمون کهن الگوی قهرمان است. این امر نه تنها در نقاشی های رنگ روغن ابعاد بزرگ، بلکه در نسخه های نقاشی شده کوچک این دوره نیز قابل مشاهده است. شاهنامه داوری یکی از نسخه های شاهنامه به صورت نقاشی شده مربوط به این دوره است که کهن الگوی قهرمان در آن ملاحظه می شود. یکی از نظریه های معاصر، نظریه ریخت شناسی پراپ است که در آن، این تحلیل گر روسی به طبقه بندی اساطیر و داستان های حماسی می پردازد. فرهنگ ایرانی رابطه عمیقی با کهن الگوی قهرمان و ساختن پهلوان های اسطوره ای در ادبیات ایرانی دارد. این امر در نسخه خطی شاهنامه داوری به عنوان آخرین شاهنامه رسمی و کامل ایرانی در دوره قاجار مهم است. هدف از این پژوهش، مطالعه کهن الگوی قهرمان در نسخه خطی شاهنامه داوری مربوط به دوره قاجار است که با توجه به تغییرات این دوره، قهرمان به صورت متفاوتی نمود پیدا می کند و بررسی آن با نظریه ریخت شناسی پراپ می تواند بار معنایی جدیدی در این دوره مطرح کند. سؤال اصلی پژوهش به این شرح است که، با توجه به نظریه ریخت شناسی پراپ، کهن الگوی قهرمان در نگاره های شاهنامه داوری چگونه قابل بازتعریف و معنا است؟ روش تحقیق در این پژوهش از نوع کیفی است و به روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه شاهنامه داوری پرداخته و با اتکابر نظریه پراپ بازتعریف کهن الگوی قهرمان به عنوان یک کهن الگوی اسطوره ای را تبیین می کند. نتایج حاصل از پژوهش به طور مشخص نشان می دهد کهن الگوی قهرمان در نسخه شاهنامه مهم است و قابل تطبیق با فرگشت گرایی و تطور در ریخت شناسی تصاویر این شاهنامه است.A Comparative Study of the Hero Archetype in the Davari Shahnameh of the Qajar Period (1238-1283 A.H.) Based on the Morphological Theory of Propp
Painting of the Qajar era has expanded meanings. One of these meanings is the existence ofthe main character with the archetypal theme of the hero archetype. This feature can be seen not only in large-scale oil paintings but also in the small miniature manuscripts of this period. Davari Shahnameh ( in Persian Shahnameh Davari) is one of the miniature manuscripts of the Shahnameh in this period, in which the hero archetype is prominent. One of the contemporary theories in this field is the morphological theory of Propp, in which this Russian analyst attempts to classify epic stories and their characters. Iranian culture has a deep relationship with the hero archetype and creates mythical heroes in Iranian literature. This issue is important in the manuscript of Shahnameh Davari as the last official and complete Iranian Shahnameh in the Qajar period. This research aims to study the hero archetype in the Shahnameh Davari manuscript in the Qajar period. According to the cultural changes of this period, the character of the hero is represented differently, and investigating it with Propp’s morphological theory can suggest a new meaning of this character in this period. The main question of the research is as follows: According to Propp’s morphological theory, how is the archetype of the hero redefined and interpreted in the paintings of Shahnameh Davari? The methodology in this paper is qualitative research to gather non-numerical data to produce insights, and Shahnameh Davari was studied by the descriptive-analytical method. Also, based on Propp’s theory, it explains the redefinition of the hero archetype as a mythological archetype. The results of the research clearly show that the archetype of the hero is particularly important in the version of Shahnameh Davari, and it is compatible with evolution and development in the morphology of the figures of this Shahnameh.
تبلیغات
