ریشه یابی علل حاشیه ای شدن ارائه درس شناخت محیط ز یست در آموزش عالی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف مطالعه حاضر، ریشه یابی علل حاشیه ای شدن ارائه درس شناخت محیط زیست است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی، به روش نظریه داده بنیاد و با حضور جمعی از خبرگان صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل معاونان آموزشی کلیه دانشکده های دانشگاه فردوسی مشهد، استادان تخصصی درس و مسئولان اجرایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی بودند. از طریق نمونه گیری هدفمند، با جامعه آماری هدف مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. مصاحبه ها تا زمان دستیابی به حد اشباع نظری ادامه یافت و پس از ضبط، پیاده سازی و کدگذاری، مضامین اصلی و فرعی احصاء شد. یافته ها نشان داد شرایط علی حاشیه ای شدن ارائه درس شناخت محیط زیست، «اجباری نبودن ارائه»، «تعارض منافع میان مدعیان ارائه»، «عدم پایش کمیت و کیفیت ارائه این واحد»، «عدم مرتبط سازی محتوای این واحد برای گروه رشته های مختلف» و «ضعف در اطلاع رسانی و تبیین اهمیت ارائه این درس» بود. شرایط زمینه ای شامل «گذار مدیریتی و تعارض دیدگاه مدیران آموزشی» و «عدم اطلاع و کنشگری دانشجویان»، شرایط مداخله گر شامل «نداشتن کتاب درسی و عدم شفافیت برنامه درسی» و «مقاومت در مقابل محتواها و مدرسان جدید» بود. هم چنین راهبردهای مقابله با این موضوع، «ایجاد مرجعیت ارائه و نظارت بر ارائه این درس در سطح وزارت عتف»، «اجباری شدن ارائه درس»، «تهیه کتاب درسی، تنظیم برنامه درسی و گروه تخصصی مدرسان» و «برنامه ریزی برای تلفیق آموزش های نظری با بازدیدهای میدانی» بود. پیامدهای ارائه اثربخش این درس نیز «آموزش همگانی و آگاهی افزایی محیط زیستی»، «تقویت روحیه کنشگری محیط زیست در میان دانشجویان» و «ساماندهی آموزش محیط زیست و تجربه طبیعت در سطح آموزش عالی» پیش بینی شد. یافته ها نهایتاً در قالب مدل پارادایمی ارائه شدند تا رهیافتی جامع فراروی سیاست گذاران قرار دهند.Investigating the Causes of the Marginalization of Introduction to Environmental Science Courses in Higher Education in Iran
The present study aims to identify the factors that cause the marginalization of the presentation of the INTRODUCTION TO THE ENVIRONMENT course. The research was conducted using a qualitative approach, specifically the Grounded Theory Method, with the participation of professionals and experts in a Delphi panel. The study's participants included teaching Vice-Chancellors of all faculties at Ferdowsi University of Mashhad, Iran, specialized professors of the course, and executive officials at the Department of the Environment of Razavi Khorasan Province. A semi-structured interview was conducted through targeted sampling. The interviews continued until theoretical saturation was reached, and the resulting transcripts were analyzed and coded to identify the main and secondary topics. The results show that the causal conditions for the marginalization of the course presentation are "non-compulsory presentation," "conflict of interests among the presenters," "lack of monitoring the quantity and quality of the presentation of this course," "lack of integration of the course content across different academic disciplines," and "weakness in informing and explaining the importance of presenting this course." The contextual conditions include "management transition and conflict of views among educational managers" and "lack of information and activism among students." The intervening conditions are "lack of textbooks and curriculum transparency" and "resistance to new contents and lecturers." Proposed strategies to address these issues include "creating the authority to present and monitor the course," "making the course compulsory," "preparing textbooks, setting the curriculum, and establishing a specialized team of lecturers," and "implementing sensory education." The predictable consequences of implementing these strategies are "increasing environmental awareness," "strengthening the spirit of environmental activism among students," and "organizing environmental education and nature experience at the higher education level." Finally, the study presents a paradigm model that offers a comprehensive approach to higher education policymakers.
تبلیغات
