بررسی سیر تطوّر و کارکیایی های سیمرغ در گستره ادب حماسی، طومارهای نقّالی و ادب عامّه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سیمرغ یکی از موجودات رازآمیز شاهنامه، ادب حماسی و طومارهای نقالی است که در بسیاری از موارد با کارکیایی های خود، سرنوشت جنگ یا قهرمان را دگرگون می کند؛ اما با وجود جایگاه برجسته این پرنده شگرف در گستره ادب حماسی و طومارهای نقالی، تاکنون سیر تطوّر و کارکیایی های او به شکلی متمرکز بررسی نشده است. از این رو در این جستار کوشش شده که به شکلی جامع، سیر تطور و کارکیایی های سیمرغ در سه حوزه ادبیات پیش از اسلام، ادب حماسی وطومارهای نقالی بررسی گردد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر خلاف شاهنامه که تنها سیمرغ در دو مورد به وسیله زال فراخوانده می شود، در گستره منظومه های پهلوانی و حماسه های منثور پس از شاهنامه، طومارهای نقالی و ادب عامه، کارکیایی های بسیار گسترده تری به این پرنده منسوب است که برخی از آن ها به شرح زیر است: کمک به دست یابی فرامرز به جزیره مرنج، یاری خواستن از سام برای رهایی از چنگ ارقم دیو، طلسم کردن شهر ارم، یاری رستم در شکست سرخاب دیو و رهایی رخش، یاری رستم در شکست جبّارشاه، یاری رستم در بازپس ستاندن انگشتری حضرت سلیمان (ع) از صخره دیو، فراخواندن زال و سپاهیانش به گروش به دین اسلام، پیشگویی شکست ضحاک، حمایت از فریدون، پی افکندن درفش کاویانی و جنگ افزارهای فریدون، پروراندن زال، رهایی کیکاووس از چاه مازندران، یافتن رخش و آگاه کردن زال از زنده ماندن فرامرز، کشتن اسفندیار، خدمت گرشاسپ به سیمرغ، درمان رستم و زایش فرامرز، رهایی کیخسرو، به پادشاهی رسیدن کیقباد، کشتن دیو سپید، گزینش رخش، پیروزی بر سهراب، چاره جویی در زنده ماندن سهراب، یاری زال در رویارویی با برزو، ساختن ببر بیان و رهاندن رستم و سیاوش از مرگ. از دیگرسو، با توجه به دو سویه اهورایی و اهریمنی سیمرغ و دیگر قراین موجود، پیوند او با زروان نیز دور از ذهن نیست.A Study of the Evolution and performance of Simorgh in the Epic Poetry, Narrative scrapbooks (Tumar Naghali) and Folklore literature
Simorgh is one of the mysterious characters of Shahnameh, which in many cases transforms the fate of the war or the hero with its own power. But despite the outstanding position of him in the epic literary and narrative scrapbooks, its evolution and performance have never been studied as a centralized work. Therefore, in this essay, we tried to examine the evolution and performance of Simorgh in three areas of pre-Islamic literature, epic literature and narratives. The results of this research indicate that, unlike Shahnameh, in the other post-Shahnameh epic poems,prose epics, narrative transcripts and Folklore literature , there are more widely used powers related to this bird such as: helping Faramarz, asking Sam for help to get rid of Argham Div, spelling the city of Eram, helping Rustam in defeating Sorkhab Div and releasing Rakhsh, helping Rustam in defeating Jabbar-Shah and retrieving the ring of Prophet Soleiman from Sakhre Div, calling on Zal to convert to Islam, predicting the defeat of Zahak, Supporting Fereydoun, designing the Kaviani flag and Feridun’s weapons, upbringing Zal, releasing Keykavous from Mazandaran, Finding Rakhsh and Informing Zal of Faramarz's Survival, Killing Esfandiar, helping Simorgh by Garshasp, Curing Rostam and birth delivery of Faramarz, Liberation Kaykhosrow, the coronation of Kayqhobad, killing Div-e Sepid, Choosing Rakhsh, victory over Sohrab, finding the way to survive Sohrab, and helping Zal to confront Borzu, Making armur of Rostam, keeping Rustam and Siavash from death.. On the other hand, regarding to the two aspects of Ahura and the demonic of Simorgh , his connection with Zervan is not impossible.
تبلیغات
