جسمانی سازی

مـدل های شـناختی در تبیین اختلالات روان شـناختی به اثر طرحواره های مـنفی موثـر در شکل گیری علائم آسیب شناسی روانی اشاره دارد. هدف این پژوهش پیش بینی علائم سلامت روان با استفاده از طرحواره های ناسازگار اولیه بود. به این منظور دو پرسشنامه ی فرم کوتاه طرحوره یانگ (SQ) در چارچوب نظریه ی درمانی مبتنی بر طرحواره ی جفری یانگ و پرسشنامه ی سلامت روان(GHQ) بر 159 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تحلیل نتایج این پژوهش با استفاده از نسخه 17 نرم افزار SPSS با روش تحلیل رگرسیون چـندگانه صورت گرفت. نتایج بیانگر رابـطه ی معنادار طرحواره هـای ناسازگار اولیه و علائم سه گانه ی جسمانی سازی، اضطراب و افسردگی بود. در این میان طرحواره نقص/ شرم به طرز معناداری (01/0>P ) هر سه علامت را پیش بینی کرد. از طرفی بخشی از واریانس هر اختلال توسط طرحواره های خاصی به صورت معنادار پیش بینی شد. نتایج به دست آمده با بررسی های پیشین همخوان بوده و بیانگر این است که این چارچوب نظری تلویحات درمانی و تبیینی مهمی در رابطه با اختلالات روانشناختی دارد. بر این اساس می توان نیمرخ خاصی از طرحواره های ناسازگار مربوط به هر اختلال را ترسیم کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط جهت گیری مذهبی و نگرش نسبت به مرگ با کیفیت زندگی و علائم جسمانی سازی در زنان انجام گرفت. روش: کلیه زنان ساکن شهر ارومیه در بهار سال 1391 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 140 زن که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین این جامعه انتخاب شده بودند به پرسشنامه های جهت گیری مذهبی، نگرش نسبت به مرگ، کیفیت زندگی و علائم جسمانی سازی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که کیفیت زندگی رابطه مثبتی با جهت گیری مذهبی درونی و نگرش پذیرش فعالانه مرگ دارد. علائم جسمانی سازی نیز به طور مثبت به نگرش های اجتناب از مرگ و پذیرش با گریز مرگ مرتبط بودند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز آشکار کرد که 14 درصد از کل واریانس کیفیت زندگی زنان به وسیله جهت گیری مذهبی درونی و نگرش های اجتنابی نسبت به مرگ تبیین می شود، نتایج تحلیل رگرسیون علائم جسمانی سازی بر اساس جهت گیری مذهبی و نگرش های مرگ معنی دار به دست نیامد. نتیجه گیری: این نتایج پایه های معنوی و مذهبی و به تبع آن نگرش های فرد نسبت به مرگ را به عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر سلامت و کیفیت زندگی انسان به ویژه زنان مطرح می کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة تاب آوری با ابعاد پنجگانة شخصیت و اختلالات بالینی افسردگی، اضطراب و جسمانی سازی در دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه الزهراء (س) انجام شد. این پژوهش از نوع همبستگی بود. از میان جامعة آماری ۵۵۹۰ نفره دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه الزهراء(س)، ۴۰۰ نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامة تاب آوری کوباسا، مدی و کاهن، شخصیت نئو(۶۰NEO-FFI-) کاستا و مک کریو خلاصه علائم مرضی(۱۸BSI-) دروگاتیس استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شدند. تحلیل آماری نشان داد که بین تاب آوری با افسردگی، اضطراب و جسمانی سازی و روان رنجور خویی رابطة معنادار منفی در سطح ۰۰۰۱/0 p< وجود دارد و بین تاب آوری با توافق پذیری، برونگرایی و وجدان گرایی رابطة معنادار مثبت در سطح ۰۰۰۱/0 p< مشاهده شد، اما بین تاب آوری و تجربه پذیری رابطة معناداری یافت نشد. با توجه به رشد روز افزون نرخ اختلالات بالینی و شخصیت منحصر به فرد هر شخص، با آموزش تاب آوری می توان گام مؤثری را در جهت بهبود سلامت روانی جامعه برداشت.

زمینه و هدف : علایم جسمانی یکی از شکایت های شایع در میان بیماران مبتلا به اختلالات روان پزشکی می باشد که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-5 th Edition یا DSM-5)، تحت عنوان اختلال علایم جسمانی (Somatic symptoms disorder یا SSD) مطرح شده است. مقیاس های معتبری جهت ارزیابی این مشکلات نیاز است که هدف از انجام مطالعه حاضر، تهیه نسخه فارسی و تعیین ساختار عاملی (به عنوان یکی از ویژگی های روان سنجی) پرسش نامه غربالگری برای اختلالات علایم جسمانی (7-Screening for Somatoform Symptoms یا 7-SOMS) در نمونه های ایرانی بود. مواد و روش ها: این پژوهش روان سنجی در مرکز تحقیقات روان تنی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت و در آن ۱۰۰ بیمار مبتلا به اختلالات خلقی و اضطرابی انتخاب شدند. دو پرسش نامه سلامت بیماران (Patient Health Questionnaire یا PHQ) و 7-SOMS تکمیل گردید. روایی به روش همبستگی و تحلیل عوامل و پایایی درونی و بیرونی به وسیله ضریب Cronbach's alpha و بازآزمایی مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل عوامل نیز با روش اکتشافی و تأییدی انجام شد. در نهایت، داده ها در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: همسانی درونی با استفاده از ضریب Cronbach's alpha، ۹۲/۰ و پایایی با روش بازآزمایی به فاصله دو هفته، ۷۰/۰ به دست آمد. تحلیل عاملی، ساختار دو عاملی مناسبی را در بیماران نشان داد که همبستگی این دو عامل با مقیاس علایم جسمانی PHQ به ترتیب 51/0 و 59/0 گزارش شد و حاکی از روایی سازه و همگرای آن بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، نسخه فارسی پرسش نامه 7-SOMS پایایی و روایی مناسبی را برای ارزیابی SSD و همچنین، ارزیابی اثرات درمانی در این بیماران دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی گر راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در رابطه بین ویژگی های شخصیتی با نشانه های جسمانی سازی بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات آیت ا... آملی در سال 1396 به تعداد 1150 نفر بود که از میان آن ها 285 دانشجو به صورت نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه پنج عاملی نئو مک ری و کاستا ۱۹۸۵؛ پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنسفکی، کرایج و اسپینهاون (2001) و چک لیست تجدیدنظر شده نشانه های روانی درایگاتوس، ریکلز و راک (1976) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد از بین ویژگی های شخصیتی تنها ضرایب مسیر غیرمستقیم بین برون گرایی (106/0-=β، 02/0=P) و وظیفه شناسی (132/0-=β، 02/0=P) با نشانه های جسمانی سازی منفی و معنادار بود. از بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی تنها ضریب مسیر راهبردهای منفی با نشانه های جسمانی سازی (470=β، 001/0=P) مثبت و معنادار بود. نتیجه گیری: آموزش تنظیم مثبت شناختی هیجان در جهت مقابله با رویدادهای محیطی و تعدیل تظاهرات شخصیتی در افراد دچار اختلال جسمانی سازی پیشنهاد می شود.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه مشکلات بین فردی، جسمانی سازی و پذیرش اجتماعی در دانشجویان با گرایش بالا و پایین به مواد انجام شد. روش: در قالب یک مطالعه علی مقایسه ای، از بین دانشجویان دانشگاه علمی کاربردی شهر تهران، 300 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به پرسش نامه های تمایل به مصرف مواد، مشکلات بین فردی، جسمانی سازی و پذیرش اجتماعی پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد در نمرات مشکلات بین فردی، جسمانی سازی و پذیرش اجتماعی تفاوت بین دو گروه با گرایش بالا و پایین به مواد وجود دارد. یعنی دانشجویان با گرایش بالا به مواد مشکلات بین فردی و جسمانی سازی بالاتری نسبت به افراد با گرایش پایین دارند؛ درحالی که دانشجویان با گرایش بالا پذیرش اجتماعی کمتری نسبت به افراد با گرایش پایین به وابستگی به مواد دارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به نظر می رسد کاهش مشکلات بین فردی و جسمانی سازی و افزایش پذیرش اجتماعی به عنوان سه عامل تأثیرگذار بر گرایش به مواد می تواند در مداخلات پیشگیرانه و رفتارهای خود مراقبتی گروه های در معرض خطر وابستگی به مواد مورد توجه قرار گیرد.

ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و رواﻧﯽ، روز ﺑﻪ روز اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺆﺛﺮ در ایﻦ ﺣﯿﻄﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻫﺪف ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ در راﺑﻄه ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﻋﻼیﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧه ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ 253 داﻧﺸﺠﻮ (149 زن و 104 ﻣﺮد) ﺑﻮده اﺳﺖ و اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣه ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ (اﻧﺪروز و ﻫﻤﮑﺎران1993)، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣه ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﺴﺠﺎﻣﯽ (ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ و ﻫﻤﮑﺎران، 2008) و ﭼﮏ ﻟﯿﺴﺖ ﻋﻼیم ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی( ریﻒ و ﻫﯿﻠﺮ، 1998) ﺑﻮدﻧﺪ. داده ﻫﺎ ﺑﺎ روش ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن و ﺗﺤﻠﯿﻞ رگرﺳﯿﻮن ﭼﻨﺪﻣﺘﻐﯿﺮه، ﻣﻮرد ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. یﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ رشد ﻧﺎیﺎﻓﺘﻪ و روان آزرده ﺑﺎ ﻋﻼیﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ دﻓﺎﻋﯽ رﺷﺪیﺎﻓﺘه و ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﺴﺠﺎﻣﯽ ﺑﺎ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻌﻨﺎدار وﺟﻮد دارد (0/01<P). ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﺴﺠﺎﻣﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮ در راﺑﻄه ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ رﺷﺪﻧﺎیﺎﻓﺘﻪ و روان آزرده ﺑﺎ ﻋﻼیﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی دارد (0/01<P). یﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ ﻣﺆﺛﺮ در ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎزی و ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ایﺠﺎد و ﻋﻮد اﺧﺘﻼﻻت روان ﺗﻨﯽ و اﻓﺰایﺶ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و رواﻧﯽ ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ.

مقدمه: هدف از این پژوهش اثر ساختاری استرس مزمن، تاب آوری و جسمانی سازی بر ناتوانی کارکردی در نشانگان بدنی کارکردی با نقش واسطه ای ذهنی سازی بود. روش: پژوهش حاضربا استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. نمونه شامل 400 نفر از مردان و زنان در سنین 18 تا 45 سال بودند که با استفاده از فراخوانی اینترنتی، پرسش نامه های استرس مزمن، تاب آوری، جسمانی سازی، ناتوانی کارکردی، ذهنی سازی و نشانگان بدنی کارکردی را تکمیل کردند. یافته ها: یافته ها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تأییدی، آزمون همبستگی و آزمون مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها در سطح معناداری (05/0>p) حاکی از برازش مناسب مدل داشت. (5/3=χ2/df، 91/0=GFI، 93/0=CFI، 84/0=RMSEA، 93/0=NFI،  89/0=IFI، 58/0=AGFI، 65/0=PGFI). نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که برای بهبود و پیشگیری از ناتوانی کارکردی، علاوه بر نقش استرس، مداخلات و درمان های مبتنی بر ذهنی سازی و تاب آوری نیز در نظر گرفته شود.