ترتیب بر اساس: جدیدترینمرتبط ترین
فیلتر های جستجو: قلعه حذف فیلتر ها
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۳۰۳ مورد.
۱۶۱.

اعتبارسنجی سازه های زیست پذیری اعضای صندوق اعتبارات خرد روستایی مورد: شهرستان قلعه گنج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبارات خرد روستایی زیست پذیری کیفیت محیطی شهرستان قلعه گنج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۵۸۵
پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی اثرات صندوق اعتبار خرد بر زیست پذیری خانوارهایی روستایی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای صندوق های خرد روستایی دهستان چاه داد خدا شهرستان قلعه گنج بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 465 نفر محاسبه شد که برای افزایش اعتبار یافته ها تعداد 470 پرسشنامه بین اعضای جامعه آماری توزیع شد که در نهایت تعداد 465 نفر پرسشنامه را تکمیل و عودت دادند و روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 25 و LISREL 8.8 انجام شد. به منظور بررسی برازش مدل اندازه گیری سازه ابعاد زیست پذیری، داده های گردآوری شده با نرم افزار لیزرل و با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد در بین شاخص های زیست پذیری شاخص های مشارکت و همبستگی و اشتغال و درآمد از وضعیت بهتری نسبت به دیگر شاخص ها برخوردارند و شاخص های وضعیت مسکن و امکانات و خدمات زیرساختی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. همچنین یافته ها نشان داد شاخص های نیکویی برازش مطلق (91/0 AGFI= و 92/0 GFI= )، تطبیقی (91/0 NNFI= ، 92/0 (CFI= و مقتصد (071/0 = RMSEA و 031/2 = ) برازش عالی و مناسب مدل اندازه گیری ابعاد زیست پذیری را با داده های مشاهده شده؛ تایید نمودند. در پایان با توجه به نتایج، پیشنهادهایی برای فعال کردن مشارکت در صندوق های اعتبارات خرد روستایی با توجه به فرهنگ و شرایط جوامع مورد مطالعه ارائه شده است .
۱۶۲.

ارزیابی آب مجازی و ردپای آب محصولات کشاورزی (مطالعه ی موردی: شهرستان قلعه گنج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب مجازی ردپای آب قلعه گنج واردات خالص آب مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۳
در راستای استفاده ی بهینه از منابع موجود آب، بررسی راهکارهای استفاده ی بهینه ی آب از طریق بازنگری در تخصیص منابع آب و مدیریت آن، امری ضروری است. ازآنجاکه میزان آب مصرفی پایه و ردپای آب هر محصول در هر منطقه تحت تأثیر اقلیم، عملیات کشاورزی و راندمان آبیاری متغیر است؛ توسعه ی روش های مدیریتی کارآمد که بتوان با آن، مقدار آب واقعی مصرفی را محاسبه کرد، امری ضروری است. هدف از این مطالعه، ارزیابی آب مجازی و ردپای آب محصولات کشاورزی در شهرستان قلعه گنج طی سال های 1390 تا 1395 در جهت بهره-برداری بهینه از منابع آبی موجود در این شهرستان است. با استفاده از سطح زیر کشت و میزان تولید، عملکرد هر محصول محاسبه شده و سپس با توجه به روابط ارائه شده میزان آب مجازی، آب مجازی آبی و سبز، ردپای آب و شاخص بهره وری آب در محصولات موردبررسی به تفکیک محاسبه شده است. بنا بر بررسی های انجام شده، بیش ترین سطح زیر کشت در شهرستان قلعه گنج در این بازه ی زمانی، مربوط به غلات و نخیلات است که درمجموع، بیش از نیمی از سطح 48000 هکتاری زمین های زیر کشت و بیش از 60 درصد مجموع ردپای آب را شامل می شود، اما عملکرد آن ها پایین است. در مقابل، محصولاتی نظیر ذرت علوفه ای، پیاز و خربزه درمجموع 5/38 درصد از عملکرد محصولات کشاورزی شهرستان را به خود اختصاص می دهند و بیش ترین مقدار بهره وری آب را دربر دارند. در این مقاله، روند تغییرات ردپای آب در مقابل تولید و سطح زیر کشت کلی محصولات بررسی شده و به نظر می رسد با ارائه ی خدمات تخصصی به منظور تشویق کشاورزان در استفاده از روش های آبیاری نوین و جایگزینی محصولات آب با محصولات دارای بهره وری بیش تر، ردپای کلی آب در شهرستان را بتوان کاهش داد. در پیشنهاد الگوهای کشت جایگزین باید به اثرات اقتصادی، نیاز بازار و قابلیت اراضی نیز توجه نمود.
۱۶۳.

برآورد ارزش تفرجی پارک جنگلی قلعه رودخان: کاربرد انتخاب دوگانه یک و نیم بعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش تفریحی پارک جنگلی قلعه رودخان روش یک و نیم بعدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۴۳۲
مجموعه پارک جنگلی قلعه رودخان از جذابترین مناطق گردشگری گیلان و ایران است و هر ساله روند بازدیدکنندگان از این مجموعه تفرجی- تاریخی رو به افزایش است. در این مطالعه با استفاده از روش یک و نیم بعدی (OOHB)، ارزش تفریحی و میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان، برآورد شده است. مبالغ بهینه پیشنهاد و تعداد نمونه لازم متناظر با آنها طوری طراحی شدند که میانگین مربعات خطای در محاسبه تمایل به پرداخت حداقل شود. حجم کل نمونه از طریق فرمول مایکل و کارسون به میزان 222 بازدیدکننده تعیین شد. از بین توزیع های آماری مختلف (وایبل، لوگ لجستیک، لوگ نرمال، لجستیک، نرمال)، توزیع لوگ نرمال برای متغیر پاسخ، انتخاب و تابع مربوطه با روش حداکثر درست نمایی بوسیله نرم افزار R تخمین زده شد. میانگین تمایل به پرداخت برای پارک جنگلی قلعه رودخان مبلغ 2123 تومان و مازاد رفاه مصرف کننده، سالانه 36.091.000.000 ریال برآورد شده است. این درحالی است که 15% از بازدید کنندگان این مجموعه که از ساکنین منطقه و شهرستان های اطراف بودند، هیچ گونه تمایل به پرداخت نداشتند. متغیر میزان تحصیلات اثر مثبت و بعد خانوار و مقدار مبالغ پیشنهاد اثرات منفی و معناداری بر میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان داشتند. نتایج تحقیق نشان داد که از بین گروه های مراجعه کننده به پارک جنگلی، بالاترین تمایل به پرداخت مربوط به گروه کارمندان و بعد از آن به ترتیب، گروه زنان خانه دار و مشاغل آزاد بودند و آنان بیش از سایر گروه ها، نیازمند به تفرج در پارک های جنگلی بودند و برای اوقات فراغت خود حاضرند مبالغ بیشتری نسبت به سایرین پرداخت نمایند. برای سیاست گذاران و مدیران این پارک جنگلی، پیشنهادهایی در جهت کسب درآمد بیشتر و افزایش رفاه عموم ارائه شده است.
۱۶۴.

ساختار معماری باروی قلعه ایرج با استناد به کاوش های باستان شناسی (پاییز ۱۳۹۶)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلعه ایرج دوره ساسانی ری معماری بارو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۵۴۹
بیان مسئله: قلعه ایرج یکی از محوطه های دوره ساسانی ایران در دشت تهران است. این محوطه با باروی مربع-مستطیلی به ابعاد ۱۴۷۰×۱۳۰۰ متر محدود شده است. تا کنون در مطالعات میدانی هیچ گونه بقایای آثار گسترده معماری از فضای درون محوطه یافت نشده است. از این رو نوشتار حاضر در وهله اول تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که «۱. ساکنان این محوطه، با قریب به ۱۹۰ هکتار وسعت، در کدام بخش از محوطه سکونت داشته اند؟». پرسش مهم دیگر این است که «۲. نحوه نظم فضایی بقایای معماری در قلعه ایرج چگونه است؟». در پاسخ به این دو پرسش ۱. با توجه به نبود بقایای معماری در فضای درون محوطه و فراوانی بقایای معماری بر روی باروی قلعه ایرج، گمان می رود سکونت در این محوطه روی سازه های معماری بارو بوده است. به علاوه، ۲. با استناد به مطالعات میدانی، فضاهای معماری روی بارو به صورت نظام مند در سراسر باروی قلعه ایرج دیده می شود و شامل ۸۲۸ اتاق یکسان، راهروی سراسری، ۱۴۸ برج دیدبانی و طاق های بیرونی است. هدف: در نوشتار پیش رو تلاش می شود با استناد به داده های باستان شناسی قلعه ایرج، در وهله اول وجود بقایای معماری روی باروی محوطه اثبات شود و در مرحله بعد، کیفیت فضاهای معماری بارو ارزیابی و راجع به انتظام فضایی آن فرضیه هایی ارائه شود. روش: در تحقیق حاضر از روش توصیفی-تحلیلی برای رسیدن به اهداف پژوهش استفاده شده است. در ابتدا بقایای معماری و عناصر فضایی کشف شده از مطالعات میدانی قلعه ایرج توصیف شده است و در ادامه، با قرار دادن این عناصر فضایی در کنار یکدیگر و یافتن یک کلیت، تحلیل و ارزیابی باستان شناسی انجام شده است تا بتوان راجع به ساختار بارو و نظم فضایی آن گمانه هایی مفروض ارائه داد. نتیجه: پیش تر کیفیت بقایای معماری روی باروی محوطه مبهم و تا حدودی نامشخص بود. به نحوی که گمان می رفت روی باروی قلعه ایرج ساخت وسازهای معماری وجود نداشته است. در نتیجه آخرین مطالعات میدانی باستان شناسی در قلعه ایرج، مشخص شد که نه تنها روی باروی قلعه ایرج بقایای آثار معماری وجود دارد، بلکه با ترکیب داده های کاوش و بررسی های باستان شناسی، سازه های معماری در تمام بخش های باروی قلعه ایرج به صورت همسان اجرا شده و شامل اتاق ها، راهروی سراسری، برج های دیدبانی و طاق های بیرونی است. به علاوه، این انتظام معماری در فازهای متأخرتر به دلایل احتمالاً امنیتی تغییر کرده است.
۱۶۵.

قلعه سکوهه سیستان و نقش تاریخی آن در وقایع شرق ایران در دوره قاجاریه

نویسنده:

کلید واژه ها: قلعه سکوهه سیستان ایران سردار علی خان سرابندی قاجاریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۳۲۱
ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می باشد. در هنگامه رقابت های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت های خاص جغرافیایی و منطقه ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با اهداف نظامی و دفاعی جهت پیشگیری از آسیب و حفظ جان و مالشان در برابر تهاجمات مکرر دشمنان می نمودند. قلعه سکوهه یکی از قلاع مهمی است که به لحاظ چنین ضرورت هایی سنگ بنای اولیه آن از دوره افشاریه و زندیه گذاشته شد و در عهد قاجاریه که تخت گاه حاکمان سیستان گردید توسعه یافت. در ساخت آن از مصالح بومی با توجه به شرایط اقلیمی استفاده شده و هنر و معماری آن نیز تلفیقی از عهد صفویه و قاجاریه با رگه هایی از تاثیر معماری اروپایی است و نمادهای سنت بومی، توسعه طلبانه دو دولت روس و انگلیس که مناطق شرقی ایران در معرض مداخلات و تهدیدات و اقدامات آنها واقع شده بود، حاکمان و مردم این منطقه به شایستگی در انجام و بازیابی هویت ملی و ایرانی خود ایفای نقش می نمایند؛ به ویژه در زمان ناصرالدین شاه پس از یک دوره از هم گسیختگی سیاسی، اهمیت این مطلب بیشتر نمایان می شود. پژوهش پیش رو با نگرشی تاریخی و به شیوه کتابخانه ای با استناد به منابع مکتوب تاریخی و بهره گیری از تاریخ شفاهی به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است.
۱۶۶.

پیوند معنایی میان حکایت اصلی و حکایت های فرعی در قلعه ذات صور مثنوی

نویسنده:

کلید واژه ها: مولوی حکایت مثنوی پیوند معنایی حکایت دژ هوش ربا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک حکایت
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه مولانا پژوهی
تعداد بازدید : ۱۹۴۳ تعداد دانلود : ۹۹۵
مولانا در مثنوی از اسلوب خاصّ قصّه گویی استفاده کرده است. او در این شیوه، حکایت های بسیاری را در دل یک حکایت بزرگ گنجانده و مثل ها و حکایتواره های بسیاری را با داستان اصلی خود همراه کرده است. آیا او فکر معیّنی را دنبال می کرده است، یا آوردن حکایت ها فقط بر اثر عملکرد زنجیرهٔ تداعی و بدون جهت گیری روشنی صورت گرفته است؟ به عبارت دیگر، آیا میان حکایت اصلی و حکایت های فرعی، ارتباط معنوی روشنی وجود دارد؟ در این مقاله ضمن بررسی داستان دژ هوش ربا یا قلعهٔ ذات صور در دفتر ششم مثنوی، کوشیده ایم ارتباط معنایی میان حکایت اصلی و حکایت های فرعی روشن شود. در این تحلیل از روش تجزیهٔ متن به واحدهای معنایی کوچک تر و کشف رابطهٔ واحدهای معنایی جزئی با معنای اصلی، مطابق روش های نقد ساختاری گرمیا ـ منتقد فرانسوی ـ استفاده شده است.
۱۶۷.

ارزیابـی تـوان‌های محیطـی در عمـران روسـتایی (مطالعه موردی: حوضـه رود قلعه چای عجب شیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عمران روستایی فعالیتهای اقتصادی ارزیابی توان‌های محیطی حوضـه رود قلعه‌چای شهرستان عجب‌شیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۵۳
ارزیابی توان‌های محیطی امروزه به عنوان یکی از مباحث پایه‌ای برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، اجتماعی و طرح‌های شهری و روستائی مطرح است. تلاش برای حفظ تعـادل محیط‌زیـست، موفقـیت‌آمیـز شدن پروژه‌های عمرانی و صرفه‌جویی در هزینه‌های اجرایی را می‌توان از مهم ترین دلایل رویکرد به توان سنجی محیطی طی سال‌های اخیر، خصوصاً در حوزه برنامه‌ریزی توسعه روستایی عنوان نمود. زیرا هر گونه اقدام عمران روستایی رابطه تنگاتنگ با محیط طبیعی این مناطق دارد. حوضه رود قلعه‌چای یکی از مناطق جغرافیایی آذربایجان شرقی که در محدوده شهرستان عجب شیر واقع شده، دارای چهل سکونتگاه روستائی است. این منطقه که از سه واحد مختلف توپوگرافیک تشکیل شده، از پتانسیل‌های محیطی متفاوتی برخوردار است. مقاله حاضرضمن ارزیابی توان‌های محیطی منطقه، چهارده نوع فعالیت یا پروژه عمرانی را به تفکیک سه واحد توپوگرافیک از نظر امکانات مساعد برای برنامه‌ریزی‌های عمران روستائی در پنج سطح طبقه‌بندی کرده‌است. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل‌های محیطی مساعدی برای پروژه‌های عمران روستایی است. ژئومرفولوژی و ناهمواری‌های منطقه در پراکندگی و تعداد پروژه‌های رفاهی در مقایسه با دیگر پروژه‌ها نقش کمتری ایفاء کرده‌است. همچنین در بهره برداری از پتانسیل‌های طبیعی در قسمت‌هایی از حوضه مورد مطالعه ظرفیت‌های محیطی رعایت نشده و میزان بهره‌برداری بیش از ظرفیت بوده‌، درحالی که در قسمت‌های دیگر به‌رغم امکان بهره‌برداری برای مقاصدی همچون گردشگری و صنایع تبدیلی از پتانسیل‌های موجود، بهره برداری درخوری بعمل نیامده ‌است. واژگان کلیدی: عمران روستایی، ارزیابی توان‌های محیطی، فعالیت‌های اقتصادی، حوضـه رود قلعه‌چای، شهرستان عجب‌شیر
۱۶۸.

واکاوی ویژگی های معماری قلعه های حاشیه غربی و جنوبی بیابان لوت کرمان

کلید واژه ها: قلعه استحکامات دفاعی بیابان لوت کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۳۳
استان کرمان باوجود برخورداری از آثار فراوان تاریخی، آن طورکه شایسته است مورد پژوهش قرار نگرفته است. یکی از بخش های دورافتاده این منطقه، حاشیه بیابان لوت است که به رغم وجود تعداد زیادی قلعه به جای مانده، تاکنون مطالعه ای جامع درمورد آن صورت نپذیرفته است. در این پژوهش سعی شده با هدف روشن ساختن ویژگی های معماری و علت تعدد قلاع به مطالعه و بررسی آن ها با روش توصی-تحلیلی و استدلال منطقی پرداخته شود. ابزار این پژوهش مطالعات کتابخانه ای و میدانی از 140 قلعه موجود در منطقه بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد تعدد قلاع به دوعامل اقلیمی و امنیتی برمی گردد. آب فراوان و قرارگیری برسر راه های بازرگانی موجب ثروت منطقه شده بود. ازطرفی منابع آب نقطه ای و محدودیت آن ها موجب پراکندگی و ایجاد فاصله بین ساختارهای زیستی و افزایش ناامنی شده بود. براساس منابع تاریخی راهزنان بیابانگرد نیز در منطقه حضور گسترده ای داشته اند. تمامی این عوامل به علاوه فن های مقابله با طوفان های سهمگین شن موجب شده بود تا شهرها و روستاهارا در میانه حصارهای مرتفع بسازند و یا این که در درون و یا پیرامون آن قلعه ای برای استفاده در مواقع ضرورت ایجاد نمایند که این عوامل باعث تعدد قلاع در منطقه مورد بررسی شده است. این امر هم چنین موجب شده اکثریت قلاع منطقه کارکرد مسکونی داشته باشند و در داخل یا پیرامون شهرها و روستاها ساخته شوند و دیگر کارکردها و استقرارها از فراوانی کمتری برخوردار باشند. معماری قلاع و استحکامات دفاعی منطقه نیز، از معماری متداول قلاع فلات مرکزی، به جز در موارد استثنایی، پیروی می کند؛ بدین صورت که اکثر قلاع از هندسه مربع و مستطیل پیروی کرده و در مواردی برگرفته از شرایط اقلیمی و زمینه ای هندسه نامنتظم، ذوزنقه و متوازی الاضلاع شده است. مصالح مورداستفاده بوم آورد و به دلایل سهولت ساخت، سرعت تولید انبوه، هزینه کمتر و استتار، در قلاع دشتی، خشت و چینه و در قلاع کوهستانی، سنگ بوده است. اغلب برج ها در گوشه ها و میانه اضلاع با کارکرد دیدبانی، دفاعی و سازه ای ساخته شده و درمواردی برج هایی در میانه قلعه با کارکرد صرفاً دیدبانی دیده می شود. ساختار دفاعی اغلب قلاع نیز مبتنی بر حصار و برج است و هرچه بر ثروت و جمعیت قلاع مسکونی افزوده می شده تعداد لایه های دفاعی بیشتری ایجاد شده است.
۱۶۹.

تحلیل کمّی تأثیر تکتونیک و لیتولوژی بر نیمرخ طولی رودخانه ی قلعه چای

کلید واژه ها: نیمرخ طولی رودخانه تکتونیک شاخص استانداردشده شاخص تقعر حوضه ی قلعه چای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۹
سیستم های رودخانه ای به مقدار زیادی تحت تأثیر تکتونیک فعّال قرار می گیرند و با استفاده از میزان انحراف آن ها می توان میزان و خصوصیّات فعّالیّت های تکتونیکی اخیر را تعیین نمود. نیمرخ طولی رودخانه ها بوسیله ی لیتولوژی، تجدید فرآیندهای فرسایشی ناشی از تکتونیک و پایین رفتن سطح آب متأثر می گردند. تغییرات دبی، ابعاد بار بستر و مقاومت لیتولوژیکی، ورود شاخه های فرعی و حرکات تکتونیکی در تکامل نیمرخ و تفسیر شکل عمومی نیمرخ طولی اهمیت دارند که می تواند یافته های با ارزشی را در مورد تحول و تغییرات محیط های رودخانه ای در طول زمان در پی داشته باشد. بررسی های نیمرخ طولی رودخانه ها در بسیاری از جنبه های کاربردی مانند مهار سیل، کیفیت و کارایی مخازن سدها، آبخیزداری و ... اهمیت می یابد. پژوهش حاضر، نقش تکتونیک و لیتولوژی در نیمرخ طولی رودخانه ی قلعه چای را مورد بررسی قرار داده است که شامل بخشی از ارتفاعات غربی کوه سهند می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از شاخص های مورفومتری استفاده شده است که شامل: شاخص شیب طولی رودخانه(SL)، شاخص استاندارد شده SL SL/K))، شاخص تقعر، تجزیه و تحلیل منحنی هیپسومتری و انتگرال هیپسومتری می باشد. بررسی نتایج اندازه گیری شاخص ها نشان می دهد که منطقه از نظر تکتونیکی نسبتا فعال است و مقدار فعّالیّت در بخش های مختلف منطقه متفاوت است؛ بدین معنی که مطابق نتایج همه شاخص ها قسمت پایین دست حوضه فعال تر از سایر بخش هاست و همچنین با بکارگیری شاخص SL و شاخص تقعر و تلاقی سازندهای زمین شناسی با نیمرخ رودخانه، تأثیر لیتولوژی در نیمرخ طولی رودخانه به وضوح مشخص است.
۱۷۰.

قلعه شاهدژ؛ پیشرو در اصول دفاع غیرعامل دوره اسماعیلیان در قهستان (خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دفاع غیرعامل تاریخ ایران دوره اسلامی قلاع منسوب به اسماعیلیه مؤلفه های دفاعی خراسان جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۴۱۵
خراسان جنوبی (قهستان) در طول تاریخ به دلیل موقعیت استراتژیک خود، همواره مورد تهدید دشمنان قرار داشته است. توجه به این موضوع و توجه به سیاست دفاع غیرعامل و شناخت مؤلفه های دفاعی آن امری ضروری است. با بررسی و مطالعه قلاع شاخص اسماعیلیه در منطقه خراسان جنوبی که می تواند به کشف رمز ماندگاری آنها بیانجامد و الگو گرفتن از آنها به ایجاد بناهای ماندگار منجر شود و نتیجه ای جز یک مدیریت واحد در قلاع منسوب به اسماعیلیه در این منطقه نیست (وحدت در عین کثرت). این مقاله ضمن تعریف اصول دفاع غیرعامل، به بررسی نحوه استفاده از آن در قلعه شاهدژ نهبندان واقع در استان خراسان جنوبی به روش توصیفی- تحلیلی پرداخته می شود. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. مؤلفه های مورد مطالعه در این پژوهش نشان دهنده موقعیت استراتژیک قهستان برای انتخاب قلاع اسماعیلیان در دوره سلجوقی و حمایت حاکمان محلی (سیمجوری) از فرقه اسماعیلیه در منطقه است که اصلی ترین مؤلفه غیر عامل آن مکانیابی است. نتایج حاصل از تحقیق ضرورت مطالعه و بکار گیری مؤلفه هایی است ضرورت بگارگیری آن برای جلوگیری از آسیب های احتمالی گروه ها و اقلیت های حکومتی در گذشته منطقه خراسان جنوبی (قهستان) است.
۱۷۱.

بررسی اهمیت تاریخی و فرهنگی «قیز قالاسی » (قلعه دختر) در باکو (جمهوری آذربایجان)

نویسنده:

کلید واژه ها: قیز قالاسی قلعه دختر معماری افسانه باکو آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۰
بررسی پیشینه و ویژگی های جغرافیایی قیز قالاسی بر اساس مدارک و افسانه های موجود نشان می دهد که این مکان تاریخی در کشور آذربایجان دارای اهمیت خاصی است. از نظر جغرافیایی، قیزقالاسی این کشور را به برخی کشورهای همسایه متصل می کند. این مکان تاریخی اکنون ثبت میراث جهانی یونسکو (سال 2000 میلادی) شده و مورد توجه ویژه گردشگران می باشد. از سویی نظرات مختلفی در رابطه با نظامی بودن، مذهبی بودن، نیایشگاه بودن این قلعه مطرح است و پیرامون آن افسانه هایی نیز شکل گرفته است. در این مقاله، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و بر اساس مطالعات میدانی، پژوهشگر به بررسی اهمیت این قلعه، موقعیت سوق الجیشی آن و داستان ها و افسانه های مربوطه پرداخته که برخی از آن ها مربوط به تاریخ ایران و آذربایجان می باشد.
۱۷۲.

عوامل پایداری هویتی مرکز شهر خرم آباد با تاکید بر قلعه فلک الافلاک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر خرم آباد هویت توسعه پایدار قلعه فلک الافلاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۳۷۹
شهر مفهومی جامع و متشکل از جنبه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و محیطی است. این ابعاد در ارتباط متقابل با یکدیگر، ویژگی ها و هویت خاصی را به شهرها می دهند که عاملی برای شناسایی شهر محسوب می شود. شهر خرم آباد، مرکز استان لرستان، با پیشینه با ارزش تاریخی و فرهنگی و قرارگیری بر بستری از عوامل و شرایط محیطی مساعد، دارای هویت منحصر به فردی است. قرارگیری این شهر در دره ای قیفی شکل با جهت شمالی – جنوبی در قلب رشته کوه های زاگرس (محاط میان رشته کوه ها) و در میان منابع آبی غنی ( رودخانه و چشمه )، ویژگی های خاصی را به این شهر و به ویژه محدوده مرکزی آن داده است. نگاهی به جغرافیای طبیعی شهر خرم آباد نشان گر این نکته است که عامل امنیتی در شکل گیری آن دارای نقش مهمی بوده و هسته اولیه این شهر به صورت ارگانیک و در مجاورت قلعه فلک الافلاک شکل گرفته است . این ویژگی ها به همراه موقعیت ارتباطی این شهر (واقع شدن در مسیر ارتباطی شمال به جنوب کشور) تاثیر به سزایی در جهت گیری توسعه کالبدی آن داشته است. بنابراین پیدایش و تکوین این شهر به طور عمده متاثر از ویژگی های طبیعی ، تاریخی و نیز موقعیت استراتژیک این شهر بوده است.
۱۷۳.

قلعه ی عماد (ماد، مات) و آل دو دژ تاریخی در شمال توس

۱۷۴.

معماری سنتی دوره قاجار در خانه اشرافی دِزک (قلعه دزک، استان چهارمحال و بختیاری)

کلید واژه ها: معماری قاجار تزئینات قاجاری قلعه دزک زیباشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۳۴
معماری دوره قاجار مبانی و الگوهای قدیم معماری ایران را ارتقاء بخشید و نوآوری هایی از نظر شکل دهی فضا به وجود آورد. هر چند این معماری صلابت پیش را ندارد، اما شکل های جدیدی وارد معماری می کند که آمیزه ای از ویژگی های معماری ایرانی - اروپایی است. در این زمان، خانه ثروتمندان بیش از بیش با سرمشق گیری از بناهای اروپایی ساخته شدند. معماری خانه اشرافی دزک، به عنوان یکی از بناهای شاخص دوره قاجار، هم به لحاظ عملکردی و هم به لحاظ زیباشناسی، از غنای اصیل معماری ایران برخوردار است. معماری این عمارت از عوامل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و هنری عصر خود بی نصیب نبوده و نمونه های قابل تأملی در طراحی، پلان و تزئینات هنری آن قابل مشاهده است. علی رغم ارزش این خانه، مطالعه کافی روی آن صورت نگرفته است. از این رو، این پژوهش سعی دارد تزئینات به کار رفته در این عمارت را از نظر زیباشناسی و مؤلفه های مربوطه مورد بررسی قرار دهد. عمده ترین تزئینات این عمارت شامل آجرکاری، استفاده از قالب های گچی، گچبری و آیین هکاری است. نتیجه به دست آمده نشان می دهد که با وجود تأثیر مؤلفه های هنری – تزئینی غرب، همچنان پایه اصلی تزئینات و معماری آن بر پایه اصول معماری ایرانی (سنتی) است. روش پژوهش از نوع توصیفی–تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی است.
۱۷۵.

طراحی برنامه ریزی گردشگری دژ باستانی قلعه رودخان فومن-گیلان(تعیین ظرفیت برد محیط)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی گردشگری ظرفیت برد قلعه رودخان گیلان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۲
برنامه ریزی اولین گام جهت استفاده صحیح از منابع طبیعی و فرهنگی برای توسعه صنعت گردشگری است.در این راستا با تعیین ظرفیت برد، می توان به تعیین خط مشی های مدیریتی برای توسعه صنعت گردشگری و کاهش اثرات نامطلوب محیطی کمک کرد.دژ باستانی قلعه رودخان فومن به عنوان یک اثر ثبت شده ملی به علت مکان خاص قرارگیری آن سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است.هدف تحقیق ، بررسی و تعیین مقدار ظرفیت برد فیزیکی،واقعی و موثر برای برنامه ریزی مناسب از این مکان گردشگری است.روش تحقیق استفاده از فرمولهای تعیین ظرفیت برد با توجه به شاخص های منطقه است.نتایج بدست آمده حاکی از ظرفیت برد فیزیکی معادل 2،315،925 نفر گردشگر  در سال،ظرفیت برد واقعی معادل 1،047،915 نفر گردشگر در سال و ظرفیت برد موثر معادل 702،260 نفرگردشگر در سال است .با توجه به اعمال ظرفیت برد موثر به عنوان کاربردی ترین نوع ظرفیت برد،گردشگری در منطقه دژ باستانی قلعه رودخان با آمار 156،560 نفر در سال 1389 تقریبا یک پنجم میزان ظرفیت برد موثر است و این مطلب نشان دهنده پتانسیل بالای قلعه است که با مدیریت و برنامه ریزی مناسب میتواند به عنوان یکی از جاذبه های مهم منطقه برای جذب گردشگر مطرح باشد.
۱۷۶.

نقش ژئومورفولوژی در تشکیل و کیفیت سنگدانه ها در حوضه های پاطاق و قلعه شاهین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی فرایند مخروط افکنه پاطاق قلعه شاهین سنگدانه واریزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۹ تعداد دانلود : ۹۸۱
هدف این تحقیق بررسی نقش اشکال و فرایند های ژئومورفولوژی در تشکیل و کیفیت سنگدانه ها در دو حوضه پاطاق و قلعه شاهین می باشد. جهت دست یابی به این هدف، ابتدا لندفرم های ژئومورفولوژی بر اساس تصاویر ماهواره ای کویک برد و مطالعات میدانی منطقه شناسایی گردید. تعداد 97 مخروط افکنه در منطقه مطالعاتی تشکیل شده است که سطح اغلب آنها قدیمی یا غیر فعال می باشند. وجود قلوه سنگهای درشت دانه و دارای شیارهای کارستیکی، هوازدگی بیشتر، پوشش ورنی و تشکیل خاک در سطح اغلب مخروط افکنه ها، نشان دهنده تشکیل آنها در شرایط اقلیمی مرطوبتر کواترنر است. به علاوه، نتایج دانه سنجی رسوبات نشان دهنده وجود رسوبات ریز تر در سطح مخروط های جدید و رسوبات درشت تر در مخروط های قدیمی است که این موضوع نیز وجود شرایط اقلیمی پرباران تر در زمان تشکیل مخروط های قدیمی را نشان می دهد. در میان اشکال ژئومورفولوژی، مخروط افکنه های و واریزه ها به عنوان لندفرمهای دارای قابلیت استخراج سنگدانه مشخص گردیدند. جهت بررسی کیفیت سنگدانه ها، تعداد 18 نمونه از سنگدانه های واقع در مخروط افکنه ها و واریزه ها برداشت شد و آزمایش ارزش ضربه ای آنها بر اساس الک شماره 8 انجام گردید. بررسی داده ها نشان می دهد که میانگین ارزش ضربه ای در واریزه ها، مخروط افکنه های قدیمی و جدید به ترتیب 9.57، 9.47 و 8 درصد می باشد. نتایج داده ها نشان دهنده آن است که با وجود کیفیت مناسب سنگدانه ها در واریزه ها و مخروط افکنه ها، مخروط افکنه های قدیمی به علت قرار گرفتن در معرض هوازدگی طولانی مدت، دارای سنگدانه های با کیفیت نسبتا پائین تری هستند. در مجموع بررسی این تحقیق نشان می دهد که مقاومت، توزیع و حجم سنگدانه ها تا حدود زیادی به اشکال و فرایندهای ژئومورفولوژی وابسته است.
۱۷۷.

تحلیلی بر گونه شناسی سفالینه های عصر آهن و اشکانی محوطه- قلعه قره حسنلو، نمین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
قره حسنلو از جمله محوطه ای است که به واسطه قرارگیری در میانه دشت اردبیل، از اهمیت زیادی در مطالعات باستان شناسی منطقه برخوردار است. ضمن کاوش باستان شناسی در این محوطه، نمونه های متنوعی از یافته های سفالی به دست آمده که تاکنون پژوهشی در ارتباط با آنها صورت نگرفته است. در این راستا، پژوهش پیش رو بر اساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی؛ در پی آن است تا از طریق مطالعه سفالینه های حاصل از نتایج کاوش قره حسنلو و مقایسه تطبیقی آنها با دیگر نقاط، به معرفی، گونه شناسی و گاهنگاری نسبی سفال های شاخص محوطه مذکور بپردازد. سؤال اصلی این پژوهش بدین صورت مطرح می گردد؛ با توجه به تنوع گونه های سفالی و تطبیق آن ها با محوطه های دیگر، گاهنگاری سفال های این محوطه، به کدام دوره می رسد؟یافته های پژوهش نشان می دهد که سفال-های آن شامل انواع کاسه، کوزه، سبو، دیگ و خمره بوده که در زمره سفالینه های آهن I و II و دوران تاریخی (اشکانی) قرار دارند. سفال های این محوطه دارای گونه های مشابهی با سایر محوطه های منطقه ای و فرامنطقه ای از جمله حوزه شمال و شمال غرب ایران می باشند. در نهایت با توجه به سایر داده های فرهنگی به دست آمده، می توان گاهنگاری نسبی محوطه را بدین شکل تفسیر نمود که این محوطه در طی عصر آهن I و II به احتمال برای نخستین بار مورد استقرار قرار گرفته و پس از یک دوره گپ زمانی، مردمان پارتی با بنا نهادن سکوی خشتی بر روی این تپه، این مکان را به محلی آیینی تبدیل نموده و به صورت موقت و در برخی از فصول، در این محوطه استقرار یافته اند.
۱۷۸.

بررسی های باستان سنجی در محوطه اورارتویی قلعه بسطام با استفاده از روش مغناطیس سنجی

کلید واژه ها: باستان شناسی شمال غرب هزاره اول قبل ازمیلاد اورارتو قلعه بسطام مغناطیسی سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۵۳
روش مغناطیس سنجی به دلیل نداشتن اثرات مخرب محیطی یکی از بهترین روش ها در اکتشافات باستان شناسی به شمار می آید. قلعه اورارتویی بسطام با 80 هکتار مساحت یکی از سه قلعه بزرگ اورارتوها در شمال غرب ایران است که در 9 کیلومتری شهر قره ضیاءالدین در شمال استان آذربایجان غربی واقع شده است. هدف از انجام این پژوهش، شناخت بهتر این محوطه با استفاده از دانش نوین و شیوه های جدید بررسی در باستان شناسی بدون کوچک ترین دخالت در محوطه است. پرسش مطرح شده در این پژوهش درخصوص شناسایی معماری اورارتوها در بخش محوطه مسکونی و بخش شرقی قلعه است. این پژوهش با استفاده از روش مغناطیس سنجی به شناسایی ساختارهای زیرسطحی محوطه باستانی قلعه بسطام پرداخته است. به این منظور داده های مغناطیس سنجی در محدوده موردنظر برداشت شده و پس از تصحیحات لازم روی داده ها، نقشه های آنومالی مغناطیسی تهیه گردید. نقشه های حاصل از بررسی مغناطیس سنجی و داده های به دست آمده از گمانه های باستان شناسی نشان دهنده وجود ساختارهای معماری منظم و متراکم در بخش محله مسکونی است. فضاهای معماری درجهت شرقی-غربی و در امتداد هم گسترش یافته اند و از قطعات سنگ در ابعاد بزرگ و متوسط با ملات گِل در ساخت آن ها استفاده شده است. ساختار معماری در بخش شرقی شامل بناهای تک واحدی است که احتمالاً برای استفاده طبقات پایین جامعه بوده است. در جنوب قلعه بقایای لایه های خاکستر و کف سنگ فرش به دست آمده که نشان دهنده وجود لایه های استقراری اورارتویی است و در سمت غرب قلعه در امتداد رودخانه آغ چای بخشی از بقایای کانال آبرسانی دیده می شود که نشان دهنده استفاده ساکنان از این کانال جهت تأمین آب قلعه است که از قطعات سنگ با ملات گِل و آهک ساخته شده است.
۱۷۹.

شناسایی و معرفی هویت های چندلایه شخصیت های انسانی نقوش سنگی بنای قاجاری قلعه چالشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخصه های عمومی و بومی دوره قاجار الگوهای ملی و مذهبی و فرنگی تزئینات سنگی نقوش انسانی قلعه چالشتر چهارمحال و بختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۵۰۰
بنای «قلعه چالشترِ» چهارمحال و بختیاری مزین است به تزئینات سنگی متنوع و منحصربه فرد با موضوعات گیاهی، انسانی و حیوانی. در تزئینات این بنای قاجاری ردپای الگوهای سه گانه ملی، مذهبی و فرنگی دوره قاجار مشاهده می شود، خصوصاً در نقوش انسانی. چگونگی قرابت نقوش انسانی این بنا با الگوهای سه گانه ی عمومی یادشده وقتی تحت تأثیر شاخصه های بومی منطقه چهارمحال و بختیاری قرار می گیرد موضوع و محور این پژوهش موردی کاربردی است؛ و هدف از انجام آن شناخت و نگاهی نو به هنر تزئینی قاجار در تزئینات معماری است. لذا فرضیه ی حفظ اصالت های قاجاری در عین متأثر گردیدن از فرهنگ بومی منطقه در تزئینات سنگی این بنا در جامعه آماری معادل 36 کادر تزئین سنگی با نقش انسانی مورد آزمون واقع شده است. در این تحقیق موردی، روش مستندنگاری و مشاهدات میدانی، با اتکا به اطلاعات کتابخانه ای، داده هایی را به دست داده که به روش «توصیفی تحلیلی» به تحریر درآمده است. بررسی وضعیت موجود اثر و مطالعات، علاوه بر توصیف و دسته بندی نقوش بر مبنای الگوهای سه گانه ملی، مذهبی و فرنگی، منجر به کشف رموز، و تبیین نادیده ها و ناگفته ها در باب این نقوش شده و مبتنی بر این است که در این تزئینات «گونه محلی بومی بختیاری» همپای سبک قاجاری در قالب الگوهای سه گانه ی یادشده حضور دارد. اصول و قواعد طراحی و اجرا در نقوش یادشده در راستای عملکرد بخش های مختلف بناست و نگرش بومی قوم بختیاری را نسبت به زمان و مکان خود و جایگاه یک بنای نیمه رسمی به خوبی نمایان می سازد.
۱۸۰.

ارزیابی و تبیین کارکرد صنایع روستایی در توسعه مورد: دهستان صائین قلعه در شهرستان ابهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه روستایی صنایع روستایی اشتغال زایی شهرستان ابهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۴ تعداد دانلود : ۵۳۷
صنعت یکی از ارکان مهم اقتصادی هر منطقه به شمار می رود و علاوه بر اینکه سهم عمده ای از متغیرهای اصلی اقتصادی یعنی تولید، اشتغال و سرمایه گذاری را به خود اختصاص می دهد، سهم قابل توجهی در تغییرات اجتماعی و محیطی نیز دارد. در این میان صنعت روستایی به دلایلی چون اشتغال زایی، کمک به حفظ جمعیت روستایی، افزایش سطح بهره وری اقتصادی، تنوع بخشی اقتصادی، تمرکززدایی اقتصادی و استفاده بهینه از منابع دارای اهمیت فراوانی است؛ به گونه ای که وجود صنایع به عنوان شاخصی برای تعیین میزان توسعه یافتگی و یا عدم توسعه جامعه روستایی در نظر گرفته می شود. بر این اساس ارزیابی نتایج کارکردی صنایع روستایی می تواند مدیران و برنامه ریزان را در جهت دستیابی به توسعه پایدار صنعتی در مناطق روستایی یاری رساند. هدف این تحقیق، بررسی و تبیین کارکردی صنایع روستایی با رویکرد توسعه پایدار در دهستان صائین قلعه- شهرستان ابهر می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی بوده است و برای گرد آوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. حجم نمونه مورد مطالعه منتج از فرمول کوکران 104 خانوار بوده است. نتایج نشان داد که صنایع روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی توسعه ی روستاهای منطقه مورد مطالعه اثر معناداری داشته است. همچنین مقایسه میانگین ها در سطح شاخص ها، حاکی از اثرات نسبی تاثیرگذاری صنعت در توسعه روستایی منطقه است؛ به طوری که ابعاد اقتصادی و ابعاد محیطی بیشترین اثرپذیری را به همراه داشته و کمترین آن نیز مربوط به بعد کالبدی می باشد. در ادامه تحلیل اثرات صنایع روستایی با رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین میزان اثرگذاری صنعتی در بعد اقتصادی روستاها بوده است. همچنین اولویت بندی روستاها به لحاظ سطح تغییرات ناشی از توسعه صنعتی، با استفاده از مدل ویکور در منطقه مورد مطالعه انجام گرفت، که روستایی چرگر بیشترین رتبه و روستایی سرو جهان کمترین رتبه را به خود اختصاص داده اند

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان