بازیابی دانش و نظام های معنایی (مطالعات دانش شناسی سابق)

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی تعاملی برای اشاعه گزینشی اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش، پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان ارشد، دکتری و اعضای هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران بوده است. براساس آمار موجود در سایت این دانشگاه، تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاه 730 نفر، دانشجویان دکتری 3000 و ارشد 4000 نفر بوده است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه اعضای هیئت علمی 253 نفر، دکتری 340 نفر، ارشد 350 نفر انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که روایی آن از دید صاحب نظران علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار 16Spss   و آزمون T تک نمونه ای استفاده شد.  در این پژوهش ابتدا به شناسایی و دسته بندی خدمات مبتنی بر اشاعه گزینشی اطلاعات پرداخته و سپس تعداد 43  خدمت شناسایی شده در 7 ویژگی شامل: ویژگی گنجینه دانش (7)،  بازخورد (7)،  ارتباط دوسویه (5)،  آموزش (4)،  جست وجو (7)،  سفارشات (7) و مدیریت دانش (6) دسته بندی شد. نمره میانگین به دست آمده برای اغلب ویژگی های مدل نظام اشاعه گزینشی اطلاعات بالای نمره معیار4 بود. با استفاده از این مدل، نظام اشاعه گزینشی اطلاعات به صورت هوشمند نیاز اطلاعاتی کاربران عضو را تشخیص می دهد. امکان پشتیبانی از حجم وسیع اطلاعات، ارتباطات دو سویه، سفارشات، مدیریت دانش و روزآمدی آن به صورت لحظه ای از جمله ویژگی های مورد نظر در این مدل است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، ترسیم شبکه علمی مقالات پژوهشی حوزه موضوعی امام رضا (ع) بود. پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی و با استفاده از تحلیل هم رخدادی واژگان و روش تحلیل شبکه ای به بررسی و شناسایی روابط مفهومی میان آثار پژوهشی منتشر شده در موضوع امام رضا (ع) انجام شد. با بررسی های جامع صورت گرفته درنهایت 1305 مقاله به محوریت امام رضا (ع) شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. اطلاعات توصیفی گردآوری شده با استفاده از سیاهه وارسی، جهت یکدست سازی و ترسیم نمودارها وارد نرم افزار اکسل شدند. جهت تهیه ماتریس های متقارن برای ترسیم نقشه های هم رخدادی از نرم افزار راورماتریس استفاده شد. ماتریس ها برای محاسبات سنجه های مرکزیت درجه و بینیت وارد نرم افزار یوسی آی.نت شدند. به منظور مصورسازی نقشه ها نیز از نرم افزار وی اُاِس ویوور استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که نویسندگانی مانند خلیل بیگ زاده و زهرا قاسم نژاد در رتبه نخست پرکارترین نویسندگان قرار دارند. دانشگاه فردوسی مشهد نیز در رتبه اول مشارکت در انتشار مقالات با موضوع امام رضا (ع) قرار دارد. علاوه بر این، پژوهشگرانی که دارای رتبه علمی استادیاری هستند بیشترین مشارکت را در انتشار مقاله داشته اند. رشته زبان و ادبیات فارسی نیز فعال ترین پژوهشگران را در انتشار مقاله دارد. نویسندگانی مانند منصوره فصیح رامندی، حسین بهروان، و سیدابراهیم مرتضوی به دلیل داشتن بیشترین میزان مرکزیت بینیت از توانایی بالایی برای انتقال اطلاعات و دانش در شبکه برخوردارند. رشته های علمی مانند علوم تربیتی، پژوهش اجتماعی، و دین پژوهی با داشتن بیشترین میزان مرکزیت درجه از محبوب ترین رشته ها در شبکه همکاری بین رشته ای هستند. همچنین دانشگاه هایی مانند علوم انتظامی امین، پیام نور، و دانشگاه آزاد اسلامی مشهد از محبوب ترین سازمان های فعال در شبکه همکاری میان مؤسسات علمی حامی انتشار مقالات هستند. واژگانی مانند امام، گونه شناسی حدیث، و عقاید اسلامی از محبوب ترین واژگان در مقالات هستند. نتایج پژوهش در حوزه موضوعی امام رضا (ع) به دلیل ویژگی های بارز شخصیتی، علمی، فرهنگی و مذهبی ایشان نشان داد که این موضوع مورد توجه جدی پژوهشگران به ویژه پژوهشگران حوزه شخصیت و فرهنگ قرار دارد. تحلیل انجام گرفته در مقالات نیز نشان داد که حوزویان و پژوهشگران دینی در این زمینه کم تر فعال هستند و مؤسسات کاملاً مرتبط کم تر به انتشار مقالات و حمایت از انتشار آن ها همت گماشته اند.

هدف پژوهش بررسی میزان تأثیر مدیریت منابع انسانی بر نوآوری سازمانی با تکیه بر مدیریت دانش بوده است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری شامل کارکنان و مدیران مراکز ستادی تأمین و توسعه خدمات بهزیستی شهر تهران است که با توجه به نتیجه حاصل از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد ۱۰۹ نفر انتخاب گردید. محقق از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای توزیع پرسشنامه ها بهره برده است. جهت دستیابی و جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی (۱۹۹۵)، مدیریت منابع انسانی بوسلی و ویل (۲۰۰۲) و نوآوری سازمانی مدل میرمیران (۱۳۹۳) بهره گرفته شد. پایایی پرسشنامه ها با به کارگیری روش آلفای کرونباخ به ترتیب 0/95، 91/0 و97/0 بدست آمد. همچنین، به منظور آزمون فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و برای تحلیل داده های توصیفی و تحلیل عاملی از نرم افزارهای 22 spss و 3smart pls  بهره گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که مدیریت منابع انسانی توام با مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی مراکز تأمین و توسعه بهزیستی تهران مؤثر بوده است. همچنین مدیریت منابع انسانی بر نوآوری سازمانی و مدیریت دانش تأثیر معنی داری داشته است. این پژوهش با افزایش و بکارگیری دانش توسط مدیریت منابع انسانی در بهزیستی تهران، نوآوری سازمانی و درنتیجه اثربخشی خدمات به جامعه را بهبود بخشیده و تلفیق دانش در عملکرد، توسط مدیریت منایع انسانی بهزیستی تهران توصیه گردیده است.

امروزه در اثر تغییر و تحولات پیش بینی نشده محیطی و تکنولوژیکی توجه به صرفه جویی ها، افزایش نوآوری و انعطاف پذیری برای انواع کسب وکارها در کسب مزیت رقابتی پایدار امری ضروری است. در این میان آنچه به سازمان ها در افزایش توانایی ها و رویارویی با چالش ها یاری می رساند، ایجاد و پرورش تیم های مناسب و اثربخش از افراد است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل شخصیتی بر انسجام تیمی کارکنان شرکت اسنوا با توجه به نقش میانجی اشتراک دانش است. پژوهش توصیفی از نوع همبستگی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) است ازاین رو داده های بررسی شده از طریق پرسشنامه های استاندارد عوامل شخصیتی گلدبرگ (1992)، تسهیم دانش چانگ و همکاران (2015) و انسجام تیمی وستر و ویس (1991) در میان کارکنان شاغل در شرکت اسنوا در سال 1399 و به حجم نمونه 278 نفر گردآوری و در ارزیابی الگوی پیشنهادی از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. نتایج نشان داد میان چهار مورد از عوامل شخصیتی (برونگرایی، توافق پذیری، وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به تجربه) و اشتراک دانش با انسجام تیمی کارکنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ اما میان عامل شخصیتی (روان رنجوری) و انسجام تیمی کارکنان رابطه مثبت و معنادار وجود ندارد. مسیرهای غیرمستقیم عوامل شخصیتی نیز از طریق اشتراک دانش با انسجام تیمی در کارکنان معنادار است. لذا می توان گفت عوامل شخصیتی در کنار سایر عوامل ازجمله اشتراک دانش، نقش کلیدی در انسجام تیمی ایفا می کنند و لزوم توجه به این عوامل در برنامه های آموزشی برای تقویت انسجام تیمی مفید است.

هدف این پژوهش تعیین وضعیت مدیریت دانش در سرفصل های دروس تخصصی دوره های دکتری در رشته های علوم انسانی آموزش عالی بود. پژوهش حاضر از نوع طرح های پژوهش آمیخته اکتشافی بوده است. از این رو، ترکیبی از روش های کیفی و کمی استفاده شده است. ابتدا مؤلفه های مدیریت دانش با روش تحلیل محتوا با رویکردی استقرایی استخراج گردید و بر مبنای آن پرسشنامه ای در قالب 9 مؤلفه اصلی و 44 پرسش تهیه شد و در اختیار خبرگان قرار گرفت. علاوه بر آن سیاهه وارسی نیز در قالب 442 گویه فرعی تهیه شد. در تحلیل محتوای دروس تخصصی در 11 رشته علوم انسانی در مقطع دکتری، 2250 درس در 3260 شناسه استخراج گردید. این بررسی نشان داد که مؤلفه اشتراک دانش 46/25 درصد، مؤلفه کاربست دانش 48/17 درصد، مؤلفه تغییر دانش 73/12 درصد، مؤلفه خلق دانش 75/11 درصد، مؤلفه شناسایی دانش 97/9 درصد، مؤلفه سازماندهی دانش 73/7 درصد، مؤلفه توسعه دانش 23/6 درصد، مؤلفه ارائه دانش97/4 درصد و مؤلفه حفاظت از دانش 68/3 درصد از داده ها را کسب کردند. برای آماده سازی دانش آموختگان به عنوان رهبران توانمند آینده، لازم است آموزش عالی در آموزش مدیریت دانش به دانشجویان نقشی محوری و مؤثر داشته باشد. بهره گیری از برنامه های درسی مبتنی بر مدیریت دانش، مهارت های لازم برای به کارگیری دانش و اتکا به آن را هموار می سازد. همچنین موجباب خلق دانش و نوآوری دانشجویان را فراهم می سازد. بکارگیری شیوه های استاندارد در آموزش و پژوهش، مدیران آینده را برای ارائه و اشتراک دانش در سازمان ها آماده می سازد. اگرچه اشتراک دانش عنصر کلیدی برنامه های مدیریت دانش کارآمد و مؤثر است، اما در دسترس گذاشتن دانش، بدون کاربست آن (تبدیل دانش تئوری به دانش عملی)، نمی تواند تضمینی برای استفاده از آن باشد. بنابراین توسعه دانش از طریق کاربردی سازی دانش تئوری، به روز رسانی و تغییر آن حاصل می شود. مدیریت دانش ارتقای یک رویکرد جامع برای شناسایی، تسخیر، بازیافتن، اشتراک و ارزشیابی، سرمایه دانشی سازمان هاست.

هدف مطالعه نقش برنامه ریزی استراتژیک بر مدیریت پروژه در کسب وکارهای نوین اطلاعاتی جهت بهبود اثربخشی و کارایی عملکرد پروژه به ویژه در وب سایت های داده کاوان هوشمند و راهبری اصیل بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری شامل 90 نفر از صاحبان مشاغل الکترونیک می شد که به عنوان نمونه در دسترس و به روش غیرتصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه محقق ساخته با 46 پرسش در بین آن ها توزیع گردید و 75 پرسشنامه تجمیع شد. جهت بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که در سه بخش پرسش ها برابر با 888/0، 889/0 و 936/0 بود. برای سنجش روایی پرسشنامه مذکور با استفاده از روش همسانی درونی روایی سازه نتایج ضریب همبستگی بین هریک از پرسش ها در سطح خطای کمتر از 01/0 معنادار بوده و از روائی سازه بالایی برخوردار بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار اس پی اس اس بهره گرفته شد. برنامه ریزی استراتژیک به صورت معناداری بیشتر از حد متوسط (68%) و مدیریت پروژه (67%) و میزان نقش برنامه ریزی استراتژیک برمدیریت پروژه تا حد زیادی (67 %) درکسب وکارهای نوین اطلاعاتی  نقش داشته است. نتایج نشان داد میانگین رتبه زیر مؤلفه منابع انسانی و زنجیره تأمین کنندگان در برنامه ریزی استراتژیک برابر با (65/2) و زیر مؤلفه عوامل فرهنگی واجتماعی از مدیریت پروژه برابر با (08/3)  از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و از دیدگاه صاحبان مشاغل بیشترین تأثیر را در کسب وکارهای نوین اطلاعاتی داشته اند.

منابع با سرعت بسیار زیادی در حال رشد و انتشار هستند و در این میان سهم منابع دیجیتال و وبی بسیار مشهود است. به منظور سازماندهی این منابع، تلاش هایی برای رده بندی خودکار صورت گرفته که غالبا از الگوریتم های آماری و یادگیری ماشینی استفاده می کنند. همچنین در برخی منابع، استفاده از رده بندی های کتابخانه ای نیز توصیه شده است. اصلی ترین چالشی که در این زمینه وجود دارد آن است که رده بندی، فرآیندی انتزاعی و نیازمند تفکر است و تکنیک های ماشینی و هوش مصنوعی هنوز نتوانسته اند به طور کامل جایگزین ذهن انسان شوند. در این مقاله ضمن بیان اهمیت رده بندی خودکار به مفاهیم یادگیری ماشینی و تکنیک ها و الگوریتم های پرکاربرد در خوشه بندی و رده بندی مانند کا- نزدیکترین همسایه، مدل بیز، شبکه های عصبی مصنوعی، یادگیری عمیق، و طبقه بندی های ترکیبی پرداخته شد. همچنین مراحل رده بندی خودکار صفحات وب و تکنیک های مورد استفاده در هر مرحله مورد اشاره قرار گرفت. رسیدن به درک روشن تری از موضوع رده بندی خودکار، امکان هم زبانی با متخصصان حوزه هوش مصنوعی و کامپیوتر را فراهم آورده و زمینه ساز پژوهش های میان رشته ای خواهد بود.