پژوهشنامه ادب حماسی

پژوهشنامه ادب حماسی

پژوهشنامه فرهنگ و ادب سال دوم بهار و تابستان 1385 شماره 2

مقالات

۱.

سبک شناسی نظم در قرن ششم

کلید واژه ها: غزل قصیده انوری ترکیب بند رباعی سبک شناسی نظم جمال الدین اصفهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۶۶
بخش دوم از مقاله شادروان استاد سید ضیاالدین سجادی که بخش نخست آن در شماره پیشین به اطلاع خوانندگان گرامی رسید، اختصاص به معرفی ویژگی های سبک دو شاعر برجسته دیگر از قرن ششم یعنی انوری و جمال الدین اصفهانی دارد. در این بخش ابتدا بارزترین ویژگی های سبک انوری در قصائد، غزلیات و رباعیات از نقطه نظر کاربرد کلمات و ترکیبات، وزن اشعار، قافیه و ردیف و نیز محتوای...
۲.

شمع افروخته

نویسنده:

کلید واژه ها: لغت نامه دهخدا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مرجع شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها نویسندگان و ادبا
تعداد بازدید : ۱۲۸۸ تعداد دانلود : ۷۰۸
دهخدا یکی از تاثیرگذارترین شخصیت ها در تاریخ ادبیات این سرزمین است. این مقاله ضمن معرفی ویژگی های لغت نامه برخی از یادداشت های مرحوم دهخدا را درباره برخی از کلمه ها و ترکیب ها که در متن چاپی لغت نامه ذکر نشده است- بیان کرده، آنها را برحسب محتوا طبقه بندی می نماید. توجه به این یادداشت های شخصی، دقت نظر و احاطه دهخدا را- که نویسنده از او به صفت شمع افروخته...
۳.

بوطیقای امیرخسرو دهلوی

کلید واژه ها: شعر امیرخسرو بوطیقا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی بلاغت
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران
تعداد بازدید : ۱۷۷۵ تعداد دانلود : ۹۱۷
موضوع اصلی این مقاله بحث و کنکاش درباره بعد نظری یا به تعبیری بوطیقای امیرخسرو است. در این مقاله با تکیه بر اثار سه چهره شاعر به اجمال جلوه های بوطیقای شاعر: محاکمات شعری، توصیف، مضمون سازی، وقوع گویی، چیستی شعر، ویژگی های شاعر، اهمیت سخن و شعر، انواع شاعران، نرگسانگی شاعر یا خودشیفتگی او به شعر و هنر خود، ترجیع شعر فارسی بر شعر عربی، صنایع و ...
۴.

خیر و شر در آیین مزدیسنی

نویسنده:

کلید واژه ها: مهر اهورامزدا اهریمن امشاسپندان دروج آشموغ پندار نیک گفتار نیک کردار نیک اکه منه مونوتئیسم هوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۷ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
آریاییان از دیرباز به دو مبدا خیر و شر قائل بودند. در یک سو اهورامزدا و در سوی دیگر اهریمن قرار داشت. امور نیک و خیر مانند روشنایی و باران و همه نیکی ها را به اهورامزدا نسبت می دادند و امور بد و شر همچون تاریکی و خشک سالی را به اهریمن. به طور اهورامزدا بانی و حامی روشنی، گرما و زندگانی اوست و اهریمن سبب مرگ و نیستی، تاریکی یا خشکی و نیروهای این دو همواره در مبارزه هستند...
۵.

فزون از خویش

نویسنده:

کلید واژه ها: عشق هوش مولانا مثنوی هلال اشتیاق استثنا نی آینه عکس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۳ تعداد دانلود : ۹۹۹
به دشوار نیز نمی توان غیر از مولانا جلال الدین، انسانی را یافت که با هیاتی همچون هر انسان دیگر، دانشی برتر از هرآنچه گفته ایم و شنیدیم و خوانده ایم داشته باشد، او که قرعه فال به نامش زده بودند و دیدگانش به نعیم و ملکی کبیر افتاده بود، از نطق همچون اناری متراکم بر خود می شکافید و همچون موری پر توانو مصر، باری افزون بر تاب انسانی بر دوش می کشید: این مقاله، ملاحظاتی است بر ...
۶.

ابوالعلای معزی کیست و چه می اندیشد

نویسنده:

کلید واژه ها: متنبی س‍ق‍ط ال‍زن‍د ابوالعلای معری ریاضت و پرهیز قدرت شاعری اعتقاد و بی اعتقادی معری و خیام معری و شوپن هاور حکمت ابوالعلا الزومیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵۰ تعداد دانلود : ۹۵۰
در سال 263 ه.ش در معره النعمان در خاندانی اصیل از دودمان تنوخ کودکی زاده شد که او را محمد نامیدند. او بعدها به ابوالعلا نامور گشت. در سه سالگی به بیماری آبله دچار شد که این بیماری به نابینایی وی انجامید. مقدمات را در معره، نزد پدر آموخت، سپس برای دانش آموختن به حلب رفت. در زمان حکومت سیف الدوله حمدانی در آن شهر، کانون علم و دانش گرم بود. او از محضر دانش مندان بهره ها...
۷.

مازندران و البرز در شاهنامه

کلید واژه ها: شاهنامه اوستا البرز کوه اساطیری کوه های شمال ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۶۳
شاهنامه فردوسی به عنوان مدرکی مستند، دال بر وطن دوستی و عظمت و قدمت تاریخی ایرانیان، هنوز هم نه تنها برای ما ایرانیان، که برای همه جهانیان که در عرصه ادبیات جهان، نکته هایی نغز و رازها و رمزهایی هیجان انگیز دارد که از رهگذر تحلیل های بایسته، شایسته است گشوده آید. یکی از مسایل، گستره جغرافیایی است که در شاهنامه از آن سخن بمیان آمده است. در این باب پژوهش گران...
۸.

نکاتی پیرامون الواح گلی تخت جمشید یکی از با ارزش ترین کتیبه های تاریخی جهان

نویسنده:

کلید واژه ها: تخت جمشید لوحه های گلی تخت جمشید دروازه ملل کورش هخامنشی داریوش هخامنشی خشایارشا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۷۷
در سال 1312 شمسی کاوش گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف ایلامی و ممهور با مهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آوردند. این اسناد منحصر بفرد که از آسیب زمانه به طرزی معجزه آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید...

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۶