قلم - Plume

قلم - Plume

قلم 1384 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

هنر هزل پردازی مارسل پروست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات طنز هجو و هزل
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : 149
"بحث و بررسی پیرامون مفاهیم مختلف برای تبیین معانی آنها همواره وجود داشته و دارد. در میان این مباحث به مواردی بر می خوریم که حاکی از تعبیرات متفاوت و گاه آشفتگی در تعریف قالب های کلامی همچون هزل، طنز، استهزا و هجو است. این واژگان چنان در کنار هم قرار می گیرند و گاه جایگزین یکدیگر می شوند که گویی معانی یکسانی دارند و مترادف هم به حساب می آیند، حال آنکه هر یک جلوه ای گوناگون از کلام مطایبه آمیز و بیانگر دیدگاه ها، افکار و هدف های متفاوت نویسنده است. در این مقاله برآنیم تا به مطالعه کاربرد هزل در اثر جاودانه مارسل پروست، در جستجوی زمان از دست رفته، بپردازیم و این ویژگی ظریف و مطبوع- و شاید ناشناخته- رمان او را بر جسته سازیم. در این میان، با ارایه مثال های گوناگون، از سویی به نقش احساسات تعلق خاطر راوی به برخی از شخصیت های داستان خواهیم پرداخت- که در پیدایش هزل نویسنده موثرند- و از سوی دیگر، بازتاب های این قالب کلامی مطلوب را بر سبک نوشتاری وی نمایان خواهیم کرد. تجزیه و تحلیل قالب شیرین، لطیف و گیرای هزل مارسل پروست در محور اصلی مقاله قرار دارد تا دریابیم به چه سان این نویسنده چیره دست برای بیان اندیشه های ظریف خود، با قریحه هنرمندانه و طبع زیرکانه اش، بر رمان خود زیوری زیبا و خوشایند می پوشاند.
۲.

ادبیات، نقد و اینترنت(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 237
این مقاله بررسی منابع اینترنتی مختص به ادبیات است. در آغاز به معضلات و مشکلاتی پرداخته می شود که پژوهشگران بویژه دانشجویان به هنگام جستجو در سایت های مختلف اینترنت بدان برخورد می کنند. آنگاه در چندین بخش، پاره ای از پایگاه های اینترنتی معرفی می شود که در زمینه ادبیات و نقد فعالیت دارند. بخش نخست اختصاص به آن دسته از سایت هایی دارد که چگونگی پژوهش و جستجو در اینترنت را آموزش می دهد و کاربر را در این مقوله راهنمایی می کند. بخش دوم، شامل نشانی سایت هایی است که داده های ادبی مانند متون مرجع، مجله، مقاله و پایان نامه در آنها گنجانده شده است. در بخش سوم، حدود پانزده مجله نقد ادبی معرفی می شود که در اینترنت به سهولت قابل دسترسی است. همچنین یافته های حاصل از جستجو در اینترنت با پژوهش های کتابخانه ای مقایسه شده، و پژوهشگران به احتیاط همراه با پشتکار دعوت می شوند. در پایان فهرستی از نشانی اینترنتی سایت های ادبی ارایه شده است.
۳.

بررسی مفهوم سایه جمعی در نمایشنامه ربرتو زوکو اثر کلتس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 286
مفهوم «خود» در برگیرنده ضمیر آگاه و نیز ناخودآگاه فردی و جمعی است و در فرایند انفرادی سازی سهم بسزایی دارد. «خود» کهن الگویی است که به مفهوم «من» شکل می دهد. تلفیق تضادها، رویکرد اصلی یونگ را تشکیل می دهد و در اثر مجزا ساختن تضادها سایه پدیدار می گردد. به محض دستیابی به آگاهی، نیکی و پاکی ظاهر می شوند و شر و تباهی تا حد امکان در اعماق ضمیر ناخودآگاه باقی می مانند و در اولین فرصت بر دیگران فراکنی می شوند. این مقاله مفهوم سایه جمعی را درباره سه شخصیت مرموز ادبی بررسی می کند.
۴.

خطا یک عامل پویا در روند زبان آموزی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 912
"هنگامی که در مورد یاددهی و یادگیری زبان های خارجی صحبت می شود فکر جستجوی راه حلی برای پشت سر گذاشتن مشکلات این فرایند به ذهن هر معلم و زبان آموزی خطور می کند. مساله خطا در حوزه یاددهی و یادگیری فقط به عصری که ما در آن زندگی می کنیم منحصر نمی شود. شناسایی خطا و تصحیح آن به کمک خود زبان آموز می تواند ما را به سوی خودآموزی هدایت کند. هدف تحقیق حاضر توصیه به تمرکز آموزشی بر روی خطا است که می تواند همزمان هم به معلم و هم به زبان آموز کمک کند تا بدانند در چه مرحله ای از فرایند یاددهی و یادگیری قرار گرفته اند. این تحقیق خطا را ابزاری برای به کار گرفتن آموخته های زبانشناختی در موقعیت های واقعی مکالمه تلقی می کند. بعلاوه در این تحقیق، به منظور استفاده از تمرین های خوداصلاحی، یک کار میدانی هم انجام شده است که نتایج حاصله از تجربه معلم در سه کلاس زبان فرانسه در ایران به صورت مشاهده ذکر شده اند. تصحیح خطا به شیوه تحقیق حاضر در قبولاندن مسوولیت یادگیری زبان به زبان آموز به نتایج با ارزشی دست پیدا کرده است. هدف اصلی این تحقیق معرفی خطا به عنوان ابزاری در اختیار معلمینی است که می خواهند به یاددهی یاددگیری زبان فرانسه پویایی ببخشند. "
۵.

خیال در کویر دکتر شریعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 298
"قبل از هر چیز، کویر فضایی است که از لحاظ جغرافیایی دارای شرایط آب و هوایی خشک و کم آب است. و با همین عنوان معرف مکانی ایده آل و مناسب برای شکوفایی خلاقیت ادبی می شود. کویر مکانی واقعی و در عین حال ذهنی است که تبدیل به جولانگاه خیال می شود. در پهنه گسترده فضایی تهی و بی انتها، ذهنیت خود را آزادانه به معرض نمایش می گذارد. با این حال نمی بایست تشویش ناشی از گستردگی کویر را نادیده گرفت. تنها پویایی خیال است که با به ارمغان آوردن تسلی و قوت قلب برای ماجراجویانی که مبارزه عینی با گستره های بیابانی را به جان خریده اند، قادر به پاسخ گویی به این حس نگرانی و اضطراب است. چنین رابطه ای به وضوح نزد نویسنده ایرانی، علی شریعتی، به چشم می خورد که در کتاب خود با عنوان کویر، با ظرافت و ریزبینی یک ادیب و حتی یک شاعر، به مضمون بیابان می پردازد. در این مقاله سعی بر آن داریم که در اثر شریعتی، نمونه هایی را بازیابیم که به ما در ارایه انواع پیوندهای بین خیال بشری و کویر، یاری می رسانند.
۶.

دگرگونی انسان گرایی عرفانی در شعر معاصر فارسی، مثال از سهراب سپهری(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 916
در نگاه اول واضح و مبرهن است که مفاهیم عرفان و انسان گرایی در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در حقیقت، تعاریف داده شده در مورد این دو کلمه، که بسیار موجز هستند، منجر به ایجاد یک تقارن بی معنا و ناتمام می شوند. بر اساس معیارهای غربی، بشرشناسی جایگاه انسان را در مرکز عالم هستی می داند و به طور اساسی رابطه افقی وی با سایر هم نوعانش را در نظر می گیرد. این در حالی است که عرفان اتحاد و رابطه عمودی بین قلمرو بشری و الهی را مد نظر دارد. مقاله حاضر سعی در توصیف کلمات این دوگانگی آشکار و پرداختن به خصایص چنین ترکیبی را دارد. بخش گسترده ای از مقاله به روند ترکیبی (و از بعضی جهات انتقادی) این مساله اختصاص داده خواهد شد. در دنباله، روند ترکیبی خود را با پرداختن به سهراب سپهری، شاعر ایرانی ادامه خواهیم داد که مجموعه هشت کتاب وی در به تصویر کشاندن فرضیه مان نقش به سزایی دارد.
۷.

زبان سکوت سهراب سپهری و آرتور رمبو(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 250
"سهراب سپهری و آرتور رمبو که شاهد عدم توانایی زبان و محدودیت های آن بودند، کلام خود را با نوای سکوت همگام می سازند، سکوتی که حتی بر زبان نیز چیره می گردد. این دو شاعر از طریق تکنیک های زبانی و با به کارگیری مکث، سه نقطه؛ خطوط و یا حذف کلمات، به بیان ناگفته ها می پردازند. در حقیقت، آنها دو کیمیاگر سکوت هستند که در تمام آثار خود سکوت را به عنوان بستر کار قرار می دهند، بستری که زبان در آن متبلور می شود، سکوتی که خود گویا می گردد. بدین ترتیب، زبان سکوت از طریق کلمات گسسته، تصاویر ناتمام و اعمال حذف در ابیات به کلام آنها طراوتی خاص می بخشد. "
۸.

ساختار روایی در سفر به انتهای شب اثر لووی فردینان سلین(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 700
"مقاله حاضر در نظر دارد تا راهکارها و استراتژی هایی را مورد بررسی قرار دهد که بر اساس آن ایدئولوژی و دنیای ذهنی عاطفی نویسنده در سطح گفته پردازی منعکس می شود. بدین منظور از رویکردی زبان شناختی و با تکیه بر اصول روایت شناختی نوینی که توسط ژپ لینت ولت ساخته و پرداخته شده بهره برده ایم. پرسش اساسی که شالوده تحقیق مزبور را تشکیل داده بدین گونه مطرح می گردد: ساختار روایتی اثر چگونه و تا چه میزان توانسته است در انعکاس خط مشی فکری نویسنده و نیز در بازنمود جهان حسی عاطفی نویسنده مشارکت داشته باشد؟ چه تکنیک ها و استراتژی هایی از سوی نویسنده انتخاب شده تا خواننده جذب نظام فکری نویسنده شده و در نهایت با گزینش دنیای ذهنی عاطفی خالق اثر، با وی همراه و همصدا شود؟ و نهایت اینکه تاثیر تکنیک های روایتی مزبور بر میزان و نحوه پذیرش خواننده چیست؟