دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد 1384 شماره3 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نگاهی به انواع جمله در زبان عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان عربی جمله اسمیه و فعلیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰۹
مهمترین وظیفه زبان را برقراری ارتباط می نامند ، آنچه که بار این وظیفه را بر دوش دارد ، واژگان نیستند بلکه جمله است . از این رو ، بحث جمله در زبان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . بنابه اهمیت موضوع ، تقسیم بندی جمله و ساخت آن در هر زبانی اهمیت یافته است . در زبان عربی از دیرباز تقسیم بندی جمله به دو قسم فعلیه و اسمیه صورت گرفته که تقریباَ ساخت ثابت یافته است . در این مقاله کوشش خواهد شد تا با نگاهی تازه به این تقسیم بندی و ضمن نقد ساخت سنتی ، گونه های احتمالی دیگر ارائه گردد .
۲.

جستاری در احوال و آثار یعقوب چرخی و تفسیر او(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان و تصوف یعقوب بن عثمان چرخی تفسیر چرخی تفاسیر فارسی قرآن کریم تفاسر عرفانی قرآن کریم تفسیر در سده نهم طریقت نقشبندیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۳
یعقوب بن عثمان غزنوی چرخی از مردم خراسان و از عارفان سده های هشتم و نهم هجری است . در کارنامه این عارف نقشبندی ، تفسیری فارسی به چشم می خورد که همواره مورد توجه مردم شبه قاره هندوستان ،‌ افغانستان و آسیای میانه بوده است . شاهد این توجه دستوشته های متعددی از این تفسیر است که تا کنون در کتابخانه های این کشورها باقی مانده و برخی از آنها نیز در فهرست های نسخ خطی شناسانده شده اند . علاوه بر دستنوشته های موجود ، این تفسیر چند بار از جمله در کابل ، بمبئی و لاهور با چاپ سنگی انتشار یافته ، اما تا کنون مقابله و تصحیح انتقادی نشده است ...
۳.

ابوالعباس قصاب آملی ،‌ جامع مکتب خسروانی ، آیین فتیانی و عرفان اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان اسلامی ابوالعباس قصاب خسروانی فتوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲۳
یکی از مشایخ و شخصیتهای متقدم عرفان که از یک سو پیر و مطاق ابوسعید و خرقانی بوده و از سویی دیگر در آیین فتوت و مکتب خسروانی برجسته ، شیخ ابوالعباس قصاب آملی است . وی در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می زیسته و قشیری ، خرقانی ، ابوسعید ، خواجه عبداله ، میبدی ، عین القضاة و شیخ اشراق از او به عنوان پیر و مراد مشایخ سلف و عارف حکمت خسروانی یاد کرده اند ، ولی هیچ کدام از انان معترض مقام و مرتبت ایشان در آیین فتیانی نشده اند . در این مقاله مؤلف ضمن نقد و تحلیل شخصیت او در عرفان و تصوف اسلامی به اثبات این دقیقه می پردازد ...
۴.

سودابه ایرانی با دو جلوه اهورایی و اهریمنی در برابر سیاوش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاوش ایرانی سودابه اهورایی اهریمنی راز آفرینش درخت پرستش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۳
سودابه ایرانی است ، زیرا کردار او در برابر سیاوش بازمانده دو اسطوره ایرانی است که هر دو با زندگی زردشت در پیوسته است ، فرشته وار سیاوش را دوست می دارد ، راز آفرینش او را پدیدار می کند ، او را درخت پرستش می خواند و پیکر گردانی او را می داند . این گفتار و کردار او بازمانده دیدار فرشته اشی با زردشت است . و بازتاب رفتار سودابه در برابر کاوس ، حماسه ای دیگر با قهرمانی دختری عاشق پیشه و فداکار به نام منیژه می سازد . کردار اهریمنی سودابه در برابر سیاوش که از راه نابکاری و گناه به سیاوش نزدیک می گردد بازمانده اسطوره برخورد ماده دیو اهریمنی با زردشت و همچنین اسطوره آریایی یم ویمی است ...
۵.

بن مایه اساطیری «‌ روییدن گیاه از انسان » و بازتاب آن در شاهنامه و ادب پارسسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شاهنامه روییدن گیاه از انسان توتم ‌اسطوره گیومرث و ریواس متون ادب پارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱۵
به دلیل ماندگاری مضمونهای اساطیری و نیز تجلی آنها در آثار ادبی - اعم از نظر و نثر - بررسی سابقه اساطیری برخی از تصویرهای ادبی از موضوعات قابل توجهی است که از شاخه های نقد اساطیری ( myth criticism ) محسوب می شود . یکی از تصویرهای رایج و پرنمود ادبی در شعر پارسی که اساس شکل گیری آن را باید در اساطیر ایرانی جست ، بن مایه «‌ روییدن گیاه از انسان » است ،‌ بدین معنی که در ادوار و سبکهای گوناگون شعر پارسی با مضمونها و تصاویری روبرو می شویم که در آنها از اشک چشم ،‌ خون ، خوی ،‌ اندامها و متعلقات و خاک گور انسان «‌ گیاه » به معنای عام آن می روید ...
۶.

ویس و رامین و ریشه شناسی کهن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: واژه ویس و رامین ریشه شناسی ( اتیمو لوژی ) ریشه شناسی معتبر ریشه شناسی عامیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۰
این مقاله به ریشه شناسی آثار گذشتگان و نگاه آنان می پردازد و در آن ، هر آنچه که اهمیت ریشه شناختی دارد ، بررسی نمی گردد . طرح و ساختار بحث نیز ضرورتی در این کار نمی بیند ما تنها علاقه و توجه شاعران قدیمی را به ریشه شناسی مطرح می کنیم و به این بهانه ، با بررسی بسیاری از واژگان می پردازیم زیرا این رویکردها را طبقه بندی خواهیم کرد . طبقه بندی آنها شامل عنوانهای زیر است : 1- ریشه شناسی نامعتبر 1-1-ریشه شناسی و تصحیف ؛ 1-2- ریشه شناسی عامیانه ؛ 1-3- بازی های زیبایی شناسیک ؛ 2- ریشه شناسی معتبر . 2-1- بهره های نامستقیم ؛ 2-2- بهره های نیمه مستقیم ؛ 2-3- بهره مستقیم ...
۷.

نگاهی اسطوره شناختی به داستان ضحاک و فریدون بر مبنای تحلیل عناصر ساختاری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فریدون ضحّاک اسطوره شناسی اژدها گاو

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای اسطوره شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی
تعداد بازدید : ۳۷۳۱ تعداد دانلود : ۳۳۷۷
اسطوره ها هم از لحاظ ساختار و هم از لحاظ درون مایه ،‌ دارای وجود و معانی کثیری هستند . ‌در مقاله حاضر ، سازه ها و عناصر ساختاری داستان ضحاک بر مبنای رویکرد اسطوره شناس بررسی گردیده و سعی شده نشان داده شود که بررسی تطبیقی این عناصر در الگوهای مختلف و مرتبط و نگاه چند وجهی و از دیدگاه های مختلف و مکمل هم ، چگونه می تواند در روشن کردن جنبه های تاریک این اسطوره کمک کند .

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۳