درخت حوزه‌های تخصصی

بحران انرژی و محیط زیست در آینده ای نزدیک با توجه به آهنگ رشد جمعیت فعلی، سهم انرژیهای تجدید ناپذیر در ترازنامه سالیانه انرژی کشور و گسترش بیرویه آلاینده های زیست محیطی قطعی است، مگر آنکه تغییراتی سریع در شیوه ها صورت گیرد. یکی از این تغییر روش ها (در میان صدها روش دیگر) اصلاح ساخت و ساز به منظور کاهش اتلاف انرژی در برنامه های آتی کشور هاست. در روش های اصلاحی بایستی اجزا معماری در کانون دقت جزنگر معمار و هم کل نگر او قرار گیرند. با توجه به گستردگی بام نسبت به سایر اجزا پوسته خارجی، مطالعه عملکرد حرارتی آن گامی مهم در جهت دسترسی به راهکارهای مناسب کاهش اتلاف حرارت بنا محسوب میشود. از سوی دیگر عدم دسترسی به نمونه های اجرا شده تکنیکهای مختلف، پژوهشگر را به سمت شبیه سازی کامپیوتری به عنوان روشی جایگزین برای عملیات میدانی، رهنمون میکند. محیط مجازی، اقلیمی مشابه اقلیم مورد نظر را ایجاد کرده و نتایج لازم را فراهم می آورد. مقاله حاضر نتیجه شبیه سازی اینچنینی برای بام تحت نرم افزار RSPT وDesign builder است که برای گزینه های مختلف بام در اقلیم شهر تهران صورت گرفته و حاوی تغییرات دقیق دما در طی ساعاتِ ماه های مختلف است. این اطلاعات میتوانند داده هایی تعیین کننده در جهت طراحی مناسب در تهران محسوب گردند.

در این تحقیق رد پای قداست در معماری اسلامی ایران بررسی شده است . به عبارتی ، شناسایی عواملی که خاصیت فرازمانی و فرامکانی به این معماری داده است ، اشاره به عالم معنا و رمز و راز معنایی دارد و قابل دریافت توسط همه انسانها در همه اعصار و فرهنگ ها بوده و آنها را تحت تاثیر قرار میدهد . ویژگی های معماری اسلامی ایران از این نظر عبارت اند از هدفمندی ساختاری ، داشتن داستان زندگی ، استقرار متناسب یا شان فضا ، کمال گرایی ، الگوپذیری ، رعایت اندازه و تناسبات موزون ، قوام یافتگی ، رعایت ترجیح و مرجحات ، رعایت قناعت و نهایتا پیوستگی با طبیعت . ...

از کل انرژی مصرفی کشور، حدود40% آن صرف سرمایش و گرمایش ساختمان ها میشود که یک سوم اتلاف حرارتی از طریق پنجره ها صورت میپذیرد. از آنجاییکه بسیاری از ساختمان های موجود مطابق با استانداردهای مصرف انرژی ساخته نشده و به ناچار برای ایجاد شرایط آسایش حرارتی مجبور به مصرف انرژی بیش از حد هستند، بنابراین موجب به هدر دادن ذخایر انرژی شده و با واقعی شدن تعرفة حامل های انرژی، بالا رفتن هزینه ها را نیز سبب میشوند. پنجره ها عناصری از بنا هستند که نور، حرارت و زیبایی مناظر را به درون دعوت میکنند. پنجره ها همچنین بزرگترین عناصر اتلاف حرارت نیز به شمار میروند. در ساختمان های موجود، راه های پیش گیری، تعویض و یا بهبود کارایی پنجره ها است. عدم وجود راهکار مناسب جهت بهینه سازی بازشوها و جدار های نورگذر ساختمان های موجود یکی از نقاط ضعف فرایند بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان به شمار میرود. مقاله حاضر تلاشی برای ارایة راهکاری ساده و اجرایی برای بهینه سازی درها و پنجره های موجود در ساختمان با حداقل هزینه است. این روش شامل افزودن شیشه دوم به همراه پروفیل های پوشاننده میباشد. فرایند اجرای آن نیازمند تجهیزات پیچیده و آموزش متخصصان نبوده، همچنین موجب اتلاف مصالح اولیة پنجره نمیشود. این روش در نهایت باعث کاهش اتلاف انرژی و افزایش کیفیت آسایش فضای داخلی می شود. نتایج مدل سازی رایانه ای میزان کاهش ضریب انتقال حرارت (سطحی) حاصل از این روش را 37% نشان میدهد.

در تفکر اسلامی اصل، رسیدن به کمال مطلوب الهی است که در نهاد انسان فطرتاً وجود دارد. مسکن سنتی به علت جوابگویی به این نهاد فطری با انسان انس دارد. لذا مسکن سنتی را نمی توان تنها به لحاظ کالبدی، هندسی و فرمی توصیف کرد، بلکه معانی ورای آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند. معانی پنهان ناشی از حقایق مکتوم در مشیت الهی و غیرقابل رؤیت است و تنها از طریق جلوه های جهان کون و مکان به وسیله خدا بر ما آشکار و قابل رؤیت می گردد. اجزای مختلف مسکن سنتی نه به کمک عملکرد فضاها و نه به دلیل اقلیم، اطراف حیاط قرار گرفته اند؛ بلکه براساس معانی حاصل از فراآگاهی معماران، شکل گرفته اند. معماران سنتی با در نظر آوردن معانی بی شکل و تجسم بخشیدن به آن ها در قالب اشکال معماری، تصورات خود را از عالم و در نتیجه مشیت الهی در بناها و دست ساخته های خود، به منصه ظهور رسانده اند. این معانی و ویژگی های درونی و فطری انسان که در مسکن سنتی تاثیر گذار است، عبارتند از گرایش به حقیقت جویی، خلاقیت و ابداع، خیر و فضیلت، جمال و زیبایی و عشق روحانی و پرستش. تحلیل گرایش های فوق می تواند نقشه ی پنهان را به مثابه دست آورد باورهای دینی در مسکن سنتی تبیین نماید و از طریق آن امکان دستیابی به لایه های پنهان تفکر را فراهم آورد.