درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعه زمین شناسی ایران دیرزمانی نیست که واردمرحله جدید وجدی خود شده است. اطلاعات کم و پیش مستندی از نواحی مختلف ایران‘ بخصوص نواحی که مورد توجه محققین خارجی بود‘ بتدریج جمع آوری شد ولی این اطلاعات از حدود یک مقایسه ویا جمع آوری فسیلها غالبا درشت و قابل تشخیص با چشم تجاوز نمی کرد. فقدان وسایل ارتباطی مجهز دانشمندانی مانند ریویر Riviere را که مایل به مطالعه دقیق تر بودند‘ از دسترسی به نقاط دور دست و امید داشت (ریویر تز 1934) همین مسئله سبب شدکه تا چند سال نیز مطالعات بیشتر در اطراف جاده ها (شمشک –آبعلی –هراز –کندوان- چالوس) محدود شدند ولی اکیپ های سازمان زمین شناسی در گذشته و سازمان جدید تحقیقات زمین شناسی ایران با همکاری متخصصین سازمان ملل در گذشته چند گزارش از چند ناحیه ایران تهیه نموده اند شرکت ملی نفت ایران در سال 1959 نقشه زمین شناسی ایران بمقیاس 106×25/1با شرحی مختصر تهیه نمود‘ و در سالهای بعد به تهیه نقشه های بمقیاس بزرگتر ا زحوضه های نفتی اقدام کرد.(بیست نقشه 100000/1 از زاگرس) و بالاخره در 1978 نقشه زمین شناسی ایران بمقیاس 1000000/1 از ایران تهیه و در 6 قطعه منتشر نموده است.

تاکنون مطالعات کاملی درباب جانوران ایران بخصوص جانوران مناطق بیابانی صورت نگرفته و گزارشهای موجودهم راهنمای کاملی برای تعیین جانوران این منطقه نخواهد شد. مسافرتهای علمی گوناگونی بمنظور جانورشناسی در ایران انجام شده که برخی از این مسافرتها را هیئت علمی دانشگاهی ایران انجام داده اند. مسافرتهایی که از طرف مؤسسه جغرافیایی دانشگاه تهران در منطقه های لوت انجام گرفت مشتمل بر گروههای تحقیقاتی مختلف از جمله گروه جانور شناسی بوده است‘ نتیجه ای از بررسیهای این سفر در زمینه شناخت پرندگان این منطقه د راینجا بطور خلاصه بیان می شود: در این بررسی بیشتر در مورد پرندگان مطالعه شده گزارش های دیگری راجع به خزندگان انجام گرفته که بصورت مقاله دیگری داده خواهد شد. این مطالعات بطور محدود در دومنطقه بیابانی دشت لوت و کویر نمک انجام گرفته است. دشت لوت و کویر نمک شامل منطقه وسیعی است که درقسمت شمال شرقی و قسمت مرکزی ایران واقع شده است جنس زمینهای شمال شرقی سخت و از نظر اکولوژی حیوانی اهمیت دارد ودارای چهار منطقه بیابانی است. 1. صحرایی که قسمت اعظم آنرا سنگهای ریز – قلوه سنگ وسنگهای گچی پوشانده است. 2. کویر نمکی وگچی 3. بیابان رسی (که دارای مناطق گیاهی موقت است) 4. بیابان ماسه ای درقسمت مرکزی دشت لوت بنظر می رسد (دربعضی مناطق) زندگی حیوانی و نباتی تقریبا وجود ندارد. اما می توان تصور کرد که در فصل مناسب که شرایط آب وهوا تغییراتی پیدا می کنند زندگی موقت وکوتاه در آنجا پیدا شود. در فصل بهار در اثر بارندگی آبهای سطحی در کویر جریان پیدا می کند و قسمتی ازنمکهای سطحی را می شویند در این موقع است که در این قسمت گیاهانی چون salsola Halochnemum. Seidlitza می رویند.

این بررسی مبتنی بر امار زراعی آبانماه 1345 مرکز آمار سازمان برنامه و همچنین آمار زراعی سال 1355 برای شهرستان بم می باشد. نگارنده آمار زراعی سال 1345 را برای 645 آبادی شهرستان بم محاسبه نموده است. و نتیجه این محاسبه در جدول شماره 1 ملاحظه می شود. در این جدول سطح زیر کشت غلات: گندم و جو ‘ «سایر محصولات زمینی به غیر از گندم و جو در آمارزراعی 1345 مرکز آمار (سازمان برنامه) به نام «سایر محصولات زراعی»آمده است و شامل حبوبات‘ سیب زمینی ‘حنا‘ وسمه ‘ یونجه‘ جالیز و نظایر آن است» و باغ و قلمستان برای 18 دهستان حوزه شهرستان بم که در سه بخش حومه‘ نرماشیر وراین ادغام شده اند جداگانه ذکر شده است. تلخیص جدول شماره 1 را در جدول شماره 2 می توان ملاحظه نمود. جدول شماره 3 نمایشگر سطح زیر کشت غلات: گندم و جو‘ سایر غلات ‘ «سایر محصولات زراعی» باغ و قلمستان در سال زراعی 55-1354 می باشد و ارقام این جدول را اخیرا نگارنده از طریق اداره کشاورزی شهرستان بم کسب نموده است . البته جدول اخیرا ارقام را به تفکیک منطقه نشان نمی دهد. این بررسی دارای سه هدف اصلی است: 1- مقایسه دو منبع آماری فوق الذکر از نظرسطح زیرکشت وبررسی تغییراتی که طی سال های 55-1345 در ارقام سطح زیر کشت محصولات مختلف ایجاد شده است و اینکه در مجموع آمار سطح زیرکشت محصولات زراعتی شهرستان بم چه مسیری را طی نموده است‘ 2- مقدار و ارزش فعلی محصولات کشاورزی و تجارتی درشهرستان بم؛ 3- بررسی آمار دامی شهرستان بم‘ موردبهره وری از دام ها و تغییرات حاصله از 55-1345