سبکها و جریانهای ادبی

هوشنگ گلشیری یکی از برجسته ترین داستان نویسان نسل دوم ایران بود که نوآوری در صناعت داستان نویسی را بیشتر از طریق احیای شیوه های رایج در فرهنگ روایتی کهن و ترکیب آنها با شگردهای مدرن جستجو می کرد. او شیوه داستانهای تو در تو و تمثیلی ، روایت پاره پاره و اشارتی را که از اوستا، قرآن ، و روایتهای مذهبی و عرفانی وام گرفته بود با شیوه های متداول امروزی درهم می آمیخت تا به یک سبک بومی و ابتکاری دست پیدا کند. تمثیلهای او، با آن که ساختاری ساده و کوتاه دارند اما از جنبه های نیرومند تاریخی، تفکرانگیزی و غنای اندیشگانی برخوردارند. شگردهای اشارتی و بافت پاره پاره در روایت نیز، با همه سادگی و صمیمیت در زبان و بیان، موجب سنت شکنی از ساختارهای مرسوم و پویایی دادن به ذهن خواننده می شوند.

۵۶۷.

برشهای درون مصراعی در شعر معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فروغ صهبا محمدرضا عمران پور

منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۶ شماره ۱۵

کلید واژه ها: شعر معاصر برجسته سازی برشهای درون مصراعی دیداری کردن تکیه و تاکید

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر نیما و شعر نو

تعداد بازدید : ۱۸۷۸ تعداد دانلود : ۹۱۶

برشهای درون مصراعی که به لحاظ شکل نوشتاری، برش یا تقطیع پلکانی و عمودی نیز نامیده می شود، عبارت از برش زدن در مصراعهای شعر و ایجاد وقفه های زیبا شناختی از طریق تقسیم هر مصراع به دو یا چند بخش و نوشتن آن پاره ها به صورت عمودی یا پلکانی است. برشهای درون مصراعی پدیده تازه ای در شعر معاصر است که مایاکوفسکی (1930-1893) شاعر معاصر روس بنیان گذاری کرد و پس از اینکه برخی از شعرای فارسی زبان به صورت تفننی از آن تقلید کردند، شاملو از حدود سال 1328 به بعد به صورت گسترده، آن را به عنوان یک تمهید القاگر وارد شعر فارسی کرد. این تمهید بنابر اهداف خاصی از قبیل برجسته سازی و تاکید بر مقوله های خاص یا دیداری کردن تصاویر در مصراعهای شعر رخ می دهد. تعیین جایگاه برش در مصراعها یا سطرهای شعر از جهت القای پیام بسیار حایز اهمیت است. گرچه قوانین ویژه ای برای این کار وجود ندارد با جستجو در اشعار شاعرانی که از این تمهید بهره برده اند می توان تا حدودی این جایگاه را استنباط و مشخص کرد. در مقاله حاضر سعی بر این است که پس از توضیح مختصری درباره پیشینه برشهای درون مصراعی، با توجه به نمونه های موجود در اشعار معاصر مشخص شود اینگونه برشها در چه مواضعی از مصراع ها یا سطرهای شعر رخ می دهد. نتیجه کار گویای آن است که برشهای درون مصراعی را در سه گروه می توان جای داد: 1- برش بین اجزا و واحدهای تصویری برای دیداری کردن تصویرهای شاعرانه. 2- برش بین اجزا و واحدهای زبانی به منظور تکیه و تاکید بر آنها. 3- برش بین اجزا و واحدهای موسیقیایی برای برجسته سازی هماهنگی های آوایی

۵۶۸.

کردستان ایران: و آن گاه شهرزاده ی نگون سار؛ بر سپاهی از تباهی

سایر: افشین لطفی

منبع: گوهران بهار ۱۳۸۶ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۶۹ تعداد دانلود : ۴۵۷

۵۶۹.

شعر امروز هرمزگان

سایر: عبدالحسین انصاری

منبع: تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۹۳

۵۷۰.

پیشگام سبک هندی (اصفهانی) حافظ یا خواجو؟

نویسنده: مهدی برهانی

منبع: حافظ اردیبهشت ۱۳۸۶ شماره ۴۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۲ تعداد دانلود : ۹۱۸

۵۷۱.

انگیزه های توجه به ایران باستان در شعر عصر مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامعلی زارع ناصر نیکوبخت

منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۶ شماره ۱۵

کلید واژه ها: وطن ایران باستان باستان گرایی شعر مشروطه درونمایه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر و نثر دوره مشروطه

تعداد بازدید : ۲۲۹۷

همزمان با تحولات وسیع در همه شئون سیاسی – اجتماعی ایران در عصر مشروطه، ادب فارسی نیز از این تغییرات مصون نماند و بر اساس مقتضیات عصر جدید تحولاتی در حوزه صورت و معنا پذیرفت. در بعد معنا و اندیشه، شعر عصر مشروطه، عرصه نگرشها و گرایشهای متفاوت با ادوار گذشته است. از جمله درباره مفهوم وطن درونمایه های گزارش شده حاکی از تحول مفهوم وطن و دگرگونی در مصادیق آن است. گرایش به ایران باستان با نگرشها و گرایشهای متفاوت، از جمله دگرگونیهای فکری شعر این دوره است که بسیاری از شاعران وطن دوست بدان روی آورده اند. باستان گرایی دارای مبانی و معانی متفاوتی است. گرایش به ادوار باستانی یا گذشته زبان و گریز از هنجارهای کنونی آن، از معروفترین معانی آن است. باستان گرایان در عین اشتراک در اصل گرایش به ایران باستان، در انگیزه ها متفاوتند. به نظر می رسد برجسته ترین انگیزه های توجه به ایران باستان در شعر عصر مشروطه عبارت است از: احیای هویت ملی، خوش بینی افراطی به ایران باستان، التیام احساس حقارت در برابر بیگانه، اسلام ستیزی، انتقاد از اوضاع و احوال عصر، تحریک غرور ملی و شکست ناپذیری.

۵۷۲.

ادبیات سیاسی عصر مشروطه

نویسنده: مریم غفاری جاهد

منبع: کتاب ماه ادبیات سال اول مرداد ۱۳۸۶ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر

تعداد بازدید : ۱۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۲۳

۵۷۳.

منزلت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در آثار ادبی فارسی معاصر، پس از انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد دانشگر

منبع: علوم انسانی (دانشگاه امام حسین) آذر و دی ۱۳۸۶ شماره ۷۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر ادبیات اجتماعی و سیاسی

تعداد بازدید : ۸۸۵ تعداد دانلود : ۴۵۹

۵۷۴.

بازتاب مشروطیت در اشعار نسیم شمال و احمد شوقی

نویسنده: قاسم صحرایی علی نظری

منبع: پژوهش زبان و ادبیات فارسی ۱۳۸۶ شماره۸

کلید واژه ها: قانون وطن مشروطه خواهی احمد شوقی نسیم شمال

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۱۲

"بیداری و آگاهی مردم، آزادی خواهی، عدالت خواهی، قانون گرایی، مبارزه با استبداد، وطن دوستی و در یک کلمه «مشروطه خواهی» از مهم ترین حوادث دوران معاصر ایران و برخی دیگر از کشورهای پیرامون ما بوده است. نویسندگان این مقاله، در پی نشان دادن این درونمایه مشترک در شعر دو شاعر هم عصر نسیم شمال، شاعر ایرانی، و احمد شوقی، شاعر مصری است. نسیم شمال و احمد شوقی، با دو زبان متفاوت و در دو کشور غیر همسایه زندگی کرده اند، ولی مفاهیم و مضامین مربوط به مشروطه خواهی در اشعار آنها بسیار مشترک است و این نشان دهنده اشتراکات فرهنگی و اجتماعی دو ملت ایران و مصر است. آنان خواهان نظام مشروطه و پارلمانی و مبتنی بر قانون و عدالت، با حاکمانی لایق، کاردان و عالم اند. نظامی که آسایش و سعادت و پیشرفت مردم را تامین نماید و مانع ظلم و ستم شود. اما افسوس که نظام مشروطه در دوره این شاعرانه در ایران و مصرـ آن گونه که باید، رشد نمی کند و به ثمر نمی نشیند. مخالفان مشروطه بر مجلس و دیگر ارکان مملکت سیطره می یابند و وطن در معرض نابسامانی و آشفتگی قرار می گیرد. به همین سبب است که هر دو شاعر، مردم را به پاس داشت و حفاظت از وطن، فرا می خوانند. "

۵۷۵.

ادبیات انقلاب در آکادمی

ناقد: عباس یکرنگی

منبع: شعر پاییز ۱۳۸۶شماره ۵۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر پس از انقلاب انقلاب و دفاع مقدس

تعداد بازدید : ۸۶۲ تعداد دانلود : ۵۰۹

۵۷۶.

محتسب را بنوازید که زنجیرم کرد

نویسنده: ناصر فیض

منبع: شعر پاییز ۱۳۸۶شماره ۵۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر پس از انقلاب انقلاب و دفاع مقدس

تعداد بازدید : ۹۸۴ تعداد دانلود : ۶۹۸

۵۷۷.

شاکله شعر پارسی

نویسنده: سید محمود سجادی

منبع: تابستان ۱۳۸۶ شماره ۵۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۷

۵۷۸.

طنز در افق شعر انقلاب

نویسنده: تیمور غلامی

منبع: شعر پاییز ۱۳۸۶شماره ۵۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر پس از انقلاب انقلاب و دفاع مقدس

تعداد بازدید : ۱۱۹۳ تعداد دانلود : ۶۹۷

۵۷۹.

کردستان ایران: شاعران عشق و بلوط و رنج (گذری برشعر کردی کرمانشاهی)

نویسنده: جلیل آهنگرنژاد

منبع: گوهران بهار ۱۳۸۶ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۶ تعداد دانلود : ۷۹۱

۵۸۰.

نقش اصفهان در پیدایش و تکوین سبکهای شعری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اصغر باباصفری

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۶ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی کلاسیک هندی

تعداد بازدید : ۱۵۵۹

شهر اصفهان در ادوار گوناگون، بویژه در چند مقطع تاریخی که به عنوان پایتخت حکومتهای مختلف قرار گرفته، منشا تاثیرها و تحولات عمیقی در عرصه های علم، فرهنگ، هنر، معماری و ادب ایرانی بوده است که اوج آن را در عصر صفوی می بینیم. در این مقاله از منظر سبک شناسی به بررسی نقش اصفهان در پیدایش و تکوین سبکهای شعری پرداخته و نشان داده ایم که نقش محوری و کلیدی این شهر و پیشاهنگان آن در قلمرو شعر و ادبیات در تغییر و تثبیت دو سبک اصلی هندی (یا اصفهانی) و بازگشت ادبی و دو سبک فرعی (یا حد واسط) سلجوقی و دوره فترت در شعر فارسی تا چه اندازه و پایه و به چه صورتی بوده است.

درخت حوزه‌های تخصصی