درخت حوزه‌های تخصصی

هدف تحقیق حاضر کشف چگونگی استفاده از شابک توسط ناشران ایرانی و شناسایی عواملی است که باعث افزایش یا کاهش کارآیی شابک در ایران می شوند. آگاهی ناشران ایرانی از شابک بسیار کم است و عواملی چون دوری محل فعالیت از مرکز, احساس بی نیازی و نبود کاربرد عملی در ایران باعث شده رغبتی برای استفاده از شابک نباشد. در حدود 75% ناشران معتقدند که شابک هیچ کاربردی ندارد و بقیه ناشران آن را برای کارهایی چون فروش, انبارگردانی, توزیع و اطلاع رسانی مفید می دانند.

تأسیس انجمن اروپایی اصطلاحشناسی در “گزارش نهایی پروژه پوینتر” (پیشنهادهایی برای زیرساختار عملی اصطلاحشناسی در اروپا) توصیه شد. پروژه پوینتر مشترکاً توسط کمیسیون اروپایی DG XIII-E, به عنوان قسمتی از برنامه کار چند زبانی (MLAP) تأمین بودجه شد.

انگیزه انجام این پژوهش فراهم آوردن اطلاعات مفید و جامع برای متخصصان و پزشکان است. پزشکان پس از اتمام تحصیلات عمومی, تخصصی و فوق تخصص همچنان نیازمند به مطالعه عمیق و پژوهش دائم می باشند و مسئله مورد تحقیق این است که پزشکان شهرستان برای اطلاع یابی چه نوع رفتارهایی را در پیش می گیرند.

کتابخانه دانشگاه گلاسگو هر سال با حدود 60000 شماره مجله سرو کار دارد؛ تعدادی که مخصوص کتابخانه های دانشگاهی متوسط به بالا در انگلستان به شمار می رود. از این تعداد 4500 تا 5000 عنوان به صورت اشتراکی و 1500 عنوان دیگر به صورت اهداف و مبادله دریافت می شود. در حال حاضر در حدود 600 عنوان مجله الکترونیکی از طریق صفحات وب کتابخانه و فهرست پیوسته قابل دسترسی است. این تعداد همواره در حال افزایش است, اما همانطور که ملاحظه می کنید مجلات الکترونیکی هنوزهم خیلی در اقلیت اند. با این حال زمان نسبتاً زیادی از وقت سازمانی دانشگاه گلاسگو و همچنین کتابخانه های آموزش عالی, دولتی, پزشکی و شرکتی دیگر را طی چند سال گذشته به خود اختصاص داده اند, و این مقاله, درباره برخی از نقاط ضعف و قوت این شیوه جدید مدیریت مجلات بحث می کند.

برای افزایش ظرفیت شبکه به منظور خدمت به بهره گیران اطلاعات در یک کشور در حال توسعه و به منظور گسترش هماهنگ اجزای بازار اطلاعات, به یک “نظام ملی اطلاع رسانی” (نظما ی) کاملاً سازمان یافته نیازمندیم. گستره چنین “نظما”یی باید چنان وسعتی داشته باشد که حوزه های روستایی را نیز در بربگیرد. در سناریوی جدید, کافی نیست که “نظما” فقط به ترویج بهره گیری بهینه از اطلاعات, که بخش اعظم آن وارداتی است, بپردازد؛ بلکه باید تسهیلاتی ایجاد کند تا کشور بتواند در عرضه کالاهای اطلاعاتی همچون مواد اولیه کیفی, داده پایگاه ها, و پروژه های دارای ارزش افزوده, به بازار جهانی اثرگذار باشد با این حال, صنعت اطلاعات تغییر شکل یافته قادر به تداوم حیات خود نخواهد بود مگر این که “نظما” در تمام فعالیتهای مرتبط با تولید, توزیع, قیمتگذاری و ترویج کالا رویکرد بازاریابی را در پیش گیرد. بسته به شرایط, میتوان این خدمات را به شیوه یک مرکز اطلاع رسانی سازمان داد تا یک نظام اشتراک درخواست ها راه اندازی شود.”نظما”همچنین باید زمینه ساز فرصتهای مناسب برای کارگزاری اطلاعات به منظور تقویت ظرفیت های مربوط به تحویل اطلاعات باشد.

نویسندگان این مقاله مشکلات زمین شناسان را در بازیابی و پردازش اطلاعات بررسی نموده اند. زمین شناسان در مصاحبه ها و پرسشنامه های مربوطه اهمیت منابع اطلاعاتی را خاطر نشان نموده و روش های مستمر و نیازی اطلاع یابی خود را توصیف کرده اند. نشریات [ادواری] و تماس های شخصی از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. زمین شناسان علاقه اندکی به جستجوی شخصی دارند و نیازمند آموزش های اضافی در ارتباط با خدمات, منابع و روش های جستجوی اطلاعات می باشند. نتایج همچنین بیانگر نظرات مختلفی دربارة متون زبان بیگانه, اختلاف الگوهای اطلاع یابی که وابسته به موقعیت شغلی و فرصت زمانی می باشد, و مسائل ناشی از محدودیت های ایجاد شده توسط کارفرمایان هستند. چند اشاره ضمنی از این مطالعه برای کتابداران حاصل گردیده است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل و راهکارهای موءثر در رفع نیازهای اطلاعاتی محققین علوم زلزله در دو حوزهء پژوهشی می‌باشد. در این مطالعه ارتباط بین متغیرهای نوع کار، مدرک تحصیلی، و تجربهء محققین با میزان استفادهء آنها از منابع اطلاعاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد و با تجزیه و تحلیل اطلاعات به‌دست آمده، ابتدا با منابع و روش‌های کسب اطلاع در جامعهء فوق آشنا می‌شویم و سپس مسائل و مشکلات آن‌ها در راه تأمین نیازهای اطلاعاتی تعیین می‌گردد.

این مقاله سازه‌ها تشخیصی مطرح شده توسط روانشناسان و مشاوران را مرور کرد. از میان سازه‌های مرور شده سازهء رابینسن به‌عنوان جامع‌ترین سازه شمرده شد که آسان‌تر از همه برای به کارگیری در مذاکرات پرسشکاوی در خدمت مرجع استفاده می‌شود. سازهء رابینسن نیازهای مراجعه کننده را در مقوله‌های زیر طبقه‌بندی کرد: ناسازگاری شخصی, تضاد با سایر افراد مهم، فقدارن دانش، عدم بلوغ و فقدان مهارت. این مقوله‌ها را می‌توان در طبقه‌بندی نیازهای جوینده اطلاعات به کار گرفت یافته‌های به دست آمده از مصاحبه با کتابدار مرجع کتابخانه کاشیم ابراهیم این نکته را آشکار نمود که مقوله‌های موجود در سازه رابینسن در خصوص جویندگان اطلاعات متعددی به کار گرفته شد که در طی سال‌های 1987 تا 1995 با پرسش‌های خود به بخش مرجع کتابخانه می‌آمدند. نیاز مبرم جویندگان اطلاعات همانا آموزش کاربر بود. از آنجا که اکثر دانشجویان در برنامه آشنایی با کتابخانه شرکت نمی‌کردند، مهارتی در بهره‌گیری از کتابخانه نداشتند. معنای ضمنی سازه رابینسن و به کارگیری آن در مطالعه حاضر کاملاً روشن است. کتابداران مرجع قادر خواهند بود از طریق فرآیند تشخیص و براساس نیازها جویندگان اطلاعات ایشان را طبقه‌بندی کنند. این نیاز می‌تواند نیاز به تقویت شخصیت به‌منظور کاستن از تضادهای انگیزش، نیاز به تقویت شخصی به منظور کاستن از تضادهای انگیزش، نیاز مرتبط با افراد مهم دیگر، نیاز به شناخت مجموعهء مرجع، نیاز به بلوغ و نیاز به مهارت در به کارگیری مواد مرجع باشد. در این صورت کتابدار مرجع در موقعتی بهتری برای ارائهء راه‌حل مناسب به‌منظور حل مسئله قرار خواهد گرفت.

پیشرفت‌های سریع در فن‌آوری اطلاعات باعث مهارگسیختگی نیروهایی شده که در حال شکل دادن ساختار بنیادین جامعهء ما و اثرگذاری بر آن هستند. ادراکات نوین در باب چگونگی سازماندهی کار، چگونگی تولید و تجارت، چگونگی اداره و خلق ثروت، باعث شده که دانش، اطلاعات و ارتباطات در کانون تلاش‌های انسانی قرار گیرند. در جامعهء شبکه‌بندی شده زندگی چگونه خواهد بود؟ افراد چه مشاغلی خواهند داشت؟ آیا اداراتی خواهند بود که مردم به آنجا بروند و کار کنند؟ آیا مدارسی خواهند بود که کودکان در آنجا بروند و کار کنند؟ آیا جامعهء شبکه‌بندی شده به‌طور خودکار برخی از معضلات زیست محیطی مثل آلودگی را که در حال حاضر موجودیت انسان را مورد تهدید جدی قرار داده، حل خواهد کرد؟ تأثیرات جامعهء اطلاعاتی شبکه‌بندی شده بر فرهنگ مردم سراسر جهان چه خواهد بود؟ با وجود تحول زیرساختار اطلاعاتی جهانی (GII) (11) و گسترش شبکه‌ها بر پهنهء دنیا، آیا مفهوم کشورهای بدون مرز به واقعیت خواهد پیوست؟ این‌ها موضوعات اجتماعی عمده‌ای هستند که باید به آن‌ها پرداخت.

این مقاله براساس تجارب شخصی نگاشته شده و هدف اصلی آن در مرحله اول تفسیر و تحلیل رفتار اطلاع یابی استفاده کنندگان بانکهای اطلاعاتی است, و در مرحله دوم سعی شده که با ارائه پیشنهادهای مفید, تعدیلی در رفتار اطلاع یابی استفاده کنندگان بانکهای اطلاعاتی ایجاد گردد. این امر در نهایت منجر به این میشود که استفاده کنندگان بتوانند سؤالات اطلاعاتی خود را, آن گونه که مفهوم اصلی کاوش درخواستی شان را برساند, به کاوشگران بانکهای اطلاعاتی انتقال دهند. نتیجه این کار, ارتباط صحیح بین استفاده کننده, کاوشگر و موضوع درخواستی است.

سالها تحقیق برروی رفتار جستجوی اطلاعات در خصوص دانشمندان نشان داده که این رفتار بستگی زیاد به ارتباطات غیررسمی و مجموعه های شخصی دارد. دستیابی به متون اغلب از طریق ارجاعات مقالات و منابع دست اول صورت می گیرد. مقاله حاضر این رفتارها و برخی دلایل به کارگیری آنها را مورد بررسی قرار میدهد. پیشرفت در ارائه خدمات مرجع به جامعه علمی باید برپایه درک ارتباطات علمی, رفتارهای جستجوی اطلاعات, و نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان باشد. نمونه هایی از خدمات مرجع کاربر مدار ارائه شده است.

از آنجا که به دلایل گوناگون, هیچ کتابخانه ای را نمی توان یافت که مدارک لازم را برای تأمین نیازهای مراجعان خود در اختیار داشته باشد, همکاری بین کتابخانه ها برای پاسخ به نیاز مراجعان به عنوان هدف اصلی, الزامی می نماید. اشتراک منابع یا همکاری بین کتابخانه ها از طریق برنامه های متعدد, دستیابی به این هدف را تسهیل می کند. هدف برخی از این برنامه ها, افزایش دسترسی استفاده کنندگان به منابع موجود به صورت مستقیم و غیرمستقیم است. در این مقاله راهکار جدیدی برای اشتراک منابع موجود در کتابخانه های دانشگاهی و تخصصی در سطح کشور از طریق یک روش استاندارد و رسمی ارائه می شود. علاوه بر این انواع برنامه های اشتراک منابع بررسی می شود و مقایسه ای بین دسترسی مستقیم و غیرمستقیم به منابع صورت می گیرد. در پایان, مدل منطقی یا مفهومی “عضویت فراگیر کتابخانه ها” شامل هدف ها, پوشش, خط مشی ها, مکانیسم ها و فرآیندهای آن ارائه و نتایج اجرای آزمایشی این طرح که با عنوان “طرح تعمیم خدمات کتابخانه های تخصصی به افراد غیرعضو” انجام شده, بررسی خواهد شد.

به منظور تأمین منابع اطلاعاتی متنوع براساس نیازهای ابلاغ شده از سوی استفاده کنندگان اطلاعات, و با وجود محدودیتهای ارزی تحمیلی از سوی سیاستگذاران بودجه منابع ارزی, هر مرکز اطلاع رسانی و خدمات علمی دولتی مجبور به استفاده از روندهایی برای بهینه سازی ارائه خدمات است. تخصصیص ارز به کالاها و خدمات وارداتی در ایران براساس معیارهایی صورت می پذیرد که به موجب آن ها, کالاهای اساسی و مایحتاج روزانه در اولویت اول هستند و خدماتی نظیر آنچه در اینجا مورد بحث است در اولویت های بعدی مطرح می گردند. این امر باعث می شود که در انتخاب و ارجحیت مواد علمی مجبور به اتخاذ راهبردهای کاربردی شوند.

تعیین انواع خدمات مرجع و شناسایی عوامل رضایتمندی استفاده کنندگان از خدمات مرجع کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تربیت مدرس, صنعتی شریف و صنعتی امیرکبیر هدف های ویژه این بررسی بوده است. این پژوهش عمدتاً به دو سؤال پاسخ گفته است: خدمات مرجع کتابخانه های مرکزی این سه دانشگاه کدام اند؟ و آیا مراجعه کنندگان با این خدمات آشنایی دارند؟ جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی و دانشجویانی است که از خدمات مرجع کتابخانه ها استفاده نموده اند. در مورد میزان رضایت کلی استفاده کنندگان از خدمات مرجع, یافته های پژوهش نشان داد که 1/56 درصد از جامعه استفاده کننده, از خدمات مرجع کتابخانه های مورد بررسی راضی یا بسیار راضی بوده اند و در این میان, راضی ترین استفاده کنندگان مربوط به کتابخانه مرکزی امیرکبیربوده اند. در پایان پیشنهادهایی با توجه به نتایج بدست آمده ازپژوهش و توصیه هایی برای پژوهش های آینده ارائه شده است.

چکیده بیان مختصر ولی دقیق محتوای یک سند است. باید تمایزی بین دو واژه چکیده و خلاصه قائل شد. “خلاصه” بیان مختصر شده ای از یک سند با استخراج جملات از خود سند می باشد. مثلاً دو – سه جمله از مقدمه و دو – سه جمله از نتیجه یا خلاصه ممکن است بیان مناسبی از موضوع یک مقاله ارائه دهد. چکیدة واقعی گرچه ممکن است دربرگیرندة کلماتی از مدرک باشد, بخشی ازمتن است که به جای این که نقل قول مستقیمی از مؤلف باشد به وسیلة چکیده نویسی به وجود آمده.

در این نوشته پایان نامه های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران به منظور آگاهی از میزان استفاده از قواعد کتابشناختی مورد بررسی قرار گرفته است. میانگین نمره های حاصله برابر 96/84 و نمره خوبی است. اما با توجه به انحراف معیار 18/11 , این نتیجه حاصل می شود که هرچند استفاده از قواعد استناد در سطح بالایی است, ولی پراکندگی و ناهماهنگی در جامعه نمونه وجود دارد.

کتابخانه های سراسر دنیا دستخوش یک فرآیند دگرگونی هستند. کتابخانه های سنتی که عمدتاً دارای مواد چاپی هستند سریعاً در حال حرکت به سوی خودکار کردن فعالیتهای خود از قبیل امانت و فهرست ماشین خوان می باشند. کتابخانه های خودکار نیز به سوی کتابخانه های الکترونیکی دارای منابع دیسک فشرده, شبکة محلی (LAN) با خدمتگرهای دیسک فشرده و دسترسی به اینترنت, گام برمی دارند. کتابخانه های الکترونیکی که مدتی است از فعالیت آنها می گذرد در حال بررسی تغییر جهت به سمت کتابخانه های رقومی هستند در کتابخانه رقومی کلیة منابع کتابخانه رقومی می گردد و از طریق شبکه در دسترس قرار میگیرد. کتابخانه های رقومی دارای مجموعه داده های بسیار گسترده ای به شکل رقومی هستند و برای ذخیرة سازمان یافتة داده هایشان باید از مفاهیم انبارش داده ها استفاده کنند. کتابخانه های رقومی اساساً تالارهای بزرگ دانش الکترونیکی هستند و بنابراین, کشف دانش در کتابخانه های رقومی (KDDL) به موضوعی مهم بدل می شود. استخراج داده ها شاخه ای از دانش است که به کشف دانش پنهان, الگوهای نامنتظره و قواعد جدید از داده پایگاه های الکترونیکی بزرگ می پردازد. رویکرد طبیعی به کشف دانش در کتابخانه های رقومی, بهره گیری از فنون موجود استخراج داده ها است اما تلاش های کنونی در امر استخراج داده ها عمدتاً رو به کاربردهایی دارد که با داده های مالی, پایگاه های بزرگ خریداران, رکوردهای سرویس راهنمای کمکی, و... مرتبط اند. ویژگی این کاربردها, داده های مرتبط و سازمان یافته, درمقیاس وسیع است. برعکس, تالارهای دانش کتابخانه های رقومی دارای مقادیر بسیاری از داده های سازمان نیافته در حوزه های موضوعی مختلف هستند. در نتیجه, فنون موجود در استخراج داده ها برای کشف دانش در کتابخانه های رقومی چندان مطلب و مناسب نیست. این مقاله پس از بحث دربارة فرآیند دگرگونی کتابخانه ها و نامناسب بودن فنون موجود در استخراج داده ها برای کشف دانش در کتابخانه های رقومی, برای این کار فنون جدیدی را بر مبنای مفاهیم سازماندهی دانش, که در کتابخانه ها استفادة گسترده ای از آنها می شود, پیشنهاد می کند.

مفهوم جامعه مدنی, به مثابه یک چارچوب فکری برای توصیف توسعه در جوامع نوین اروپایی و دیگر کشورهای صنعتی, سخن غالب در اندیشه های فلسفی و جامعه شناختی از قرن نوزدهم به بعد بوده است (کین 1988a و 1988b) مثلاً “هگل” اظهار کرد که مفهوم “کشور” شامل ارتباط مطلوب عناصر جامعه است و دغدغه های عمده اعضای جامعه را در خود انباشته دارد. اما جامعه مدنی شامل دنیای آزاد فردی و علایق و فعالیتهای گروهی است و وحدت میان این دو مفهوم سرانجام از طریق مؤسسات گوناگون صورت واقع خواهد گرفت (فریدریش 1953؛ هگل 1942).

گذار روزافزون از مواد چاپی به منابع الکترونیکی بر روی شبکه, اخیراً توجه بسیاری از پژوهشگران علمی اطلاع رسانی را به منظور بررسی جنبه های مختلف کمّی منابع اطلاعاتی الکترونیکی در سایبراسپیس به خود معطوف کرده است. این بٌعد از تحقیق, خود فنون و رویکردهای تحقیقاتی دیگری را نسبت به روش های سنتی می طلبد. واژه سایبرمتریک که توسط مؤلف در این مقاله به کار رفته , دلالت بر بُعدی جدید در پژوهش های کمّی منابع اطلاعاتی در سایبراسپیس دارد. این واژه جدید برای نمایان ساختن جنبه های نوظهوری از تحقیقات اطلاع رسانی در محیط الکترونیکی به کار می رود. مقاله حاضر سعی دارد به جنبه های بالقوه در تحقیقات اطلاع رسانی در منابع الکترونیکی بپردازد و در همین راستا تعداد وب سایت ها, ضخامت خانگی, شبکه ها و نیز مفاهیمی نظیر تحلیل استنادی الکترونیکی, مجلات و منابع الکترونیکی هسته را مورد بحث و بررسی قرار دهد. واژه سایبرإسپیس به طور گسترده برای تشریح شبکه ای پیچیده از ارتباطات کامپیوتری به کار می رود.

علمیات اصلی هر مرکز اطلاعات, پردازش داده ها است. پردازش با گردآوری و سازماندهی اسناد آغاز میشود و سرانجام با ایجاد داده پایگاه و اشاعه اطلاعات پایان می یابد. بحث در این است که روش های مرسوم بودجه بندی برای تعیین بودجه این فرایند دقت لازم را ندارد. در این مقاله به منظور انجام بودجه بندی,یک مدل شبیه سازی به مثابه چارچوب بودجه بندی پیشنهاد شده شیوه برآورد بودجه بویژه برای بودجه بندی عملیاتی این فرایند نیز مورد بحث قرار گرفته است. بودجه را می توان پیش از به کارگیری عملی و واقعی آن شبیه سازی کرد, به شرطی که خصایص اقلام اطلاعاتی و لوازم آنها مشخص شده باشند. بودجه بندی این فرایند مستلزم یک مدل تعاملی است که علاوه بر بودجه بندی فرایندها و داده پایگاه های مربوطه, ملزومات زیرساختاری و قواعد جاری بودجه بندی را نیز تأمین کند. این مقاله یک مدل مفهومی, طرح واحدی, و اجرای مدل برای مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران را ارائه میکند که ممکن است برای مراکز اطلاعاتی مشابه نیز سودمند باشند