هاشم عطاپور

هدف: هدف اصلی این پژوهش ارزیابی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) با استفاده از مقیاس سطح درگیری کاربران است. روش: این پژوهش ازنظرهدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه مقیاس درگیری کاربر که دارای چهار مقیاس توجه متمرکز، استفادده پذیری، زیبایی شناسی و تاثیرگذاری بود، استفاده شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها، نرم افزار اس پی اس اس مورد استفاده قرارگرفت. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز بود که از بین آنها 50 نفر که آمادگی خود را برای مشارکت در پژوهش اعلام کردند، انتخاب شدند. یافته ها: براساس نتایج، مقیاس توجه متمرکز پایین ترین میانگین و مقیاس استفاده پذیری بیشترین میانگین را در هر دو پایگاه کسب کرده است. میانگین نمرات در پایگاه گنج پیشین برای مقیاس های توجه متمرکز، استفاده پذیری احساس شده، جاذبه زیبایی شناسی، و خوشایندی به ترتیب 28/2، 77/2، 31/2، و 57/2، و در پایگاه گنج جدید به ترتیب 56/2، 91/2، 79/2 و 84/2 به دست آمد. نتیجه گیری: اگر چه پایگاه گنج جدید در مقایسه با پایگاه پیشین از نظر مقیاس درگیری کاربران در وضعیت نسبتاً بهتری قرار دارد، با این حالت برای بهبود مولفه های درگیری کاربر در پایگاه جدید نیز توجه بیشتر به اصول طراحی رابط کاربر ضروری است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی سطح سواد داده ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز و عوامل مؤثر بر آن انجام شده است.روش شناسی: این پژوهش با توجه به هدف پژوهش، کاربردی بوده و از نظر نوع، نحوه گردآوری داده ها و تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی-پیمایشی است.  جامعه مورد مطالعه این پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز بود که 6702 دانشجو ارزیابی شدند. طبق جدول کرجسی و مورگان (1970) تعداد 363 دانشجو به عنوان حجم نمونه برآورد شد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای تصادفی است. ابزار به کار رفته در این پژوهش پرسش نامه حاصل پژوهش قنبری (1398) است که  هدف گذاری این ابزار بر اساس ابعاد درک داده، جمع آوری و سازماندهی، مدیریت، ارزیابی و استفاده از داده ها  طراحی شده بود. همچنین، برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری کروسکال-والیس و یومان-ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سطح سواد داده ای دانشجویان مشارکت کننده در پژوهش برای پرسش های مربوط به سواد داده ای 0967/4 و در حد خوبی قرار دارد. به علاوه، مشخص شد که تفاوت معناداری در سطح سواد داده ای دانشجویان از نظر متغیرهایی چون جنسیت، حوزه علمی و رشته تحصیلی وجود ندارد. با وجود این، نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری در سطح سواد داده ای دانشجویان مورد بررسی از نظر متغیرهایی چون بازه های مختلف سنی، مقطع تحصیلی ارشد و دکتری و همچنین بین انتخاب یا عدم انتخاب واحد پروپوزال و مراحل مختلف تدوین و نگارش پایان نامه وجود دارد. همچنین، علاوه بر عوامل زمینه ای مؤثر بر سطح سواد داده ای، رابطه معناداری میان برگزاری کلاس های دانشگاهی، کارگاه های آموزشی و کلاس های غیررسمی و سطح سواد داده ای دانشجویان مشاهده شد.نتیجه گیری: بر مبنای نتایج این پژوهش، می توان گفت که با توجه به تفاوت معنادار در سواد داده ای در بین دانشحویان مقاطع مختلف تحصیلی، و دانشجویانی که وارد مرحله پایان نامه/رساله شده اند و وجود رابطه معنادار میان دوره های آموزشی سپری شده توسط دانشجویان و میزان سواد داده ای آنها، باید بر تقویت دوره هایی که باعث درگیری عملی دانشجو در پایان نامه/رساله می شود در راستای افزایش سطح سواد داده ای آنها اهتمام لازم در دانشگاه های مختلف کشور وجود داشته باشد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش آگاهی از وضعیت محتوایی پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته علوم تربیتی دانشگاه تبریز در گرایش های روانشناسی تربیتی، برنامه ریزی درسی، آموزش و بهسازی منابع انسانی به منظور تعیین سیر موضوعی در هر مقوله از سال 1376 تا 1395 می باشد.روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش پژوهش، تحلیل محتوا با استفاده از سیاهه وارسی است. به منظور تحلیل محتوای پایان نامه ها، از میان 405 پایان نامه رشته علوم تربیتی که در زمان انجام پژوهش در کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی موجود بودند، 195 پایان نامه به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سیاهه وارسی محقق ساخته استفاده شده است.یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد، در رشته آموزش و بهسازی پایان نامه ها در 9 حوزه ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه ی موضوع ارزیابی عملکرد (4 مورد)؛ در رشته برنامه ریزی درسی پایان نامه ها در 11 حوزه ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه ی موضوعی نظریه های یادگیری و تدریس (20 مورد)؛ در رشته روانشناسی تربیتی پایان نامه ها در 14 گرایش موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه ی موضوعی راهبردهای مطالعه و یادگیری (14 مورد)؛ در رشته دکترای روانشناسی تربیتی پایان نامه ها با در 6 حوزه ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه های موضوعی شیوه های اصلاح و تغییر رفتار و شیوه های نوین یاددهی و یادگیری (5 مورد) انجام گرفته است. همچنین بیشترین روش پژوهش مورد استفاده در پایان های علوم تربیتی، روش همبستگی بود. نتایج نشان داد جنسیت تاثیری در گرایش موضوعی پایان نامه ها ندارد، ولی مقطع تحصیلی بر نوع روش پژوهش مورد استفاده تاثیر مستقیم دارد.نتیجه گیری: تعیین اولویت های پژوهشی در هر یک از گرایش های رشته علوم تربیتی در دو مقطع ارشد و دکترا  و نیز آموزش روش های متنوع پژوهش در راستای غنا بخشیدن به پایان نامه های این رشته ضروری می باشد.

هدف: هدف این پژوهش مطالعه وضعیت زیرساخت های مدیریت دانش در دانشگاه تبریز از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه می باشد. روش: روش پژوهش پیمایشی است و داده های آن با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز است که از بین آنها تعداد 169 نفر با استفاده از روش طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شد. در این پژوهش ابتدا میزان آشنایی جامعه پژوهش با مفهوم مدیریت دانش مورد سنجش قرار گرفت. سپس عوامل زیرساختی شامل فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، نیروی انسانی، فرایندها، فناوری و منابع مالی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان آشنایی جامعه پژوهش با مفهوم مدیریت دانش در سطح پایینی قرار دارد. از میان عوامل زیرساختی بررسی شده چهار عامل فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فرایندها و منابع مالی در وضعیت نامناسب، و دو عامل نیروی انسانی، و فناوری در وضعیت مناسبی قرار دارند. در پایان پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت زیرساخت های مدیریت دانش در دانشگاه تبریز ارائه شده است.

هدف: بررسی و تحلیل نقش الگوها بر مطالعه دانشجویان دانشگاه تبریز براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا است. روش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. 9833 نفر دانشجوی کارشناسی دانشگاه تبریز جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. از بین آنها با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 373 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس مولفه های نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا تنظیم شده بود که بعد از تائید روایی و پایایی بین نمونه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون تی، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی چندگانه استفاده به عمل آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد 46 درصد از دانشجویان الگوهای مطالعه خود را از طریق شبکه اجتماعی دنبال می کنند. دانشجویان دانشگاه تبریز در امر مطالعه خود به ترتیب از دوستان و استادان با میانگین 62/3 و 57/3 بیشترین الگوپذیری را داشتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میانگین میزان مطالعه در گروه های عمده تحصیلی، اختلاف معنی داری با هم دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد متغیّرهای مستقل، «انگیزه»، «توجه»، «تمرین» و «به یادسپاری» وارد معادله شدند، که در مجموع 64 درصد از تغییرات مربوط به متغیّر مطالعه را این 4 متغیّر تبیین کردند. در نتیجه می توان گفت که رفتار مطالعه دانشجویان براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا قابل تبیین است. اصالت اثر: استفاده از نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا برای تبیین مطالعه در بین دانشجویان، نوآوری اصلی این مقاله به شمار می رود.