امیرناصر اخوان

جهان امروز با ارتباطات وسیع میان افراد شناخته می شود. بخش قابل توجهی از زندگی ما توسط همین روابط اجتماعی تعیین می شوند و هرچه کیفیت این روابط بالاتر باشد، سطح زندگی و به تبع آن حوزه کسب و کار نیز ارتقا خواهد یافت. البته در زمانه حاضر، تصور ارتباط میان انسان ها بدون ابزارهای ارتباطی جدید و فناوری های دیجیتال امکان پذیر نیست. تک تک ما زمانی از روز را صرف حضور در شبکه های اجتماعی می کنیم و نقش های مختلف خانوادگی، اجتماعی، کاری و غیره را بر عهده می گیریم. شبکه اجتماعی یا فضای مجازی کارآفرینان شامل شبکه خصوصی، شبکه شغلی، شبکه تجربه، شبکه حرفه ای و شبکه بازار است که بیشترین بار عاملی را شبکه تجربه و کمترین بار عاملی را شبکه خصوصی دارد. همچنین در اندازه گیری عملکرد، صادرات دارای بیشترین بار عاملی و رشد مورد انتظار کمترین بار عاملی است. شاید شما هم تا به حال از خود پرسیده باشید که چگونه می توانید از شبکه های اجتماعی در جهت توسعه کسب وکار خود استفاده کنید. در دنیای پرشتاب اطلاعات امروز، برای سبقت از رقیبان کاری فرصت زیادی نیست، به همین دلیل به بررسی برخی مزایای استفاده از شبک ههای اجتماعی پرمخاطب م یپردازیم. شبک ههای اجتماعی این روزها حرف اول را در محیط مجازی م یزنند. شبک ههایی که حتی میزان بازدید و جذب کاربران جهانی از آ نها به قدری زیاد است که کشورهای مختلف مجبور به وضع قوانینی برای استفاده کنندگان از این شبکه ها شده اند. بعضی از صاحبان کسب و کار هنوز هم هنگام تصمی مگیری در مورد رسان ههای اجتماعی این احتیاط را دارند، و نگران هستند تمام پولی که صرف بازاریابی رسان ههای اجتماعی م یکنند بعد از فقط چند سال ب یثمر شود. آ نها از مزایای فضای مجازی در رونق کسب و کار با شبکه های اجتماعی ب یخبر هستند. در این مقاله، سعی گردیده است که از زوایای مختلفی مزایای مثبت فضای مجازی در بهبود و توسعه کسب و کار مطالبی ارایه گردد که قطعا برای تغییر نگاه در حوزه کسب و کار و مدیران در حوزه پیشگیری از جرایم و آسیب های فضای مجازی با رویکرد ایجابی مفید خواهد بود.

امروزه فناوری اطلاعات مکانی به یکی از مهمترین ابزارهای پشتیانی تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی، فرماندهی و کنترل در بسیاری از حوزه های عمرانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و نظامی تبدیل شده است. سیر تحول و تکامل بهره گیری از اطلاعات مکانی پس از سیستم های اطلاعات مکانی (GIS)، فن آوری زیرساخت داده های مکانی (SDI) را بوجود آورده است. SDI مجموعه ای پایه ای از فن آوری ها، سیاست گذاری ها و ترتیبات سازمانی می باشد که دسترسی بهینه به داده های مکانی را هماهنگ می سازد. توسعه SDI یکی از معیارهای ارزیابی توسعه کشورها محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف تدوین سناریوهای پیش روی شاخص های راهبردی توسعه SDI دفاعی در آینده میان مدت با استفاده از روش پویایی سیستم شکل گرفته است. بدین منظور با استفاده از مطالعه سوابق و نظر خبرگان، تعداد سه شاخص به عنوان شاخص های راهبردی توسعه SDI دفاعی و موتورهای رشد سیستم تعیین و متغیرهای کلیدی تأثیرگذار در روند رشد هر یک از آنها شناسایی گردید. در ادامه با تدوین فرضیه دینامیکی و ترسیم نمودار حالت- جریان در محیط نرم افزار Vensim،  سناریوهای پیش روی هر یک از موتورهای رشد در ده سال آینده شبیه سازی گردید. مدل های حاصل با  پیش بینی رفتار هر یک از شاخص ها در شرایط مختلف، ما را در برنامه ریزی راهبردی به منظور دستیابی به یک SDI کارا یاری می نماید. نتایج حاصل از تحلیل عملکرد مدل ها نشان می دهد که اولویت سیاست گذاری و برنامه ریزی به ترتیب با شاخص امنیت داده ها، مشارکت بخش ها و استانداردسازی داده ها می باشد. 

فضای رقابت شدید حاکم بر کسب و کار و تغییرات جدی آن، مدیریت دانش را به ناجی سرمایه دانشی سازمان ها مبدل ساخته که ضمن اهمیت ذاتی، نیازمند تکامل، توسعه و بلوغ آینده نگرانه است. هدف از این تحقیق، جریان شناسی آینده مدیریت دانش و استخراج چالش ها و موانع کامیابی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در جهت نیل به آینده مطلوب مدیریت دانش بوده است که با مطالعه میدانی محقق شده است. در این مسیر از ابزارهایی نظیر مصاحبه و پرسشنامه و همچنین مطالعات کتابخانه ای بهره برده شده است. این آسیب شناسی از طریق سنجش سازگاریِ فعلی شرکت و تحلیل شکاف آن با وضعیت اولیه ی سازگار با توسعه "مدیریت دانش بر مدار ارزش " حاصل شده است که در انتها، راهکارهای پیشنهادی آن در دو حوزه فرهنگ و ساختار سازمانی ارائه می شوند. این راهکارها بر تقویت هوشیاری اجتماعی سازمان و همچنین ارتقای توانمندی های منابع انسانی در جهت ثبت و ترویج دانش ارزش آفرین (در دو مقوله صنعتی و سازمانی) تأکید کرده است.

سرعت تغییرات، رقابت ، مشتریان آگاه و نوآوری ها، چالش های آینده و عدم قطعیت های جدی پیش روی سازمان ها است که ضرورت کارآمد سازی مدیریت دانش و سازگاری آن با شرایط آینده را اثبات می کند. چنانچه در مسیر تعالی مدیریت دانش در یک سازمان، فاقد نگاه آینده اندیش باشیم، اقدامات توسعه ای مدیریت دانش مضاف بر ناتوانی در حل مسئله، نفعی بر پایه نیازهای دانشی آینده نخواهد داشت. در این تحقیق پژوهشگران با موردپژوهش شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به نحوه پیوند آینده پژوهی با سیر بلوغ مدیریت دانش پرداخته اند که نوآوری آن متکی بر ترکیب و کاربست روش های آینده پژوهی در مسیر کارآمد سازی نظام مدیریت دانش سازمانی است. در این مسیر، مصاحبه، پرسشنامه و مرور ادبیات برای گردآوری داده ها صورت گرفته و از منطق تحلیل چارچوب، پنل و گروه متمرکز حول چالش های آینده مدیریت دانش شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان ابزارهای تجزیه وتحلیل استفاده شده است. با شکستن روش های آینده پژوهی به بن مایه های کارکردی آن ها، درنهایت مدلی برای توسعه آینده بنیان مدیریت دانش سازمانی به عنوان خروجی پیشنهادشده است. اثر بلندمدت این مدل (متشکل از سه مرحله آسیب شناسی و نیازسنجی، تدوین راهبردهای دانشی و برنامه ریزی عملیاتی در توسعه مدیریت دانش)، ارزش آفرینی راهبردهای دانشی مطابق با وضعیت کلیدی آینده و همگرا شدن مقاصد مدیریت دانش با راهبردهای کلان و چشم انداز سازمان است. درنتیجه تکامل یافتگی و بلوغ مدیریت دانش همواره از منظر آینده استمرار می یابد.

هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدلی جامع در تجاری سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی است که تا حد امکان حالات مختلف تجاری سازی را پوشش داده و ذی نفعان درگیر در این حوزه را در جهت پاسخ گویی به پرسش های فرارو توانمند سازد. مولفه های مدل پیشنهادی پژوهش با مطالعه تطبیقی مدل های تجاری سازی دانشگاه های دنیا و نیز با نظرسنجی از خبرگان این حوزه شناسایی شدند. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش تطبیقی است و جامعه آماری مورد بررسی این تحقیق شامل 73 دانشگاه از پنج قاره است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور اعتباریابی، مدل نهایی به 37 صاحب نظر ارائه شد. این مطالعه روی بررسی تطبیقی مدل های تجاری سازی 73 دانشگاه دنیا متمرکز است و  مدل بهبود یافته ای ارائه می دهد که می تواند در افزایش بهره وری سازوکار تجاری سازی دانشگاه های کشور مفید واقع شود. این مدل جدید با بهره مندی از مزایای تمام مدل ها، فاقد برخی از معایب مدل های قبلی است. طراحی مدل مذکور به گونه ای صورت پذیرفته تا بتواند راهگشای افرادی باشد که در عمل به دنبال کنش تجاری سازی دانشگاهی هستند. دلایل برتری این مدل نسبت به 73 مدل مطالعه شده در طی فرایند تحقیق، از یک سو جامعیت آن با توجه به مدل های جدید تحقیقات خارجی(کارکردی و نه فرایندی) و از سوی دیگر، توجه به معیارها و عواملی است که در تحقیقات داخلی و مصاحبه با صاحب نظران به دست آمده است.

هدف از مقاله حاضر، ارائه مدل مفهومی نظری پدیده تجاری سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی (عوامل تشکیل دهنده و عوامل موثر) است که تا حد امکان جنبه مغفول این پدیده را پوشش داده و ذینفعان درگیر در این حوزه را برای پاسخگویی به پرسش های فرارو توانمند سازد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی است. جامعه آماری مورد بررسی این تحقیق، دانشکده های صنعتی بخش دولتی در شهر تهران است. حجم نمونه شامل 55 شخصیت حقیقی و حقوقی (مشتمل بر 20 شرکت دارای فناوری با خاستگاه دانشگاهی، 22 عضو هیات علمی درگیر در کنش تجاری سازی و 13 صاحب نظر این حوزه) است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های پژوهش، مدلی مفهومی است که مشتمل بر 4 گروه عوامل فردی، درون سازمانی، برون سازمانی و ارتباط دهنده (دروازه بان فناوری) و مولفه های تشکیل دهنده تجاری سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی مشتمل بر تاسیس شرکت زایشی دانشگاه، واگذاری لیسانس فناوری، فروش فناوری و ارائه خدمات است. دلیل برتری این مدل نسبت به مدل های کنونی، معرفی دروازه بان فناوری دانشگاهی است که عامل مهمی در تقارن اطلاعات و ایجاد ارتباط میان دانشگاه و صنعت بوده و البته در هیچیک از پژوهش های گذشته در داخل و خارج از کشور به این موضوع به طور خاص پرداخته نشده است.