کاوه آذین فر

برای بهبود در فهم کیفیت حسابرسی پژوهش های متعددی انجام شد تا هم درک بهتری از این مفهوم به دست آید و هم رابطه بین کیفیت حسابرسی با سایر متغیرها مشخص شود. یکی از متغیرهایی که رابطه آن در بسیاری از پژوهش ها با کیفیت حسابرسی، مورد بررسی قرار گرفته، اندازه مؤسسه حسابرسی است. یکی از اولین پژوهش ها در این زمینه را دی آنجلو در سال 1981 به عمل آورد. او در بررسیهای خود به این نتیجه رسید بین کیفیت حسابرسی و اندازه حسابرس رابطه مثبت وجود دارد. پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و اندازه حسابرس ( مؤسسه حسابرسی ) در ایران است. به همین منظور مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی در زمره حسابرس کوچک ( مؤسسات حسابرسی کوچک ) و سازمان حسابرسی به دلیل کارکنان زیاد و قدمت بیشتر در زمره حسابرس بزرگ قرار میگیرد. برای بررسی کیفیت نیز معیار پژوهشگران، مقایسهی تحریفات کشف شده و گزارش شده در گزارش های حسابرسی به تفکیک پنج نوع تحریف، از طریق مقایسه گزارش حسابرسی سال جاری و گردش سود و زیان انباشته سال آتی انجام میشود. روش مورد استفاده، روش پژوهش دو وجهی بوده و تحلیل های آماری صورت گرفته در این پژوهش مبین رابطه معنادار و معکوس کیفیت حسابرسی و اندازه حسابرس ( مؤسسه حسابرسی ) است.

در دنیای مدرن و صنعتی امروز علاوه بر سودآوری ، رقابت در سطح جهانی ، افزایش رضایت مشتریان ، تاکید بر کنترل کیفیت محصولات و کاهش هزینه ها جزء اهداف اصلی و اولیه مدیران است . و برای رقابت بهتر نیازی به کاهش قیمت فروش نیست ، بلکه باید به قیمت مناسب ، محصولات و کالاها را به فروش رسانند . قیمت مناسب فروش هم باید با توجه به محاسبه بهای تمام شده به صورت اصولی ، تعیین شود . با پیچیدگی های تولید و تکنیک های سنتی هزینه یابی ، محاسبه بهای تمام شده تولید با مشکل جدی مواجه شده که برای حل این مشکل اساتید این رشته روش ABC را پیشنهاد نموده اند ...

نظرات و پیشنهادهای مجامع حرفه ای و نیز ناظران حرفه حسابداری و حسابرسی در مورد تغییر حسابرس، جایگاه ویژه در مباحث مرتبط باکیفیت حسابرسی و حق الزحمه حسابرس در چند سال اخیر به خود اختصاص داده است. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین سیاست چرخش مؤسسات حسابرسی و حق الزحمه حسابرس و کیفیت حسابرسی با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری می پردازد. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 86 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1396 انتخاب گردید. کیفیت حسابرسی توسط متغیرهای مشاهده پذیر اندازه موسسه حسابرسی، تخصص در صنعت حسابرس، دوره تصدی حسابرس، نوع اظهارنظر حسابرس، درصد سهامداران نهادی (متغیر پنهان) اندازه گیری شد. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول الگوهای اندازه گیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاکی از آن است که کیفیت حسابرسی با سیاست چرخش حسابرس رابطه معناداری دارد. همچنین نتایج بیانگر آن بود که کیفیت حسابرسی منجر به افزایش حق الزحمه حسابرس خواهد شد.

سودمندی اطلاعات ارائه شده توسط مدیران به خوانایی و قابلیت فهم گزارشهای مالی بستگی دارد. مطابق با نظریه علامتدهی، مدیران توانمند تمایلی به مبهم و پیچیده نمودن عملکرد مطلوب خود ندارند و با توجه به تواناییهای خود، اقدام به انتشار گزارشهای مالی خواناتر و قابل فهمتری مینمایند. شرکتهایی که دارای گزارشهای خواناتری هستند، از کیفیت افشای بهتری نیز برخوردارند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین خوانایی گزارشگری مالی با هزینه نمایندگی شرکت و مطالعه اثر تعدیلکنندگی توانایی مدیریت بر این رابطه میپردازد. بدین منظور، برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی شرکت از سه شاخص فلش، شاخص گانینگ فوگ، شاخص طول متن استفاده گردید. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 116 شرکت پذیرفتهشده بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391 تا 1396 است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که خوانایی گزارشگری مالی موجب کاهش هزینه نمایندگی شرکت میگردد. علاوه بر این، نتایج نشان میدهد که توانایی مدیریت رابطه منفی بین خوانایی گزارشگری مالی و هزینه نمایندگی شرکتها را تعدیل و تضعیف میکند.

با در نظر گرفتن اهمیت خدمات حسابرسی وعدم امکان مشاهده مستقیم کیفیت حسابرسی، پیدا کردن روشی اثربخش برای کنترل کیفیت حسابرسی، امری ضروری است. مهم ترین جنبه کنترل و مدیریت کیفیت حسابرسی را می توان حق الزحمه حسابرسی دانست ویژگی های حسابرس واحد موردحسابرسی، تعیین کننده حق الزحمه حسابرسی هستند. ویژگی های واحد مورد رسیدگی، ازجمله هزینه های نمایندگی می تواند از طریق تأثیر بر سه عامل توصیفی ریسک، حجم و پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی بر حق الزحمه تأثیرگذار باشد. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ابعاد مختلف ریسک شرکت بر حق الزحمه حسابرسی است. جامعه آماری این پژوهش را شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شکل داده است و شامل 85 شرکت فعال در صنایع مختلف طی سال های 1392 تا 1396 است. به منظور تحلیل داده ها در پژوهش حاضر از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده گردیده است. یافته های پژوهش که با استفاده از مدل رگرسیون خطی صورت گرفته، نشان می دهد که یک رابطه نسبتاً قوی بین ریسک مالی و ریسک عملیاتی با حق الزحمه حسابرسی وجود دارد که از لحاظ آماری معنی دار است و همچنین شواهدی مبتنی بر وجود رابطه معنی دار بین ریسک تجاری و حق الزحمه حسابرسی یافت نشد.

با توجه به اهمیت مباحث اخلاقی در قضاوت های حسابرسی، این مطالعه، تحلیل فشارهای دریافت شده توسط حسابرس درحرفه و معضلات اخلاقی حسابرس در تضاد حسابرسی را هدف اصلی خود قرار داده است. این مقاله ، فاکتورهای حل تضاد منافع (زمانی که حسابرس با آن مواجه می شود) را نیز شناسایی می کند. جامعه آماری در این مطالعه را شرکت های حسابرسی معتمد بورس تشکیل می دهدکه تعداد مؤسسات حسابرسی معتمد بورس 77 مؤسسهمی باشد و به روش تمام شماریمورد بررسی قرار گرفته اند. اطلاعات مورد نیاز این مطالعه بر اساس پرسشنامه ای محقق یافته استخراج شده و بر اساس آزمون تحلیل واریانس (آنوا) مورد بررسی قرار گرفته است. مقالهحاضر به توسعه متون مربوط به تأثیر فشار بر رفتار حسابرسان کمک می کند، این مطالعه علاوه بر فشار دریافتی از صاحبکار فشارهای ناشی از مؤسسات حسابرسی را که می تواند اثر آسیب رسان بر کیفیت حسابرسی داشته باشد را برجسته می کند. نتایج بدست آمده بیانگر رابطه معنادار تجربه حسابرس با فشار دریافتی حسابرس از جانب مشتری (صاحبکار)، فشار مؤسسه حسابرسی، ارزیابی اخلاقی معضلات (دوراهی ها) و راه حل های تضاد منافع است، در حالی که اندازهمؤسسه حسابرسی رابطه معنی داری را با این متغیرها نشان نداده است. علاوه براین، بر اساس نتایج، رابطه معنی دار راه حل های تضاد منافع و هم چنین ارزیابی اخلاقی دوراهی ها (معضلات)با فشار دریافتی از جانب صاحبکار و فشار دریافتی مؤسسه حسابرسی از دیگر نتایج این مطالعه است. با توجه به نتایج، رعایت آیین رفتار حرفه ایبا نظارت و دقت بیشتر پیشنهاد می شود تا از طریق کاهش تعارض های اخلاقی کیفیت حسابرسی ارتقا یابد.

با بزرگتر شدن شرکت ها، مالکان اداره آنها را به مدیران تفویض کرده اند و از سازوکارهای حاکمیت شرکتی به عنوان عاملی برای نظارت و کنترل در شرکت های سهامی استفاده می شود. زیرا، طبق تئوری نمایندگی، بین سهامداران و مدیر شرکت تضاد منافع وجود دارد. در این بین، افزایش خوانایی گزارش های مالی می تواند کیفیت افشای اطلاعات را افزایش و عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش دهد و در نهایت به کاهش هزینه های نمایندگی منجر شود. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری به بررسی رابطه بین خوانایی گزارشگری مالی با هزینه نمایندگی شرکت با توجه به نقش تعدیل کنندگی حاکمیت شرکتی پرداخته است. بدین منظور، از سه شاخص فلش، گانینگ فوگ و طول متن برای سنجش خوانایی گزارشگری مالی استفاده شد. نمونه آماری پژوهش نیز شامل 116 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1396 است. در نهایت، یافته های پژوهش نشان داد خوانایی گزارشگری مالی موجب کاهش هزینه نمایندگی در شرکت می گردد. علاوه بر این، حاکمیت شرکتی رابطه منفی خوانایی گزارشگری مالی و هزینه نمایندگی را تشدید می کند.

موفقیت هرگونه مدل قیمت گذاری دارایی باید وابسته به تناسب انتخاب های واقعی در ارزش شرکت هایی باشد که بازده آنها در آزمون مدل مورد بررسی قرار گرفته باشد. هدف این پژوهش بررسی شاخص های مدل اختیارات سرمایه گذاری و تاثیر آن بر بازده سهام می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 146 شرکت در بازه زمانی 1397-1390 می باشد. پژوهش حاضر، ازنظر هدف کاربردی؛ و ازنظر ماهیت و محتوا از نوع همبستگی است و فرضیه های پژوهش با استفاده از رویکرد رگرسیون چند متغیره و روش داده های پانل برآورد شده اند. نتایج نشان داد که اختیارات سرمایه گذاری بر اساس مدل چهار عاملی گرولون بر بازدهی سهام تأثیرگذار می باشد. علاوه بر این بین توان توضیحی مدل پنج عاملی فاما فرنچ با مدل اختیارات سرمایه گذاری بر اساس مدل چهار عاملی گرولثون در تبیین بازده سهام تفاوت معنی داری وجود داشته و توان توضیحی مدل چهار عاملی گرولون در تبیین بازده سهام بیشتر از مدل پنج عاملی فاما و فرنچ می باشد.

میزان تستوسترون و ویژگی های رفتاری مدیران نظیر عدم صداقت مدیر، علاقه به فریب و سوءاستفاده از دیگران و عدم ارائه واقعیت ها در گزارشگری مالی یکی از مسائل مهم در ادبیات مالی است؛ این رفتارها می تواند منجر به افزایش تفاوت بین تابع مطلوبیت مدیر و تابع مطلوبیت سایر گروه های ذینفع در شرکت گردد. بنابراین برپایه این استدلال، هدف از پژوهش حاضر تأثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیرعامل، به عنوان یکی از معیارهای سنجش سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل بر گزارشگری مالی متقلبانه شرکت مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 86 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392 تا 1396 انتخاب گردیده است و با بهره گیری از الگوی رگرسیون لجستیک مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میزان بالای هورمون تستوسترون مدیرعامل، باعث افزایش گزارشگری مالی متقلبانه در شرکت می شود.

با توجه به آنکه سطح هورمون تستوسترون تاثیرات قابل توجهی بر تصمیمات مدیران مالی شرکت ها به همراه داشته، لذا هرچه سطوح هورمون تستوسترون مدیرعامل بالاتر باشد، مدیران از سیاست های تهاجمی بهره خواهند برد. بنابراین، سطح هورمون تستوسترون مدیران ممکن است در تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری های شرکت نقش اساسی داشته باشد. لذا برپایه این استدلال، هدف از پژوهش حاضر تاثیر نسبت پهنا به بلندای چهره مدیرعامل، به عنوان یکی از معیارهای سنجش سطح تستوسترون بر تصمیمات مالی مدیران شرکت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 63 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392 تا 1396 انتخاب گردید و با بهره گیری از الگوی رگرسیون چندمتغیره مورد آزمون قرار گرفت. نتایج فرضیه اول نشان داد که میزان بالای هورمون تستوسترون مدیرعامل، باعث افزایش تصمیمات سرمایه گذاری کمتر از حد مدیران در راستای سرمایه گذاری های مناسب و کارا در شرکت می شود. همچنین، نتیجه فرضیه دوم حاکی از آن است که میزان بالای هورمون تستوسترون مدیرعامل، باعث افزایش اهرم مالی در فرصت های سرمایه گذاری کمتر از حد می گردد.

در علم مدیریت و حسابداری اصلی وجود دارد مبنی بر اینکه در فرهنگ سرمایه گذاری، سرمایه از ریسک و خطر گریزال است و به سوی بازده و سود تمایل دارد. پس بنابر اهمیتی که سرمایه گذاری در شرکت ها وجود دارد در پژوهش حاضر به بررسی اثر تعدیلی مدیریت ریسک بر رابطه بین استراتژی های گرایش به بازار و کارآفرینی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک تعداد 127 شرکت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای بررسی فرضیه از مدل های رگرسیونی چندمتغیره و روش داده های پانلی (اثرات ثابت) با استفاده از نرم افزار Eviews10 بهره گرفته شد. یافته های این مطالعه درباره ی نتایج فرضیه اول نشان می دهند کهمدیریت ریسک بر رابطه بین استراتژی گرایش به بازار با ریسک غیرسیستماتیک و بازده غیرعادی به صورت مثبت تأثیرگذار است اما اثر تعدیل گری بر رابطه ی بین استراتژی گرایش به بازار و ریسک سیستماتیک ندارد. نتایج در مورد فرضیه دوم نیز حاکی از تأثیرگذاری مدیریت ریسک بر رابطه بین استراتژی گرایش به کارآفرینی با ریسک سیستماتیک، ریسک غیر سیستماتیک و بازده غیرعادی می باشد که این تأثیرگذاری از نوع مثبت بوده است.

گزارشگری مسئولیت شرکتی با جنبه های ویژگی های فردی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی و شرایط بیرونی شرکت ارتباط دارد. با توجه به اینکه کیفیت گزارشگری مالی تأثیر با اهمیتی بر بازارهای سرمایه دارد و بر نحوه تصمیم گیری کاربران گزارش های مالی اثر می گذارد لذا کشف و شناسایی صحیح عوامل تأثیرگذار بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه گروه های مختلف، می تواند گزارش های مالی را به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده کنندگان تبدیل کند. بنابراین هدف این مقاله تبیین مؤلفه های پیشبرنده و بازدارنده مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها جهت ارتقاء کیفیت صورت های مالی است. جامعه آماری پژوهش اعضای هیات مدیره شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 98 می باشد که به روش تصادفی ساده 295 نفر جهت توزیع پرسشنامه انتخاب شده اند. جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، از روش کتابخانه ای و جهت آزمون فرضیه های تحقیق برای اندازه گیری مسئولیت اجتماعی از پرسشنامه استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی شوآرتز (1998) استفاده گردید. همچنین برای اندازه گیری کیفیت صورت های مالی از پرسشنامه استاندارد کیفیت گزارشگری مالی فردی ون (۲۰۱۴) استفاده می شود. جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون K-S و جهت آزمون فرضیه ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بعد ویژگی های فردی و مؤلفه های پیش برنده آن و مؤلفه های بازدارنده آن بر ارتقا کیفیت صورت های مالی تأثیرگذار است. بعد اجتماعی و حاکمیت شرکتی و مؤلفه های پیش برنده و مؤلفه های بازدارنده آن بر ارتقا کیفیت صورت های مالی تأثیرگذار است. بعد شرایط بیرونی و مؤلفه های پیش برنده و مؤلفه های بازدارنده آن بر ارتقا کیفیت صورت های مالی تأثیرگذار است

در این پژوهش تاثیر ویژگی های روز به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران، بر عملکرد روزانه بازار سهام مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ها، از مشاهدات روزانه طی دوره زمانی 1390 تا 1399 و روش رگرسیون خود توضیح با وقفه های گسترده بعد از انجام پیش آزمون های آماری شامل مانایی، همخطی، خودهمبستگی و عدم ناهمسانی واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد که متغیرهای سرعت باد، نرخ طلا با یک وقفه، صرفه جویی نور روز، اثر فروردین و اثر تقویمی تعطیلات اثر مثبت و معناداری بر بازده بازار سهام؛ و متغیر نرخ طلا دارای اثر منفی بر آن می باشد. همچنین متغیرهای نرخ طلا با وقفه، رطوبت و سرعت باد اثر مثبت و معناداری بر حجم معاملات و متغیرهای وضعیت هوا با یک وقفه، سطح افق دید، نرخ ارز، نرخ طلا، نرخ طلا با یک وقفه، نور روز و اثر شنبه داری اثر منفی بر آن هستند. متغیرهای دما، رطوبت با یک وقفه، نور روز با یک وقفه، نرخ طلا و اثر تقویمی تعطیلات دارای اثر مثبت و معناداری بر تعداد معاملات و متغیرهای سرعت باد، وضعیت هوا با یک وقفه، نور روز، نرخ رشد ارز، سطح افق دید و اثر شنبه  دارای اثر منفی بر آن بوده اند.

خوانایی گزارش ابزاری مهم برای ارتباط موثر شرکتها با استفاده کنندگان اطلاعات شرکت محسوب می شود. با توجه به اهمیت خوانایی گزارش و پیامدهای مالی آن، ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ با هدف بررسی تأثیر خوانایی گزارش مالی بر اعتبار تجاری با تأکید بر نقش توانایی مدیریت در ﺷﺮکتﻫﺎی ﭘﺬیﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان انجام شده است. کشف ارتباط بین خوانایی گزارش مالی بر سیاستهای مالی و اعتباری شرکتها و تاثیر توانایی های مدیریت بر میزان ارتباط بین آنها نوآوری این پژوهش می باشد. نمونه پژوهش شامل دادهﻫﺎی 142 ﺷﺮکﺖ ﭘﺬیﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان، در دوره زﻣﺎﻧی 1389 تا 1398می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ﻣﺪلﻫﺎی رﮔﺮﺳیﻮن ﭼﻨﺪ متغیره با داده های تابلویی استفاده شده اﺳﺖ. برای سنجش خوانایی از دو شاخص فوگ و طول متن و برای سنجش توانایی مدیریت از مدل دمرجان و همکاران (2012) استفاده شد. نتایج حاصل شده نشان می دهد که خوانایی گزارش مالی با اعتبار تجاری ارتباط مستقیم معنی دار دارد. به عبارتی، شرکتهایی که گزارش های مالی خواناتری دارند اعتبار تجاری بیشتری از تامین کنندگان دریافت می کنند. تجزیه تحلیل اضافی نشان می دهد که توانایی مدیریت، ارتباط مثبت خوانایی و اعتبار تجاری را تعدیل و تقویت می کند.