فرزانه امین پور

مقدمه: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان در رابطه با شیوه کار با رایانه است. همچنین اصول ارگونومی ویژه ای وجود دارد که دانستن و عمل به آن ها برای کاربران رایانه ضروری است. با توجه به این که کتابداران به دلیل استفاده از رایانه در فرآیندهای کاری کتابخانه از جمله افرادی هستند که در معرض عوارض کار با رایانه قرار دارند، پژوهش حاضر در صدد بود تا آگاهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در رابطه با اصول ارگونومی کار با رایانه را مورد سنجش قرار دهد.روش بررسی: مطالعه حاضر یک پیمایش توصیفی-تحلیلی بود که به صورت مقطعی انجام شد.جامعه این پژوهش شامل تمامی کتابدارانی بود که در زمان انجام مطالعه (آبان 1378) در یکی از کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مشغول به فعالیت بودند (77 نفر). داده های پژوهش از طریق پرسشنامه آگاهی سنج محقق ساخته 28 سوالی جمع آوری گردید که روایی محتوایی آن بررسی و تایید شد. داده ها به وسیله آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی با کمک آزمون های آماری t و ANOVA در سطح معنی داری 0.05 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از مجموع 57 نفر، 31.6 درصد (18 نفر) مرد و 68.4 درصد (39 نفر) زن بودند.حداقل نمره از 18 برابر صفر و حداکثر 17 بود. میانگین نمره پاسخ صحیح به سوالات پرسش نامه 4.45±5.65 از حداکثر 18 گزارش شد. بین نمره کل پرسش نامه و متغیرهای جنس، سطح تحصیلات، نوع تحصیلات، وضعیت استخدام، گذراندن دوره آموزشی برای استفاده صحیح از رایانه، تعداد ساعات کار استفاده از رایانه در روز ارتباط معنی دار آماری وجود نداشت ولی بین نمره ی کل پرسش نامه و سابقه مطالعه در مورد استفاده صحیح از رایانه، ارتباط معنی داری گزارش شد. میانگین نمره افراد دارای سابقه مطالعه در این زمینه 1.1±7.54 و میانگین گروه فاقد مطالعه قبلی در این مورد 0.52±4.27 به دست آمد (P<0.01).نتیجه گیری: آگاهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اصول ارگونومی کار با رایانه اندک بود. این بی توجهی به شیوه استفاده از رایانه برای کتابداران خطرات جدی و غیر قابل برگشت برای سلامتی آنان را رقم خواهد زد. توصیه می شود نهادهایی چون آموزش کارکنان دانشگاه، انجمن کتابداری و دیگر نهادهایی که وظیفه آموزش کتابداران را بر عهده دارند، هر چه سریع تر از طریق برگزاری دوره های آموزشی، تهیه بروشورها، برگزاری همایش ها و سایر اقدام هایی از این دست، جهت ارتقای سطح آگاهی کتابداران از مسایل ارگونومی کار با رایانه اقدام کنند و کتابداران نیز در این زمینه حساسیت و مطالعات خود را گسترش دهند.

"مقدمه: تعداد صفحات وبی، تعداد پیوندها و میزان تاثیرگذاری وب سایت ها از متداول ترین شاخص های وب سنجی است که برای ارزیابی و رتبه بندی وب سایت های آکادمیک به کار گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رتبه وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک ایران بر اساس شاخص های وب سنجی انجام شده است. روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی- مقطعی، وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی تعداد صفحات وبی، پیوندهای دریافتی و پیوندهای دریافتی خارجی برای هر دانشگاه با استفاده از جستجوگر AltaVista تعیین گردید و سپس عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص هر دانشگاه محاسبه شد. در نهایت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور بر اساس حجم وب سایت، تعداد پیوندهای دریافتی، پیوندهای دریافتی خارجی و همچنین عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص مقایسه و رتبه بندی گردید. ابزار جمع آوری داده ها، فرم های جمع آوری اطلاعات بود. یافته ها: دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه حجم وب سایت و تعداد پیوندهای دریافتی، رتبه اول را در بین دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور کسب کرد، در حالی که از نظر عامل تاثیرگذار وب خالص در رتبه آخر قرار گرفت. دانشگاه علوم پزشکی اهواز بالاترین رتبه را از نظر عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص در میان دانشگاه های مورد مطالعه به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که دانشگاه های برتر علوم پزشکی کشور هم حضور چندان مؤثری در وب نداشته، در سطح بین المللی شناخته شده نمی باشند. کم بودن تعداد صفحات وبی انگلیسی و جوان بودن وب سایت های دانشگاهی ایران از عمده دلایل حضور ضعیف دانشگاه های علوم پزشکی ایران در وب به شمار می رود. "

"مقدمه: تولید علم یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی فعالیت های پژوهشی پژوهشگران یک کشور، یک منطقه و یا یک دانشگاه محسوب می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعم از مقالات، کتاب ها و طرح های تحقیقاتی مصوب در سال 1385 را بررسی نموده و با تولیدات علمی همین دانشگاه در سال 1384 مقایسه کرده است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی از نوع توصیفی مقطعی بوده است. در این پژوهش کلیه طرح های تحقیقاتی مصوب، کتب تالیف و ترجمه، مقالات چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی، مقالات ارائه شده در همایش های ملی و بین المللی مربوط به سال 1385 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بررسی و با برونداد پژوهشی سال 1384 این دانشگاه مورد مقایسه قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پژوهش حاضر فرم جمع آوری اطلاعات بوده، داده ها با استفاده از نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش بیانگر رشد صد درصدی در چاپ مقالات علمی نمایه شده در بانک ها و پایگاه های اطلاعاتی معتبر در سال 85 و رشد 99 درصدی در تعداد طرح های تحقیقاتی مصوب سال 85 در مقایسه با سال 84 بوده است. هر چند که مجموع تعداد مقالات ارائه شده در همایش های سال 1385 نسبت به سال 1384 رشدی معادل 95 درصد داشته اما تعداد مقالات ارائه شده در همایش های خارجی در دو سال 84 و 85 نزدیک به هم بوده است. نتیجه گیری: بررسی تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نشان دهنده رشد قابل ملاحظه برونداد پژوهشی این دانشگاه طی سال 1385 نسبت به سال 1384 بوده است. کلیدواژگان: پژوهش؛ پایگاههای اطلاعاتی؛ دانشگاه ها."

تحقق اهداف توسعه درهزاره ی جدید و آرمان «سلامت برای همگان» مستلزم دسترسی کلیه متخصصان علوم پزشکی به اطلاعات می باشد. اما با وجود اقدامات موفقیت آمیزی که تا به امروز در زمینه ی فن آوری اطلاعات صورت گرفته، هنوز هم برای بیشتر متخصصان علوم پزشکی در کشورهای در حال توسعه، امکان دسترسی به اطلاعاتی بیش از آنچه که در ده سال گذشته در اختیار داشتند، وجود ندارد. در واقع، عدم امکان دسترسی به اطلاعات هنوز هم مانعی اصلی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مبتنی بر دانش، در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود. افزایش و گسترش اطلاعات معتبر، مرتبط و قابل استفاده بیانگر نظامی است که در آن سیاستگذاران و متخصصان علوم پزشکی، پژوهشگران، ناشران، اطلاع رسانان، نمایه سازان و مرورگران سیستم با یکدیگر تشریک مساعی می کنند. متاسفانه چنین نظامی به جهت درک اندک، عدم مدیریت صحیح و کمبود منابع تا کنون تحقق نیافته است. این مقاله پیشنهاد می کند سازمان جهانی بهداشت، رهبری جریان تلاش، برای تحقق دسترسی همگانی به اطلاعات سلامت تا سال 2015 و «یا به عبارتی هدایت آرمان «اطلاعات سلامت برای همگان» را بر عهده بگیرد. راهکارهایی که برای تحقق این آرمان ضروری می باشند عبارتند از: تامین منابع مالی برای انجام پژوهش به منظور بر طرف کردن موانع استفاده از اطلاعات، ارزیابی و تکرار اقدامات موفقیت آمیز، حمایت از شبکه های چند بعدی و چرخه های اطلاعات، و تدوین سیاستهای ملی در زمینه اطلاعات سلامت.