سید محمدرضا احمدی طباطبایی

سید محمدرضا احمدی طباطبایی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

اصل وفای به تعهدات و قراردادها؛ مقایسه حقوق بین الملل اسلامی و حقوق بین الملل معاصر(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: قرارداد حقوق بین الملل حقوق بین الملل اسلامی پیمان عهد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق خصوصی حقوق مدنی تعهدات و قراردادها
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل خصوصی
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق مباحث فقهی –حقوقی
  4. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق قواعد و اصول فقهی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه اقتصادی
تعداد بازدید : ۷۳۶۴ تعداد دانلود : ۳۲۵۱
پایبندی به تعهدات و قراردادها، با فطرت، آموزه های اصیل اسلام و آموزه های حقوق بین الملل معاصر سازگار و همسو است. اهمیت اصل وفای به تعهدات و قراردادها، در تعالیم اسلام به گونه ای است که شرط لازم دینداری و یکی از مهم ترین پایه های نظریه اسلام خوانده می شود. در حوزة حقوق بین الملل معاصر هم، تنها با رعایت این اصل، کشورها می توانند به طور سازنده با یکدیگر تعامل کنند؛ زیرا یکی از عوامل مهم درگیری ها و جنگ ها در طول تاریخ «عدم پایبندی به تعهدات» بوده است. در اسلام از نظر قرآن کریم، کشورهایی را که به هیچ یک از تعهدات خود پایبند نیستند، مستکبر خوانده و خواستار نابودی آنها در عرصه بین المللی است. با مقایسه رویکرد اسلام و رویکرد حقوق بین الملل معاصر به این مهم، می توان به برتری های رویکرد اسلامی در گستره این اصل و ضمانت إجرای آن در مراحل مختلف پی برد. با فهم این برتری، می توان آموزه های اسلام را به عنوان مرجع و مبنایی بهتر و کارآمدتر به حقوق بین الملل عرضه نمود.
۴.

نسبت منافع ملی و مسئولیت های فراملی نظام ج.ا. ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهان گرایی منافع ملی امام خمینی(ره) جهان شمولی اسلام ملی گرایی اسلامی مسئولیت های فراملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۳ تعداد دانلود : ۹۹۱
نگارنده، ضمن تشریح ادله متقن رسالت جهانی اسلام، به معرفی رویکردهای مختلف به مسئله پژوهش، تحت عنوان رویکردهای جهان گرایی اسلامی می پردازد. آنگاه به مدد دورهیافت، براساس اندیشه امام به بررسی این رویکردها و نقد آنها اقدام کرده، رویکرد متفاوت و جامع امام را در موضوع مذکور تبیین می کند. بدین سان توضیح می دهد که سیره سیاسی امام خمینی(ره) در تبیین نسبت منافع ملی نظام اسلامی با مسئولیت های فراملی آن، دیدگاه سایر رویکردها در تضعیف یا حذف یکی ازطرفین این نسبت به نفع دیگری را نفی کرده، مدعی یک رابطه مبتنی بر دیالکتیک تنافع (نفع دوطرفه) بین این دوحوزه از سیاست نظام اسلامی است.
۷.

اخلاق و سیاست در آموزه ها و اندیشه های «اخوان الصفا»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق سیاست اخوان الصفا اندیشه ها و آموزه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۳ تعداد دانلود : ۴۸۰
این گفتار تمهید و مقدمه ای است برای تبیین آموزه ها و اندیشه های اخلاقی و سیاسی جمعیت «اخوان الصفا» به منظور فهم صائب از پیوستگی اخلاق و سیاست در اندیشه های ایشان که ملهم از تعالیم اسلامی و عرفانی است. در این پژوهش تحلیل آموزه های اخوان از لحاظ روشی بر اساس رویکردی هنجاری انجام شده است. این مقاله بر آن است که ضمن معرفی اجمالی این جماعت متساهل و سرّی به این پرسش پاسخ دهد که چه نسبتی میان آموزه های اخلاقی و دینی اخوان با سیاست و حکمرانی جامعة انسانی برقرار است؟
۸.

اسلام سیاسی مدرن در ترکیه؛ مطالعه موردی اندیشه و آموزه های سیاسی نجم الدین اربکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اتحاد اسلامی اسلام سیاسی ترکیه ساختار عادلانه نجمالدین اربکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۷۸
نجم الدین اربکان پدر اسلام سیاسی مدرن در سایه دموکراسی در ترکیه است. در حقیقت ایشان در سایه دموکراسی در ترکیه دست به تأسیس احزاب سیاسی مختلفی (مانند حزب نظام ملی، حزب رفاه و حزب فضیلت و ...) می زند و تلاش می کند تا اسلام را دوباره در جامعه ترکیه احیا کند. لیکن پرسش اصلی این پژوهش این است که نسبت میان دین و دولت در اندیشه نجم الدین اربکان چگونه قابل تبیین است؟ شایان یادآوری است که در این نوشتار توصیفی-تحلیلی تلاش شده است تا با ملاحظه چارچوب تحلیلی چهارمرحله ای اسپرینگز، آموزه های اربکان مورد واکاوی و مشاهدات، مسئله شناسی، آرمان شهرسازی و راه حل های او برای نیل به جامعه مطلوب مطالعه و بررسی شود. در صورت بندی کلی از اندیشه اربکان می توان گفت وی فعالیت های نخبگان کمالیستی را مشکل اصلی جامعه ترکیه قلمداد کرده و علت را در دور شدن از گذشته و پیشینه تاریخی جست وجو می کند و می کوشد آرمان شهری ایجاد کند که در آن تغییرات ساختاری و نظام سازی عادلانه بر هر برنامه دیگری اولویت داشته باشد. اربکان راه حل مشکلات و معضلات اجتماعی و سیاسی جامعه ترکیه را در اسلام سیاسی مدرن و منطبق با نیازهای بشر در دوران معاصر، اتحاد مسلمانان و تلاش و جهاد همه جانبه برای پیشرفت و همکاری و معاضدت با رویکردهای سکولار (نه تقابل با آنها) ترسیم می کند.
۹.

گفتمان عقلی و نقلی مراجع و فقهای شیعه در دفاع از حکومت مشروطه در عصر غیبت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقه سیاسی دولت مدرن مشروطیت آزادی مساوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
ورود آموزه های مدرن در حوزه ی سیاست و جامعه به کشورهای اسلامی، در دوران معاصر،   عکس العمل های مختلفی را به دنبال داشته است و بحث چگونگی تطابق و یا عدم تطابق آموزه های دینی و سنتی با مفاهیم مدرن سیاسی و اجتماعی یکی از مهمترین دغدغه های جامعه دینی و روشنفکران دین اندیش، به خصوص در دوره مشروطه، محسوب می شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن می باشد، بر این محور متمرکز شده که «عالمان دینی و مراجع مشروطه خواه بر پایه ی چه اصول و مبانی دینی و عقلی، مستظهر به مبانی اصولی و فقهی، در تطبیق نسبیِ مفاهیم سیاسی مدرن با آموزه های اسلامی تلاش کرده اند؟». 
۱۰.

نسبت اخلاق و سیاست در آموزه های اهل بیت(ع) با تأکید بر سیره رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق سیاست آموزه های اهل بیت (ع) سیرة رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۴۴۷
یکی از مسائل و معماهای پیچیده در حوزة سیاست و امر سیاسی نسبت میان اخلاق و سیاست است. جامعة بشری بدون سیاست و حکمرانی به ورطة هرج و مرج و ناامنی سقوط می کند و سیاست و حکمرانی و اقتضاهای قدرت سیاسی، اخلاق و منش اخلاقی و انسانی را به بهانة حفظ قدرت و مصالح عمومی به محاق می برد. در این نوشتار تلاش شده است با استناد به آموزه های دینی به ویژه توجه به کلام و سیرة رضوی و اجداد طاهرین آن حضرت، نسبت میان اخلاق و سیاست مورد مداقه و واکاوی قرار گیرد. با توجه به حجیت کلام امام معصوم (ع) و ضرورت تمسک به سیره و روش پیشوایان دینی، بررسی حاضر در بازشناسی رابطة اخلاق و سیاست از منظر آموزه های ناب و مستند به شارع مقدس می تواند مورد توجه قرار گیرد. روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی تحلیلی است که داده های به دست آمده از طریق متون روایی و منابع ذی ربط در چارچوب عنوان مقاله مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
۱۱.

نظریه خلافت الهی انسان به مثابه مبنایی برای تفاوت و تساوی در حق مشارکت سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتخابات حق مشارکت خلافت الهی انسان دموکراسی سیدمحمدباقر صدر مشارکت سیاسی مشروعیت مردم سالاری مقبولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۲۵۵
تساوی یا عدم تساوی در حق مشارکت سیاسی برای مردم یکی از مسائل مهم در اندیشه های جدید سیاسی محسوب می شود. این پرسش در طول تاریخ با پاسخ های متفاوت مواجه شده است. یکی از این پاسخ ها در اندیشه شیعه، توجه به نظریه خلافت الهی انسان است. در نگاه اول، به نظر می رسد که حق مشارکت برای مردم به صورت مساوی قابل اثبات است.اما با دقت در این نظریه می توان نتایج متفاوتی یافت.در این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم: «نسبت میان نظریه خلافت الهی انسان و مساوات در برخوداری از حق مشارکت چیست؟» در پاسخ به این سؤال که با روش اجتهادی و با رویکرد تحلیلی توصیفی صورت گرفته است، ابتدا نظریه های رایج در دو بخشِ «مراد از صفت خلافت الهی» و «گستره حق مشارکت سیاسی» مورد بررسی قرار می گیرد. سپس این نظریه ها به بوته نقد گذاشته شده و این نتیجه استخراج می شود که: اول. صفت خلیفه الهی انسان، صفتی اکتسابی است و دوم. گستره حق مشارکت بر اساس این نظر در غیر از مشروعیت بخشی به حکومت اسلامی است بر همین اساس «عدم تساوی در حق مشارکت» از خلافت الهی انسان فهم می شود.
۱۲.

گونه شناسی نیروهای اجتماعی مؤثر در تأسیس حکومت علوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بنیاد اجتماعی حکومت علوی تأسیس حکومت علوی حکومت علوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۴۱۸
نیروهای اجتماعی برگرفته از برخی تفاوت ها یا به اصطلاح «شکاف های اجتماعی» اند که به صورت تعمیق یافته در جامعه درآمده اند. اهمیت موضوع نیروهای اجتماعی از یک سو و اهمیت تجربه دوران حکومت امام علی (ع) از سوی دیگر، عامل اصلی نگارش این مقاله بوده است. پرسش اصلی مقاله پیش رو، این است که «نیروهای اجتماعی مؤثر و نقش آفرین در جریان شکل گیری و تأسیس حکومت علوی کدام بوده اند؟». در این مقاله سعی شده است ضمن بررسی انواع شکاف های اجتماعی در دوران تأسیس حکومت امام علی (ع) و بیان نوع رابطه این شکاف ها با هم (متقاطع، متراکم یا متوازی)، تعیین یک شکاف به مثابه شکاف پایه و مقدار فعالیت هریک از این شکاف ها در سه ساخت اجتماعی، آگاهی و سیاسی و صورت بندی نیروهای اجتماعی ناشی از این شکاف ها بیان شده، تأثیر هریک از این نیروهای اجتماعی تبیین شود. هشت نیروی اجتماعی مؤثر در تأسیس حکومت حضرت عبارت اند از: مصریان، کوفیان، بصریان، مهاجرین و انصار از اصحاب، ناکثین (جریان های موقعیتی)، شیعیان اعتقادی، بنی هاشم و طبقه قاریان (جریان های ایدئولوژیک). گفتنی است می توان تک تک این نیروهای اجتماعی را در زمره جریان های رفتاری نیز دانست.
۱۴.

اجتهاد بر پایه مفهوم مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی نائینی به مثابه فقه سیاسی عملگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۶
مصلحت عمومی در فقه سیاسی شیعه مفهومی متاخر شناخته می شود و در گفتمان فقهی در حوزه حکمرانی کمتر به این مقوله در ساحت عمومی و امر سیاسی پرداخته شده است اما این مفهوم در منظومه اندیشه سیاسی نائینی با تبیینی مبتنی بر عقل و نقل یکی ار مولفه های عمده در تشکیل حکومت مشروطه در عصر غیبت است.این رویکرد مهم در آستانه نهضت مشروطیت توسط این فقیه عالی قدر و مرجع دینی شیعه در دوران معاصر مطرح و بسط یافته و زمینه ساز استقرار حکومت مشروطه در عصر غیبت را فراهم آورد و از امهات اندیشه سیاسی جدید محسوب می شود، که علامه نائینی با رویکردی درون دینی و مستدل در رساله تنبیه الامه وتنزیه المله تقریر نموده است.این پژوهش تلاش دارد با استفاده از رویکرد تفسیری اسکینر ضمن در «زمینه» قرار دادن ایده علامه نائینی، با تمرکز بر واژگان هنجارین «مصلحت عمومی» در آن «زمانه»، نشان دهد که نائینی در چه زمینه گفتاری اندیشیده است و ایده او دقیقا با اجتهادی عمل گرایانه در فقه سیاسی شیعه برای مبارزه با استبداد و طرد آن و تامین مصلحت عمومی جامعه اسلامی و تمام شهروندان تکوین یافته است. پرسش اصلی پژوهش بر محور موضوع موصوف در این نوشتار به این شکل سامان یافته که اجتهاد علامه نائینی بر پایه مفهوم مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی وی معطوف به چیست؟ فرضیهپژوهش بیان می کند اندیشه سیاسی نائینی در دفاع از مشروطیت مبتنی بر اجتهاد پویا در فقه سیاسی شیعه از مصادیق مهم عملگرایی سیاسی است که بر رعایت مصالح عمومی منطبق با ادله عقلی و نقلی در عصر غیبت استوار شده است.
۱۵.

Constitutionalism synthesis to the Sharia in the political thought of Allameh Naini(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۰۹
The Constitutional Revolution that restricted political power for the first time in Iran can be considered as one of the turning points in the history of political developments in Iran and the growth of political thought based on Shiite religious teaching. In fact, although constitutionalism began in the West, it soon influenced Islamic states, including Iran, and challenged the authoritarian monarchies. Meanwhile, the support of religious and leading scholars of The Najaf Seminary, especially Akhund Khorasani and Allameh Naeini from this socio-political movement in Iran played an important role in the relative victory of the Constitutional Revolution, otherwise the signing of the constitutional decree and the establishment of parliament and emergence of a new form of political system in Iran didn’t seem possible. Accordingly, despite the dichotomy of muslim scholars in favoring and opposing the constitutional movement, the great influence of the top scholars of Najaf, especially Allameh Naeini in supporting and theorizing about the superiority of the constitutional government over the authoritarian monarchy, paved the way for the victory of this movement. This article, by direct reference to the important work of Allama Naini called “Tanbih al-Umma Wa Tanzih al-Milla" has been attemped to analyze the rational and narrative teachings that has caused him to the preference of the constitutional government instead of the absolute monarchy in the era of Absence.
۱۶.

واکاوی مناسبت سعادت و سیاست در فلسفه سیاسی ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ملاصدرا سیاست سعادت حکمت نظری حکمت عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
تبیین چیستی و راه نیل به «سعادت» به عنوان ایده ای اساسی در زندگی انسان و «سیاست» به عنوان جامع اعتبارات قدرت بنیاد بعدالاجتماعی، همواره مورد توجه فیلسوفان مسلمان بوده و صدرالمتألهین نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که رابطه سعادت و سیاست در ضمن فهم معنای آن ها نزد ملاصدرا چگونه است؟ در فرایند پاسخ به این سؤال، مقاله به سعادت و مساوقت آن با وجود، خیر و سلامت از نظر ملاصدرا می پردازد و اهمیت کمال عقل نظری و عملی را در تحقق سعادت بیان می کند. صدرا از سعادات متفاضل و ملائمت آن ها با مرتبت انسان ها و توان ادراکیشان سخن می گوید و در نهایت نیز به سعادت قصوی التفات دارد. سیاستی که او به اجمال طرح می کند نیز بخشی از قوس صعود نفس و صیرورت سعادتمندانه اش با دو بال عقل نظری و عقل عملی است که رهنمون بیت الله المحرم می شود. حضور اجتماعی انسان شرط تکامل و نیل به سعادت عنوان شده و اساسا معاش، معبر معاد شناخته می شود. پس در مقام دستاورد مقاله می توان به وضوح، «برهم کنش دوسویه سعادت و سیاست» را مورد اذعان قرار داد. در واقع هم تمام توجه صدرا در ترسیم ابعاد سیاست مطلوبش، مصروف تأمین سعادت برای اهالی مدینه فاضله می گردد تا در سایه انسان کامل، غایت نهایی که فناء فی الله است حاصل شود و هم تحصیل سعادت جز از مسیر یک سیاست متعالیه به دست نمی آید. این مقاله، با رویکردی بنیادین در پژوهش و روشی متخذ از روش تفسیری رئالیستی که با حفظ تفاوت هایی در هستی شناسی معنا و معرفت شناسی آن به هرمنوتیک هرش نزدیک است، معنای لفظی سعادت و سیاست را در ژانر فلسفی اصاله الوجودی واکاویده است.
۱۷.

The Roots of Toleration in Civil and Moral Thoughts of “Ekhvanossafa”

کلید واژه ها: Toleration Civil and Thoughts Ekhvanossafa Theosophy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۷
Toleration is a salient characteristic of thoughts and teachings of “Ekhvanossafa and Khellanolvafa” (sincere and loyal friends) community, who emerged about two thousand years ago during the flowering time of Islamic civilization. Their tolerance and forbearance have been observed in some studies conduced about them inside and outside our country, while the roots of their approach, which was put forward centuries before emergence of these themes in the West, have been neglected. This research was conducted with the aim to recognize the roots and destiny of their salient thought characteristic. Meanwhile, it was tried to, beside briefly introducing this thinking way, answer the innovative question of where the roots and factors of toleration of Ekhvanossafa have originated from. It should be noted that to do this research, the descriptive method and interpretation of texts were employed. 
۱۸.

Justice in Islam and Christianity: A Comparative Study

کلید واژه ها: justice justice in Islam justice in Christianity Saint Augustine social justice

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۴
One of the most fundamental subjects relating to humankind’s social life is justice. From the early days of human civilization, this topic has been intertwined with the most basic philosophical and sociological thoughts developed by the human mind. The great intellectuals of human history-whose contributions in the field of knowledge should truly be viewed as humankind’s collective heritage, not merely tied to the pride of a particular region or nationality-have all sought to address this topic in some way-in view, of course, of their peculiar social, ethical, philosophical, and political considerations-in an attempt to offer a precise definition of it and an accurate description of its role in the general arena of the human being’s social life. Divine and monotheistic religions have also been champions of justice in human societies. The Qur’an-as the final heavenly book revealed to God’s final prophet-enumerates three objectives in Surah Jum‘ah for which God appointed His prophets: to purify the human being’s soul from vice, to teach him God’s decrees and signs, and to edify him with knowledge and wisdom so as to enable him to uphold social justice. This demonstrates clearly that, in their religious endeavors, all the prophets pursued the same end, for the above-cited Surah does not restrict these objectives to Prophet Muhammad’s ministry; they are put forth as the objectives of all previous prophets as well.In this light, the comparative study of the principles that the monotheistic and Abrahamic faiths-particularly the two great faiths of Islam and Christianity-share in common or at least come very close to sharing is an especially important interdisciplinary field of study. In this article, I attempt to examine, in summary fashion of course, the tenets Islam and Christianity posit with regard to the concept of justice. (I should note in advance that my study of the Christian doctrine rests mainly on the thought and works of Saint Augustine.) This article should be viewed as a preliminary work, an introduction to a more extensive study on the principles these two faiths define regarding justice and, more particularly, social justice.
۱۹.

The Impact of Aristotle's Nichomachean Ethics on the Ethical and Civil Heritage of Muslim Philosophers

کلید واژه ها: Nichomachean Ethics Aristotle Muslim philosophers

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۹
There has been a close interaction between post-Islamic Iranian philosophical, ethical, as well as political wisdom and Greek philosophy especially Platonic and Aristotelian trends of thought. Muslim Philosophers such as Farabi and Ibn Rushd have been among the major interpreters and commentators of the works of great Greek philosophers particularly Aristotle’s. Hence Aristotle was given the title of "the First Teacher” and Farabi that of “the Second Teacher". A main topic of discussion among Muslim scholars has been the great work of Aristotle, the Nichomachean Ethics, which addressed the author's son. The Arabic version of this book had a great impact on the ethical and civil heritage of Muslim scholars, since there was some closeness between those precepts and the Islamic ones. The present article discusses traces of this impact.
۲۰.

An Inquiry into the Seyyed Hussein Nasr’s Ecological Thought

کلید واژه ها: Ecological Environment Political Thought Discourse analysis Seyyed Hussein Nasr

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۳
Attention to the human environment is essential in an age when human with irregular exploitation try to destroy and waste it. In between, the methodical attention to indigenous thinker’s perspective can be useful and practical. In this paper by using the prominent Traditional thinker’s perspective at the present time, Dr Nasr, has been tried to answer “How should be the desirable interaction between man and nature?” which it is in the field of environment with a political approach to this topic. This study has allocated to the environmental issue by using the framework of Ferkellaf discourse analysis in three levels of description, interpretation and explanation. As described level in Nasr’s view, there are three signifies of meaning as the religious values, traditional values and values of human dignity which signifies traditional value has been as central signifier. In the interpretation level, three factors as de sanctity of nature and knowledge, rationalism and humanism has been affected on how to formulate Nasr’s ecological discourse. As well as on the explanation level on his social function view, we can cite his criticism on single discourse; also we can cite his criticism on flawed religious approach and revival of scared knowledge of nature.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان