علی علی حسینی

علی علی حسینی

مدرک تحصیلی: استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۲۱.

کارکرد رهیافت انسان شناسی در فهم اندیشه ی سیاسی متفکران مسلمان؛ مورد مطالعاتی: شیخ شهاب الدین سهروردی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۴ 119 - 142

کلید واژه ها: سهروردی سرشت انسان اختیار مدنی الطبع حیطه حیات غایت انسان سیاست اندیشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۲۹۴
پژوهش حاضر با عنایت به پیوند مستحکم میان "اندیشه ی سیاسی" با "انسان شناسی"، به دنبال تدارک چارچوب انسان شناسی مناسبی بود تا به مدد آن بتوان اندیشه ی سیاسی متفکران مختلف را فهم کرد. مورد مطالعاتی این پژوهش، اندیشه ی سیاسی شیخ شهاب الدین سهروردی بوده و با روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. نتایج نشان داد، سرشت انسان در تعیین ریاست مطلوب مدینه، مبنای مشروعیت حاکم، نحوه ی حکمرانی و ماهیت سیاست اثرگذار است. پذیرش اختیار، مبنای شایستگی حاکم و لزوم پاسخ گویی وی را در بحث رابطه ی حقوق و تکالیف تحت الشعاع قرار می دهد. مدنی الطبع دانستن انسان در مبنای تشکیل جامعه و تاسیس دولت، چیستی قانون و کیستی قانون گذار متبلور شده است. اصالت بخشیدن به حیات اخروی موجب طرح موضوعاتی هم چون: اعراض از قدرت طلبی به عنوان غایت سیاست، پیامدهایی هم چون پاسخ گو دانستن اصحاب سیاست در آخرت، منع تضییع حقوق دیگران، تعیین مفاد و روش تربیت و اطاعت مردم از حاکم را درپی داشته است. غایت مندی انسان موجب جهت دهی به سه ساحت مبنای مشروعیت، غایت دولت و قانون حاکم بر جامعه شده است تا در مجموع انسان بتواند تشبه به حق تعالی پیدا کند.
۲۲.

هرمنوتیک انتقادی؛ امکان سنجی حصول توافق بر روی مفاهیم و ارزش های متعارض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۰) 37-56
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۴۲۵
وجهی از جهانی­شدن، هژمون شدن برخی از ارزش­هایی است که غرب و به‌خصوص ایالات متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم درصدد گسترش آنها بوده­ است. این رویکرد از جهانی­شدن به‌دنبال ایجاد نظمی مبتنی‌بر سلسله ‏ارزش­های لیبرالیستی است و نظم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطبق با تفاسیر غربی ترویج داده می­شود. به همین دلیل به‌نظر می­رسد چالش تفاسیر متعارض در باب ارزش­های جهانی، یکی از مهم‌ترین چالش­های عصر کنونی باشد. سوال اصلی مقاله این است که چگونه می­توان راه­حلی نظری برای عبور از چالش تفاسیر متعارض از مفاهیم و ارزش­های جهانی یافت؟ بر این اساس در مقاله حاضر ابتدا تلاش می­­شود تا چالش­های ارزش­هایی که موسوم به جهانی­اند را دریابیم، سپس نشان خواهیم داد که به فرض وجود ارزش­های جهانی، ضمانت اجرایی نیز برای اجرای آنها وجود ندارد. راه‌حل این مقاله، طرح یک مبنای معرفتی برای مقابله با تفاسیر متعارض و توافق بر روی مفاهیم و ارزش­های جهانی بر مبنای هرمنوتیک انتقادی (رهایی­بخش) است. فرضیه این نوشتار این است که با اتخاذ یک روش هرمنوتیکی برمبنای کنش­های ارتباطی مداوم، بازاندیشی­ها و ادراکات بین­الاذهانی؛ تفاهم­ها و توافق­ها صورت­بندی می­شوند و این رویکرد می­تواند منافع سایر دیدگاه­ها از جمله ایران و غرب را به‌طور متقابل و هرچند نسبی تأمین کند و آن­ها را از جریان میراث بی­پایان تاریخ به سوی تفاهم و رهایی­بخشی رهنمون کند.
۲۳.

روش شناسی هانا آرنت در فهم پدیده های سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۹۲ 163 - 194
تعداد بازدید : ۱۶۳۱ تعداد دانلود : ۶۷۰
با اینکه آرا و اندیشه های هانا آرنت -به عنوان یکی از برجسته ترین متفکران حوزه تاریخ و نظریه سیاسی قرن بیستم- امروزه یکی از منابع و مراجع اصلی محافل فکر سیاسی به شمار می رود و مباحث او در کتاب وضع بشر، ریشه های توتالیتاریسم، حیات ذهن، میان گذشته و آینده و... موضوع صدها مقاله و رساله بوده و هستند، اما درباره روش او بحث چندانی به چشم نمی خورد. این خلأ از آن رو است که او نه در این آثار و نه در هیچ جای دیگر به مقوله روش مطالعات و پژوهش هایش نپرداخته و پژوهشی جامع و مستقل هم در این باره صورت نگرفته است. این مقاله می کوشد ضمن مطالعه روش هانا آرنت در فهم سیاست در راه گشایش افقی نو در مقوله روش در علوم سیاسی مبتنی بر رویکرد و الگوهای غنی و بدیع هانا آرنت گام بردارد. برای این مهم و فهم آرنت و روش تفهمی او به تحلیل آثارش مراجعه و این روش و تکنیک ها را از دل آنها استخراج کرده است. آرنت از منظر و رویکردی تفسیری به فهمِ جهان و پدیده ها و امور سیاسی می پردازد و در این راه تکنیک های خاص و منحصر به فردی را به خدمت می گیرد که در چارچوب منظومه فکری و دستگاه فلسفی-سیاسی خاص اوست. آرنت با رد و نقد مغالطه های متافیزیکی و روش های تقلیل گرا و جبر گرای علوم مدرن، روش هایی خاص برای فهم جهان و انسان در پیش می گیرد که داستان گویی، تصور پژوهشگر به مثابه تماشاگر موقعیت مند و بی طرف، افتراق گذاری و تمایزها، کاربرد پارادوکس ها و تحلیل آنها برای رسیدن به فهم، و استفاده از ذوق و سلیقه، و تخیل در فهم از مهم ترین ایده های خاص او در فهم هستند
۲۴.

بررسی روش مقایسه ای در مطالعات فلسفی- سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۱ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۷۰) 105 - 126

کلید واژه ها: روش مقایسه ای مطالعات فلسفی - سیاسی علوم سیاسی ستیزه ورزی درک متقابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۴
هدف: پژوهش حاضر در صدد ارائه چشم اندازی از روش مقایسه ای و شیوه کاربرد آن را در شاخه های علوم سیاسی با تمرکز بر فلسفه سیاسی بوده است. روش: مقاله حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعه کتابخانه ای و اسنادی شامل کتابها و مقالات تخصصی بوده است. یافته ها: با توجه به اینکه روش مقایسه ای، به مثابه یکی از نخستین روشهای شناخت بشری با سیر دانش سیاسی همراه شده و با گذراندن تحولات مفهومی، تنوعات کاربردی و موضوعی را در شاخه های گوناگون این دانش تجربه کرده، اکنون در مطالعات فلسفی- سیاسی، به ویژه در محافل دانشگاهی، اهمیت مضاعف و روزافزونی یافته است. با این وجود، ابهاماتی به ویژه در مورد کاربرد لفظ تطبیق یا مقایسه وجود دارد. نتیجه گیری: مطالعات فلسفه سیاسی با بهره گیری از روش مقایسه ای به مثابه شمشیری دو لبه عمل می کند؛ از یک سو، می تواند ابزاری باشد در مقابل تفاوت سازی و طرد و ستیزه ورزی با توجیه گوناگونی فرهنگی و از سوی دیگر، راه برون رفت از نابسامانی ها و تنشهای حیات سیاسی تلقی می شود و زمینه را برای بهبود تصویر دیگری، درک متقابل و تساهل فراهم می کند که مورد اخیر، به گواه غربی ها، توسط متفکران مسلمان بنیان نهاده شده است.
۲۵.

بنیادهای امر سیاسی در یونان باستان و نقش پولیس (دولتشهر)در شکل گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 27 - 56

کلید واژه ها: امر سیاسی اشمیت یونان باستان پولیس رویکرد گفتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۱ تعداد دانلود : ۷۱۳
امر سیاسی تنها یک مفهوم نیست، بلکه اشاره ای هستی شناختی به ماهیت و چیستی روابط و فرآیندهای سیاسی در یک جامعه دارد. به طوری که با درکِ ماهیت و چیستی امر سیاسی در یک اجتماع سیاسی می توان به بنیادها و منطق سیاسی حاکم بر آن پی برد. در این میان پرداختن به امر سیاسی در اجتماع های سیاسی یونان باستان علاوه بر این که موجب درک ما از کیفیت و ساختار سیاست در یونان باستان می شود، می تواند بنیاد های تفکر سیاسی در یونان باستان را نیز آشکار سازد. در واقع امر سیاسی محصول تلاقی ساخت سیاسی یک جامعه با تفکر سیاسی حاکم بر آن می باشد. در همین راستا نگارندگان ابتدا به عنوان تمهیداتی نظری به آراء اندیشمندانی همچون کارل اشمیت، ژاک لاکان و شانتال موف در باب امر سیاسی می پردازند. سپس به ساخت و روابط سیاسی حاکم بر یونان باستان اشاره می شود؛ در اینجا پولیس به عنوان متعین ساخت سیاسی یونان باستان به مثابه یک گفتمان تشخیص داده می شود که امر سیاسی برساخته آن می باشد. در واقع رویکرد پژوهش حاضر به امر سیاسی گفتمانی می باشد و به امر سیاسی در بستر گفتمان اندیشیده می شود. بعد از نشان دادن پولیس به مثابه یک گفتمان که امر سیاسی را بر می سازد، به برآمد آن که ظهور امر سیاسی در یونان باستان است، پرداخته می شود.
۲۶.

تحلیل گفتمانی رابطه نظریه سیاسی و کنش سیاسی در یونان باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: نظریه سیاسی کنش سیاسی یونان باستان پولیس و تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۴۹۸
رویکردهای رایج نظریه سیاسی را متهم به نادیده گرفتن واقعیت سیاسی، فاقد پروبلماتیک واقعی و بیشتر مشمول حیثیتی انتزاعی و متافیزیکی تفسیر می کنند. پژوهش حاضر مقابل این دیدگاه است و تلاش دارد نظریه سیاسی را درگیر و مشغول واقعیت سیاسی تفسیر کند. بدین منظور این پژوهش در نظر دارد درکی گفتمانی از نظریه سیاسی یونان باستان و رابطه آن با کنش سیاسی -به عنوان معیار و ملاک واقعیت سیاسی- ارائه دهد. نویسندگان بدین منظور ابتدا به تبارشناسی شرایط ظهور نظریه سیاسی در یونان باستان می پردازند. سپس با گزینش مفهوم پولیس به عنوان دال مرکزی نظریه سیاسی یونان باستان به تشریح چرایی مرکزیت و محوریت این مفهوم پرداخته می شود. در قسمت بعد تلاش می شود که رابطه گفتمانی پولیس با عناصر بنیادین نظریه سیاسی یونان باستان آشکار شود. در آخرین بحث به کیفیت و چگونگی رابطه نظریه سیاسی و کنش سیاسی در یونان باستان اشاره می شود. این پژوهش در فرآیند اثبات مدعای خود از مفروضات نظریه تحلیل گفتمان بهره می برد.
۲۷.

تحلیل و ارزیابی تنوع و تساهل در اندیشه سیاسی جان رالز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۱

کلید واژه ها: جان رالز خرده فرهنگ ها تنوع فرهنگی تساهل و معقولیت عقلانیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۲۰
این مقاله قصد بررسی این پرسش را دارد که چگونه می توان چندفرهنگ گرايي را پاس داشت و در عین حال از حقوق فردي افراد در برابر گروه هاي فرهنگي و قومي اقليت دفاع كرد؟ در پاسخ به این پرسش، راه کار «جان رالز» را که در كتاب «ليبراليسم سياسي» مطرح کرده، با تأکید بر تفكيك عقلانيت از معقوليت بررسی می کنیم. اما در پایان مشخص می گردد که تعريف رالز از معقوليت به شدت مضيق و محدودکننده است و هر چند اساس تفكيك عقلانيت و معقوليت می تواند مبناي خوبي براي تساهل در جوامع چندفرهنگي باشد، این تعريف به شدت مخل اين هدف است. پژوهش پیش رو از رویکرد تفسیری، تحلیل مفهومی و ارزیابی انتقادی به مثابه رهیافت نظری بهره می برد و بر اساس آن به مسئله تنوع فرهنگی به عنوان زمینه شکل گرفتن طرح موضوع و نیز نظریۀ عدالت رالز، به عنوان بستری که امر معقول و عقلانی در آن متولد می شود و می بالد، می پردازد.
۲۸.

تحلیل ناکامی قرائت حزب عدالت و توسعه در الگو شدن برای جهان اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیستم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷۹ 133 - 152

کلید واژه ها: منفعت هویت نوعثمانی گری حزب عدالت و توسعه سکولاریسم عمق راهبردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۳۳۴
حزب عدالت و توسعه به ویژه با بیداری اسلامی در سال 2011م، مدعی الگویی میانه و کارآمد در تلفیق اسلام و لیبرال دموکراسی غربی برای دیگر کشورهای اسلامی برآمد. بر اساس این مدعا، نوشتار حاضر درصدد است با رویکردی توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که: این الگو با توجه به چالش های مسلمانان و به ویژه جنبش های اسلامی که به عنوان مخاطبان اصلی الگوی ترکیه مطرح می شوند، با چه چالش هایی روبه روست؟ بر اساس متغیرهای مهمی چون سکولاریسم، توجیهات ارزشی و هنجاری، مداخله های خارجی، مشارکت سیاسی، مسئله فلسطین و سیاست های وحدت گرایانه که مورد توجه جنبش های اسلامی منطقه قرار دارد، فرضیه مقاله بر آن است که الگوی حزب عدالت و توسعه با چالش های متعددی روبه روست. حرکت این الگو بر اساس رویکرد دوگانه منفعت هویت، سبب انشعاب دوگانه در سیاست های راهبردی و در نتیجه، ناپایداری در عمق راهبردی حزب می شود. این تناقضات موارد مهمی چون مغایرت های مبنایی اسلام و لیبرال دموکراسی، غرب گرایی ارزشی لیبرالی و شرقگرایی هویتی تکفیری، ارتباط راهبردی با رژیم صهیونیستی در کنار توجه موضعی به مسئله فلسطین و در نهایت با ورود به مسئله سوریه، زمینه تنش صفر و صدی را دربرمی گیرد
۲۹.

شالوده شکنی خودبنیانی تفکر غربی و تبیین مردم سالاری دینی در اندیشه سیاسی امام خمینی و مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 113 - 135

کلید واژه ها: شالوده شکنی گفتمان امام خمینی-(ره) گفتمان رهبر انقلاب دمکراسی استعلایی و مردم سالاری دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۲۷
تاریخ گفتمان روشن فکران غرب گرا، نشان از تأثیر از اندیشه مدرنیته دارد، گفتمانی که امام خمینیŠ و سپس رهبری، با نقادی آن به ارائه و تثبیت مدل جای گزین بومی (دینی) پرداخته اند (تاریخچه). مقوله ای که از دریچه شالوده شکنی خودبنیانی تفکر غربی، وارسی نشده است (پیشینه). در شرایطی که هیچ یک از گفتمان های مدرنیته قادر نبود پاسخ گوی مسائل جامعه ایرانی باشد (مسئله). اما نظام جای گزین چه می توانست باشد؟ (سؤال) امام خمینیŠ با احیای گفتمان اسلام گرایی و شالوده شکنی از گفتمان غرب گرا، قرائتی بدیع از هستی، انسان و دین ارائه داد که می توان آن را در قالب گفتمانی که نه ریشه در مدرنیته غربی دارد و نه متأثر از موج نسبی گرایی پست مدرنی، و نه سنت گرا و نوستالژیک است، مطرح کرد و رهبری آن را در شکل مردم سالاری دینی تداوم بخشید. این گفتمان، گفتمانی برخاسته از متن اسلامی-ایرانی است که غایتی متعالی برای انسانِ آشفته و افسرده عصر جدید به ارمغان آورد (فرضیه). مقاله پیش رو، با استفاده از شیوه تحلیل محتوا در چهارچوب شالوده شکنی به مثابه راهبردی تحلیلی (روش) در پی ترسیم گفتمان پیش گفته است (هدف) تا نشان دهد، مدل مطلوب نظام سیاسی مردم سالاری، تنها براساس اصالت ها و ارزش های بومی و دینی قابل تعریف و دوام است (یافته).
۳۰.

نقش تحولات فکری رهبران حزب عدالت و توسعه در کنش های راهبردی ترکیه (تحلیل سازه انگارانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۱ 31 - 56

کلید واژه ها: نوعثمانی گری سکولاریسم منفعت - هویت دموکراسی محافظه کار آک پارتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002، ترکیه تصمیمات و اقدامات متفاوت و بعضاً متناقضی را در سیاست های داخلی و خارجی خود دنبال کرده است. هدف از این نوشتار، بررسی این جهت گیری ها بر اساس تحولات فکری رهبران حزب عدالت و توسعه بوده است. از این رو، این مقاله بر آن است تا با تکیه بر چارچوب ساختاریابی به این پرسش ها پاسخ دهد که اصولاً جهت گیری های رهبران ترکیه در حوزه های راهبردی؛ همچون: رابطه دین و سیاست، دموکراسی، اقتصاد و نوعثمانی گری متأثر از چه عواملی است؟ و چه تأثیری بر تصمیمات امروزی ترکیه دارد؟ فرضیه مقاله بر این اصل استوار است که حزب عدالت و توسعه، به دنبال حفظ قدرت و به دست آوردن منفعت با چاشنی هویتی در سیاست داخلی و خارجی است. بنابراین، از منظر این نوشتار، تأثیر متقابل ساختار و کارگزار در سیر تحولات ترکیه سبب ایجاد رویکردی منفعتی و هویتی در رهبران حزب عدالت و توسعه شده است. این رویکرد با زیربنای اقتصادی، از سویی بر گسترش الگوی ترکیه نظر دارد و از سوی دیگر، بر روابط دوسویه غرب و شرق (جهان اسلام)؛ تا از این وادی با درک شرایط زمانی و مکانی بتوانند همچنان سکان هدایت ترکیه را در دست داشته باشند.
۳۱.

تحلیل تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست امنیت ملی ج.ا.ایران در پرونده هسته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: پرونده هسته ای ایران عوامل ژئوپلیتیک ایران سیاست امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۳۸۴
این پژوهش در پی تبیین میزان و نوع تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران بر نگاه و رویکرد اتخاذی از سوی طرفین پرونده هسته ای ایران است. در همین راستا، تلاش گردیده، با رویکردی تلفیقی، بین «واقعیت های ژئوپلیتیک» کشور و نگاه و درک طرفین پرونده هسته ای، ارتباط برقرار شود. یافته های پژوهش (که فرضیات آن به صورت میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است)، نشان می دهد از منظر میزان تأثیرگذاری، عوامل ژئوکالچری بیشترین تأثیرگذاری را بر نگاه بازیگران مؤثر در پرونده هسته ای داشته اند و عوامل ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و هیدروپلیتیکی به ترتیب در رده های بعدی اثرگذاری قرار دارند. در بررسی نوع تأثیرگذاری بر «نگاه و رویکرد خودی» نیز، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری مثبت و عوامل ژئواکونومیکی نیز، بالاترین میزان اثرگذاری منفی را داشته اند. همچنین، در ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران، بر «نگاه و رویکرد طرف مقابل (1+5)»، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری منفی وضعیت هیدروپلیتیک ایران کمترین اثرگذاری منفی را داشته است.
۳۲.

ژاک دریدا؛ شالوده شکنی و دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 151-170

کلید واژه ها: متافیریک حضور شالوده شکنی لیبرال دموکراسی دموکراسی آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۱ تعداد دانلود : ۷۷۵
شالوده شکنی راهبردی برای نشان دادن سهم فلسفه در رسیدن به معنای دموکراسی در جهان پسامدرن است. با نقد خودگرایی و دیگرستیزی سنت اندیشه فلسفی، شالوده شکنی در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دموکراسی در دنیای پسادموکراسی است. از طرف دیگر مباحث دریدا در حوزه دموکراسی اجتماعی سیاسی، مانند دموکراسی آینده و چالش های پیش روی دموکراسی، نیز ریشه در اندیشه فلسفی او دارند. بدین ترتیب دموکراسی و شالوده شکنی دو روی یک سکه اند و فهم یکی بدون توجه به دیگری میسر نیست. این ارتباط، ناگسستنی و ضروری است، و تفکر دریدا در باب فلسفه و سیاست بر مدار آن شکل می گیرد. دموکراسی آینده نیز بعنوان نتیجه این ارتباط، آیینه فلسفه و سیاست دریدایی است . بررسی نحوه پیوند فلسفه شالوده شکنانه و دموکراسی و چگونگی تأثیر و تأثر متقابل این دو برسازنده خطوط اصلی این مقاله خواهد بود.
۳۳.

رابطه فرهنگ و سیاست: تبیین جایگاه ارزش های دینی در سینمای جمهوری اسلامی ایران در دهه ها ی شصت، هفتاد و هشتاد(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال سوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 38 - 68

کلید واژه ها: تربیت ارزش های دینی فرهنگ سیاست سینما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۸۷
  هدف از تشکیل حکومت دینی در اسلام، فراهم آوردن شرایط و زمینه های مناسب تربیتی برای رسیدن انسان به کمال است. اصلاح هر جامعه از اصلاح فرهنگی آن آغاز می شود. مهم ترین وظیفه فرهنگ، تربیت انسان است که رسانه های جمعی به طور عموم به عنوان مهم ترین کانال های فرهنگ ساز و هدایت گر فرهنگ جامعه نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند. از ابزارهای فرهنگی که در اختیار حکومت است و تأثیر بسیاری بر مهندسی ذهن و مدیریت افکار عمومی دارد و زمینه ساز تربیت انسان ها می شود، رسانه به طور اعم و سینما به طور اخص است. بدین ترتیب، یکی از وظایف حکومت، استفاده از ابزار سینما برای هدایت افراد در جهت مطلوب است. هدف این پژوهش آن است که از طریق روش تحلیل محتوای کمی و کیفی فیلم های سینمایی به بررسی این موضوع بپردازد که جمهوری اسلامی ایران به عنوان حکومت دینی تا چه حد توانسته است از ابزار سینما برای فراهم آوردن شرایط تربیتی و جهت دهی به افکار مردم بهره برد. یافته های پژوهشی نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران آن چنان که باید در استفاده از این ابزار در جهت تحقق تربیت دینی افراد موفق نبوده است. استفاده از ارزش های دینی در سینما بسیار اندک است و حتی فیلم هایی هم که موضوع اصلی آنها به دین اختصاص دارد، در واقع در انتخاب موضوع و نیز پرداختن به آن بسیار ساده کار کرده اند.
۳۴.

دریدا و خوانش اسطوره برج بابل: شالوده شکنیِ نگرش و سیاست خشونت طلبانه سامی ها با استفاده از مفهوم دوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلید واژه ها: برج بابل دوستی برادری دموکراسیِ در راه شالوده شکنی دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۵۵۷
مقالة حاضر تلاشی است که ضمن تلقی «برج افسانه ای بابل» به عنوان نماد خشونت و سلطه طلبی معماران آن (سامی ها)، به شیوة توصیفی-تحلیلی و با استفاده از رویکرد شک گرایانه شالوده شکنی، این نوع نگرش و سیاست را به چالش می کشد. دریدا بنای برج بابل را در راستای حفظ تبار و زبان واحد و از آن طریق، ایجاد یک امپراطوری عظیم نژادی و زبانی، تلاش سامی ها برای خلق معنایی معین تلقی می کند و بر آن است تا با اعطای معنایی بدیع به مفهوم «دوستی»، بر بنیاد تعاریف متفاوتی از مفاهیم «برادری»، «مسئولیت پذیری»، «هدیه»، «مهمان نوازی» و «بخشایش» (که همگی برخلاف گفتمان سنتی، دارای ویژگی نمادین، نامحدود، ناگسستنی و نامشروط هستند)، نویدبخش شیوه ای تازه و اصیل از سیاست و حکومت با عنوان «دموکراسی در راه» باشد. بدین ترتیب، دریدا فروپاشی برج بابل را از جانب خداوند، نماد پایان خودمحوری و دیگر ستیزی و آغازی بر حرکت به سمت آزادی و برابری قلمداد می کند.
۳۵.

بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۷ 7-21

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی حقوق و علوم سیاسی ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۶
هدف از این پژوهش بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی بود؛ به این منظور درگام نخست به تفکیک بین مشارکت سیاسی دردو سطح نخبه و توده پرداخته شده است و در گام بعدی با مراجعه به داده ها ی آماری موجود درمراکز آماری کشور، مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی برمبنای شاخص های سنجش مدیریت سیاسی بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد، مشارکت سیاسی زنان در شاخص های مدیریتی یکسان نیست و طیفی از عدم حضور، مشارکت اندک و حضورمناسب تر را دربرمی گیرد. در شاخص هایی همچون ریاست جمهوری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان به عنوان دو رکن مهم قوه ی مقننه زنان حضوری ندارند؛ در برخی دیگر از شاخص ها همچون تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشارکت زنان اندک است چنانچه زنان درنهمین دوره از مجلس شورای اسلامی ازمجموع 286 کرسی تنها توانستند بر 9 کرسی از مجلس تکیه زنند. زنان در برخی شاخص ها همچون حضور در نمایندگی های بین المللی حضور مناسبتری دارند؛ امری که بیش از هرچیز منشا آن را باید در افزایش تحصیلات علمی و دانشگاهی زنان ارزیابی گردد.
۳۶.

اسلام گرایی محافظه کارانه و بازتاب آن در سیاست های اردوغان (بر اساس تئوری سازه انگاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 1 - 25

کلید واژه ها: اسلام گرایی اعتدالی سازه انگاری محافظه کاری معنویت گرایی غربگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۲
کشور ترکیه را می توان دارای هویت متناقض و در عین حال محافظه کارانه دانست؛ زیرا از یک طرف اسلام صوفیانه بر بنیان آن حاکم است و از طرف دیگر، با تبلیغ ارزش های غربگرایی و ترکی سعی دارد به غرب نزدیک شود. اردوغان در طول بیش از یک دهه حاکمیت خود با رهبری حزب عدالت و توسعه در ترکیه اقدامات بسیاری برای راضی نگه داشتن کشورهای غربی و 98% مردم مسلمان ترکیه انجام داده است. به نظر می رسد وی یک پا در غرب و یک پا در اسلام دارد. برای نمونه، وی از یک سو قانون منع حجاب در اماکن دولتی در ترکیه را لغو می کند و از سوی دیگر، همپیمان غرب و اسرائیل علیه سوریه می شود. می توان بیان کرد اگرچه این سیاست های دوگانه و محافظه کارانه تاکنون برای حکومت وی مشکل جدی ایجاد نکرده و حتی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز میدان بوده است؛ اما در نهایت، به دلیل آشکار شدن معایب این دوگانگی هویتی و محقق نشدن خواسته های اکثریت مسلمان ترکیه، به نظر می رسد نتواند هژمونی خود را بر ترکیه تداوم بخشد.
۳۷.

بررسی تأثیرگذاری دوره آموزشی سربازی در مرکز 01 ارتش بر شاخص های همبستگی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: همبستگی اجتماعی دوره آموزشی سربازی مرکز 01 ارتش افسران وظیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۳ تعداد دانلود : ۷۲۱
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر و نقش دوره آموزشی خدمت سربازی بر همبستگی اجتماعی افسران وظیفه پس از طی دوره آموزشی است. فرض کلی محققان آن بود که حضور در یگان نظامی آموزشی 01 نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران و گذراندن دوره آموزشی سربازی موجب تغییرات معنی داری در شاخص های همبستگی اجتماعی افسران وظیفه در سطح ملی خواهد شد. روش انجام این پژوهش، پیمایشی و جامعه آم اری کلی ه افسران وظیفه یک دوره آموزشی در مرکز 01 نیروی زمینی بوده است. بر این اساس، حجم نمونه 220 نفر از سربازان اعزامی از مناطق مختلف کشور، با روش نمونه گیری سهمیه ای و سپس تصادفی مورد پرسش قرار گرفته اند. نمونه های پژوهش با اتخاذ رویکرد مقایسه ای، شامل دو بخش سربازان تازه وارد و آموزش دیده بوده و بر اساس مدل سنجش همبستگی نه گانه ای در هر دو گروه مقایسه شدند. نتایج نشان می دهد که در چهار بعد از شاخص های همبستگی اجتماعی، تفاوت معنی داری میان دو گروه نمونه های جدیدالورود با آموزش دیده ها وجود دارد و در پنج بعد دیگر تفاوت معنی داری بین دو بخش نمونه ملاحظه نشد.
۳۸.

بررسی رابطة جامعه پذیری و مشارکت سیاسی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: خانواده مشارکت سیاسی مشارکت جامعه پذیری کلیشه های جنسیتی نهادهای آموزشی رسانه های ارتباط جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷۸ تعداد دانلود : ۱۵۴۷
در این نوشتار کوشش می شود تا تأثیر جامعه پذیری بر مشارکت سیاسی زنان در سطوح بالای تصمیم گیری در ایران پس از انقلاب، با رویکردی توصیفی تحلیلی، بررسی شود. به این منظور، با بهره گیری از روش تحلیل ثانویه و با مراجعه به داده ها و آمارهای موجود در وزارت خانه ها و مجلس شورای اسلامی، در گام نخست به بررسی میزان مشارکت سیاسی زنان در ساختار قوه مقننه و مجریه و قضائیه پرداخته شده و سپس نسبت بین مشارکت سیاسی زنان و جامعه پذیری بررسی شده است. به نظر می رسد که مشارکت سیاسی زنان در ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران اندک است. در پاسخ به این سؤال، که چرا زنان در ساختار قدرت جمهوری اسلامی حضور اندکی دارند، نتایج پژوهش نشان می دهدکه زنان، بر اثر جامعه پذیری متفاوت و کلیشه های جنسیتی که در فرایند جامعه پذیری از طریق نهادهایی مثل خانواده، رسانه ها، مدارس، نهاد های آموزشی به آن ها القا می شود، سیاست را حیطه ای مردانه تلقی می کنند و تمایلی به مشارکت سیاسی، مخصوصاً حضور در عرصه قدرت، ندارند. به این ترتیب، تمایل نداشتن زنان به حضور در عرصه قدرت، بیش از آن که ناشی از ساختار های حاکم بر جامعه باشد، نشئت گرفته از جامعه پذیری متفاوت دختران و زنان ارزیابی می شود. اما شرط اول، برای افزایش مشارکت و حضور زنان در عرصه قدرت، زدودن و جلوگیری از بازتولید کلیشه ها و هویت های جنسیتی برخاسته از فرهنگ جامعه در فرایند جامعه پذیری است.
۳۹.

وقوع انقلاب اسلامی و تحلیل برساخت گرایانه رفتار کشور ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳۴

کلید واژه ها: ایران سازه انگاری انقلاب اسلامی ترکیه ساختار معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۶ تعداد دانلود : ۹۷۲
ترکیه یکی از کشورهای اسلامی است که به انقلاب اسلامی در ایران توجه خاصی ـ خواه مقابله و یا همراهی ـ داشته است. این کشور از زمان ظهور انقلاب اسلامی تاکنون مواضع مختلفی را اتخاذ کرده که نوع تعاملاتش را با کشور ایران مشخص کرده است. هدف نگارنده این است که به بررسی دوره ای رفتار ترکیه در قبال ایران، تحت تأثیر انقلاب اسلامی بپردازد. ازاین رو، سؤال اساسی این است که از منظر سازه انگاری از زمان وقوع انقلاب اسلامی، رفتار دولت ترکیه در قبال ایران ریشه در چه عواملی داشته است؟ فرضیه این پژوهش نیز بدین صورت است که از منظر سازه انگاری چنین به نظر می رسد که از زمان وقوع انقلاب اسلامی، رفتار دولت ترکیه در قبال ایران ریشه در ساختار معنایی نظام سیاسی ترکیه و ایران، نظم آنارشیک منطقه ای و جهانی و منافع ناشی از عوامل مذکور دارد.
۴۰.

چرایی نوسان بین الگوهای نیمه ریاستی، نیمه پارلمانی وپارلمانی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 37 - 65

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی ایران تفکیک قوا نظام نیمه پارلمانی نظام نیمه ریاستی الگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۸۷
از دستاوردهای انقلاب اسلامی، غلبه شیوه دموکراتیک (مردمی) در اداره کشور بر اساس الگوهای نظام سیاسی برآمده از اندیشه تفکیک قوا است؛ اندیشه ای که تداعی گر نظام های مختلف است که در پرتو آن و با توجه به واقعیت های موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران، الگوی نیمه پارلمانی و نیمه ریاستی در کشور سیطره یافت. این نوشتار درصدد است تا چرایی پذیرش و نوسان بین دو الگوی نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و گرایش مجدد به نظام پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران را تحلیل کند. (سؤال) انتخاب هر یک از این دو الگو، در جمهوری اسلامی ایران به جهت اداره بهتر و تسریع در امور کشور صورت گرفته و اینک به همین دلیل،گرایش مجدد بدان روی نمایانده است. (فرضیه) مقاله درصدد است تا دلیل های رویکرد به نظام های نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و پارلمانی را دریابد. (هدف) نویسندگان معتقدند پاسخ به سؤال و سنجش فرضیه در گرو بررسی حقوقی-تاریخی حوادث پس از انقلاب اسلامی میسر است. (روش) بروز مشکلات در حوزه اختیارات رئیس جمهوری، قوه مقننه و قوه قضائیه در کنار زمینه های دیگری چون ضرورت افزایش نقش آفرینی بیشتر مردم، رویکرد به تغییر در ساختار قانون اساسی و میل مجدد به نظام پارلمانی را زمینه سازی می کند. (یافته)

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان