فروزنده جعفرزاده پور

فروزنده جعفرزاده پور

مدرک تحصیلی: دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

سبک زندگی نسل ها و همه گیری کرونا، تغییرات و پیامدها (تأکید بر گذران فراغت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۳شماره ۶۶ 195 - 224

کلید واژه ها: الگوهای فراغت پیامدهای کرونا تغییرات فراغت نسلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
فراغت با ویژگی های انتخابی و آزادانه بودن مهم ترین بستر تجلی سبک زندگی است. گروه های مختلف نسلی دارای الگوهای متفاوتی از گذران فراغت هستند. مواجهه «نسل ها» با همه گیری ویروس کرونا و شدت تغییرات سبک زندگی و پیامدهای منتج از آن به دلایل مختلف، متفاوت است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تغییرات گذران فراغت به عنوان شاخص سبک زندگی در سه نسل جوان، میانسال و سالمند قبل و در حین همه گیری ویروس و احصای پیامدهای آن است. روش کمی در این مطالعه استفاده شد. جامعه آماری، کلیه شهروندان شهر تهران هستند که براساس فرمول کوکران تعداد 390 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته مصاحبه شدند. سه الگوی فراغتی سنتی، مذهبی و مدرن در نسل های جوان، میانسال و سالمند احصا گردید. الگوی فراغت سنتی در همه نسل ها با شدت متفاوت کاهش داشته و الگوی فراغت مدرن با شدت متفاوت در همه نسل ها افزایش داشته است. در نسل سالمند بیشترین کاهش الگوی فراغت سنتی در حین پاندمی رخ داده و در نسل جوان شاهد افزایش الگوی فراغت مدرن در این زمان هستیم. الگوی فراغت مذهبی نیز در دوران کرونا افزایش محدودی در جوانان و میانسالان داشته ولی در بین سالمندان در حد محدودی با کاهش مواجه شده است. ویروس کرونا روند موجود فردی شدن را افزایش و تسهیل نموده است. پیامدهای مرتبط با تغییرات فراغت متأثر از این ویروس، عادت به تنهایی و تنهاتر شدن خانواده و فرد ایرانی بالأخص سالمندان، تضعیف بسترهای انتقال و درونی سازی ارزش های بین نسلی و درون نسلی و تمایل بیشتر به فراغت های فردی و رسانه محور است.
۲.

ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری خانواده (مطالعه ملی در جامعه ایرانی)

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 109 - 139

کلید واژه ها: ساختار قدرت ناپایداری خانواده نگرش به طلاق تعارض زناشویی آزادی عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۱۱
ساختار قدرت در خانواده موضوع مهمی است که پایداری خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد. در دهه های اخیر تغییرات مختلفی در سطوح مختلف ملی و نیز در درون خانواده ایرانی به وقوع پیوسته و تأثیراتی در پایداری خانواده برجای گذاشته است. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری در خانواده در ایران است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل ثانویه 3819 نفر از افراد متأهل داده های پیمایش ملی خانواده به بررسی رابطه بین دو متغیر پرداخته است. ساختار قدرت در سه شاخص ساخت قدرت، آزادی عمل و اعمال قدرت، شیوه اعمال قدرت با زیرشاخص های مربوط و ناپایداری خانواده در سه شاخص در سطوح کنش (تعارض زناشویی و خشونت) و نگرش (نگرش به طلاق) در زیر شاخص هایی مطالعه گردید. یافته ها نشان می دهد در حالی که ساختار کلی قدرت در خانواده ایرانی تا حد قابل توجهی متقارن بوده، برخی از شاخص های قدرت مانند میزان آزادی عمل و اعمال قدرت و شیوه های اعمال قدرت بر تعارضات زناشویی، خشونت و نگرش به طلاق تأثیرات قابل توجهی داشته و ناپایداری خانواده را افزایش می دهند. لازم است به منظور کاهش طلاق و افزایش پایداری خانواده، برنامه ریزی ها و خدمات مختلف اعم از مشاوره ای و غیره به خانواده های دارای تعارضات بیشتر زناشویی و خانواده هایی که خشونت بیشتری در آنها گزارش می شود، اختصاص داد. همچنین نگرش زنان و مردان نسبت به وضعیت ساختار قدرت و نگرش به پیامدهای طلاق متفاوت بوده و زنان با تسامح بیشتری به پیامدهای طلاق می اندیشند.
۳.

تاثیر سیاست های اجتماعی بر بارداری ناخواسته در میان زنان در جنوب شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 91 - 72

کلید واژه ها: بارداری ناخواسته سیاست های جمعیتی مداخله جویی دولت نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
هر نوع سیاست گذاری اجتماعی مستلزم شناسایی دقیق موضوع است. ایران در طی دهه های مختلف سیاست های متفاوتی در ارتباط با کنترل جمعیت اتخاذ و اجرا نموده است. این سیاست ها و اقدامات و برنامه های مرتبط با آن ها تاثیرات و پیامدهای بسیار عمیقی بر خانواده و سلامت اعضای این کوچک ترین واحد اجتماعی و بالاخص زنان داشته است. هدف این پژوهش، شناسایی سیاست های نظام جمهوری اسلامی در خصوص جمعیت و پیامدهای آن بر بارداریِ ناخواسته زنان می باشد. روش این پژوهش، نظریه داده بنیاد می باشد که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 23 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه بارداری ناخواسته را داشتند به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و در دست رس و تعیین تعداد آن ها با رسیدن به مرحله اشباع، تعیین شد. از مجموع 850 داده خام، 452 مفهوم، 47 خرده مقوله و 15 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج شد. در نهایت دو پدیده محوری " نارضایتی از مداخله جویی دولتی" و " پشیمانی"، و پدیده انتخابی "بارداری های تحمیلی" به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل بوجود آوردن بارداری های تحمیلی در مشارکت کنندگان، تحمیل هزینه های جلوگیری به زوجین می باشد. شرایط مداخله گر این پدیده "فقر و گرانی" می باشد. استراتژی های مشارکت کنندگان عبارت بود از درخواست بسته های حمایتی خاص و سرکوب خواسته ها که پیامد های این پدیده، فشار بر قشر کم درآمد و نارضایتی می باشد.
۴.

ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری خانواده (مطالعه ملی در جامعه ایرانی)

نویسنده:
منبع: پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 109 - 139

کلید واژه ها: ساختار قدرت ناپایداری خانواده نگرش به طلاق تعارض زناشویی آزادی عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۴
ساختار قدرت در خانواده موضوع مهمی است که پایداری خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد. در دهه های اخیر تغییرات مختلفی در سطوح مختلف ملی و نیز در درون خانواده ایرانی به وقوع پیوسته و تأثیراتی در پایداری خانواده برجای گذاشته است. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی ساختار قدرت و رابطه آن با ناپایداری در خانواده در ایران است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل ثانویه 3819 نفر از افراد متأهل داده های پیمایش ملی خانواده به بررسی رابطه بین دو متغیر پرداخته است. ساختار قدرت در سه شاخص ساخت قدرت، آزادی عمل و اعمال قدرت، شیوه اعمال قدرت با زیرشاخص های مربوط و ناپایداری خانواده در سه شاخص در سطوح کنش (تعارض زناشویی و خشونت) و نگرش (نگرش به طلاق) در زیر شاخص هایی مطالعه گردید. یافته ها نشان می دهد در حالی که ساختار کلی قدرت در خانواده ایرانی تا حد قابل توجهی متقارن بوده، برخی از شاخص های قدرت مانند میزان آزادی عمل و اعمال قدرت و شیوه های اعمال قدرت بر تعارضات زناشویی، خشونت و نگرش به طلاق تأثیرات قابل توجهی داشته و ناپایداری خانواده را افزایش می دهند. لازم است به منظور کاهش طلاق و افزایش پایداری خانواده، برنامه ریزی ها و خدمات مختلف اعم از مشاوره ای و غیره به خانواده های دارای تعارضات بیشتر زناشویی و خانواده هایی که خشونت بیشتری در آنها گزارش می شود، اختصاص داد. همچنین نگرش زنان و مردان نسبت به وضعیت ساختار قدرت و نگرش به پیامدهای طلاق متفاوت بوده و زنان با تسامح بیشتری به پیامدهای طلاق می اندیشند.
۵.

گونه شناسی الگوهای مصرف فرهنگی در میان نسل جوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۸) 1-30

کلید واژه ها: مصرف فرهنگی مصرف محصولات مکتوب مصرف محصولات شنیداری مصرف محصولات دیداری مشارکت در فعالیت های تعریف شده در نظام فرهنگی گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۷۰
در تحلیل های جامعه شناسی، فعالیت های مصرفی، منشاء مدرن ساختار هویتی و مرجع شکل دهی به ارزش ها و نگرش ها به شمار می روند. بر این اساس مفهوم "مصرف فرهنگی"، ابزاری توانمند برای تحلیل الگوها و تعیین مرزهای تشابه و تمایز گروه های مختلف اجتماعی محسوب می شود. مقاله حاضر سعی در ارائه تعریف عملیاتی جامع برای مفهوم مصرف فرهنگی و شناسایی الگوهای غالب مصرف نسل جوان را دارد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و تکمیل تعداد 531 پرسشنامه از جوانان (15 تا 30 سال) انجام شده است. در این مطالعه، الگوهای مصرف فرهنگی به تفکیک دو بخش "مصرف محصولات تولید شده در نظام فرهنگی" و "مشارکت در فعالیت های تعریف شده در نظام فرهنگی"، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مصرف محصولات فرهنگی مدرن (مجازی)، الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان است. مصرف محصولات فرهنگی مکتوب (با لحاظ مصرف کتب درسی) و مشارکت در فعالیت های سرگرمی فرهنگی (با همراهی دوستان) تکمیل کننده الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان هستند. نتایج پژوهش همچنین ضرورت پرهیز از تقلیل الگوی مصرف فرهنگی جوانان به یک گونه خاص و به عبارت دیگر ضرورت گونه شناسی الگوهای مصرف را متذکر می شود. بر مبنای گونه شناسی انجام شده سه تیپ ایده ال (الگو) برای مصرف فرهنگی نسل جوان شناسایی شد.
۶.

رسانه های نوین در برابر رسانه های جریان اصلی: عامل یا تشدیدکننده ضعف؟ بررسی اثرات فناوری های نوین بر مصرف رسانه های جریان اصلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۱ 13 - 38

کلید واژه ها: جنگ ایران و عراق حافظه جمعی جنگ ایران و عراق حافظه نسلی حافظه اتوبیوگرافیک حافظه تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۴۵۱
بعد از انقلاب ارتباطات و اطلاعات و ظهور رسانه های نوین، انحصار رسانه های جریان اصلی از دست رفت و مخاطبان و بهره گیران از رسانه ها با ابزارهای متنوع تری برای برقراری ارتباط با جامعه روبه رو شدند. به نظر می رسد که رسانه های نوین رسانه های جریان اصلی را به حاشیه رانده اند یا دست کم قدرت آنها را کاهش داده اند. پژوهش حاضر، قصد دارد بررسی کند که تاثیر رسانه های نوین بر مصرف رسانه های جریان اصلی ایران چگونه بوده است. به همین منظور، محقق با استفاده از روش گراندد تئوری دست به مصاحبه عمیق با نخبگان زده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که رسانه های جریان اصلی نه به صرف دلیل ظهور رسانه های نوین تضعیف شده اند بلکه این رسانه ها در مسیر ضعف قرار داشته اند و رسانه های نوین این ضعف را تشدید کرده اند. مهم ترین نکته ای که تعداد چشمگیری از مصاحبه شوندگان به آن ها اشاره کردند، این بود که رسانه های نوین به خودی خود باعث نشدند که این اتفاق رخ بدهد و تنها نقش تشدیدکننده را بازی کرده اند. بااین حال، اغلب مصاحبه شوندگان معتقد بودند که به دلیل کاستی های رسانه های نوین، روزنامه نگاری حرفه ای از بین نخواهد رفت بلکه رسانه های ابزاری وابسته به بازیگران خارج از رسانه ها حیات خود را حفظ خواهند کرد و رسانه های مستقل به شکلی ضعیف تر از گذشته باقی خواهند ماند. اما درنهایت، کارکردهای روزنامه نگاری به عنوان یک خدمت عمومی با اختلال مواجه خواهد شد.
۷.

رسانه، ابزاری برای دسته بندی نسلها در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: رسانه نسل دسته بندی نسل ها نسل ها در ایران مدل نسلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه رسانه ها و حوزه عمومی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات بین گروهی
تعداد بازدید : ۱۷۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۷۸
عوامل متفاوتی ابژه های یک نسل را ساخته و می توان از چنین شاخص هایی برای بررسی تغییرات و ایجاد تمایز در بین نسلها بهره برد. مطالعات انجام شده در حوزه نسلها را می توان به دو دسته کلان تقسیم نمود. مطالعاتی که به ترسیم ویژگی های یک نسل و یا نسلهای مختلف پرداخته اند و در پی تفسیر علل تفاوت کنش های اجتماعی در نسلهای مختلف بوده اند و دسته دیگر از بررسی ها، به مطالعه وضعیت روابط بین نسلها همت گمارده و تلاش کرده اند الگوهایی را برای این وضعیت مطرح نموده و عوامل موثر بر ایجاد اشکال مختلف روابط بین نسلها را تفسیر نمایند.  اغلب دسته بندی های که در ایران در این حوزه انجام شده متعلق به گروه نخست است. با توجه به سرعت تغییرات در دهه گذشته در حوزه های مختلف، و بالاخص تحول در حوزه لازم است بازنگری در دسته بندی های پیشین  نسلی در کشور انجام و مدل جدیدی با توجه به شرایط جامعه ارائه شود. این مقاله تلاش دارد ضمن بررسی مدلهای پیشین داخلی و خارجی و با در نظر گرفتن تغییرات جمعیتی در کشور و نیز رخ داد تحولات ارتباطی و رسانه غالب هر نسل، مدلی را پیشنهاد نماید.
۸.

تفاوت شهرت حقیقی و مجازی و نقش رسانه ها در میزان شناخته شدگی افراد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال سوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰ 113-141

کلید واژه ها: کمی کردن شهرت گوگل سلبریتی ها نظریه کاشت مجازی حقیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۳ تعداد دانلود : ۸۸۲
پژوهش حاضر به دنبال درک تفاوت شهرت افراد در فضای حقیقی و فضای مجازی است. هدف از این پژوهش، توسعه و معرفی روش های جدید در مطالعات مربوط به فضای مجازی، تحلیل میزان کاربردپذیری سنت نظریات تاثیر رسانه در شرایط گسترش مناسبات فضای جدید درفضای مجازی و مقایسه تفاوت توان رسانه های مختلف بر متغیر مورد بررسی یعنی «شهرت فردی» می باشد. برای این منظور، از موتور جستجوی گوگل به عنوان ابزار پایه برای تولید لیست مشهور ترین افرادی که نام کوچک یکسانی داشته اند، استفاده شده و سپس با استفاده از روش لمپرت و شولمن در کمّی کردن شهرت، به هریک از افراد این لیست، مقادیر عددی متناسب با شهرت شان اختصاص داده شده است. در گام بعد مقادیر شهرت مجازی این افراد با نتایج پیمایشی مشابه در فضای حقیقی مقایسه شده و تفاوت ها با استفاده نظریه «کاشت» تبیین گردیده است. نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب است که ضریب و رتبه بندی شهرت مجازی افراد با رتبه شهرت حقیقی آنها تفاوت معناداری دارد و نیز رسانه های مختلف در ایجاد این میزان از شناخته شدگی نقش متفاوتی دارند. این مطلب موید این است که میان آن کسانی که مردم در موردشان چیزهایی می دانند با آن کسانی که مردم می خواهند در موردشان چیزهایی بدانند تفاوت وجود دارد.
۹.

تعیین پیشران های اصلی دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در سطوح منطقه ای و بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال اول تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 7 - 26

کلید واژه ها: پیشران آینده نگاری دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران سطح منطقه ای و بین الملل سیاست دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵ تعداد دانلود : ۵۸۹
دیپلماسی دفاعی، بخشی از سیاست های دولت است که به عنوان یک ابزار مهم در تحقق اهداف کلان نیروهای مسلح نقش آفرینی می کند و هدف آن را می توان ایجاد شرایط سیاسی و ملی و بین المللی مطلوب برای حفظ و گسترش ارزش های ملی و حیاتی کشور در برابر دشمنان بالفعل و بالقوه دانست. از ویژگی های دیپلماسی دفاعی در شرایط موجود این است که به عنوان یکی از ابزارهای هویت یابی و مشروعیت سازی سیاست دفاعی و راهبردی کشورها تلقی می گردد. با ظهور علم آینده نگاری محققان سیاست گذاری سعی کردند از قابلیت های این علم در توسعه فنون برنامه ریزی راهبردی استفاده کنند. به این ترتیب به تدریج با استفاده گسترده از آن ها، روش ها و فنون آینده نگاری وارد بطن برنامه ریزی شد. شناسایی پیشران ها اصلی و کلیدی یکی از الزامات اساسی هر پروژه آینده نگاری در جهت تدوین سناریوها می باشد. بر این اساس این مقاله باهدف شناسایی پیشران های اصلی و کلیدی دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران جهت افق 15 سال آتی نگارش و با ترکیب روش های آینده پژوهی مانند، مرور منابع، پانل خبرگی و تحلیل ماتریس متقاطع و با استفاده از نرم افزار میک مک انجام شده است. در جهت اجرای این پروژه از نظرات خبرگی صاحب نظران حوزه دفاعی و سیاست خارجی بهره برداری و در فرجام پیشران تنش زدایی و اعتمادسازی به عنوان پیشران کلیدی ارائه گردیده است. یافته های اصلی تحقیق حاکی از این است که در بین پیشران های اصلی شناسایی شده، پیشران تنش زدایی و اعتمادسازی در سطح منطقه ای و بین الملل به عنوان پیشران کلیدی دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در سطح منطقه ای و بین الملل خواهد بود.
۱۰.

فراتحلیل رابطه هویت ملی و هویت قومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلید واژه ها: هویت ملی هویت قومی رابطه هویت قومی و ملی و فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی قوم شناختی
تعداد بازدید : ۱۵۷۶ تعداد دانلود : ۱۸۱۳
هدف اصلی این مقاله تبیین رابطه بین هویت ملی و هویت قومی در کشور است. این مقاله تلاش دارد با استفاده از روش فراتحلیل پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، تصویر و شمای کلی از این مطالعات و روش شناسی آنها ارائه دهد. جامعه آماری این مقاله محدود به پژوهش هایی است که در قالب پایان نامه و مقاله در دهه 1370 و 1380 انجام شده است. نتایج نشان می دهد: استفاده از روش های کمی و به ویژه روش پیمایش از محبوبیت بیشتری در بررسی این موضوع برخوردار است. دیدگاه کنش متقابل نمادین، تئوری استعمار داخلی و مکتب نوسازی به عنوان چارچوب مفهومی مطالعه است. یافته ها حاکی از آن است که تعداد پژوهش ها در دهه 1380 نسبت به دهه 1370 از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است و این موضوع توجه افراد و صاحب نظران مختلف را برای پژوهش در این حوزه را تحت تأثیر قرار داده، ولی به شکل گیری مطالعات بین رشته ای در این حوزه منجر نشده است.
۱۲.

تغییرات ارزشی بین نسلی، بازنمایی ارزش ها در شخصیت های میانسال و جوان مؤنث و مذکر در سریال های ایرانی تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۴ 205 - 224

کلید واژه ها: فرهنگ عمومی نام گذاری گرایش ملی اسلامی گرایش اسلامی سنتی گرایش اسلامی مدرن گرایش اسلامی ایدئولوژیک گرایش ایرانی باستانی و گرایش ایرانی مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۳۲۴
در دوران تغییرات سریع امروز، رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون تأثیرات بسیار زیادی در انتقال ارزش ها و هنجارها به جامعه دارند. آن ها در حقیقت به عنوان ابزاری قدرتمند جهت الگو فرستی در جامعه مطرح می باشد. به دلیل نقش دوگانه تلویزیون به عنوان یک آیینه بازتاب کننده (رفتارها، الگوها و ارزش های جامعه) و یک عامل تأثیرگذار (بر جامعه که در دراز مدت تغییر ارزش ها در جامعه را سبب می شود) ارزیابی و سنجش پیام های ارسالی از طریق تلویزیون به خانه های ایرانیان بسیار اساسی و مهم است. در بین برنامه های متنوع تلویزیون، سریال های ایرانی آن، به دلایل قرابت بیشتر با زندگی مخاطبان و امکان الگوبرداری بیشتر و نیز ارسال غیر مستقیم پیام، مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به بررسی ارزش های بازنمایی شده در شخصیت های چهار سریال منتخب به تفکیک دوره زندگی و جنسیت پرداخته است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل چهار سریال ایرانی پخش شده در سال 1385 از شبکه های یک و سه است که به روش تحلیل محتوا کمی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که به طور کلی شخصیت های مؤنث تفاوت چندانی در منظومه ارزشی خویش به تفکیک دوره زندگی نشان نمی دهند فقط در مورد ارزش های اقتصادی تفاوت های مشاهده شد. درحالی که شخصیت های مذکر دارای تفاوت هایی در منظومه ارزشی خویش به تفکیک دوره زندگی هستند. به گونه ای که آن ها در دوره جوانی کمتر به ارزش های اقتصادی بها می دهند در حالی که شخصیت های سالمند این سریال ها بیشتر به ثروت توجه می کردند. جوان ها اخلاقی تر ولی بی دین تر نشان داده شده بودند. مقاله به تفضیل و با استفاده از نظریات اینگلهارت، گربنر و نظریه بازنمایی به تحلیل یافته ها پرداخته است.
۱۳.

قدرت هویت ملی در میان ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۲ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 3 - 29
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۷
هویت پاسخ به کیستی و چیستی انسان هاست و مسئله و معمای عصر جدید بشر است. در حقیقت هویت و در عالی ترین سطح جمعی آن که «هویت ملی» نامیده می شود، دلالت بر شباهت ها و تمایزات دارد، شباهت با «مای» جمعی و تفاوت با «دیگران» و غیرها. شاید بتوان اظهار داشت که دغدغه هویت، تاریخی به بلندای تاریخ حیات بشر دارد. در دنیای محتول امروزی نیز مسئله هویت مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته که با رویکردهای مختلفی ابعاد آن را مورد سنجش قرار داده اند. مطالعه حاضر به بررسی برخی از ابعاد هویت ملی (شامل بعد سرزمینی، فرهنگی و بعد زبانی) و تبیین وضعیت موجود هویت ملی ایرانیان را بررسی می کند. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش با توجه به ویژگی های شهر تهران که می توان آن را نمونه جامعه ای از کل کشور به شمار آورد، این شهر بوده و تعداد ۱۷۰۰ نفر جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده اند. یافته ها حکایت از آن دارد که احساس تعلق به جامعه ملی در پاسخگویان در حد بسیار بالایی مشاهده شده است. هم چنین در مقایسه بین میزان تعلق و تعهد و آگاهی بین سه بعد مورد بررسی، تعلق به بعد زبانی هویت ملی کمترین میزان را در مطالعه داشته است.
۱۴.

بازنمایی روابط نسلی در سریال های تلویزیونی؛ بررسی موردی سریال های نرگس، صاحبدلان، اولین شب آرامش، نقش برآب

نویسنده:
منبع: پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه (جوان و مناسبات نسلی) بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴

کلید واژه ها: اجتماعی روابط نسلی بازنمایی رسانه ای سریال های تلویزیونی شبکه تلویزیونی ایران ژانر خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۳۲۳
برنامه های تلویزیونی نه تنها آیینه ای برای بازنمایی شرایط موجود در یک جامعه هستند، بلکه می توانند به عنوان مدل رفتاری برای اعضای جامعه نیز عمل کنند. به ویژه زمانی که تماشاگر بین خویش و شخصیت های نمایش داده شده در برنامه ها شباهت هایی می یابد. سریال های ایرانی تلویزیون سراسری را می توان هم بازنماینده شرایط اجتماعی و هم یک مدل رفتاری برای اعضای آن محسوب نمود. مطالعه حاضر با هدف بررسی بازنمایی الگوهای روابط نسلی در سریال های ایرانی تلویزیون انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه سریال های پخش شده در سال 1385 از شبکه 1 (شبکه ملی) و شبکه 3 (شبکه جوان) می باشد. چهار سریال (دو سریال از هر شبکه) با ژانر خانوادگی- اجتماعی به صورت هدفمند انتخاب شده اند. روش تحلیل محتوا به عنوان روش تحقیق به کارگرفته شده و سه نوع روابط بین نسلی شامل تفاهم، تفاوت و تعارض در بین شخصیت های سه نسل جوانان، میان سالان و سالمندان در این سریال ها مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه حاضر نشان می دهد که تلویزیون و سریال های ایرانی آن بر الگوی تفاهمی در روابط بین نسل ها در جامعه تاکید داشته و الگوی غالب بازنمایی شده توسط آن الگوی تفاهمی ست در حالی که مطالعات نشان می دهد که الگوی غالب دیگری در روابط بین نسلی در جامعه امروز ایران وجود دارد.
۱۵.

بررسی رابطه میزان هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان دهدشت

نویسنده:
منبع: پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه (جوان و مناسبات نسلی) پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۵

کلید واژه ها: جوانان هویت ملی هویت قومی دهدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۰ تعداد دانلود : ۸۵۸
امروزه به مسئله هویت از جنبه های گوناگون، از سوی متفکران و نظریه پردازان بسیاری در منابع علمی توجه شده است. دلایل و فرضیه های مختلف اجتماعی و فرهنگی به ویژه در سطح جوانان، اهمیت رسیدگی علمی به موضوع فوق را افزایش داده است. با توجه به بافت جمعیت جوان کشور و ترکیب بالای جمعیت جوان و کارکرد غیر قابل انکار سیاسی و اجتماعی آنها در روند تحولات عمومی ضرورت مطالعه، پیرامون چگونگی تکوین شخصیت اجتماعی آنان ابعاد خاصی دارد. نظر به اهمیت روز افزون مسئله جوانان، از دیدگاه جامعه شناختی به بررسی هویت ملی و قومی جوانان پرداخته شده است. در این مقاله به بررسی این سوالات پرداخته شده است: 1. میزان گرایش و هویت قومی در بین جوانان دهدشت چقدر است؟ 2. میزان گرایش به هویت ملی در بین جوانان دهدشت چقدر است؟ 3. آیا بین میزان هویت قومی و هویت ملی جوانان رابطه وجود دارد؟ روش تحقیق، پیمایشی است و با استفاده از تکنیک پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. جامعه آماری جوانان سن 20 تا 27 سال ساکن شهر دهدشت است. نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده با حجم نمونه 380 نفر انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد افراد دارای هویت های گوناگونی هستند و این هویت ها لزوماً در مقابل همدیگر قرار نمی گیرد. افراد از هویت های گوناگون خود به عنوان بسته های اطلاعاتی استفاده کرده و در موقعیت های کنشی متفاوت از آنها سود می جویند. هویت ملی و قومی نیز دو نوع هویت جمعی هستند که افراد در طی فراگرد اجتماعی شدن، آنها را درونی کرده و جزئی از شخصیت خود می سازند و از آنان در موقعیت های مناسب استفاده می نمایند. بنابراین، افراد تناقضی بین این دو نوع هویت درک نمی کنند
۱۶.

کتاب های درسی و هویت ملی (فراتحلیل مطالعه های انجام شده درباره کتاب های درسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۱ تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 31 - 54
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۱
برای ایجاد و تقویت ملی در نسل آینده یک کشور، نهاد آموزش و پرورش، ابزارهای سه گانه فضای آموزشی، معلم و کتاب های درسی را دراختیار دارد. از آنجا که کتاب های درسی به صورت متمرکز تدوین شده و به طور یکسان در سراسر کشور استفاده می شوند، بررسی آنها با رویکرد هویت دینی ملی، از چگونگی تأثیر احتمالی آنها بر هویت یابی گروه سنی مخاطب، حکایت دارد. در سال های اخیر، بررسی کتاب های درسی از دیدگاه هویت ملی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و شانزده پژوهش در این حوزه انجام شده است، در مقاله حاضر، این مطالعه ها با هدف به دست دادن تصویری کلی از کتاب های درسی با رویکرد یاد شده و با روش فراتحلیل، بررسی شده است. پژوهش ها براساس دوره تاریخی، گویه های مورد نظر و تعداد تحلیل گردیده اند. یافته ها نشان می دهد که در دوره های زمانی گوناگون با توجه به سیاست های کلان جامعه، تدوین کنندگان کتاب های درسی به یکی از دو بعد دینی و یا ملی هویت ملی ایرانیان توجه نموده اند و بعد دیگر، کمتر مورد توجهشان قرار گرفته است. با توجه به ویژگی هویت ملی ایران، توجه مناسب به هر دو بعد برای ایجاد هویتی منسجم در دانش آموزان ضروری می باشد.
۱۷.

الگوهای قدرت در روابط بین نسلی، بازنمایی سریالهای ایرانی تلویزیون:(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلید واژه ها: قدرت جنسیت روابط نسلی سریالهای تلویزیونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۰۴۴
وسایل ارتباط جمعی به عنوان ابزاری قدرتمند جهت الگو فرستی در جامعه مطرح می باشد. رخ داد تحولات عظیم در سطوح ملی و بین المللی سبب تغییر در منابع جامعه پذیری افراد و تعاملات بین نسلی شده است. به دلیل نقش دوگانه تلویزیون به عنوان یک آیینه بازتاب کننده (رفتارها، الگوها و ارزشهای جامعه) و یک عامل تاثیرگذار (بر جامعه که در دراز مدت تغییر ارزشها در جامعه را سبب می شود) ارزیابی و سنجش پیام های ارسالی از طریق تلویزیون به خانه های ایرانیان بسیار اساسی و مهم است. به همین دلیل یکی از راه های شناخت انواع روابط بین نسلها از منظر قدرت و به تفکیک جنسیت، بررسی الگوهایی است که توسط رسانه ها برای افراد جامعه فرستاده می شود. مطالعه حاضر تلاش دارد که روابط به تصویر کشیده شده بین نسلها را در سریالهای تلویزیونی از منظر قدرت و به تفکیک جنسیت مورد بررسی قرار دهد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 4 سریال ایرانی پخش شده در سال 1385 از شبکه های 1و3 است که به روش تحلیل محتوا کمی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که به طور کلی رابطه سلطه جویانه بیشتر از رابطه سلطه پذیر به ثبت رسیده است. سلطه پذیری درون نسلی جوانان حداقل موارد ثبت شده است. تلاش میانسالان مونث برای برقراری رابطه سلطه جویانه درون نسلی بیشتر از جوانان است. میانسالان مذکر بیشترین رابطه سلطه جویانه درون نسلی را داشته اند به طوری که بیش از یک سوم روابط آنان رابطه سلطه جویانه بوده است
۱۸.

وضعیت کار دختران قالی باف

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی تابستان ۱۳۸۲ شماره ۸

کلید واژه ها: آسیب های اجتماعی کار کودکان دختران قالی باف کودک و نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۸
"کودک جلوه آغازین تکامل بشری است که بارها و بارها مورد بحث و گفتگوی اندیشمندان و دلواپسان این مهم قرار گرفته است. این بار نیز بحث پیرامون کودک و مسائل مربوط به وی و تلاش در بازشناسی این موجود زیبای الهی است. وقتی از کار کودکان سخن به میان می آوریم، منظور اشتغالاتی است که کودکان به عنوان کارگر بدون مزد و یا کم مزد در آنها به کار گرفته می شوند. اثرات سوء آسیب های اجتماعی این گونه کارها بر کودک در آینده آنان غیر قابل اغماض است. در این مقاله پس از ارایه تعاریف قوانین کار کودکان در ایران و ذکر نمونه های بین المللی از بهره کشی از کودکان، به وضعیت کار کودکان در ایران با توجه به اطلاعات موجود پرداخته خواهد شد. سپس به یکی از کارهایی که در برخی از روستاها توسط کودکان انجام می شود، اشاره می شود و به اثرات زیانبار این گونه کارها - و دیگر مشاغلی که به نوعی بهره کشی محسوب می شود - بر ترک تحصیل و یا میزان سواد، جسم و روان کودکان اشاراتی خواهد شد؛ همچنین سود اقتصادی و درآمدی را که این مشاغل برای اقتصاد خانوار به ارمغان می آورد، بررسی و در خاتمه برای بهبود اشتغال کودکان پیشنهادهایی بیان می کنیم. "

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان