سعید ملکی

پایداری در توسعه شهری به علت سطوح بالای شهرنشینی تقریباً در کل بخش های جهان، به یک موضوع مهم تبدیل شده است. بنابراین برای رسیدن به توسعه پایدار شهری و همچنین تصمیم گیری بهتر برای جهت دهی توسعه در آینده، بازبینی دائمی فرآیندهای دینامیک شهری با توجه به توسعه در گذشته و پیش بینی آن در آینده، اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر، مدل سازی و پیش بینی توسعه کلان شهر تهران با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS) و مدل شبکه عصبی مصنوعی (پرسپترون چندلایه (MLP)) با در نظر گرفتن دوره 11 ساله 1385_1374 است. برای این منظور ابتدا، معیارهای موثر در فرآیند توسعه شهری از سازمان های مربوط جمع آوری، آنالیز و آماده سازی شدند و نقشه های کاربری زمین برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود بهبود داده شدند. سپس صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 85/91% نشان می دهد که بیشترین افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (38/5886 هکتار) و بیشترین کاهش مساحت در زمین باز (89/5328 هکتار) رخ داده است. بر مبنای این تغییرات و برای اجتناب از روش سعی و خطا در انتخاب بهترین ترکیب معیارهای ورودی به مدل، با استفاده از روش OLS پیش پردازشی روی این معیارها صورت گرفت. در مرحله بعد با در نظرگرفتن خروجی روش OLS، 11 متغیر مستقل بعنوان ورودی به مدل انتخاب شدند. سپس مدل سازی پتانسیل تبدیل کاربری برای سال 1396، با استفاده از روش MLP انجام شد و با روش زنجیره مارکف نقشه کاربری اراضی برای سال 1396 پیش بینی شد. در نهایت نتایج نشان داد که پیش بینی صورت گرفته نسبت به مطالعات گذشته به واقعیت های زمینی نزدیک تر است و بیشترین میزان توسعه در سال 1396 در بخش های شرقی، شمال غرب و غرب کلان شهر تهران رخ خواهد داد. 2- روش شناسی برای دستیابی به اهداف این مطالعه، ابتدا معیارهای موثر در فرآیند توسعه شهری از سازمان های مربوط جمع آوری، آنالیز و آماده سازی شدند. نقشه های کاربری زمین برای دوره مورد مطالعه (1385-1374) از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده اتوکد و نقشه های موجود بهبود داده شدند. سپس صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات انجام گرفت و بر مبنای این تغییرات، به منظور اجتناب از روش سعی و خطا در انتخاب بهترین ترکیب معیارهای ورودی به مدل، با استفاده از روش OLS پیش پردازش روی این معیارها صورت گرفت. در مرحله بعد با در نظر گرفتن خروجی روش OLS، متغیرهای مستقل به عنوان ورودی به مدل انتخاب شدند. در نهایت، با استفاده از روش MLP مدل سازی پتانسیل تبدیل هر کاربری انجام گرفته و با به کارگیری روش زنجیره مارکوف نقشه کاربری اراضی برای سال 1396 پیش بینی شد.

دسترسی عادلانه همه افراد جامعه به خدمات بهداشتی درمانی باعث ارتقای سطح سلامت برای انجام فعالیتهای اجتماعی شده و باعث ایجاد فضای رشد و توسعه در جامعه میگردد. در پژوهش حاضر با هدف تحلیل خدمات بهداشتی درمانی از دیدگاه عدالت اجتماعی ابتدا وضعیت 24 شهرستان استان خوزستان به لحاظ برخورداری از شاخصهای بهداشتی درمانی، با استفاده از مدل TOPSIS مورد ارزیابی قرار گرفته و مشخص شد که شهرستان اهواز نسبت به سایر شهرستانهای استان از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. سپس سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان با استفاده از مدل موریس به چهار گروه توسعه یافته، درحال توسعه، کمتر توسعه یافته و محروم تقسیم شده و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی توزیع آنها نمایش داده شده است و نتایج نشان داد که از کل شهرستان-های استان، 6 شهرستان توسعه یافته، 8 شهرستان در حال توسعه، 8 شهرستان کمتر توسعه یافته و دو شهرستان محروم می باشند با توجه به نتایج محاسبه ضریب تغییرات (C.V) بالاترین نابرابری در بین شهرستان ها به شهرستان باوی با ضریب 118/3 و از نظر شاخص ها به داروسازان با ضریب 351/3، و کمترین اختلاف در بین شهرستان ها به شهرستان اهواز با ضریب 194/2 و در بین شاخص ها به متوسط تعداد کارکنان خانه بهداشت با ضریب 274/0 اختصاص دارد. در پایان نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از وجود همبستگی مثبت و معنی داری بین میزان شهرنشینی و برخورداری از شاخص های بهداشتی- درمانی در بین شهرستان های استان خوزستان است.

شهر باید بتواند محیط ی ج ذّاب ب رای ج ذب و پ رورش اس تعدادها، نوآوری ها وایده ها باشد و بتواند از ایده و خلّاقیت افراد چه اف راد خ اص و ویژه مثل هنرمندان، دانشمندان، نویسندگان و چه از ایده ه ای ش هروندان عادی در جهت حل مسائل اساسی و نی ز در جه ت پای ه ری زی رش د و توسعه ای خلّاق بهره ببرد . هدف این مقاله بررسی مؤلفه های شهرخلّ اق درمناطق شهری زنجان در راستای حرکت به سوی ایجادمناطق خلّاق می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررس ی آن توص یفی -تحلیل ی اس ت. جامعه آماری پژوهش منطقه 4 ) شهرک کارمندان ( و 1 )مرکز شهر( که شامل 32 محله است و شاخص های تحقیق ش امل )تکنول وژی، کیفی ت زن دگی، شرایط اجتماعی و فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی خ لاق ( 15 زیر شاخص برای شهر خلّاق می باشد. با بررسی های صورت گرفته پ س از طبقه بندی داده ها نسبت به تهیه مدل تحلی ل ش بکه ANP اق دام گردی د، مدل ANP شامل خوشه ها و گزینه های متعدد با استفاده از نرم اف زار م دل تحلیل شبکه تولید و نتیجه بررسی های صورت گرفته در ن رم اف زار م ورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت به دلیل حجم وسیع خروج ی ه ا ب ه تعدادی از آنان در این مقاله اشاره گردیده است . نت ایج نش ان م ی دهن د شاخص سرمایه اجتماعی با امتیاز 295666/0 رتبه اول و شاخص تکنولوژی با امتیاز /2502500 دارای رتبه دوم که امتی از ب الاتری نس بت ب ه دیگ ر شاخص ها دارند. در نهایت می توان گف ت ک ه منطق ه 4 ش هر زنج ان ب ا وضعیت مطلوب و استانداردهای شهر خلاق مطابقت دارد ولی منطقه 1 نی از به برنامه ریزی و مشارکت هرچه بیشتر مسئ ولین و س اکنان احس اس می شود

امروزه شهرهای بزرگ نواحی متروپلیتن در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند. این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند و دچار رکود و توقف پیشرفت خود شده اند. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای– کاربردی و روش تحقیق ترکیبی (پیمایش و توصیفی– تحلیلی) به ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری استان لرستان پرداخته است. همچنین با استفاده از مدل های ضریب کشش پذیری، تاپسیس، ضریب مکانی و نرم افزار EXCEL و GIS داده ها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داده است طی دوره 1355-1390 بیشترین و کمترین ضریب کشش پذیری را در بین کل شهر های استان لرستان به ترتیب شهرهای الیگودرز و دورود با ضریب 3/2 و 026/- دارا بوده اند، همچنین نتایج مدل L.Q نشان داده است شهرهای نام برده فعالیت پایه آنها فقط بخش صنعت می باشد. در نهایت رتبه بندی مدل TOPSIS نشان داده شهر بروجرد از لحاظ ایده آل منفی کمترین فاصله (217/0) را با ایده آل مورد نظر داشته است.

زلزله در جهان به عنوان یکی از مخرب ترین و تهدیدآمیزترین عامل انهدام حیات انسانی- محیطی مطرح می باشد. و آسیب های ناشی از آن در ابعاد مختلف(فیزیکی، اجتماعی و غیره) متوجه جوامع شهری که مدرنترین و آسیب پذیرترین شیوه سکونت در جهان است، می شود. اما این پدیدة طبیعی به خودی خود در هر مکانی می تواند قابلیت ایجاد بحران و آسیب را نداشته باشد. بلکه آمادگی و برنامه ریزی دقیق برای تعیین درجات آسیب، کنترل، کاهش عواقب نامطلوب زلزله می تواند تعیین کننده درجه بحران آن باشد. در نتیجه شناخت ابعاد اجتماعی و فیزیکی موضوع که رابطه دوسویه در آسیب ناشی از زلزله دارد ضرورت می یابد. که پژوهش مورد نظر با ماهیت ""توسعه ای – کاربردی"" روش تحقیق ""توصیفی- تحلیلی"" به بررسی موضوع در شهر یزد پرداخته است. و از آنجا که تنها ابزار انسان جهت تعیین آسیب های ناشی از آن اطلاعات موجود و روش های کمی- آماری می باشد؛ این پژوهش با بهره گیری 30 متغیر از شاخص های اجتماعی – فیزیکی و استفاده از تکنیک VIKOR و GIS، و همچنین نرم افزارهای Excel و SPSS به پهنه بندی و ارزیابی آسیب لرزه ای پرداخته است. که نتایج مورد نظر نشان می دهد میزان VIKOR و به عبارتی مقدار Qi، Si و Ri، در مناطق سه گانه شهر یزد به ترتیب برابر (Qi = 990/0، 001/0، 79/0)، (Si = 775/0، 246/0، 676/0)، (Ri = 184/0، 151/0، 176/0) می باشد. و براساس شروط مدل VIKOR، منطقه دو در سه گروه R، S و Q در پایین ترین رتبه قرار دارد، در مرحله بعد منطقه سه و در نهایت منطقه یک کمترین آسیب پذیری را در شهر یزد دارا می باشد.

کاهش بحران و نیل به توسعه پایدار نیازمند شناخت و تبیین درست از ماهیت و ابعاد جوامع و مکان ها در برابر مخاطرات طبیعی(زلزله) دارد. از اینرو ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله در ابعاد مختلف می تواند نقش بسزایی در مدیریت و ارزیابی خطر پذیری ناشی از این پدیده طبیعی ایفا نماید. که پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای- کاربردی، روش توصیفی- تحلیلی، هدف ارزیابی و اولویت بندی میزان آسیب پذیری اجتماعی شهر در برابر مخاطره طبیعی(زلزله)، و بهره گیری از مدل های کمی TOPSIS و GIS، نرم افزارهای Excel و SPSS به بررسی موضوع پرداخته است. همچنین به منظور کاهش ضریب خطا و تعیین دقیق تر پیش بینی ها، 50 متغیر از زیرمجموعه شاخص های اجتماعی-اقتصادی، فیزیکی-کالبدی و جمعیت مناطق شهر یزد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان می دهد میانگین آسیب پذیری در مناطق برابر 412/0 درصد بوده که منطقه 2 با میزان TOPSIS، 642/0 درصد آسیب پذیرترین منطقه، منطقه 3 با میزان TOPSIS، 411/0 درصد، آسیب پذیری در حد متوسط و در نهایت منطقه 1 با میزان TOPSIS، 183/0 درصد کمترین آسیب پذیری اجتماعی در برابر زلزله را در مناطق شهر یزد دارا می باشد. درصد آسیب پذیرترین منطقه، منطقه 3 با میزان TOPSIS، 411/0 درصد،

بسیاری از کشورهای در حال توسعه دارای تمرکز بیش از اندازه در چند نقطه معدود شهری هستند. چنین وضعیتی به مشکلات زیادی منجر می شود. در این کشورها، کیفیت زندگی مردم دستخوش نابرابری های منطقه ای عظیمی است که در بسیاری موارد، به سرعت در حال افزایش است. مشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهرهای امروزی و حاصل تعارض و تقابل آن ها با محیط طبیعی است. نتیجه ی این روند عدم تعادل و ناسازگاری میان انسان و طبیعت و به هم خوردن روابط اکوسیستم خواهد بود. هدف این تحقیق شناسایی متغیرهای توسعه پایدار زیست محیطی و ارزیابی توان پایداری در شهرستان های استان خوزستان می باشد.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش بررسی توصیفی- تحلیلی می باشد.نتایج تحقیق نشان می دهد شهرستان های ایذه، دزفول، اندیمشک، لالی و مسجدسلیمان بالاتر از دیگر شهرستان ها در توسعه زیست محیطی در استان خوزستان قرار دارند. همچنین نتایج آزمون های آماری نشان دهنده برتری شمال استان بر جنوب آن از نظر توسعه زیست محیطی می باشد. اما بین شرق و غرب استان با وجود برتری نسبی شرق استان بر غرب آن تفاوت محسوسی وجود ندارد. نتایج بررسی ضریب همبستگی پیرسون هم گویای رابطه و همبستگی معنادار بین توسعه زیست محیطی و میزان جمعیت شهرستان ها و نرخ شهرنشینی آ نها نم یباشد. یعنی اینکه ارتباط معناداری بین میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی با توسعه زیست محیطی وجود ندارد.

شهرستان لردگان به سبب بهره مندی از توان های محیطی و گردشگری از مزیت نسبی برخوردار است. هدف این پژوهش شناخت قابلیت ها، جاذبه ها، تنگناها و مشکلات گردشگری شهرستان لردگان با استفاده مدل SOWTاست و ارائه راهکارهای مناسب جهت توسعه ی صنعت گردشگری و توسعه ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی شهرستان است.ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها، استفاده از روش های اسنادی و مطالعات میدانی بوده است. نوع تحقیق کاربردی، توسعه ای و روش بررسی آن توصیفی، تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بخش گردشگری در شهرستان لردگان دارای استعدادهای بالقوه و بالفعل فراوانی برای جذب گردشگران است که در توسعه شهرستان نقش دارد. با این حال این شهرستان به رغم دارا بودن استعدادهای فراوان تاکنون نتوانسته است به خوبی گردشگران را جذب کند و در صورت جذب، قادر به نگهداری آن ها نبوده است که این امر به دلیل کمبود امکانات و تسهیلات گردشگری شهرستان است. راهکارهای مناسب این پژوهش، جهت توسعه صنعت گردشگری شهرستان، برنامه ریزی های علمی، سرمایه گذاری های هدفمند، ساماندهی جاذبه ها و قابلیت های گردشگری شهرستان از طریق جذب سرمایه گذاری های خصوصی و دولتی برای رشد توریسم شهرستان و در کنار آن توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فیزیکی شهرستان و در نتیجه نزدیک شدن به توسعه پایدار است.

تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و بدنبال آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی در فضای شهرها بوجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست را در معرض عوارض ناشی از آن قرار داده است. افزایش جمعیت، تنوع گرائی در مصرف، توسعه سریع شهرها و میزان تقاضا برای خودرو، آلودگی هوا و صوت را به همراه داشته است.توسعه فیزیکی ناموزون شهرها، محدودیت های محیطی و افزایش روز افزون خودروها در سطح شهرها مشکلات آلودگی هوا و صوتی شهرها را چند برابر ساخته است. شهر بیابانی یزد واقع در حاشیه کویر مرکزی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلات آلودگی هوا و صوت دست به گریبان است. بنابراین پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق کتابخانه ای و میدانی در 20 ایستگاه به بررسی موضوع پرداخته است. که بررسی های تحقیق نشان می دهد که ترازهای صوتی اندازه گیری شده در 20 ایستگاه از میزان استاندارد 65 دسی بل برای مناطق تجاری بالاتر بوده و با استفاده از نقشه های تراز صوتی و پایش آنها مناطقی که تحت فشار صوتی بالاتر قرار دارد، بویژه مناطق حساس مثل بیمارستان و مدارس را تعیین و راهکارهای عملی برای کاهش آلودگی صوتی را بررسی نمود. همچنین تست های صورت گرفته از گازهای خروجی 321 وسیله نقلیه بنزینی بیانگر بالا بودن مقدار هیدروکربن(25/575 قسمت در میلیون حجمی) و مونواکسید کربن(25/5 درصد حجمی) تولید شده از میزان حدمجاز(استاندارد تعریف شده شورای حفاظت محیط زیست) می باشد.

برای رسیدن به توسعه پایدار شهری و همچنین تصمیم گیری بهتر برای جهت دهی توسعه در آینده، بازبینی دائمی فرآیندهای دینامیک شهری با توجه به توسعه در گذشته و پیش بینی آن در آینده، اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر، مدل سازی توسعه کلان شهر تهران با استفاده از مدل LCM در دوره 11 ساله 1385_1374 است. برای این منظور ابتدا، معیارهای موثر در این فرآیند از سازمان های مربوطه جمع آوری، آنالیز و آماده سازی شدند و نقشه های کاربری زمین از تصاویر ماهواره لندست با ضریب کاپای 765/0 برای هر نقشه استخراج گردید. سپس با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود (2000/1) تا ضریب کاپای 885/0 بهبود داده شدند. در مرحله بعد صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات صورت گرفت. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 85/91 % نشان می دهد که بیش ترین افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار) و بیش ترین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) رخ داده است. بر مبنای این تغییرات، 11 متغیر مستقل به عنوان ورودی مدل انتخاب شده و سپس، پتانسیل تبدیل کاربری و پیش بینی برای سال 1396، با استفاده از روش MLP و زنجیره مارکوف، مدل سازی شدند. مقایسه نتایج پیش بینی با جدیدترین داده های زمینی و مطالعات گذشته نشان می دهد که نتایج تحقیق حاضر به واقعیت های زمینی نزدیک تر است. همچنین نقشه پیش بینی شده گویای این است که بیش ترین میزان توسعه در سال 1396 به ترتیب در بخش های غرب و شرق کلان شهر تهران رخ می دهند.

صنعت گردشگری در هزاره سوم از صنایع پاکی است که به یکی از پر رونق ترین و پر درآمدترین صنایع جهان تبدیل شده است. اما این صنعت در بعضی از استان های ایران از جمله یزد فعالیتی در خصوص زیرساخت این صنعت صورت نگرفته و یا به صورت نامتوازن این فعالیت انجام پذیرفته است. این عدم توازن در زیرساخت، باعث عدم جذب گردشگری و بی توجهی به عناصر جاذب گردشگری استان شده است. بنابراین پ ژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-کاربردی، روش تحقیق ترکیبی(توصیفی، اسنادی و تحلیلی)، با هدف ارزیابی و اولویت بندی توسعه زیرساخت گردشگری در شهرستان های استان یزد به بررسی موضوع پرداخته است. همچنین در این پژوهش با استفاده از 30 متغیر و بهره گیری از مدل های TOPSIS و HDI و نرم افزارهای GIS، Excel و SPSS جهت تجزیه و تحلیل ها استفاده گردیده است؛ که نتیجه ی تکنیک TOPSIS نشان داده: شهرستان یزد با میزان TOPSIS، 921/0 درصد در ردیف اول توسعه، شهرستان های اردکان، طبس، تفت و بافق دارای سطح توسعه میانه و شهرستان های میبد، مهریز، صدوق، ابرکوه و خاتم با میانگبن TOPSIS، 052/0 درصد در پایین ترین سطح قرار دارند. و هچنین مدل HDI نشان داده که شهرستان خاتم با میزان HDI، 057/0 درصد و شهرستان یزد با میزان HDI، 909/0 درصد به ترتیب کمترین و بیشترین میزان امکانات و تسهیلات لازم را در شاخص زیرساخت گردشگری استان دارا می باشند.

انواع برنامه ریزی ها ابعاد و جنبه های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار داده؛ بنحوی که از 1960 تحت تأثیر نیازها و آگاهی های جدید، مفاهیم اجتماعی نوینی از قبیل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه ریزی و توسعه اجتماعی مطرح شد. همچین اهمیت و نقش کیفیت زندگی شهری در سایر جنبه های زندگی، ماهیت ویژه ای پیدا کرده و نقش فزاینده ای در سلامت محیط سکونتی شهری به عنوان مهم ترین سکونتگاه انسانی ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر سنجش کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران و با انگیزه ارایه یک الگو به منظور ارزیابی کیفیت زندگی و شناخت مؤلفه های مؤثر بر آن می باشدکه سعی بر آن دارد با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت زندگی و بافت فرسوده، شاخص های تأثیرگذار بر آن، نحوه ارتباط این شاخص ها و نحوه سنجش آن ها را در بافت فرسوده شهری بررسی نماید. بنابراین مبنای سنجش کیفیت زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران، میزان رضایتمندی ساکنین آن از کیفیت زندگی شهری می باشد. این تحقیق با رویکرد توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر داده های پرسشنامه ای است که به روش پیمایشی صورت گرفته است. در واقع با بررسی ادبیات تحقیق و متون مرتبط با کیفیت زندگی معیار های مورد نظر استخراج گردید (شیوه ی استقرایی) و سپس با استفاده از شیوه ی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) ابعاد رضایتمندی از زندگی از منظر ساکنین جمع آوری و با استفاده از تکنیک های تحلیلی spss و ,amos سنجیده شد. نتایج مبین این مطلب است که وضعیت رضایت از ویژگی های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی معنادار بوده و نشان از کیفیت پایین در این شاخص ها دارد. بنحوی که عامل حمل و نقل، مسکن، حکمروایی شهری و دسترسی تفریحی بیشترین تاثیر را در میزان رضایتمندی از زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران را دارا می باشند.

پژوهش حاضر با روش شناسی « توصیفی – تحلیلی» با هدف تحلیل فضایی رویکردهای مداخله کالبدی در بافت فرسوده شهر باغملک به انجام رسیده است. جهت دستیابی به هدف پژوهش و با توجه به وضعیت محدوده مورد مطالعه و داده های در دسترس، پنج شاخص تأثیرگذار در زمینه مداخله کالبدی یعنی قدمت بنا، مساحت بنا، ارزش بنا، نوع مصالح بکار رفته در بنا و وضعیت شبکه ارتباطی با 24 متغیر انتخاب گردیده و از دیدگاه 15 نفر از کارشناسان برای تشخیص نوع مداخله در 4 رویکرد بازسازی، بهسازی، مرمت و نوسازی مورد ارزیابی قرار گرفته است. تهیه لایه ها و اطلاعات مربوط به داده ها و شاخص های منتخب پژوهش بر مبنای متغیرهای تشکیل دهنده آنها، بر اساس برداشت و مشاهدات میدانی و ترسیم در محیط نرم افزار Arc GIS 10، بانک اطلاعات شهرداری باغملک و طرح هادی شهر انجام شده است. جهت تحلیل و وزن گذاری داده های بدست آمده از نظرات کارشناسان برای تعیین نوع مداخله کالبدی، از مدل میانگین هندسی باکلی فازی(FBGM) استفاده شده و نتایج حاصله در لایه های حاصل از شاخص های 5گانه در محیط نرم افزار ArcGIS 10 اعمال و به شناخت نوع مداخله کالبدی در بافت فرسوده شهر باغملک اقدام شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رویکرد مداخله به صورت بهسازی در بافت در اولویت اول مداخله قرار دارد. بدین صورت که قسمت های عمده بافت در حواشی خیابان های اصلی آن با توجه به شاخص های مطرح شده و گستردگی پراکنش آنها و وزن های بدست آمده از نظرات کارشناسان عمدتاً نیازمند مداخله به صورت بهسازی می باشد.

امروزه تردیدی وجود ندارد که لازمه زیستن پایدار انسان، همزیستی با طبیعت است و هرجا و هر زمان این همزیستی در معرض مخاطره و آسیب قرار گیرد، زندگی انسانها نیز به اشکال مختلف با نابسامانی های گوناگون روبرو می گردد. از آنج ا که پارک ها حلقه بارز واسط بین انسان و طبیعت هستند، می توان این اماکن را به عنوان یکی از نخستین کارکردهایی دانست که ساکنین شهرها به نوعی همواره با آن در تماس اند. با توجه به ضرورت مساله ایمنی در فضاهای عمومی و پارک های شهری، این موضوع برای شهر ایذه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس روش انجام تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی است. اخذ اطلاعات با تهیه و توزیع پرسشنامه در میان 391 نفر بعنوان حجم نمونه، انجام و با استفاده از آزمون پارامتریکOne Way ANOVA ، به تجزیه و تحلیل استنباطی تحقیق اقدام شده است. نتایج تحلیلی نشان دهنده آن است که از بین 10 پارک مورد بررسی در این پژوهش، پارک های لاله، شادی، بانو، سلطان دین آور، شهر، شهربازی، صخره ای، ولیعصر، بهاران و آزادگان بر اساس طیف لیکرت با میانگین های 04 / 2، 02 / 2، 85 / 1، 81 / 1، 80 / 1، 77 / 1، 75 / 1، 74 / 1، 58 / 1،56 / 1، (با توجه به میانگین نرمال 3)، هیچکدام از شرایط نرمال ایمنی برخوردار نمی باشند، اینک لازم است مدیران شهری بیش از پیش به این مهم عطف توجه شان جلب شده و اقدامات عاجل در جهت بهبود و ارتقا شرایط ایمنی پارک های شهری اتخاذ نمایند.

فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن در مناطق شهری لازمه رسیدن به توسعه پایدار شهری است. ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت ها و عملکردهای شهری بر اساس خواسته ها و نیازهای جامعه شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می دهد. هدف این پژوهش سطح بندی مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی ساکنین به خدمات و امکانات شهری با بهره گیری از مدل تاپسیس است. پژوهش انجام شده از نوع کمی و توصیفی- تحلیلی است. که جهت سنجش میزان دسترسی ساکنین به امکانات و خدمات مورد نیاز، ابتدا سرانه وضع موجود هر یک از کاربری های خدمات شهری استخراج گردید. سپس با بهره گیری از مدل تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس به سطح بندی مناطق شهری اهواز پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آنست که در بین مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی مردم به امکانات و خدمات شهری تفاوت فاحشی برقرار است به گونه ای که بین منطقه 4 بعنوان منطقه توسعه یافته تر و منطقه 1 بعنوان محروم ترین منطقه تفاوت محسوسی وجود دارد. براساس نتایج حاصله مناطق هشت گانه اهواز به سه گروه برخوردار ، نیمه برخوردار و محروم طبقه بندی شدند. در سطح برخوردار ،منطقه 4 با اختلاف زیاد ، در سطح برخوردار 5 منطقه و در سطح محروم یعنی پایین ترین سطح توسعه مناطق 1 و 7 قرار گرفته اند که جزء مناطق مرکزی شهر محسوب می شوند.

عدم مکان گزینی صحیح کاربری های شهری خصوصاً کاربری آموزشی، منجر به ناهماهنگی بین نیاز ها و خدمات ارایه شده از سوی کاربری ها می شود. روند رو به افزایش تعداد دانش آموزان از یک طرف و محدودیت منابع مالی، نبود برنامه ریزی، کمبود زمین مناسب، استفاده نکردن از برنامه ریزان شهری و سیستم اطلاعات جغرافیایی از طرف دیگر، باعث شده تا مکانیابی بهینه در اکثر فضاهای آموزشی اعمال نگردد. هدف این پژوهش ارزیابی مکان گزینی مراکز آموزشی و همچنین ساماندهی بهینه مراکز آموزشی از طریق شناسایی مناطق بهینه برای احداث مدارس جدید در شهر اهواز می باشد. به منظور مکان یابی مناسب مراکز آموزشی در این پژوهش از رویکرد FMCDM _ GIS  استفاده شده که برای ارزیابی وضعیت موجود مدارس از منطق بولین و برای مکان یابی بهینه مدارس جدید از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP) استفاده شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در این مسیر ابتدا از مدل بولین برای ارزیابی مکان گزینی مدارس موجود استفاده شده است. نتایج مدل بولین ساماندهی مراکز آموزشی شهر اهواز را از طریق شناسایی مناطق بهینه برای احداث مراکز آموزشی جدید ضروری می سازد. بررسی وضعیت موجود با بکارگیری منطق بولین، نشان می دهد که 63% از مدارس مقطع راهنمایی در مکان نامناسب از نظر معیارها و ضوابط مکان یابی قرار گرفته اند. در سطح مناطق نیز منطقه منطقه 2 مناسب ترین و منطقه 3 نامناسب ترین وضعیت را از نظر مکان یابی بهینه مراکز آموزشی دارند. نقشه ترکیبی(FAHP) مناطق مناسب برای احداث مدارس جدید در شهر اهواز را پهنه بندی می کند. با توجه به نقشه خروجی حاصل از تلفیق شاخص های مکانی، مستعد ترین پهنه ها در هر منطقه برای احداث مراکز جدید شناسایی شده است. نتیجه نهایی تحقیق نشان دهنده توان مندی روش FMCDM _ GIS  در مکان یابی مراکز جدید آموزشی و ساماندهی مراکز موجود می باشد.

مجموعه ای از عناصر طبیعی و مصنوع اعم از کالبد و فضاهای شهر، انسان ها، رفتارها و فعّالیّت های آن ها و ... آیینه ی تمام نمای ویژگی های تاریخی فرهنگی اقتصادی و طبیعی هر شهر هستند. منظر و سیمای یک شهر مطلوب با قابلیت تأثیرگذاری بر ادراک شهروندان از تجربهی زندگی شهری در تحقق آن شهر مطلوب نقش عمده ای دارد . نابسامانی و آشفتگی سیمای شهری در ابعاد و لایه های مختلف آن بر روحیات و رفتارهای شهروندان تأثیر قابل توجهی می گذارد، سبب تنزل کیفیت محیطی میگردد؛ و نارضایتی شهروندان نسبت به شهر و عدم تلاش برای بهبود وضعیت آن را رقم می زند . یکی از تأثیرگذارترین مسایل در مورد ارتقای کیفیت سیمای شهری مدیریت شهری است. در مدیریت شهری علاوه بر ارایه ی راه کارهای اجتماعی و فرهنگی و سیاستگذاری، از طریق وضع قوانین و ضوابطی ناظر بر ارتقای کیفی منظر شهری و هدایت طرح های توسعه، زمینه های اولیهی تغییر و تحول در اوضاع نابسامان کنونی فراهم می آید. در این نوشتار سعی شده در مرحله ی اول مفاهیم سیمای شهری و عوامل تأثیر گذار بر سیما و منظر شهری به شیوه ی کتابخانه ای و تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد ؛ پس از آن، این عوامل به صورت خاص و به شکل مطالعات میدانی در بارهی شهر ایلام مورد نقد و بررسی قرار گیرد .

توسعه پایدار حالت تعادل و توازن میان ابعاد مختلف توسعه است که هدف آن بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسان است. دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف نهایی برنامه ریزان و مدیران توسعه شهری می باشد. هدف تحقیق بررسی و ارزیابی توسعه پایدار در مناطق هشت گانه شهر اهواز در قالب 3 ابعاد اجتماعی، خدمات شهری و کالبدی و 21 متغیر بوده است. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی- تحلیلی است همچنین، جهت دستیابی به این هدف از ضریب انتروپی شانون، مدل وایکور و ضریب تغییرات شاخص ها برای میزان توزیع توسعه پایدار و جهت میزان تاثیر گذاری شاخص های منتخب بر روند توسعه پایدار در شهر اهواز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مناطق هشت گانه شهر اهواز از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های منتخب توسعه متفاوت بوده همچنین، بین شاخص های منتخب و روند توسعه پایدار در شهر اهواز رابطه معناداری وجود دارد      به طوری که تمامی شاخص ها تأثیر مستقیمی بر روند توسعه پایدار مناطق هشت گانه شهر اهواز   داشته اند.

تمرکز نامعقول و نا متناسب امکانات در عرصه های زیستی، توسعه ی اقتصادی - اجتماعی نابرابر نواحی جغرافیایی را در پی خواهد داشت. موضوعی که بازتاب آن را در چشم انداز جغرافیایی شهرها و رشد ناهمگون آنها نیز می توان یافت. فرآیند چنین روندی شبکه شهری را در عملکرد خود نامتعادل ساخته است. برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون بحث برنامه ریزی منطقه ای، شناخت نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. هدف این تحقیق نیز شناسایی الگوی فعلی توزیع فضایی توسعه آموزشی در شهرستان های استان خوزستان می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش بررسی توصیفی- تحلیلی می باشد. داده های تحقیق از سالنامه آماری استان خوزستان در سال1390 گرداوری شده و به وسیله نرم افزارهای SPSS، EXCEL، GIS و همچنین روش های تاپسیس، تحلیل خوشه ای، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون مان ویتنی و سایر روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد، که توزیع فضایی توسعه آموزشی در سطح شهرستان های استان خوزستان بسیار نابرابر بوده و در تضاد کامل با عدالت فضایی می باشد. این نابرابری در دو سطح جغرافیایی و جمعیتی روی داده است. در بعد جغرافیایی اغلب شهرستان های توسعه یافته از نظر آموزشی در شرق استان واقع شده اند. در سطح جمعیتی نیز شهرستان هایی به توسعه آموزشی بیشتری رسیده اند که از جمعیت کم تر و نرخ شهرنشینی پایین تری برخوردارند.