محمد نیکخواه

هدف این پژوهش تحلیل اثربخشی و چالش های آموزش های الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان طی دوران شیوع ویروس کرونا، بود. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجومعلمان رشته های علوم پایه پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان استان های اصفهان، تهران و فارس در سال تحصیلی 1400-1401 بوده که 450 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار مطالعه یک پرسش نامه محقق ساخته با 32 پرسش بسته پاسخ و سه پرسش بازپاسخ بود. روایی پرسش نامه توسط 5 نفر هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ، 94/0 محاسبه شد. داده های پژوهش به روش های آماری متناسب مورد تحلیل قرار گرفتند. طبق یافته های پرسش نامه بسته پاسخ، مطلوبیت محتوا، روش ها و فعالیت های اجرایی آموزش ها در مجموع و برای اغلب شاخص ها، نامطلوب تا نسبتاً مطلوب (4>  و 01/0p<)، فعالیت های کارگاهی، عملی و آزمایشگاهی آموزش های الکترونیکی نامطلوب  (5  و 01/0p<) و میزان رضایت دانشجومعلمان از این آموزش ها نیز چندان مطلوب نبود. طبق یافته های بخش بازپاسخ پرسش نامه، از جمله مهم ترین راهکارهای بهبود آموزش های الکترونیکی، بهبود سامانه و سرعت آن و آگاهی استادان در زمینه آموزش الکترونیکی، لزوم جبران کمبود آموزش های عملی/آزمایشگاهی و مشکلات مربوط به عدم کسب دانش علمی و مهارت های لازم معلمی به روش های حضوری و از طریق کلاس های جبرانی بود.

هدف پژوهش، تحلیل دستاوردهای یادگیری رشته آموزش ابتدایی از دیدگاه دانش آموختگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بود. نوع پژوهش، کاربردی، روش آن، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی (ترکیبی) و جامعه آماری، شامل اعضای هیئت علمی و دانش آموختگان سال های 1395 تا 1398 رشته آموزش ابتدایی دانشگاه بوده است که از میان آنان 22 نفر هیئت علمی و 14 نفر دانش آموخته به روش هدفمند و ادامه تا اشباع نظری برای انجام مصاحبه انتخاب شد. نمونه آماری بخش کمی (پرسشنامه)، به روش خوشه ای یک مرحله ای، از بین 5153 نفر دانش آموخته استان های سمنان، کرمان، همدان، چهارمحال و بختیاری و فارس با استفاده از معادله کوکران، 365 نفر تعیین و به روش تصادفی انتخاب شد. داده ها از طریق مصاحبه به روش هدایت کلیات و پرسشنامه دستاوردهای یادگیری (محقق ساخته) گردآوری شده است. روایی ابزار از سوی ده نفر از صاحب نظران دانشگاه تأیید شد. پایایی فرم های مصاحبه از طریق سه نفر همکار و روش سه سوسازی و ضریب پایایی پرسشنامه بعد از اجرای مقدماتی به روش آلفای کرانباخ، 97/0 محاسبه و دستاوردهای یادگیری، در سه بُعد دانشی (هشت حوزه)، توانشی (هفت مهارت) و نگرشی (شش مؤلفه) بررسی شد. تحلیل داده های مصاحبه حاکی از این بوده که چالش ها و مسائل مختلفی در زمینه دستاوردهای یادگیری رشته وجود داشته است. مدل ترسیم شده دستاوردهای یادگیری مربوط به یافته های بخش کمی (پرسشنامه)، با توجه به 86/4= 2 /DF ،10/0 >RMSEA است و سایر شاخص ها برازش مقبولی دارد که نشان دهنده تأثیر دانش، نگرش و توانش بر دستاوردهای یادگیری دانش آموختگان است.