نسیم نهاوندی

امروزه اهمیت انرژی برق در توسعه صنعتی پایدار کشورها و همچنین استفاده از انرژی های پاک (نظیر انرژی باد) برای تولید این انرژی بر کسی پوشیده نیست. در مقاله حاضر که بر اساس مطالعه ای موردی در سازمان انرژی های نو ایران (سانا) انجام گرفت، سعی شد تا با هدف توسعه راهبردهای مدیریت توسعه پایدار و نیز با توجه به دخالت عوامل متعدد مثبت و منفی در انتخاب توربین بادی برای یک مزرعه بادی کشور، از روش های مناسب MADM استفاده شود. در همین راستا پس از احصای عوامل مهم در ارزیابی یک فناوری توربین بادی با توجه به اصول مدیریت توسعه پایدار، از AHP برای وزن دهی به معیارها و زیرمعیارها و از TOPSIS برای انتخاب برترین گزینه استفاده شد. برای به دست آوردن سلسله مراتب AHP، از روش توصیفی- میدانی استفاده شده و داده های مورد نظر در راستای طراحی مدل و سطوح مختلف درخت AHP، گردآوری و بر این اساس فرآیند وزن دهی انجام شد. سطح هدف عبارت است از: انتخاب توربین بادی مناسب برای مزرعه بادی مورد مطالعه. برای دستیابی به معیارها و زیرمعیارها مصاحبه های متعددی انجام شد. همچنین پرسشنامه محقق ساخته ای در این زمینه تهیه و در بین دست اندرکاران صنعت توربین بادی توزیع گردید که در نهایت معیارها و زیرمعیارهای مورد توافق آنها احصاء گردید. بر اساس مطالعات میدانی انجام شده، معیارهای مؤثر در مدیریت توسعه پایدار با انتخاب توربین بادی مناسب برای یک مزرعه بادی در پنج حوزه کلی شامل: «مشخصات و مختصات فنی»، «مشخصات سازنده (تأمین کننده) فناوری»، «زمینه های فرصت ساز»، «مولّد های هزینه» و «ریسک ها و زمینه های خطر ساز» و نیز به تعداد 31 زیرمعیار شناسایی و دسته بندی شد. آلترناتیوهای تصمیم گیری پنج شرکت بین المللی فروشنده توربین بادی برای مزارع بادی هستند. بر اساس نتایج، شرکت بین المللی Sinovel Wind بعنوان برترین گزینه معرفی شد.

با توجه به ماهیت علت و معلولی بخش حمل ونقل دریایی و تأثیر متقابل متغیرها در این بخش و نیز پیچیدگی های حاکم بر آن لازم است تا به کمک ابزارهایی، سیاست های اتخاذ شده در این بخش مورد آزمون قرار گیرد. دغدغه موردنظر در این مقاله پیش بینی عملکرد ترمینال کانتینری از حیث تعداد کانتینر تخلیه و بارگیری شده، زمان کل حضور کشتی از زمان ورود به لنگرگاه تا خروج از بندر و در صد اشغال اسکله ترمینال کانتینری می باشد. در این تحقیق، مدل پویای عملکرد ترمینال کانتینر بنادر، با استفاده از روش پویای سیستم ها ارائه شده است. اعتبار مدل پیشنهادی با استفاده از داده های تاریخی 1384 تا 1394 بندر شهید رجایی مورد تائید قرارگرفته است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که با افزایش 1 دستگاه گنتری کرین تعداد کل کانتینرهای جابه جا شده 5/12% افزایش و متوسط زمان کشتی 30% کاهش می یابد. با سرمایه گذاری و ساخت یک اسکله تعداد کل تخلیه/ بارگیری 4% افزایش و متوسط زمان کشتی 37% کاهش می یابد. درحالی که با ساخت 1 اسکله و همچنین افزایش یک دستگاه گنتری کرین تعداد کل تخلیه/ بارگیری 37% افزایش و زمان کشتی 45% کاهش می یابد. مدل پیشنهادی کمک می نماید که مدیران، از اثرات تصمیمات و سیاست های خود در طراحی و توسعه آینده ترمینال های کانتینری و نتایج آن ها تصویر روشنی داشته باشند.

سنجش کارایی دینامیکی، علاوه براینکه ابزاری مفید در جهت ارزیابی عملکرد سازمان در مقایسه با رقباست، به مدیران نیز کمک می کند تا عملکرد کنونی سازمان خود را با عملکرد گذشته آن مقایسه کند و برای بهبود عملکرد خود تصمیمات استراتژیک اتخاذ کنند. برای این منظور یکی از روش ها، در نظر گرفتن ساختار شبکه ای برای سنجش عملکرد دینامیکی سازمان و استفاده از تحلیل پوششی داده ای شبکه ای است. در این راستا، هدف اصلی این مقاله، استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ای شبکه ای برای سنجش کارایی دینامیکی است. اگرچه تاکنون روشهای مختلفی برای سنجش کارایی با استفاده از تحلیل پوششی داده ای ارائه شده است، اما این مقاله پس از نمایان ساختن ضعف های موجود در رویکرد های پیشین، به ارائه یک روش برمبنای بهینه سازی چندهدفه برای سنجش کارایی در یک ساختار شبکه ای می پردازد. سپس برتری روش ارائه شده در این پژوهش نسبت به روش های پیشین توسط داده های تجربی مربوط به تولید کننده های فرش ماشینی در کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است و کارایی کل و کارایی سالیانه این واحدها در طول یک دوره چهارساله مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج مربوط به حل مثال تجربی حاکی از این مطلب است که رویکرد ارائه شده در این مقاله توانسته است خلا های موجود در رویکردهای پیشین را رفع کرده و واحدهای تولید کننده فرش ماشینی با بالاترین رتبه کارایی کل و کارایی سالیانه را تعیین کند.

یکی از مهم ترین چالش های صنایع فولاد، برنامه ریزی تولید مناسب است که با توجه به سفارشی بودن این صنعت، برنامه ریزی سفارش ها بخش عمده ای از آن را شامل می شود. همچنین، با توجه به لزوم استفاده حداکثری از ظرفیت ماشین آلات در این صنعت، پرداختن به برنامه ریزی موجودی ها نیز امری ضروری است. در این راستا، مدل ارائه شده در این مقاله با در نظر گرفتن توام برنامه ریزی سفارش ها و برنامه ریزی موجودی، توانایی تصمیم گیری در انتخاب سفارش ها، تعیین زمان تکمیل سفارش ها و تعیین تولیدات مازاد از آنها را در هر فرایند داراست. این مدل در عمل می تواند نقش کلیدی در بهبود برنامه ریزی تولید صنایع فولاد از طریق تحویل بموقع سفارش ها، کاهش موجودی و استفاده مناسب از ظرفیت، دارا باشد. در ادامه، یک الگوریتم حل ابتکاری بر پایه الگوریتم ژنتیک برای مدل فوق ارائه شده و کارایی آن در یک مطالعه موردی و عملی در شرکت فولاد آلیاژی ایران ارزیابی شده است.