علی شکور

امروزه، توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکار های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی مناطق روستایی به حساب می آید و از آن به عنوان اکسیری برای اشتغال زایی و کاهش فقر یاد می شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه راهکار های واشتغال زایی و کارآفرینی در ایران می باشد. این پژوهش که در رسته پژوهش های کاربردی است با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. روش جمع آوری داده ها، پیمایش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و روش تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر از ساکنان روستایی در مناطق مورد مطالعه به صورت تصادفی است. تحلیل داده ها از طریق آزمون های تاپسیس و تحلیل AHP صورت گرفته است و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که از نظر پاسخگویان سه متغیر حمایت گوناگون نهاد های مسئول و متولی بخش کشاورزی، آگاهی درباره نیاز مصرف کنندگان و برداشت به موقع و کاهش تلفات به ترتیب با ضریب اولویت 624/0، 613/0 و 590/0 مهمترین علل گسترش کسب و کار کشاورزی و روستایی و مدل راهبردی اشتغالزایی در محدوده های مورد مطالعه می باشند. از جمله راهکار های پیشنهادی، اصلاح قوانین مالیاتی مرتبط با کارآفرینان، تأسیس صندوق های حمایت از کارآفرینان در بخش کشاورزی، اتخاذ تدابیری جهت کاهش موانع اداری در فرآیندهای کارآفرینی در بخش کشاورزی و ایجاد و تقویت مراکز مشاوره ای می باشد.

Purpose- The aim of this study is to upgrade the capabilities in cultural field to direct the communication of villages with urban system to reinforce the sustainable rural development. In this way, the necessary grounds should be provided in the villages so that the population density and variety of activities and sufficient facilities for education and accumulation of wealth, etc. reach a certain level in order that sustainable rural development is formed through recreating the culture of rural areas in villages. Design/methodology/approach- The present study is conducted with applied purposes using the descriptive-analytical method. For data collection, field survey was performed using a questionnaire tool and data analysis method was performed using SPSS software. Statistical population includes 74 villages of the cities of Khoramabad, Kermanshah, Tabriz, Shadgan and Shiraz. Using Cochran formula, sample size was determined 380 households from selected villages and sample selection method is random. Findings- Data analysis was done through factor analysis and cluster analysis tests and the results of this study, based on the factor analysis method with correlation coefficient of over 5% between the research variables, indicates that, three (socio-cultural, economic and environmental) factors explain 73.629% of variance and show the satisfaction of the factors and the field of research. Using hierarchical clustering analysis (WARD) have been estimated as cluster 1: socio-cultural developed, cluster 2: economic developing, and cluster 3: environmental less developed and ANOVA analysis with a significance level of less than 0.05 indicates the existence of significant relationship between clusters in all four components of cultural regeneration and communication between urban and rural, socio-cultural, economic and environmental criteria. Research limitations/implications- One of the problems ahead of this research was the different cultural levels of people of the study area, which was a kind of requirement for certain conditions and behaviors, without which there would be no misunderstanding.one of the most important limitations of this research is the lack of cooperation of relevant organizations to provide studies on cultural changes affecting rural-urban areas. Practical implications- Among the practical solutions, the following can be mentioned: provide patterns and solutions for cultural development and sustainable development based on culture and socio-cultural attachment for regional development projects. Originality/value- This study encompasses many innovations including careful review of cultural relationships with rural-urban communication patterns and the effects of sustainable rural development on both of them.

تحقیقات نشان دادند که در بلندمدت جذب بازدید مجدد هزینه کمتری نسبت به بازدید بار اول برای مقاصد دارد. بنابراین رشد پایدار بخش گردشگری اتکا بیشتری بر گردشگرانی دارد که بازدید خود را تکرار می کنند. چنین عاملی بر اهمیت مفاهیم موثر بر بازدید مجدد از مقاصد گردشگری شهری افزوده است. در این تحقیق تلاش شده است تا تاثیر اصالت ادراک شده، تصویر مقصد و تجربه به یادماندنی بر قصد بازدید مجدد گردشگران در شهرستان اردبیل، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری این تحقیق گردشگران ورودی به شهرستان اردبیل در سال ۱۳۹8 است. حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول کوکران، ۳۸۴ نفر محاسبه شده است. پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق محقق ساخته بود که شاخص های آن از مطالعات و پیشینه مرتبط اخذ و بومی سازی شده است. روایی ابزار سنجش تحقیق بر اساس نظرات اساتید متخصص و کارشناسان خبره و پایایی مدل تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار SMART PLS انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که اصالت ادراک شده جاذبه های گردشگری تاثیر مثبت و معنی-داری بر تصویر مقاصد (572/0 β= و 427/9 T=) و تجربه به یادماندنی (611/0β= و 315/8T=) دارد. همچنین تصویر مقصد تاثیر مثبت و معنی داری بر تجربه به یادماندنی (860/0β= و 483/4 T=) دارد. همچنین یافته ها نشان داد که تجربه به یادماندنی تاثیر مثبت و معنی داری بر قصد بازدید مجدد (537/0β= و 255/9 T=) دارد. تحقیق حاضر نسبت به تحقیقات پیشین به تبیین تاثیر ادراک از اصالت و تصویر مقصد بر تجربه به یادماندنی و شکل گیری آن و تاثیر این مفهوم بر قصد بازدید مجدد گردشگران کمک بیشتری نموده است.

در طی دهه های گذشته بهبود معیشت روستائیان مورد توجه بسیاری قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف توسعه پایدار روستایی مطرح بوده است. یکی از راهبردهای اصلی برای بهبود اقتصاد روستا، گردشگری کشاورزی یا اگروتوریسم است که می تواند روستا را به سمت توسعه و پایداری سوق دهد. هدف از پژوهش حاضر تأثیر اگروتوریسم بر توسعه پایدار شهرستان صومعه سرا می باشد. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی- پیمایشی بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل کشاورزان، کارشناسان و متخصصان شهرستان صومعه سرا می باشد. محدوده مورد مطالعه شهرستان صومعه سرا بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه توسعه روستایی بود. برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها از آزمون تی و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد با توجه به میزان F که برابر با 41/23 و سطح معناداری 001/0 که پایین تر از 05/0 می توان نتیجه گرفت گردشگری کشاورزی بر توسعه پایدار در شهرستان صومعه سرا تأثیرگذار بوده است. همچنین با توجه به نتایج و سطح معناداری گردشگری کشاورزی بر تمام ابعاد توسعه پایدار نیز تأثیر داشته است. بعد زیست محیطی با میانگین 06/4 بیشترین تأثیر و بر بعد اجتماعی با میانگین 06/4 کمترین تأثیر را داشته است.

قاچاق کالا، یکی از مؤلفه های مهم فساد اقتصادی است، قاچاق پدیده شوم و مخربی است اصولاً کالاهای قاچاق از مناطق مرزی وارد می شوند و سپس در تمام کشور توزیع می شود. مرز یا سرحد به خط فاصل میان دو کشور گفته می شود، لذا مرزها از این لحاظ دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. یکی از مهم ترین تأثیرات اقتصادی شهرستان های مرزی وجود پدیده قاچاق است که به طرق مختلف در این شهرستان ها جریان دارد، به همین منظور هدف تحقیق حاضر تحلیلی بر قاچاق کالا و عوامل موثر بر آن در روستاهای شهرستان مرزی سراوان می باشد. با توجه به هدف فرضیه تحقیق این گونه بیان شده است: به نظر می رسد ساختارهای ضعیف اقتصادی مهم ترین عامل قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان می باشد. روش انجام تحقیق تحلیلی- توصیفی و شیوه جمع آوری اطلاعات اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است و همچنین تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS (آزمونTتک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که نواحی روستایی موردمطالعه شهرستان مرزی سراوان از وضعیت بسیار نامناسب ساختارهای توسعه اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و زیست محیطی برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد که شاخص اقتصادی، با بتای 413/0 بیشترین تأثیر را بر قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان دارد و متغیر امنیتی با بتای 380/0 در رتبه دوم و شاخص اجتماعی، با بتای 344/0 در رتبه سوم قرارگرفته است و همچنین متغیر زیست محیطی با بتای 263/0 با قرارگیری در رتبه آخر، کمترین تأثیر را بر قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان داشته است.

روابط میان شهر و روستا به صورت های گوناگرن بر شکل پذیری، رشد و توسعه سکونت گاه های روستایی و همچنین بر روابط درونی و بیرونی آن ها اثر می گذارد. لذا رفع نیازهای اساسی شهر و روستا و ایجاد یک رابطه متعادل و پایداری بین شهر و حوزه نفوذ آن، می تواند با معیارسنجی پایداری جمعیتی از طریق توسعه پایدار روستایی و گردشگری صورت پذیرد. لذا در این تحقیق با هدف بررسی رابطه شهر و روستا در جهت تعادل بخشی پایدار جمعیتی از طریق توسعه پایدار گردشگری و تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 34 آبادی از شهرستان شیراز و 363 خانوار از روستاهای منتخب و با استفاده از نرم افزار SPSSو تحلیل آماری داده ها (تحلیل خوشه ای و آزمون آنووا ) در 2 گروه توصیفی و تحلیلی به بررسی هدف فوق پرداخته است. نتایج بدست آمده که بر اساس تحلیل خوشه ای بررسی رابطه روستا-شهری بر مبنای بهبود پایداری جمعیتی، در بعد اقتصادی، 7/14 درصد از روستاها پایدار، در بعد اجتماعی- فرهنگی 7/14 درصد از روستاها پایدار و در بعد زیست محیطی 9/52 درصد از روستا به لحاظ زیست محیطی پایدار هستند و بر اساس آزمون ANOVA روابط روستا – شهری در روستاهای پایدار قوی تر می باشد. اما نتایج بدست آمده از آزمون ANOVA در بررسی رابطه روستا- شهری سبب بهبود پایداری گردشگری نمی گردد.

اقامتگاه های بوم گردی چند سالی است در روستاهای اطراف شهرهای بزرگ و دارای آثار تاریخی و طبیعی شکل گرفتند و سازمان های متولی از آن ها حمایت می کنند. از طرفی مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت دوست آدمی، عاملی است تا اسباب توسعه روستایی از طریق گردشگری و خدمات آن را فراهم آورد. این پژوهش کاربردی با هدف ایجاد اقامتگاه های بوم گردی و نقش آن بر توسعه سکونتگاه های روستایی در راستای توسعه پایدار منطقه ای، با بهره گیری از اطلاعات، توصیفی–پیمایشی و از طریق مصاحبه با کارشناسان اقدام به شناسایی مولفه ها و معیارهای موثر نموده و سپس عوامل شناسایی شده در غالب پرسشنامه دلفی فازی در اختیار نمونه آماری که 384 نفر از ساکنان نواحی روستایی چهاراستان، استان مازندران(شمالی)، استان فارس(جنوبی)، ایلام(غربی) و خراسان جنوبی(شرقی) می باشند، بصورت تصادفی توزیع گردید و داده ها با استفاده از نرم افزارspss در قالب روش تحلیل عاملی تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش از تقلیل37متغیر، بیان کننده 8 عامل استخراج شده بود که90/79درصد نشان از رضایت بخش بودن تحلیل عاملی و متغیرهای بررسی شده دارد، براین اساس عامل اشتغال زایی19/72درصد اثرگذاری اقامتگاه های بوم گردی را تبیین می کند که شامل ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، گسترش فرصت های شغلی برای زنان و ایجاد فرصت های شغلی جدید می باشد؛ عامل افزایش تولید و درآمد با واریانس32/17و عامل تقویت هویت محلی با واریانس96/13، بیشترین درصد و عوامل کالبدی–معماری با واریانس9/3 و اجتماعی–فرهنگی با واریانس38/1کمترین درصد اثرگذاری اقامتگاه های بوم گردی را بر توسعه نواحی روستایی مناطق مورد مطالعه را تبیین می کنند، همچنین آزمونTتک نمونه ای، عامل چهارم(رونق بخش خدمات) با آماره 64/8و عامل اول(اشتغال زایی) با آماره51/7بیشترین نقش را در این زمینه داشته اند.

اهمیت حیات و توسعه روستایی به عنوان موتور محرکه و مولد هر کشور و عاملی در راستای توسعه ملی، محرومیت زدایی و رشد اقتصادی بر کسی پوشیده نیست و روابط متقابل بین شهر و نواحی روستا در کشورهای در حال توسعه از نظر کیفی متفاوت با روابط شهر و نواحی روستایی در کشورهای توسعه یافته است، لذا توزیع بهتر و هماهنگ فعالیت ها در روابط روستا- شهری به تناسب ویژگی ها و داده های محیطی، استقرار مستمر جمعیت، جلوگیری از حرکت مکانی نابجای جمعیت، کاربرد تدابیر لازم در تثبیت جغرافیایی جمعیت مهاجر، کاهش تباین و اختلافات محیطی و اصلاح و بهسازی و بازسازی مکان های نامطلوب از طریق بررسی و تحلیل معیارهای توسعه پایدار روستایی در برنامه ریزی روابط روستا– شهری از دیدگاه ساکنان مناطق روستایی می تواند سبب تعادل بخشی پایدار جمعیتی در نواحی روستایی گردد. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار  SPSSو تحلیل آماری داده ها در 2 گروه توصیفی و تحلیلی، نتایجی بدست آمده که بر اساس روش تحلیل خوشه ای 44.1 درصد از روستاهای نمونه تحقیق در سه بعد پایدار، 26.5 درصد نیمه پایدار و 29.4 درصد ناپایدارند و بر اساس آزمون ANOVA روابط روستا – شهری در روستاهای پایدار قوی تر می باشد. بر اساس آزمون تاکسونومی عددی تغییرات ناپایداری های اقتصادی (صرفه اقتصادی فعالیت های کشاورزی، بهبود کمیت و کیفیت تولیدات، بهبود وضعیت بازاررسانی، توجه به تقاضاهای بین المللی، کاشت و پرورش ارقام محلی) به ترتیب با  DL، 043/0، 079/0، 214/0، 278/0، 616/0 از دیدگاه ساکنان مناطق روستایی در رتبه اول قرار دارد.

توسعه پایدار به مفهوم مدیریت یکپارچه پایداری اکولوژیکی و توسعه اقتصادی - اجتماعی به منظور دستیابی به بهبود شرایط انسانی می باشد. از طرفی هدف این پژوهش ارتقاء توانمندی ها در حوزه اجتماعی-فرهنگی و همچنین ارزیابی میزان تأثیر عوامل توسعه پایدار شهری بر آهنگ تغییرات فرهنگی و اجتماعی در جهت دهی به ارتباطات روستائیان با نظام شهری با بهره گیری از راهبرد های توسعه پایدار شهری می باشد. این پژوهش که در رسته پژوهش های کاربردی می باشد با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. روش جمع آوری داده ها، پیمایش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری شامل ساکنان 34 آبادی از شهر شیراز و تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 363 خانوار از روستا های منتخب به عنوان نمونه تصادفی انتخاب شده است. برای دسته بندی شاخص ها و امتیازدهی بر اساس پاسخ های دریافت شده از ساکنان منتخب از آزمون تحلیل عاملی و آزمون t زوجی استفاده شده است، نتایج بدست آمده بدین شرح است که بر اساس روش تحلیل عاملی مجموعا 74/0 درصد از واریانس را می پوشاند و همچنین در آزمون کرویت بارتلت با سطح 000/0 نشان دهنده کفایت نمونه گیری می باشد. ضریب آلفای کرونباخ برای شاخص های تایید شده در تحلیل عاملی شامل عوامل اجتماعی-فرهنگی 897/0، عوامل اقتصادی 925/0، عوامل زیست محیطی 844/0 و عوامل آهنگ تغییرات عوامل فرهنگی 898/0 می باشد و با استفاده آزمون T زوجی هر یک زیر شاخص های عوامل توسعه پایدار شهری به صورت جداگانه تأثیرگذار بر کاهش مهاجرت های روستا-شهری و کاهش آهنگ تغییرات فرهنگی می باشد.

محیط های ساحلی از حساس ترین سیستم های محیطی به شمار می روند که تحت  تأثیر فرآیندهای هیدرودینامیکی حاکم، تغییر و تحول در آنها نسبتاً سریع بوده و شاید از این نظر قابل مقایسه با سایر سیستم های ژئومرفولوژی نباشد. سواحل قشم به واسطه نوسانات و تغییرات زیاد دوره ای سطح آب، محیطی منحصربه فرد با ویژگیهای خاص به وجود آورده است. به واسطه همین تغییر سطح آب، شاهد تغییرات زیاد خط ساحلی در مناطق ساحلی هستیم. با درک این تغییرات قادر خواهیم بود برنامه ریزی دقیق تری برای مناطق مذکور داشته باشیم و مدیریتی کارآمد برای آینده ای بهتر در سواحل قشم داشته باشیم. پهنه مورد مطالعهدر این پژوهش، خطوط ساحلی جزیره قشم می باشد. هدف از این مطالعه، پهنه بندی پایدار ساحلی جزیره قشم جهت احداث مناطق دریایی جدید می باشد. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت و هدف، روش تحقیق ارزیابی- تحلیلی با هدف کاربردی است . بخش مهمی از مطالعات، مربوط به گردآوری و تحلیل اطلاعات و داده های موجود و مورد نیاز برای شبیه سازی ها است. در این پژوهش با استفاده از روش فازی تاپسیس ( FTOPSIS) و سلسله مراتبی فازی (FAHP) به تحلیل معیار مؤثر بر پهنه بندی سواحل دریایی می پردازیم. نتلیج بدست آمده حاکی از آن است که قسمت شمالی جزیره موقعیت بهتری جهت از لحاظ شاخصهای بررسی شده دارا است. بنابراین این قسمت با مساحت هزار هکتار به عنوان مکان مورد نظر مشخص می گردد.

سرمایه اجتماعی شکلی از همبستگی سنتی جامعه است که در آن گروه های مردم می توانند با وقف خویش در پروژه های اجتماعی نفع فردی خود را دنبال کنند. مشارکت فرایندی است که موجب تحرک بخشی منابع محلی، به کارگیری گروه های متنوع اجتماعی در تصمیم گیری، درگیری مردم محلی در تعریف مشکلات، جمع آوری و تحصیل اطلاعات و اجرای پروژه ها می شود. این مطالعه باهدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی در ارتقاء مشارکت محله و مدیریت بهینه شهری در دو محله (پانصد دستگاه و کوی کارکنان) شهر دو گنبدان صورت گرفته است که به دلایل خاص محله ای این دو از بین محلات دیگر شهر انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه خودساخته با جامعه آماری 381 نفر از افراد بالای 18سال سنجش انجام گرفت. داده ها و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن و برای نرمال بودن از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف استفاده شده است که در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرارگرفته اند. پرسشنامه از روایی قابل قبولی برخوردار بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS استفاده شد. به طورکلی نتیجه پژوهش حاکی از آن است که فرضیات اصلی تحقیق هردو تأیید شده است، یعنی سرمایه اجتماعی در مدیریت شهری مؤثر است و همچنین مشارکت محله ای در مدیریت شهری نقش دارد.

الگوی ساخت کالبدی را می توان ساده ترین راه در راستای دست یابی به شکل گیری همبستگی اجتماعی دانست. بی تردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ به عبارت دیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر، روح محله را زنده می سازد و بدون شک، کمیت و کیفیت آن، در گرو سلامت کالبد محله خواهد بود. تعاملات اجتماعی موجود درمحله ها در مقایسه با سایر شبکه های اجتماعی، موثرترین عاملی است که در نتیجه ی آن، همبستگی اجتماعی حاصل می شود. عاملی که در سطح محله ها به ایجاد همبستگی اجتماعی کمک می کند، کیفیت ساختار کالبدی این مکان ها است که حضورپذیری ساکنان و به تبع آن شکل گیری تعاملات اجتماعی را به دنبال دارد. در این راستا، هدف اصلی پژوهش، نقش ساختار کالبدی بر شکل گیری همبستگی اجتماعی محله ی قصردشت شهر شیراز در نظر گرفته شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است که در محله ی قصردشت شیراز با جمعیت 7302 نفر و نمونه ی قابل تعمیم 365 نفر مورد بررسی قرارگرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که تأثیر مؤلفه های همبستگی اجتماعی و رابطه ی آن ها با ساختار کالبدی معنادار است. همچنین از میان 4 مؤلفه ی همبستگی اجتماعی، وحدت اجتماعی، مشارکت و احساس تعلق، وحدت اجتماعی، بیشترین تأثیر و احساس تعلق، کمترین تأثیر را بر همبستگی اجتماعی دارند.بنابر آن چه گفته شد، در محله هایی که مناسبات اجتماعی در طول سالیان به واسطه ی روابط چهره به چهره میان ساکنان شکل گرفته است، درجه بالاتری از اعتماد، امنیت، کنش متقابل، همبستگی و انسجام اجتماعی وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخص های CDS در منطقه 3 شهر شیراز جهت بهبود وضع موجود و نقش آن در دستیابی به توسعه پایدار شهری می باشد. روش پژوهش در دو بخش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. در این راستا با استفاده از روش کوکران و با لحاظ کردن جمعیت 205775 نفر ساکن در محدوده به عنوان جامعه آماری، حجم نمونه تعداد 384 نفر تعیین شد. جهت سنجش روایی سازه ای از آزمون آلفای کرونباخ، برای تعیین روایی محتوایی از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین معیار قابلیت زندگی 56/2، رقابت پذیری 08/3، بانکی بودن 81/2 و حکمروایی خوب شهری 16/2 می باشد و با توجه به عدد 5/2 به عنوان میانه نظری، می توان گفت که منطقه 3 به لحاظ برخورداری از شاخص های CDS وضعیت نسبتا خوبی دارا می باشند. معیارهای قابلیت زندگی، رقابت پذیری و حکمروایی خوب شهری دارای رابطه معنی دار می باشند و باتوجه به نتیجه آزمون رگرسیون چندمتغیره، معیار بانکی بودن بیشترین تأثیر را در جهت ارتقاء رویکرد CDS در منطقه 3 دارد. 

 امروزه توجه به مفهوم نشانه ها در شهر، به عنوان یکی از دغدغه های نظریه پردازان شهری تبدیل شده است. هر شهر برای اینکه در ذهن ساکنان و یا بازدیدکنندگان خود تصویر واضح و خوانایی پدید آورد نیازمند وجود نشانه شهری است. شهرها تنها نقطه های بی تحرک روی نقشه ها نیستند، بلکه آنچه که یک شهر را پویا و جذاب ساخته و سبب ایجاد رضایت در بین شهروندان می شود، تاریخ، فرهنگ غنی، زیبایی و کیفیت بصری فضای شهری است که نمود ویژه آن در المان و نشانه های شهری به وضوح قابل رؤیت است. در ساختار هر شهر، نشانه شناسی برای تحلیل هویت شهر بسیار قابل توجه می باشد. هدف از این پژوهش تعیین میزان اهمیت نشانه های شهری بر شناسایی هویت فضا و خوانایی در یک شهر و ارائه راهکارهایی لازم جهت تقویت و جانمایی دقیق نشانه های شهری در بلوار چمران شهر شیراز می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و میدانی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و با روش های آزمون ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که نشانه های شهری از مهم ترین عناصر یاری رسان در امر خوانش شهر و از عناصر مهم هویت بخشی در جامعه است. بیشترین تأثیر را ضریب همبستگی شهروندان با فضای شهری مربوط به جنبه های کارکردی و کمترین تأثیر را مواجهه و خوانش دارد، بنابراین با استفاده از نماد و نشانه ها می توان به تقویت خوانایی و هویت بلوار چمران شیراز کمک خواهد نمود.

امروزه مبحث هویت و حیات اجتماعی از مسائل مهم زندگی شهری است. عوامل و عناصر مختلفی می توانند در زمینه هویت و مسائل اجتماعی شهروندان اثرگذار باشد که یکی از مهم ترین آن ها منظرشهری است. در واقع دو مقوله منظر شهری و هویت دارای تعاملات متقابلی هستند. هر دو مقوله به نوبه ای در دهه های گذشته در برنامه ها و اقدام های متخصصان و متولیان مسائل شهری در ایران مغفول بوده اند و کمتر به  آن ها توجه شده است. منظرشهری به دلیل نقش آن در بروز رفتارهای اجتماعی در محیط دارای اهمیت ویژه ای است که با فراهم آوردن بستری جهت بروز تعاملات اجتماعی شهروندان، تعامل با محیط و تعامل با سایرین، نتایج قابل ملاحظه ای از جمله هویت و احساس تعلق خاطر را به همراه دارد. از این رو مناظر شهری به عنوان بستر رخدادها و رفتار های اجتماعی توان های بالقوه ای هستند که فرای تأثیر کالبدی شان، تأثیر گسترده آن ها در بهبود و ارتقاء رفتار و تعاملات اجتماعی شهروندان، کیفیت محیط زندگی و ارتقاء هویت آنان را نمی توان نادیده گرفت. هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر گذارترین مؤلفه های منظر شهری از میان مفاهیمی نظیر حس تعلق خاطر، خاطره انگیزی، جذابیت، زیبایی و خوانایی، امنیت و آرامش، دسترسی و ارتباط، فعالیت و کاربری برشکل گیری تعاملات اجتماعی و ارتقاء هویت شهری درگذر امام زاده زنجیری می باشد. جهت گردآوری اطلاعات از روش میدانی و کتابخانه ای بهره گرفته شده و 370 نفر به عنوان حجم نمونه از طریق فرمول کوکران انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده اند. داده های پرسش نامه ، با استفاده از نرم افزار SPSS و روش رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که مؤلفه های دسترسی و ارتباط، فعالیت و کاربری تأثیرگذارترین مؤلفه های منظرشهری در شکل گیری تعاملات اجتماعی و ارتقاء هویت شهری در گذر امام زاده زنجیری بوده است .

گسترش بی رویه شهرها و در نتیجه افزایش بی رویه جمعیت شهری به ویژه در سال های اخیر موجب افزایش بیش از پیش مصرف و در نتیجه افزایش تولید انواع پسماند در مناطق شهری گردیده است. انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی لندفیل ها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. در این تحقیق به تعیین مکان مناسب دفن پسماند شهری قیر با استفاده از GIS پرداخته می شود. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف آن انتخاب محلی مناسب که در آن اولاً خطر برای سلامت عموم مردم در محل دفن به حداقل رسانده شود؛ ثانیاً محل مورد نظر حداقل تأثیرات زیست محیطی را داشته باشد. ثالثاً محل مورد نظر حداقل هزینه و بالاترین سطح خدمات را برای کاربران تسهیلات و تجهیزات فراهم کند. در این مطالعه معیارها و ضوابط انتخاب مکان های مناسب برای دفن بهداشتی پسماندها مانند خصوصیات زمین شناسی، راههای دسترسی، شیب، گسل ها، نقشه کاربری اراضی، فاصله از مراکز شهری و روستایی و ... استفاده شده است. با توجه به نتایج نهایی حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی سه اولویت جهت مکان پسماند در نظر گرفته شده است. اولویت اول در 23 کیلومتری شهر قیر یعنی در فاصله 6 کیلومتری در شمال شهرک امام قرار دارد. اولویت دوم در 15 کیلومتری از این شهر یعنی در فاصله 4 کیلومتری از شمال روستای فدم قرار گرفته و بالاخره اولویت سوم در فاصله 12 کیلومتری از شهر و 5 کیلومتری در جنوب روستای آب اناری قرار دارد.

جمعیت جهان با روندی افزایشی، از اوایل قرن 21 به بعد به سوی شهری شدن پیش می رود؛ از این رورویکرد توسعه پایدارشهری را به دلیل مزایای زیست محیطی، جای خود را در اغلب کشورها باز کرده است .از آنجا که منظرشهری در نقش یک راوی، مسئولیت انتقال پیام های گوناگون را برعهده می گیرد، با دارابودن سه بعد احساسی، فرهنگی و اکولوژیکی می تواند در رودخانه های درون شهری که از فضاهای طبیعی پراهمیت هستند، علاوه بر تأثرات گسترده ای که براکوسیستم شهر دارند، عنصری اکولوژیک می باشد که نقش خود را به عنوان یک عنصر تأثیرگذار در توسعه پایدار نشان می دهد. رودخانه سلطان آباد شیراز یکی از پتانسیل های تجمع در شهر شیرازمی باشد که این عامل می تواند بر ارتقاء توسعه پایدار و منظر شهری در شهر شیراز مؤثر باشد. این تحقیق با مطالعات میدانی و کتابخانه ای، نقش توسعه پایدارشهری در منظر و طراحی رودکناری شهر شیرازرا به عنوان هدف خود قرار داده و با استفاده از تکنیک دلفی پرسشنامه تخصصی تهیه گردید که توسط 60 نفر از متخصصین حوزه شهرسازی، معماری شهر شیراز پاسخ داده شد. جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزارspss   استفاده و تحلیل آماری در 2 گروه توصیفی و تحلیلی انجام شد. جهت سنجش روایی از آلفای کرونباخ و به منظور تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آنالیز واریانس بهره گرفته شد. براساس نتایج پژوهش، طراحی حاشیه درون شهری با ضریب همبستگی 854/0 و سطح معنی داری 000/0، رابطه معنی داری با توسعه پایدار شهری داشته است و همچنین وجود سطح معنی داری آزمون آنالیز واریانس، مقدار 000/0 p<شده که این بدان معناست که معیارهای توسعه پایدار شهری در ایجاد طراحی رودخانه های درون شهری و منظر پایدار شهری تأثیرگذار است و لیکن بین این معیارها اختلاف معناداری وجود دارد.

یکی از مراحل برنامه ریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سال های اخیر استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوری که در دهه های اخیر، کشورهای توسعه یافته با بهره گیری از مدل های بسط یافته تصمیم گیری در شاخه های مختلف مطالعات محیطی، این مدل ها را معرفی کرده اند. امروزه شهرستان لامرد در استان فارس با دارا بودن موقعیت خاص جغرافیایی، همواره در برابر این نوع از آسیب های محیطی (زلزله) آسیب پذیر می باشد. با توجه به اهمیتی که روستا و روستانشینی در سطح این شهرستان دارد، لازم است که سکونتگاه های روستایی این شهرستان از نظر درجه ریسک آسیب پذیری در برابر زلزله مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است که در آن با استفاده از مستندات آماری به تحلیل موضوع پرداخته می شود. پس از جمع آوری داده های مورد نظر از سطح روستاهای این شهرستان، با استفاده از مدل TOPSIS نسبت به رتبه بندی و سطح بندی دهستان های این شهرستان براساس 22 شاخص مورد مطالعه، اقدام گردید. نتایج حاصل از این پژوهش در سطح شهرستان لامرد نشان داده است که از نظر سطح آسیب پذیری لرزه ای با استفاده از مدل TOPSIS، دهستان کال با امتیاز 5284/0، دهستان سیگار با امتیاز 5221/0 و دهستان اشکنان با امتیاز 4754/0 دارای رتبه های اول تا سوم می باشند. همچنین درسطح شهرستان لامرد، 2 دهستان با ریسک بالا، 1 دهستان با ریسک متوسط و 4 دهستان با ریسک پایین از نظر آسیب پذیری در برابر خطر زلزله قرار دارند.

خیابان های شهری مهم ترین بخش تشکیل دهنده فضاهای عمومی هر شهرند. در بین خیابان های شهری، خیابان هایی همانند روگذر زندیه که به لحاظ موقعیت در بافت های تاریخی واقع شده و محل عبور و مرور مردم شهر و ارتباط دهنده بین بناهای تاریخی-فرهنگی بوده و نیز ارزش اقتصادی زیادی دارند، از اهمیت بیشتری برخوردارند. طرح های شهرسازی اخیر همانند اجرای ناقص طرح پیاده مداری در فضای باز اطراف ارگ و احداث زیرگذر زند باهدف احیای مجموعه کریم خانی اجراشده؛ اما برآیند این اقدامات باعث عدم همبستگی بین بناهای مجموعه و ناکارآمدی طرح پیاده مداری گردیده است. پیاده راه ها بالاترین حد نقش اجتماعی را دارند، به همین دلیل ساماندهی آن ها مستلزم دقت زیادی است و مهم ترین معیار در این فضاها، حضور و سرزندگی شهروندان در آن هاست. هدف اصلی پژوهش تبدیل روگذر زندیه به یک فضای شهری سرزنده به کمک افزایش کیفیات محیطی است. در این پژوهش با توجه به جمعیت نمونه آماریِ مرتبط با روگذر زندیه، طبق جدول کوکران 383 پرسشنامه تکمیل گردیده و با قرار دادن داده ها در نرم افزار SPSS نتایج زیر حاصل گردید که بین عوامل مؤثر بر کیفیت محیط با سرزندگی فضا و نیز بین مدیریت تردد خودرو و ایجاد یک فضای پیاده محور به هم پیوسته با انسجام کالبدی رابطه معنادار وجود دارد.

خشکسالی به معنای کمبود بارش در یک مدت زمان طولانی و کاهش منابع آبی است. از پیامدهای خشکسالی محدودیت های مؤثر بر امنیت غذایی و امرار معاش بیش از دو میلیارد نفر از مردم ساکنان نواحی خشک، به ویژه ساکنان روستایی می باشد. در این راستا تبیین میزان ادراک محیطی روستائیان در مواجه با پدیده خشکسالی و آمادگی مواجه با پیامدهای آن بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. هدف این مقاله بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی خشکسالی با توجه به رویکرد ادراک محیطی از نظر ساکنان روستایی است. با توجه به هدف تحقیق و موضوع مورد مطالعه، فرضیه مقاله به صورت کاربست ذیل تبیین شده است: به نظر می رسد میزان ادراک محیطی ساکنان نواحی روستایی از پدیده خشکسالی متفاوت است. روش شناسی مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای شیوه پیمایشی است. در این مسیر از تکنیک مپک، جهت رتبه بندی فضایی ادراک محیطی روستائیان در برابر پدیده خشکسالی استفاده شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با تکیه بر مطالعات عمیق میدانی و با استفاده از مدل های کمی، به رتبه بندی سکونتگاه های روستایی محدوده مورد مطالعه پرداخته است؛ بدین صورت که ابتدا وزن هر کدام از معیارها پس از تکمیل پرسشنامه و ورود داده ها به Spss با آنتروپی شانون تعیین مشخص گردید و از تکنیک (MAPPAC) جهت رتبه بندی استفاده گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ساکنان نواحی روستایی نظیر رضی آباد دلفارد و میجان رتبه اول، فتح آباد رتبه دوم خاردان رتبه سوم را به دست آوردند و نسبت به سایر روستاها از رتبه بالاتری در ادراک محیطی خشکسالی برخوردارند و توانسته اند سازگاری بیشتری به سبب شناخت از محیط و درک آن با فضای پیرامونی و جوامع روستایی خود داشته باشند.