سید محمدعلی ایازی

سید محمدعلی ایازی

مدرک تحصیلی: استادیار واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۳۲ مورد از کل ۱۳۲ مورد.
۱۲۱.

بررسی استفاده از رویکرد تفسیر بالمأثور در تفسیر المیدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر روایی تنزیل تفسیر معارج التفکر و دقائق التدبر المیدانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۲
تفسیر «معارج التفکر» به سبک تنزیلی توسط المیدانی از مفسران معاصر اهل سنت به رشته تحریر در آمده است و یکی از ابزارهای مفسر در این تفسیر استفاده از تفسیر بالمأثور می باشد. در این پژوهش ضمن تبیین دقیق نحوه بهره گیری مفسر از روایات، رابطه این رویکرد با سبک تفسیر تنزیلی مفسر واکاوی شده است. این تحقیق از نوع پژوهش های بنیادی بر پایه مطالعات نظری است که به روش تحلیل محتوای توصیفی با بررسی مدارک و اسناد(روش گردآوری کتابخانه ای) در صدد آن است با دسته بندی روایات مورد استفاده مفسر از حیث محتوای روایات و نیز منبع صدور روایات، تبیین دقیقی از عملکرد المیدانی در حوزه تفسیر بالمأثور صورت گیرد و در نهایت به این نتیجه می رسد که عمده نتایج تفسیری مبتنی بر روایات در تفسیر المیدانی حاصلِ توجه به تنزیل نیست و از مبانی غیر تنزیلی مفسر مثل مبانی کلامی و نگرش های اعتقادی و ادبی ایشان حاصل شده است. لازم به ذکر است این پژوهش از جهت محتوایی و همچنین از حیث بررسی رابطه رویکرد تفسیر روایی با سبک تنزیلی کاملاً تازگی دارد.
۱۲۲.

کاربست چندمعنایی واژگان قرآنی در ترجمه های فارسی (مطالعه موردی سوره آل عمران در ترجمه های قرن اول تا نهم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوره آل عمران مترجمان متقدم قرآن چند معنایی نقد ترجمه قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
در این موضوع که مترجمان معاصر، آیات سوره آل عمران را بر مبنای تعدد معانی کلمات ترجمه کرده اند تردیدی نیست؛ اما این مسئله مهم مطرح است که آیا این تفاوت برداشت ها از ساختار واحد واژگان، در ترجمه ها و تفاسیر قرون اولیه نیز جریان داشته است؟ در این مقاله، مسئله اصل وجود واژگان چندمعنا در قرآن کریم و کاربست چگونگی ترجمه آنها توسط مترجمان به روش توصیفی - تحلیلی و استنتاجی بررسی و مطالب با استفاده از مهم ترین و معتبرترین ترجمه ها و تفاسیر قرون اولیه، ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که اکثر الفاظ و اصطلاحات این سوره از نظام چندمعنایی پیروی می کنند. باور و اهتمام مترجمان و مفسران متقدم به اصل چندمعنایی در ترجمه واژگان این سوره نیز در آثارشان مشهود است، زبان فارسی کهن نیز به قدری توانمند بوده که توانسته است با برساخته های ناب پارسی، به خوبی از عهده ترجمه کلام وحی برآید. نتایج واکاوی ها روشن می کند که بکارگیری اصل چندمعنایی در ترجمه، دستیابی به لایه های معناییِ آیات را امکان پذیر و زمینه پاسخ گویی قرآن به نیازهای انسان عصری را فراهم می سازد.
۱۲۳.

منتقدان حدیث شیعه؛ تحلیل موضوع و زمینه ها ی پیدایش آن در ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدیث تشیع ایران نقد حدیث قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۹۴
ظهور منتقدان حدیث شیعه را می توان جریانی دانست که در دوره معاصر با شعار بازگشت به قرآن، مبارزه با خرافات و اتحاد مسلمانان و کم رنگ کردن نقش سنّت در هندسه مسائل دینی در ایران شکل گرفت. مطالعه پیش رو بر آن است ضمن معرفی جریان منتقدان حدیث شیعه در دوره معاصر ایران و تفاوت آن با قرآنیّون، طیف ها و گروه های مختلف این جریان فکری را برشمارد. سر آخر به طور مبسوط مهم ترین زمینه ها و علل پیدایش این جریان فکری که مربوط به گروه های دوم و سوم این جریان در این پژوهش می باشد را در دو قسمت زمینه های عام که عبارت اند از اصلاحات دینی در یهودیت و مسیحیت، آشنایی با تجدد و تمدن جهان غرب، آشنایی و ارتباط ایرانیان با متفکران نواندیش جهان عرب و زمینه های خاص که عبارت اند از تأثیرپذیری منتقدان حدیث شیعه از جریان وهابیت، پیدایش شخصیت های روشنفکر و مهجوریّت قرآن می باشد را بیان کند.
۱۲۴.

اثرگذاری کمّی و کیفی اجتهاد قاریان در قرائات (با تأکید بر آثار و پیامدها)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن قرائات ق‍اری‍ان اجتهاد و اختلاف قرائات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۷۳
از واقعیت های تاریخی در مورد قرائات قرآن، اختلاف قرائات است. پیدایش قرائات گوناگون، معلول دو گونه علت بوده است که می توان آنها را به علت های طبیعی و اجتهادی تقسیم کرد. بر پایه پژوهش صورت گرفته، یک سری از علل، به صورت طبیعی صورت گرفته اند که دانشمندان و مفسران علوم قرآنی نیز به آنها پرداخته اند و عواملی چون: اختلاف لغات و لهجه های عرب، خالی بودن کلمات از علائم، اعراب و نقطه در صدر اسلام، عدم وجود الف ممدوده در ساختار کلمات و سهل انگاری کاتبان کلام وحی در نگارش رسم الخط دقیقی از قرآن را در برمی گیرند. در مقابل مسائلی چون تعصب و خودبینی برخی از قاریان در ارائه قرائت جدید، بی-اطلاعی از قواعد عربی، چشم و هم چشمی قاریان، تحمیل قواعد صرفی و نحوی، از علل اجتهادی برخی قاریان در توسعه قرائات بوده است. با مراجعه به نصوص تاریخی کتب قرائات، می توان اثرگذاری اجتهاد قاریان بر علوم اسلامی را به وضوح مشاهده کرد.
۱۲۵.

تأثیر دیدگاه های فقهی اخباریان بر عدم حضور اجتماعی زنان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: زنان حضور اجتماعی صفویه اخباریان فقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۸
آشنایی با مکتب فکری فقها و فضای فرهنگی جامعه و تأثیر آنها بر مباحث زنان در طول تاریخ یکی از پیش نیازهای داوری درباره دیدگاه اسلام در مسأله زنان است. یکی از مکاتب تأثیرگذار در این زمینه، مکتب اخباری گری است. درمطالعه حاضر تلاش می شود تا تأثیرات دیدگاه های اخباریان و فضای سیاسی دوره صفویه، در زمینه مشارکت اجتماعی زنان ارائه گردد. در این مطالعه برآنیم تا رفتار علمی و عملی اخباریان دوره صفویه را بر خانه نشینی زنان واکاوی کرده و دیدگاه های فقهی آنها را در زمینه منع حضور اجتماعی زنان و تشویق بر خانه نشینی شان بررسی کنیم. مسأله مشارکت زنان و منع خروج آن ها تا قبل از اخباری ها به این نحو محدود نبوده و منع نشده بود. اخباری ها، خصوصاً شیخ حر عاملی، از طریق فتوا و روایاتی که گاه نیز غیرصحیح می باشند، نقش بسزایی در ایجاد این محدودیت داشته اند. استحباب حبس زنان در خانه، حرمت دیدن نامحرم، کراهت سلام کردن به زنان، کراهت خروج از منزل به اذن شوهر، استحباب نخ ریسی بر زنان و فتاوایی از این قبیل بر محدودیت حضور و عدم مشارکت اجتماعی زنان تأثیر گذاشته که تا قبل از اخباری ها در کتب متقدم چنین روح کلی و ابواب و فتاوا وجود نداشته یا به این شدت نبوده است.
۱۲۶.

گفتاری یا نوشتاری بودن زبان قرآن

کلید واژه ها: زبان قرآن نوشتاری و گفتاری مبانی تفسیر علوم قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۷
یکی از مبانی تفسیر مشخص کردن جهت زبان است. در بحث زبان قرآن مسائل بسیاری مطرح است که یکی از آن مباحث گفتاری یا نوشتاری بودن آن است. در این بحث به دنبال این پاسخ هستند که زبان قرآن دارای چه ویژگی هائی از نظر بیان و گفتار است. منظور از گفتاری بودن، انتخاب زبانی از مقوله سخن گفتن و القا و محاوره و ادا نمودن است که مخاطب را در نظر می گیرد و جمله ها و فرازها را در هر بخش به صورت متصل و کوتاه بیان می کند. اما در زبان نوشتاری تنظیم و ترتیب کلمات و چینش مطالب در غیاب مخاطب و شنونده شکل می گیرد و نشانه های دلالتی آن خطی است. تأثیر این بحث هم در تفسیر، هم در کشف معارف و موضع کلی دین است. در قلمرو بیان قرآن که در تعیین مخاطب و سطح استفاده از قرائن و شواهد درون متنی و بیرون متنی است. این بحث هرچند به صورت پراکنده در مقدمه بسیاری از تفاسیر و علوم قرآن از گذشته های دور مطرح بوده، اما در قالب اصطلاح زبان شناسی در دوره معاصر مطرح شده و عمده نظرات بر شفاهی و گفتاری بودن متن قرآن مطرح شده است. در این نوشته با طرح نظریات و ادله و ارزیابی دیدگاه ها نظر تفصیلی در باره هوشمندانه زبان قرآن و اثبات این نظریه بیان شده است.
۱۲۷.

Effective Discourses in the Formation of Interpretive Innovations during Last Two Centuries(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Interpretive Innovation Discourse Religious Reform Humanitarian Schools Scientific Interpretation

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۳
Exegetical theories of human knowledge include human understanding of the divine word. No textual theory is formed in a vacuum. The prominent events and currents in the society, both political and cultural, create discourses in the society. Social events such as Marxism, liberalism, nationalism and other schools, the formation of international institutions and human rights, the occurrence of religious reformism, the fight against colonialism in Islamic countries, etc. during the last century created discourses in the society that caused changes in scientific attitudes and human and Islamic sciences, and then, the interpretation of the Qur'an. Compared to the traditional interpretation of the past fourteen centuries, these discourses placed in the form of a re-thinking or new-thinking interpretation. According to the claim of the immortality of the Qur'an, this validity is responsible for its relevance to the times. The interpretation and reading of the Qur'an is responsible for this update. Therefore, this article tries to refer to the effective discourses in recent centuries with the help of social issues and analytical approach and to measure the reflection of these discourses and the new and innovative opinions of commentators and researchers in the form of concrete examples of the impact of these discourses. The selected discourses are the discourse of religious reformation and return to the Qur'an, the discourse of new schools and isms, and the discourse of experimental sciences. However, there are definitely other effective discourses that cannot be discussed in this article. The purpose of this research is to gain self-awareness in discourse-oriented interpretations and attempt to conceptualize discourses. It is an attempt to provide a framework for some of the effective factors in interpretive innovation.
۱۲۸.

بررسی تطبیقی آموزه های مشترک انجیل و روایات عیسوی فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اناجیل اربعه روایات عیسوی آموزه ها اشتراک حضرت عیسی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۴
روایات معصومان : تعالیم برخاسته از وحی الهی و از جمله حاوی زوایای مختلفی از زندگانی حضرت عیسی 7 هستند. این روایات عیسوی به دلیل در بر داشتن آموزه های متعدد اعتقادی و عملی، مطمح نظر بسیاری از اندیشمندان مسلمان و مسیحی بوده و در پژوهش های خویش از آن ها بهره گرفته اند؛ اما به دلیل پراکندگی آن ها در منابع متعدد روایی، تاریخی و غیره فریقین، تا کنون کسی موفق به استخراج همه آموزه های آن ها نشده است. بی تردید استخراج آموزه ها و بررسی تطبیقی آن ها با اناجیل اربعه (متی، مرقس، لوقا و یوحنا) که مورد اعتماد مسیحیان و حاوی آموزه های مسیح 7 هستند می تواند منجر به کشف اشتراکات متعدد و زمینه گفتمان بین ادیانی شود. این نوشتار سعی دارد با مقایسه این دو میراث اسلامی و مسیحی ضمن ارائه نمایی کلی از آموزه های مشترک، و با کمک آمار، میزان فراوانی این اشتراکات را در موضوعات مختلف به تصویر کشیده و تحلیل و بررسی کند.
۱۲۹.

جایگاه امام صادق (ع) درتفسیر قرآن با توجه به روایات تفسیری ایشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیرقرآن روایات تفسیری گونه های تفسیری امام صادق (ع) تابعان معاصر امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
یکی از مهم ترین راه های نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت(ع)، بررسی و تبیین دانش هایی است که از آنان به ما رسیده و در ابعاد مختلفی در تفاسیر منقول از ایشان نمایان است. اهمیت این بررسی آنگاه روشن می گردد که به صورت تطبیقی انجام گیرد و با معاصران آن حضرات مقایسه شود. در میان ائمه (ع)، روایات منقول از امام  صادق (ع) از کمّیت و تنوع بیشتری برخوردار است. باتامل دربیان متنوع  امام صادق در ذکر معارف قرآنی با توجه به عصر طفولیت تفسیر، این نکته آشکار می گردد که ایشان با ذکر معانی ویژه از واژگان قرآنی،  نقل سبب نزول آیات، اخبار اقوام و وقایع گذشته، بیان مصداق خاص، تأویل وبیان معنای باطنی و یا اخبار ازآینده، روشی جامع برای تفسیر را به پیروان خود تعلیم داده اند. در مقابل روایات تابعان  بیشتر در بیان معانی واژگان، تفسیرظاهر، سبب نزول واخبار ازگذشتگان است که دارای ماهیت نقلی وگزارشی است بدین جهت، پژوهش درگونه های تفسیری روایات امام  برای نشان دادن جایگاه انحصاری و علم ویژه امام است.
۱۳۰.

تحلیل آرای حدیثی شیخ حرعاملی نسبت به مسئله زن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخباری گری زن مردسالاری متعه تعدد زوجات اطاعت از مرد وسائل الشیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۶
آشنایی با دیدگاه های علما، پیش نیاز هر گونه داوری درباره دیدگاه اسلام درباره مسئله زن است. یکی از علمای تأثیرگذار در مباحث زنان شیخ حر عاملی است. به طوری که برخی از مسائل زنان، میراث برجای مانده از آراء این عالم اخباری است. در نوشتار حاضر تلاش می شود دیدگاه های حدیثی «شیخ حر عاملی» را در مسئله زن و تأثیرات آن بر مباحث زنان بررسی کنیم. با واکاوی آراء حدیثی حر عاملی در مسائل زنان و با مقایسه دیدگاه های وی با علمای قبل از او به این نتیجه می رسیم که افزایش تعداد روایات در کتب وی، نوع چینش روایات، نوع باب بندی روایات و شرح روایات در مسائل زنان تاثیر به سزایی گذاشته است. به ویژه در تشدید مسائلی چون: مردسالاری، خانه نشینی زنان، تشویق به متعه و تعدد زوجات میتوان تغییرات ایجاد شده را مشاهده کرد.
۱۳۱.

تحلیل و ارزیابی گونه های روایات تفسیری سوره حمد بر محور نورالثقلین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایات تفسیری گونه ایضاح مفهومی تفسیر نورالثقلین سوره حمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
دیدگاه های مختلف مطرح شده در باب رابطه قرآن و حدیث و میزان نقش روایات تفسیری در تفسیر قرآن، تاکنون بر پایه های فرضی و نظری پیش رفته است. بر این اساس، تلاش های انجام شده، در خلأ یک جامعه آماری عینی از انواع روایات تفسیری صورت گرفته و مشخص نیست سهم هر یک از گونه ها و مهم تر ازآن سهم گونه های تأثیرگذار در تفسیر قرآن به چه مقدار است؟ این مقاله بر اساس تفسیر جامع و شیعی نورالثقلین، فراوانی گونه های کلِّ روایات تفسیری سوره حمد را بر اساس دو مقوله کمّی و کارکردی مورد بررسی قرار داده و مراحل اعتبار سنجی مبتنی بر کنترل جزء و کل پایایی انجام شده است. روش این مقاله کیفی و تکنیکِ تحلیل اسنادی آن، تفسیر متن بر اساس داده های کمّی است.نتیجه این بررسی در سوره حمد، حاکی از آن است که گونه تفسیری «روایات مفهومی» پردامنه ترین، موثرترین و نزدیک ترین نوع گونه به مقصد تفسیر است. این نکته دلالت بر دغدغه مندی اهل بیت : در توضیح محتوا و مفاهیم آیات بر اساس مدل مفهومی در اقسام مختلف دارد که در نهایت منجر به شناخت فضای صدور روایت، سطح مخاطبان و اقتضائات فرهنگی، علمی و اجتماعی آن دوره خواهد شد؛ ضمن آن که نسبت فراوانی این گونه روایت با جامعه آماری کل روایات تفسیری، و تعداد روایات بی ارتباط تفسیری و روایاتی که تاثیر مستقیم در تفسیر قرآن ندارند، نشان گر آن است که رویکرد ائمه در ذکر روایات، تعلیمی بوده و تفسیر قرآن دارای وابستگی تام به این نوع روایات نخواهد بود. 
۱۳۲.

بررسی شبهات حدیثی منتقدان حدیث شیعه در ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدیث منتقدان حدیث شیعه شبهات حدیثی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
هدف: مسئله اصلی این تحقیق، استخراج و بررسی و نقد آرا و شبهات حدیثی منتقدان حدیث شیعه در ایران معاصر است. روش: روش تحقیق، اسنادی- تحلیلی است. با مراجعه به آثار و کتب موجود منتقدان حدیث شیعه، آرای حدیثی این جریان به دست آمد و با رجوع به منابع اصیل و احادیث کتب معتبر بررسی و نقد شد. یافته ها: منتقدان حدیث شیعه، جریانی اند که با شعار بازگشت به قرآن، مبارزه با خرافات و کم رنگ کردن نقش سنّت و روایات در هندسه مسائل دینی در ایران شکل گرفتند. این گروه از سویی بر اساس مبانی فکری خاص خود، بسیاری از عقاید و اعمال رایج شیعیان را شرک دانسته و از جهتی دیگر، نظر متفاوتی با سایر علمای شیعه در مورد مؤلفّان کتب روایی داشتند. همچنین با استفاده خاص خود از معیارهای مشهور نقد محتوایی حدیث، جوامع روایی شیعه را نقد کرده اند. نتیجه گیری: با مراجعه به کتب معتبر رجالی، مشخص شد که دیدگاه منتقدان حدیث شیعه درباره مؤلفان کتب حدیثی شیعه، بی اساس و فاقد پشتوانه علمی است. در نقد روایات کتب حدیث شیعه نیز این گروه، از طرفی قواعد فقه الحدیثی برای فهم صحیح محتوای روایات به کار نگرفته اند و از سویی، در انتساب حدیثی به ضعف، معیار تشخیص حدیث صحیح و ضعیف را بین متقدّمان و متأخران در نظر نگرفته ا ند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان