علی نوری مطلق

راست مغزی- چپ مغزی از مباحث میان رشته ای است که در این مقاله برای بررسی فاصله راهبردی سازمان فرهنگی با مخاطبان، مورد استفاده قرار گرفته است. پرسش مقاله حاضر این است که چه رابطه ای بین راست مغزی- چپ مغزی و مدیریت سازمان های فرهنگی وجود دارد؟ فاصله گفتمانی سازمان با مخاطب چگونه به دست می آید و چگونه می توان این فاصله را برای ایجاد تفاهم بیشتر مدیریت کرد؟ روش این تحقیق توصیفی و نوع آن ترکیبی است. این تحقیق در یک پژوهشگاه معتبر فرهنگی انجام شده و طی آن بر اساس پرسشنامه نوع و شدت راست مغزی و چپ مغزی در محیط بیرونی و درونی سازمان (مخاطبان و منابع انسانی سازمان) بررسی و اندازه گیری شده است. با محاسبه مقایسه میانگین ها، فاصله میان شدت راست مغزی و چپ مغزی در سازمان و مخاطبان استحصال و بر اساس آن مدل فاصله گفتمانی طراحی و روند ایجاد و مدیریت تفاهم پیشنهاد شده است. یافته تحقیق آن بوده که محیط سازمان از خصوصیات راست مغزی بالا و درون سازمان از خصوصیات چپ مغزی بالاتری برخوردارند. بر این اساس مدیریت سازمان باید در درون سازمان از راهبرد برنامه ریزی و در محیط آن از راهبرد کارسالارانه استفاده کند. در درون سازمان در جذب افراد خلاق کوشیده، در بالابردن سطح توانایى خلاقیت افراد با استفاده از روش هاى تشویق و تنبیه و شیوه هاى مدیریت مشارکتى و غیره، تلاش کند. در رابطه با محیط نیز براى نزدیک کردن فاصله، مخاطبان خود را تفکیک کرده، براى هر گروه از راست مغز و چپ مغز، با توجه به نیازهاى دیگر سنى و تحصیلى و غیره محصولات متناسب پیش بینى و برنامه ریزى کرده و فاصله باقیمانده را با تبلیغات و لحاظ کردن روش های دوسویه مناسب پر کند.

شیعه در جایگاه جمعیتی که در طول تاریخ، پیوسته هویت خود را در فراز و فرودها حفظ کرده و برای رسیدن به آینده ای بهتر سامان داده است، قابل مطالعه است. این موضوع بیشتر بدان جهت قابل توجه است که اولاً این مکتب برای آینده بشریت طرحی جهانی داشته، ثانیاً مفاهیم بنیادین منطبق با فطرت آدمی را مطرح کرده است. عناصری از قبیل ولایت، عدالت، عصمت، امر به معروف و نهی از منکر، انتظار، تقیه و... در حوزه فرهنگ از یک سو، و دستاوردهای ادبی و هنری از سوی دیگر، در حوزه تمدن توانسته است تاثیراتی بی بدلیل در فرهنگ و تمدن بشری بر جای گذارد؛ چنان که اکنون مشاهده میشود، مراحل گذشت عمر این جمعیت، بر عکس آنچه از تمدن و فرهنگ اسلامی تعریف میشود و در آن مراحل رشد و زوال طی شده است، رویکردی دائماً رو به رشد داشته و دارد. انقلاب اسلامی ایران جدیدترین این مراحل است و از آنجا که این مکتب در آینده خود، ظهور مهدی  و حکومت ایشان را به عنوان آخرین حکومت فراگیر تعریف کرده است، این حرکت تا رسیدن به آن هدف بلند، ادامه خواهد داشت.

ذهن انسان (راست مغز یا چپ مغز) مراحل چهارگانة حرکت (نیاز، انگیزش، هیجان، پاسخ) را با دریافت اطلاعات جدید، در صورت اثربخش بودن، طی و در این مسیر از مراحلِ ورود اطلاعات، ایجاد مسئله (شبهه)، سؤال، پرسش، و تعادل ذهنی (آرامش) عبور میکند. بر این اساس سؤال تحقیق آن است که مشکل ذهنی در مراحل مختلف آن چگونه باید مدیریت شود تا فرصت تلقی گردد نه تهدید؟ نوع آن کاربردی، روش فراتحلیل و فرضیه تحقیق این است که میتوان مسئله را پیش بینی [شناسایی] استخراج و به گفتمان تبدیل، کرد و آن را در تمام مراحل مدیریت و تبدیل به فرصتی برای دستیابی به اهداف راه بردی سیستم نمود. بر پایة یافته های تحقیق، مدیریت درست مراحل سیکل پویایی ذهن و سطوح آن میتواند به رشد و تعالی جامعه و فرد در حوزة فرهنگ و تمدن منجر گردد. دراین صورت میتوان از انرژی پدید آمده در مسیر این فرایند، برای حرکت فرد و جامعه به سوی سطوح بالاتر بهره برد. در صورت مدیریت نامناسب، ناهنجاریهای فردی و اجتماعی پدید آمده، سرانجام به انحراف نامحسوس و نرم اهداف راهبردی جامعه میانجامد.

"با وجود اینکه بعضی از موجودات زنده از لحاظ خصوصیات تمدنی و بعضی دیگر از لحاظ عناصر فرهنگی، ساختار پیچیده‌تری از انسان‌ها دارند، اما انسان با توجه به خصوصیات راست‌مغزی ـ چپ‌مغزی، به تکامل ترکیبی این دو خصوصیت (با شدت و ضعف در جوامع مختلف) و توسعه و رشد متوازن آنها گرایش نشان داده و می‌دهد. ازآنجاکه بشر از ابتدای خلقت از توانایی ژنتیکی برتر خود در هر محیط و هر جامعه استفاده بیشتری برده، در صورت راست‌مغزی، رشد آن مجموعه بر اساس خصوصیات فرهنگی شکل گرفته و تمدن وی بر اساس فرهنگْ ساختار یافته و در صورت چپ‌مغزی، رشد مجموعه بر اساس تمدن پایه‌ریزی و فرهنگ آن از تمدنش پدید آمده است. بر این اساس، به نظر می‌رسد بتوان فرایندهای فرهنگی و تمدنیِ جوامع مختلف را مبتنی بر خصوصیات راست‌مغزی و چپ‌مغزی آنها با دقت بالایی مطالعه، محاسبه، پیش‌بینی و برنامه‌ریزی نمود. سؤال اصلی این مقاله این‌ست که چه رابطه‌ای بین راست‌مغزی ـ چپ‌مغزی و فرهنگ و تمدن وجود دارد؟ روش این تحقیق توصیفی، نوع آن بنیادی، شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و ابزار آن فیش و جدول میباشد. "

این پژوهش سعی د ارد با استفاده از الگوهای رفتاری راست مغزی و چپ مغزی، به بررسی هندسه ی مدیریتی جوامع شیعه و شناخت مؤلفه ها و نحوه ارتباط و تعامل میان عناصر مدیریتی موجود در فرهنگ و تمدن شیعه به عنوان یک سیستم بپردازد . پژوهشگر با استفاده از روش مدل سازی ریاضی به ارائه هند سه مدیریتی موجود در فرهنگ و تمدن شیعه و شناسایی روند همگرایی و نقطه تعادل اساسی سیستم پرداخته است     . این پژوهش یک پژوهش بنیادی محسوب شده و به روش موردی     - زمینه ای انجام گرفته است . پژوهش حاضر با استفاده از یک پرسشنامه ی باز و یک پرسشنام ه ی بسته، نظرات     15 نفر از اساتید و خبرگان رشته های مختلف حوزه و دانشگاه مختلف را جمع آوری نموده و پس از تجزیه و تحلیل، فرضیه ها را اثبات و به ارائه یک الگوی مدیریتی پرداخته   است       .