سید محمود نبویان

سید محمود نبویان

مدرک تحصیلی: دانشیار و عضو هییت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۴ مورد.
۱.

معرفی کتاب فمینیسم و دانش‌های فمینیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 740
این کتاب ترجمه مقالاتی از «دایرةالمعارف فلسفی روتلیج» است که از جمله کتب مرجع در اندیشه‌های معاصر به شمار می‌رود و از یک مقدمه و سیزده فصل تشکیل شده است که در انتهای هر فصل بخشی تحت عنوان «ملاحظات» بیان شده که نویسنده‌های متعدد نقدهای خویش را به نظرات فمینیست‌ها ارائه کرده‌اند. اما در بخش معرفی کتاب فقط به صورت اجمال مطالبی که در فصل‌ها مورد بررسی قرار گرفته بیان می‌شود.
۲.

اسلام و اومانیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 334
در هفتمین شماره مجله، بحث مدرنیته مطرح گردید و در ادامه سلسله مباحث مربوط به اسلام و مدرنیته، نویسنده در سیزدهمین شماره این مجله، مساله اسلام و اومانیسم را بررسى نموده است . در ادامه این بحث در شماره حاضر وارد بررسى تفصیلى در باره دیدگاه اسلام در خصوص اومانیسم شده و پس از تبیین دو رویکرد اسلامى، در پایان به مقایسه دیدگاه اسلام و مدرنیسم در باره انسان پرداخته است .
۳.

مغالطات ژورنالیستى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 804
امتیاز اساسى انسان، به اندیشه و تفکر اوست و هر چه اندیشمندتر باشد خصوصا اگر به آن عمل نماید، به کمالات انسانى خویش، فعلیت‏بخشیده است . به همین جهت، ادیان توحیدى و پیامبران عظیم‏الشان بر تعقل و تدبر در همه امور اساسى و از جمله طبیعت و نیز کتب منزل از ناحیه خداى متعال تاکید نموده‏اند . ولى همیشه امور با ارزشتر و گرانبهاتر، در معرض خطرات جدى‏تر نیز مى‏باشند . از اساسى‏ترین خطر اندیشه، انجام مغالطه در آن و باطل را در لباس حق پوشاندن است . این نوشتار سعى دارد گوشه‏اى از این خطر را برشمارد .
۴.

تبیین و نقد نظریه هوفلد در تقسیم حق (قسمت دوم)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حق تقسیم حق داشتن حصر عقلی و استقرایی مبادی تصوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 302 تعداد دانلود : 403
نظریه هوفلد درباره تقسیم حق به چهار نوع و روابط میان آنها، بر مباحث مربوط به تحلیل حق و موقعیت های حقوقی، تاثیر قابل توجهی در غرب گذارد؛ به گونه ای که می توان گفت منطق جدیدی درباره حق در غرب بنا نهاده شد. در قرن بیستم، با توجه به اهمیت این نظریه، افراد زیادی - از جمله برخی از حکمای اسلامی - به نقادی و یا اصلاح این نظریه پرداختند. همچنین مقالات متعددی در دفاع یا رد این نظریه نوشته شده است. نویسنده مقاله، بعد از بررسی نقدهای ارائه شده، بر این باور است که هر چند بعضی از اشکالات مطرح شده بر این نظریه، وارد نیستند، ولی این نظریه، خالی از برخی ایرادهای اساسی نیست که با توجه به این ایرادها، نمی توان این نظریه را پذیرفت.
۵.

اعتبار تئوریهاى علمى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 239
دستاوردهاى سریع علوم تجربى در قرون اخیر، و توانا ساختن انسان در تسلط بر طبیعت، موجب شد که انسان با یک گذر روانشناختى، علم تجربى را معیار همه علوم و معرفتها قرار داده و آن را بر صدر علوم بنشاند . اما چندى نگذشت که تدقیقات مطرح شده در فلسفه علم، بطلان تلقى فوق را اثبات نموده و روشن ساخته است که علم تجربى - در مقام نظر - هیچ برترى بر سایر علوم نداشته و از اساس معتبرى برخوردار نیست و در مقام تعارض میان علوم تجربى و معرفتهاى متعلق به حوزه‏هاى دیگر، هیچ دلیل منطقى بر ترجیح معرفتهاى تجربى، وجود ندارد .
۶.

جستاری در انواع حق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حق حق خداوند حق قانونی حق اخلاقی امتیاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 552 تعداد دانلود : 551
بررسی انواع و اقسام حق یکی از مباحث مهم حوزه شناخت «حق» شمرده می شود. اصولا آیا حق منحصر به نوع واحد است یا انواع مختلفی دارد؟ در صورت منحصر نبودن حق به نوع واحد، ملاک تقسیم بندی آن چیست؟ در یک نگاه کلی می توان یازده نوع تقسیم بندی را برای حق شناسایی کرد و همراه با هر یک از آن تقسیم بندی ها به بیان اقسامی چند از حق پرداخت. در این نوشتار، به برخی از آن تقسیم بندی ها و اقسام آنها پرداخته خواهد شد.
۷.

خدا محورى یا اومانیسم؟

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی انسان شناسی فلسفی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام خداشناسی
تعداد بازدید : 439
در هفتمین شماره مجله، بحث مدرنیته مطرح گردید و نویسنده در ادامه این بحث در شماره حاضر وارد بحث در باره مؤلفه‏هاى جهان‏بینى مدرنیته شده است که اومانیسم یکى از مهمترین این مؤلفه‏هاست . در اندیشه‏هاى بشرى، انسان مهمترین امرى است که در طول تاریخ مورد توجه و بحث و بررسى واقع شده است . در برخى از اندیشه‏ها، انسان در جایگاهى قرار گرفته است که هیچ موجودى کاملتر و بالاتر از او قابل فرض نبوده است و در برخى رویکردهاى واقع نگر، با عنایت‏به وجود ضعف هاى مختلف در ابعاد معرفتى و غیر معرفتى انسان، ارزش و توانایى انسان محدود تلقى شده و نیازمند به هدایت موجود کاملتر دانسته شده است . این نوشتار در صدد تبیین دو نوع رویکرد مهم اسلامى و مدرن به انسان و مقایسه میان آندو است .
۸.

وحدت وجود از دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: وحدت وجود علامه طباطبایی وجود رابط صرف الوجود عدم تناهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 467
مسأله وحدت وجود، از مسائل کلان هستی شناختی است که در فضای عرفانی پدید آمده و آرام آرام به فضای فلسفی،وارد شده است. قبول یا رد آن، تمام مسائل فلسفی را تحت الشعاع قرار می دهد؛ زیرا با قبول وحدت وجود، عالَم رنگ دیگری به خود گرفته و علیت از میان موجودات رخت برمی بندد. همچنین وحدت وجود، تحلیل دیگری از وجود حضرت حق و شریعت به دست خواهد داد. فیلسوفان پیش از صدرالمتألهین در این باب بحث کرده اند، اما ملاصدرا مدعی برهانی ساختن این مسأله و تبیین صحیح و دقیق آن شده است. پس از ملاصدرا، تابعان مکتب او نیز درباره چنین مسأله ای بحث و گفت وگو کرده اند که از مهم ترین ایشان، علامه طباطبایی است. در این مقاله به بیان تقریر علامه طباطبایی و ادله وی در باب وحدت شخصی وجود می پردازیم. علامه از سه راه «وجود رابط»، «صرف الوجود» و «عدم تناهی» به اثبات وحدت وجود پرداخته است.
۹.

معنا و ماهیت حق

کلید واژه ها: حق حق داشتن درست حق بودن ماهیت حق تکوینی و اعتباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 863 تعداد دانلود : 711
مسئله «حق» یکی از مسائل مهم و شایع عصر ماست؛ عصری که «عصر حق» نام گرفته. این مسئله از مسائل عمده و اساسی علوم سیاست، اخلاق و حقوق به شمار میآید. اما تحلیل درست مسئله «حق» فرع بر تعیین دقیق معنای آن از میان معانی گسترده اش در لغت و اصطلاحات علوم گوناگون است، و آنچه در این مباحث از لفظ «حق» اراده میشود، معنای آن در ترکیب «حق داشتن» است، نه «حق بودن». همچنین مباحث گوناگونی درباره «حق» قابل طرح است؛ مانند منشأ حق انسان ها در میان موجودات صاحب حق، معنای «حق»، ماهیت حق، تلازم حق و تکلیف، و اطلاق و نسبیت حق. این نوشتار پس از ذکر معانی لغوی و اصطلاحی «حق» و تبیین معنای مورد نظر، در صدد تعیین ماهیت حق از میان مباحث مذکور است و حق را دارای ماهیتی دوگانه ـ یعنی تکوینی و اعتباری ـ میداند.
۱۰.

پارادوکس اسلام مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 746
گستره و تسلط فرهنگ و تمدن غرب بر مشرق زمین و انفعال و تاثیرپذیرى برخى از مشرق زمینیان، بحث و کاوش در این باره را ضرورى مى‏سازد . به علاوه نسبت میان فرهنگ اسلامى و فرهنگ مدرن و سازگارى یا تضاد و ناسازگارى میان آن دو، شناخت مؤلفه‏هاى جهان‏بینى مدرن را براى مسلمانان امرى مهم و حیاتى مى‏گرداند . این نوشتار در صدد تبیین رابطه میان اندیشه اسلامى و مدرنیسم است .
۱۱.

حق و تکلیف و تلازم آنها

کلید واژه ها: حق تکلیف تلازم تلازم مفهومی تلازم خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 296 تعداد دانلود : 561
یکی از مسائل عمده در مورد «حق»، رابطه آن با «تکلیف» است. متفکران در این مسئله اختلاف نظرجدّی دارند. آیا میان حق و تکلیف رابطه ای وجود دارد؟ یا اینکه آن دو هیچ ارتباطی با هم ندارند وبه صورت مستقل موجودند؟ در صورت وجود ارتباط، آیا به صورت اتفاقی دارای رابطه اند؟ یااینکه ارتباط آنها ویژگی ذاتیشان است؟ نیز در صورت وجود تلازم، آیا تلازم آن دو یکسویهاست یا دوسویه؟ نهایت اینکه آیا تلازم آنها مفهومی است یا خارجی؟ در این نوشتار، ضمن پاسخ به پرسش های مزبور، مسائل دیگری نیز درباره تلازم حق و تکلیفمطرح شده است.
۱۳.

بررسی تطبیقی اخلاق کشاورزی در اسلام و غرب(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: اخلاق اخلاق کاربردی اخلاق کشاورزی کشاورزی صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 99 تعداد دانلود : 758
این نوشتار، با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به بررسی مسائلی میپردازد که از نظر اخلاقی در حوزة کشاورزی، به ویژه کشاورزی صنعتی مطرح است. پس از تعریفی کوتاه دربارة اخلاق کاربردی و اخلاق کشاورزی، به روابط چهارگانة انسان با خدا، انسان با خود، انسان با جامعه و انسان با طبیعت اشاره شده است. در ادامه، با بیان جایگاه و اهمیت کشاورزی در جوامع امروزی، به برخی نارساییها و «مسائلی» اشاره میشود. که کشاورزی صنعتی امروزی به وجود آورده است. در پایان، به صورت تطبیقی و از منظر اخلاقی مسائل و مشکلات کشاورزی در اسلام و غرب مورد بازکاوی و بررسی قرار گرفته است.
۱۵.

تحلیل معناشناسی «حق»(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حقوق حق حق قانونی حق اخلاقی حق دینی حق تکوینی حق اعتباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 155
یکی از مباحث مهم فلسفه حق تبیین معناشناختی و نیز بررسی اقسام گوناگون حق است. این مقاله نخست معانی گوناگون حق را بر رسیده و سپس به اقسام آن پرداخته است. حق در لغت به معانی گوناگونی به کار رفته است و معانی اصطلاحی متعددی دارد. در آثار متفکران مسلمان حق به معانی چندی از جمله سلطنت و امر اعتباری ای که اثرش سلطنت است به کار رفته است. برخی آن را دارای ماهیت تکوینی دانسته اند اما برخی دیگر آن را دارای ماهیت اعتباری. متفکران غربی نیز نظریات مختلفی درباره معانی حق ابراز داشته اند عده ای آن را همان سود دانسته اند و برخی آن را شکلی از انتخاب و معانی دیگری نیز بیان شده است. حق تقسیمات گوناگونی دارد از جمله تقسیم حق به حق قانونی و حق اخلاقی؛ در این تقسیم که تقسیم به لحاظ منشاء حق است از قسم دیگر یعنی حق دینی غفلت شده است. تقسیم دیگر حق، تقسیم آن به اهم و مهم است.
۱۷.

معنا و لوازم حق تکوینی و حق اعتباری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حق ذاتی فطری تکوینی طبیعی اعتباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 792 تعداد دانلود : 14
شاید بتوان گفت مسئلة حق تاریخچه ای به درازای عمر انسان دارد؛ حضرت آدم (ع) برای خداوند حق عبودیت قایل بود و قابیل در توهم خود حق کشتن هابیل را برای خود معتقد بوده است. دین مبین اسلام و پیشوایان آن حق های گوناگونی را مطرح و برآن تاکید کرده اند، کما اینکه مسئلة حق برای انسان غربی- به ویژه انسان های معاصر- یکی از کاربردی ترین مسائل است. حق هایی که انسان برای خود یا موجودات دیگر ادعا می کند مشتمل بر انواعی است که دو قسم اساسی آن حق های قانونی و حق های طبیعی است. معنای حق و حق های قانونی و تکوینی و دقت در لوازم آنها در شناخت پرکاربردترین مسئله در علم اخلاق و حقوق و سیاست دخالت اساسی دارد. ازاین رو، این نوشتار در صدد بیان معانی و بویژه لوازم و ویژگی های اساسی حق های اعتباری و حق های تکوینی است.
۱۹.

قرآن حقیقتى ماورایى یا الفاظ بشرى؟ (2)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام پیامبرشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی اعجاز قرآن
تعداد بازدید : 909
پیرامون قرآن کریم پژوهشهاى گوناگون صورت گرفته است. یکى از پژوهشهاى انجام شده تبیین و اثبات این امر است که الفاظ و تعابیر قرآن، وحى مستقیم الهى و یا غیر مستقیم و توسط فرشتگان مى‏باشد، نه این که حاصل تجربه و تلاشها و تعبیرهاى پیامبر یا شخص دیگر باشد، چنان که عده اندکى از نویسندگان بدان معتقدند. چنین مساله‏اى هم از جهت‏برون‏دینى و هم از جهت درون‏دینى قابل بحث و بررسى است. این مساله از جهت‏برون‏دینى در شماره دوم همین مجله، مورد بررسى قرار گرفت و در این مقال، از جهت درون‏دینى و تنها از دیدگاه قرآن مورد کاوش قرار مى‏گیرد.طبیعى است که از نظر منطقى، بررسى درون‏دینى صرفا براى مخاطبان معتقد و متدین، مناسب و قابل پذیرش است.
۲۰.

علم‏گرایى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 756
علوم تجربى در عالم غرب، بیش از سایر علوم، دستخوش تحول عظیم شده است. تکنولوژیهاى برتر و صنایع توسعه یافته به عنوان ارمغان بزرگ علوم تجربى، موجب شد تا علوم تجربى در رأس علوم قرار گیرد و روش کشف حقایق تلقى شود به طورى که هر امرى که با این روش، قابل بررسى نباشد، باطل و غیر واقعى به حساب مى‏آید. این مقاله در صدد تبیین این فرایند و ذکر برخى از لوازم آن از جمله تاثیر علوم‏تجربه‏گرایى در حوزه دین مى‏باشد .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان