فرهنگ مهدویت و دکترین انتظار
حوزه های تخصصی:
محمدتقی مصباح یزدی
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۲۵ مورد.
در جست جوی رحمت بیانتهای خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خوف و رجاء در آموزه های دینی همواره مقارن و در کنار یکدیگر آمده است. خوف و ترس از عذاب الهی به عنوان یک سازوکار تنبیهی و رجا و امید به رحمت لایزال الهی به عنوان یک سازوکار تشویقی، همواره سوق دهنده انسان به سوی رحمت و مغفرت الهی بوده است.
در آموزه های دینی و از جمله در ادعیه و به ویژه در مناجات «خمس عشر» برای نیل به رحمت بیپایان الهی، بر توبه و انابه تأکید فراوان شده است. اولیای الهی علیرغم منزلت بالا و جایگاه رفیعی که نزد خدای متعال دارند، همواره از فرجام و عاقبت خویش اظهار نگرانی میکردند. مطیع و فرمانبردار الهی و در همه حالات ادب گفت وگو را با معبود خویش مراعات میکردند. این مقال شرحی است بر مناجات خمس عشر توسط استاد.
در جست وجوی تعالی و کمالات اخروی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یاد مرگ بزرگ ترین اکسیری است که انسان را برای کسب کمالات اخلاقی و نیل به سعادت و کسب فوز و پاداش اخروی و امیدواری در دنیا و آمادگی برای آخرت تشویق میکند. در اندیشه دینی، انسان دارای پنج مرحله حیات است: مرحله حیات جنینی، دوران طفولیت، هنگام بلوغ و تکلیف، عالم برزخ و حیات در عالم آخرت.
مراحل چهارگانه اولیه حیات، گذرا و مقدمه نیل به حیات جاودانه اخروی است. در همه این عوالم، انسان در حالت حرکت و سفر است. باید برای عالم آخرت زاد و توشه برداشت؛ اعمال نیک و اعمالی که به قصد قربت و نزدیکی به خدای متعال در دار دنیا اندوخته شده، برای عالم آخرت سودمند است.
این نوشتار به شرح مناجات الراغبین امام سجاد علیه السلام در خصوص توشه آخرت و اندیشه آخرت در نگاه مؤمن میپردازد.
اسلام و پیش گویی آینده؛ فرصت ها و تهدید ها
حوزه های تخصصی:
آینده پژوهی، مانند دیگر مباحث، یک سلسله کلیاتی دارد؛ تعریف، هدف، پیشینیه تاریخی، شخصیت های معروف رشته، تحولاتی که پیدا کرده است و وضع فعلی آن در جهان، ازجمله این کلیات است. در پرداختن به موضوع آینده پژوهی، برخی پرسش ها به ذهن متبادر می شود؛ مانند این که فایده آن چیست؟ چه نیازی آنان را وادار می سازد تا کسانی در این زمینه مطالعه و فکر کنند و کتاب بنویسند؟ این موضوع چه اهمیتی دارد؟ و....
اصولاً کار اختیاری انسان، تنظیم رفتارها و کنش ها برای رسیدن به چیزی است که در آینده تحقق می یابد. انسان هیچ وقت برای کار موجود و چیزی که اکنون موجود است، تلاش نمی کند. همه تلاش ها برای این است که چه کنیم تا به نتیجه برسیم. بدیهی است آن نتیجه برای آینده است. وقتی در پی تحقق نتیجه ایم، باید بدانیم شرایط تحققش چیست؛ زمان تحقق چه شرایطی باید موجود باشد؛ چه مقداری از آن موجود هست و به چه میزان می توان آن را ایجاد کرد.
خواسته های متعالی اولیای خدا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انسان مؤمن همواره باید دارای امید صادق باشد: از یکسو، امید و یقین به الطاف الهی و خیر او داشته باشد و از سوی دیگر همه همت و تلاش خویش را برای نیل بدان به کار گیرد. هرچند درخواست آمرزش گناهان و نجات از عذاب الهی از خدای متعال باید برای ما مهم باشد، اما این نباید همه مقصود ما باشد. از این رو، باور به اینکه توجه خاص الهی شامل حال بندگان مؤمن خداست و نیز این نکته که مقام بندگی و عبودیت بالاترین مرتبه کمال است، اقتضا میکند هرگز به درخواست های ناچیز دنیایی بسنده نکنیم.
این نوشتار، باور به نظام حکیمانه الهی و نقش آن در اطمینان قلبی و آرامش روانی را به بحث گذاشته و کارکرد آن را در هدایت و رستگاری و نیز تحمل مصائب توضیح میدهد.
جستاری در ظاهر و باطن رفتار انسان و نعمت های الهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انسان مخلوق خدای متعالی است که نعمت های بیکرانی به او اعطا کرده است، نعمت های مادی و نعمت های معنوی. شکرگزاری مخلوق در برابر خالق منان، کمترین وظیفه بندگان شایسته خداست. غالبا نعمت های مادی برای ما جلوه گری مینماید. اگر بنده شاکری باشیم، از این نعمت ها خدای متعال شاکریم. در حالی که نعمت های معنوی به مراتب مهم تر و ارزشمندتر از نعمت های گذرای مادی است. هرچند ما معمولاً در برابر شکر نعمت های الهی غافل و یا ناتوانیم، اما اعتراف به ناتوانی از شکر نعمت های الهی، از جمله سیره حضرات معصومان: است که ما نیز باید از این سیره پیروی کنیم.
احتیاط؛ اصل روش شناختی دین پژوهی
حوزه های تخصصی:
نخستین گام در کارآمدی و ثمربخشی هر مطالعه و پژوهشی، شناخت ابعاد گوناگون، به ویژه روش شناسی آن است. دین پژوهی به عنوان یکی از مهمترین حوزه های پژوهشی، بلکه مهم ترین و حساس ترین آنها، مبتنی بر مجموعه ای از اصول و قواعد روش شناختی است که بدون شناختن و به کار بستن آنها در فرآیند تحقیق، دستیابی به نتایج صحیح و متقن، متعسر، بلکه متعذر است. یکی از این اصول، «اصل احتیاط» است. بنا بر این اصل، پژوهشگر عرصة دین باید مسئوولانه و متعهدانه وارد میدان تحقیق شده و نسبت به نتایج پژوهش خود احساس تعهد نماید. این امر تنها با اجرای راهکارهایی عملی همچون پرهیز از تفسیر به رأی و آغاز کردن از یقینیات، ممکن است.
این مقاله با هدف تبیین ضرورت رعایت اصل احتیاط در دین پژوهی و تفاوتی است که از این جهت، میان علوم دینی و علوم تجربی وجود دارد.
در پایان نیز راهکارهای عملی برای رعایت این اصل مورد کندوکاو قرار گرفته است.
پیشگامان مسیر قرب الهی (2)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله شرحی است بر «مناجات المریدین» امام سجاد علیه السلام. ادعیه مأثور از حضرات معصومان علیهم السلام و نیز بیانات قرآنی، برای رعایت افق فهم مردم، از تمثیل، استعارات و زبان مردم بهره برده اند تا نعمت های دنیوی و اخروی را برای آنان ملموس و عینی جلوه نمایند. هرچند ما اطلاعی از ادعیه حضرات معصومان علیهم السلام در خلوت با خدای خود نداریم، اما ادعیه ای که از آنان نقل شده و جنبه تعلیمی برای ما دارند، رعایت افق فهم مردم به خوبی در آنها رعایت شده است. از این رو، نعمت های بهشتی به زبان عامیانه مردم به زیبایی هرچه تمام تر معرفی شده اند.
نظام اداری و سیر تکامل آن در صدر اسلام و انقلاب اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
وقتی نظام جدیدی در هر کشور بر سر کار میآید، ناگزیر اهداف و برنامه هایش از طریق مدیرانی عملیاتی میشود که در جامعه مسئولیت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بر عهده دارند؛ وگرنه یک نفر هرقدر هم قدرتمند باشد، هیچ گاه نمیتواند جامعه را به صورت فردی اداره کند، خواه انسان عادی باشد و یا حتی از پیامبران و امامان؛ زیرا آنان هم بر اساس سنت الهی، از طریق اسباب و مسببات عادی کار میکردند.
در این مقال،استاد به بحث نظام اداری و سیر تکاملی آن در صدر اسلام و انقلاب اسلامی میپردازند.
ارتباط فلسفه و علم
حوزه های تخصصی:
مدیر و گوش شنوا (دین و مدیریت دنیا)
حوزه های تخصصی:
حقیقت توبه (1)
منبع:
مبلغان ۱۳۸۷ شماره ۱۰۱
حقیقت توبه (2)
منبع:
مبلغان ۱۳۸۷ شماره ۱۰۲
نجوای سرسپردگان معبود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انسان مؤمن همواره باید ارتباط قلبیاش را با معبود خویش حفظ نموده و سعادت زندگی دنیوی و اخروی را از او بخواهد. توفیق درخواست بندگی و انجام تکالیف الهی و نیز زدودن شک و تردید و وسوسه های شیطان و پایداری بر ایمان راسخ، از جمله دعاهای ضروری هر مؤمن راه یافته است.
براساس سنت الهی، دلی که از یاد خدا غافل شود، همدم شیطان خواهد بود؛ اوست که آمال و آرزوی انسان را رقم میزند. اما دل انسان باتقوایی که مجلای نور الهی است، اندک توجهی غفلت از دلش زدوده میشود. سرّ اینکه گاهی انسان از پذیرش دعوت حق و انبیای الهی سر باز میزند، پیش داوری و دل بستگی به خواسته های خویش است. از این رو، برای اینکه ایمان ما محفوظ بماند، باید بر یقین و متعلقات ایمان استوار باشیم و از وسوسه های شیطان دوری کنیم.
علت غایی
حوزه های تخصصی:
محفل انس با معبود و جوار قرب الاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در آموزه های دینی بر این نکته تأکید شده است که انسان باید دارای خوف و رجاء و برخوردار از همتی بلند برای گفت وگو با خدای متعال باشد. این مقام در گرو درک این معناست که خدای متعال واجد همه کمالات است و انسان موجودی است که در جوار رحمت الاهی قرار گرفته و از نعمات مادی و معنوی او متنعم است. انسان های با همت بالا، همواره در پی قرب الاهی و همجواری با معبود سرمدی هستند. هرچند انسان ها هرگز نمیتوانند حقایق متعالی را درک کنند، اما همواره باید تلاش کنند با اعمال و رفتار نیک و مرضی الاهی، خود را به جوار قرب الاهی نزدیک و نزدیکتر سازند. این مهم، در گرو درک عظمت الاهی و شناخت نقص و کاستیهایی در ظرفیت وجودی خویش است.
مقدمه معارف قرآن(4)
حوزه های تخصصی: