فاطمه عسگری

در ایتالیای قرن بیستم نویسندگانی چون پرتزولینی، پاپینی و ورگا با توجه به اینکه به ساختاررمان کلاسیک قرن نوزدهم متصل بوده و در سبک نوشتاری از لئوپاردی و مانتزونی تقلید کرده اند، در نوسازی ادبیات قرن بیستم و به خصوص رمان نقش خاصی ایفا نکرده اند، لذا رمان در قرن بیستم می بایست با نیاز فرهنگی و اجتماعی انسان عصر جدید آشنا باشد و این همخوانی به نظر برخی منتقدین فقط از طریق حرکت به سمت رمان مدرن اروپا ممکن ا ست. ایتالو ازوو در این سالها با پیروی از برخی تئوری های تفکر غربی در رمان خویش به بررسی رابطه فرد با دیگران در جامعه مدرن می پردازد و بدین سان رمان ایشان دارای نوآوری های حائز اهمیت است. این مقاله ضمن پرداختن به شرایط و ویژگی های فعالیتهای ادبی دهه سی قرن بیستم و با بررسی برخی نویسندگان مجله سولاریا سعی بر آن دارد شرایط فرهنگی و ادبی ای که با آن جامعه ایتالیا به استقبال ایتالو ازووُ می رود را مورد بررسی قرار دهد.

یکی از کتاب های ارزشمند چاپ سنگی دورۀ قاجار کلیات جودی است. حضور زنان کربلا در تصویرسازی های این کتاب بسیار بارز است. مسئلۀ پژوهش حاضر ارزیابی تصاویر کلیات جودی و نگاره های مرتبط با زنان حاضر در کربلا با تأکید بر حضرت زینب(س) است. همچنین به مضامین مرتبط با وقایع اشاره دارد و با هدف واکاوی ویژگی های مضمونی و تجسمی نگاره های مذکور شکل گرفته است. نگاره ها چگونه مضامین و روایات وقایع را به تصویر کشیده اند؟ جایگاه بصری حضرت زینب(س)، سایر زنان کربلا و پوشش آنان در کتاب حاضر چگونه مطرح شده است؟  با توجه به نتایج این پژوهش که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با شیوۀ کتابخانه ای- اسنادی شکل گرفته است، نسخ و تصویرگران برخی کتب کلیات جودی که بدون تصویرگر ثبت شده بود، شناسایی و مطرح شده است. تصاویر بسیاری از روایت های معتبر اسلامی تبعیت نکرده، یا حتی فراتر از متن کتاب، با توجه به ذهن هنرمند نمود پیدا کرده است.  برای نشان دادن منزلت حضرت زینب(س) و شاخص سازی، از تمرکزگرایی و سایر ویژگی های تصویری قداست استفاده شده است. پوشش وی نیز در سه گونۀ مختلف نشان داده شده است که درخور توجه است. مفاهیمی همچون صلابت، حمایت، صبر و حزن به وسیله مؤلفه های طراحی در صحنه ها بارز شده است.

در این مقاله، در راستای آموزش فرهنگ محور زبان های خارجی، به نقاط تماس و ارتباطی که بین ادبیات و سینمای اقتباسی از باب آموزش زبان خارجی وجود دارد پرداخته می شود. فرض ما در این مقاله این است که این دو پیکره فرهنگی که بومی هستند چنانچه که در برنامه تدریس گنجانده شوند، به ابزاری مناسب در جهت آموزش زبان خارجی با محوریت توانش بینافرهنگی کمک شایانی خواهند داشت. لذا ابتدا به ویژگی های خاص ماهیتی متن ادبی و متن سینمایی یا همان فیلم پرداخته می شود. در این راستا دلایل آموزشی که در کنار منابع درسی معتبر، به استفاده از این نوع منابع بومی در کلاس زبان اعتبار می بخشند مورد بررسی قرار می گیرند. در ادامه سه الگوی بهره بری از این دو پیکره بومی در امر آموزش زبان معرفی و پیشنهاد می گردند. و در ادامه به ابعاد و وجوه متودولوژیک در استفاده از این نوع منابع آموزشی با ارائه سه الگوی تدریس متفاوت اشاره خواهد شد، به گونه ای که بتوان با بهره بردن از ویژگی های ماهیتی و ساختاری یک اثر ادبی و فیلم اقتباسی مربوط به آن، پیشنهاداتی مؤثر و راهکارهایی عملی ارائه داد برای استفاده از این نوع منابع آموزشی در کلاس زبان جهت توسعه دانش فرهنگی از جامعه هدف و کمک به زیرساخت های توانش بینافرهنگی در زبان آموزان.

حماسه دینی امام حسین (ع) از طریق مختلف از جمله زبان تصویر به نسلهای بعدی انتقال یافت. یکی از این کتابها که توجهی به آن نشده و دارای نسخه های متعدد مصور در قالب چاپ سنگی می باشد مجالس المتقین است. مسئله این تحقیق معرفی نسخ مصور چاپ سنگی مجالس المتقین موجود در کتابخانه ملی و مطالعه تطبیقی نسخه طراحی شده توسط عبدالجلیل، هنرمند ناشناخته است. اهداف این تحقیق، بازشناسی نسخ مصور چاپ سنگی مجالس المتقین و هنرمندان آن و نیز مطالعه ویژگیهای طراحی و شخصیت پردازیهای عاشورایی انجام شده در نسخه کتاب مذکور، همچنین بیان تفاوتها و شباهتهای طراحی هنرمندان این نسخ است. سؤال این تحقیق عبارت است از : 1- ویژگیهای نسخ مصور چاپ سنگی مجالس المتقین چیست و هنرمندان آن کدامند؟2 -شاخصه های طراحی و شخصیت پردازیهای انجام شده توسط عبدالجلیل در نسخه کتاب مذکور چیست؟ 3- تفاوتها و شباهتها در عملکرد طراحان نسخ مجالس المتقین کدامند؟ در نتایج حاصله از 5 نمونه جامعه آماری کتاب مجالس المتقین که به روش توصیفی تحلیلی و از نوع کیفی به شیوه کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است مشاهده می شود که اثر عبدالجلیل دارای ویژگیهایی از جمله هاشورزنیهای پراکنده و متراکم، اندامهایی کوتاه قامت، چهره هایی گرد است همچنین در سپاه اشقیاء فشردگی نامنظم و حرکات اغراق شده در چهره دیده میشود. عدم رعایت نسبتها و پس زمینه تصویر نکته بارزی است. در این نسخه بیانگری و پویایی و دوری از تزئینات به خوبی دیده میشود در حالیکه در سایر نسخ به خصوص اثر محمد اسماعیل تبریزی، سایه روشنها به صورت نقطه گذاری و حجم پردازی کمتری بارز است. کلیت طراحیهای خویی تزئینات و پرداخت بیشتری در قالب نظم و تقارن دارد به طور کلی کادربندیهای مربع شکل، پوشش ائمه، زیبایی آرمانی و عدم واکنش احساسی در چهره شخصیتهای مثبت، نحوه طراحی پوشش چهره امام حسین (ع)، جهت قرارگیری پیکره ها و ترکیب بندی قطری در اغلب تصاویر نسخ مشترک است.