سحر طوفان

معماری را در کل می توان لباسی به قامت زندگی در نظر گرفت و طبعاً متناسب با هر کیفیت از زندگی، باید لباسی متناسب با آن قامت پدید آورد. پس با توجه به تحولاتی که در کیفیت زندگی اتفاق می افتد، باید انتظار داشت که در کیفیت معماری هم تغییراتی ایجاد شود. دگرگونی سبک زندگی در طول دوره های تاریخی مختلف و ارتباط مستقیمی که میان آن با شکل و فرم مسکن وجود دارد، امکان مطالعه و بررسی سیر تاثیر آن بر خانه را در دوره های مختلف تاریخی را فراهم میکند. این پژوهش به دنبال یافتن عوامل موثر بر تغییر سازمان فضایی خانه های تبریز از طریق مطالعه سیر تغییر تحول سبک زندگی در دوران معاصر می باشد. روش کار این پژوهش شیوه توصیفی-تحلیلی است. که بخش نخست پژوهش با مطالعات کتابخانه ای، ادبیات موضوع و در فاز بعدی با مطالعات میدانی و برداشت نمونه های موجود در شهر تبریز از دوره ی اوایل انقلاب و معاصر می باشد، بدست آمده است. در نهایت بر اساس مصاحبه و پرسشنامه ، داده هایی بدست می آید که تاثیر سبک زندگی بر ساختار کالبدی مشخص می کند. نتایج حاصله نشانگر این هستند که دگرگونی سبک زندگی ارتباط مستقیمی بر کالبد خانه دارد و عدم شناخت و مطالعات کافی در این زمینه باعث شده است که در دوره های اخیر خانه ها متناسب با زندگی کاربران نباشد.

از محیط به معنای احاطه کننده، دربرگیرنده، جای زندگی آدمی اعم از کشور، شهر، جامعه یا خانواده یاد شده است. اثرات زیستگاه و محیط جغرافیایی بر رفتار انسان قابل چشم پوشی نیست. هنگام سخن گفتن از تحلیل محیط، درحقیقت به جست وجوی سامان دهی روابط بین رفتارها و محیط پرداخته می شود. یکی از روش های بررسی پارادایم های زیستی، رویکرد زیست الگو است؛ زیست الگو دانش کاربردی است که راهکارهای حل مسائل انسانی را از بررسی طرح ها، سیستم ها و فرایندهای طبیعی الهام می گیرد. هدف کلی تحقیق، بررسی و ارزیابی پارادایم های زیستی در معماری مجموعه تخت سلیمان باتوجه به شرایط اقلیمی منطقه است. در این پژوهش، نگارندگان با استناد به منابع، اسناد و مدارک به مطالعه و تحقیق پرداخته اند. روش تحقیق این پژوهش برمبنای روش کلی توصیفی تفسیری و همچنین، روش تحلیلی اکتشافی شکل گرفته است. نگارندگان در این نوشتار با استفاده از نرم افزار تحلیلی AHP به تجزیه وتحلیل یافته ها پرداخته اند. کمبود اطلاعات درمورد مجموعه حاکی از بی توجهی به فرهنگ و هویت ملی است. مقاله حاضر سعی دارد این مسئله را درحد توان احیا نماید؛ چراکه این مکان واجد پتانسیل های گوناگونی به لحاظ تاریخی و فرهنگی برای جذب توریست خارجی و گردشگر داخلی است. اثر تاریخی تخت سلیمان نمودی از میراث شکل گیری تمدن و به مثابه ظرفی مملو از ارزش های طبیعی، فرهنگی، تاریخی و اجتماعی است.

یکی از عوامل مؤثر در پیدایش منظر دیداری–شنیداری شهرها، تعامل بین شهر، شهروند و موسیقی خیابانی است که در بستری به نام پیاده راه شکل می گیرد. در تحقیق حاضر که به روش توصیفی–تحلیلی و با تکیه بر نظریه «سینومرفی» تهیه شده است؛ نویسندگان باهدف دستیابی به چرایی و چگونگی شکل گیری این نوع منظر دیداری- شنیداری به بررسی هنر موسیقی خیابانی در پیاده گذرهای شهر تهران می پردازند. برای این منظور با حضور در میدان تحقیق و مشاهده رفتاری افراد فعال در این حوزه هنری مسائلی چون زمان و مکان استقرار، تعریف محدوده، انتخاب موقعیت، نوع موسیقی و ادوات مورد استفاده، نوع پوشش و هویت هنرمندان را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهند. بررسی یافته ها در محدوده تحقیق نشان می دهد رفتار و واکنش شهروندان در مواجهه با موسیقی خیابانی تحت تأثیر پیوندهای سینومرفیک به سه شکل «ترغیب و تشویق»؛ «سازگار» و «خنثی» نمود پیدا می کند. به گونه ای که رفتارهای مثبت با تأثیر در تداوم این فعالیت در یک بستر مناسب و تثبیت جایگاه موسیقی خیابانی موجب ارتقای کیفیت منظر دیداری- شنیداری در شهر شده و تعاملات اجتماعی بین مردم و محیط را افزایش می دهد. 

بناهای مذهبی از عرصه های مهم و تأثیرپذیر از چالش های هویتی و فرهنگی است. هدف این پژوهش، شناسایی و علت یابی چالش های فرهنگی حاصل از پدیده شهرنشینی و بازنمود آن ها بر معماری ابنیه مذهبی شهر تهران در دوره پس از انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، استراتژی تحقیق کیفی، با روش پدیدارشناسی و با رویکرد هرمنوتیکی بوده و روش نمونه گیری(افراد) غیرتصادفی گلوله برفی بوده و روش انتخاب بناهای مذهبی غیراحتمالی می باشد. یافته ها حکایت از مهاجرت های بی رویه در طول دوره قبل و پس از انقلاب اسلامی در ایران، و متعاقب آن شکل گیری روند افزایشی شهرنشینی می باشد که در قالب مضامین اصلی، چون: ناهمگونی فرهنگی، تقابل فرهنگی و فلسفی، آشفتگی فرهنگی، تکثر فرهنگی و فقدان و بازتولید فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت که موجب بروز بحران-های هویتی و فرهنگی و بازنمود آن بر معماری ابنیه مذهبی شهر تهران شده است. نتایج تحقیق، نشان می دهد در برخی از بناهای مذهبی تهران در دوره پسا انقلاب اسلامی و در اثر بروز این چالش ها چهره ای نامطلوب و آشفته و مغایر با فرهنگ دینی و بومی از آن ها به نمایش گذاشته است. جهت مهار بحران هویت معماری و چرخش به سمت و سوی طراحی معماری پایدار و دارای هویت در محدوده مورد مطالعه راهبردهایی از قبیل: تعادل، تولیدمحوری، انسجام، هویت مکان، سنت گرایی، تنوع جمعیتی، مشارکت اجتماعی و فرهنگ سازی پیشنهاد شد.

یکی از ابعاد جلوه گری ثقافت غنی ایرانیان، باغ و بوستان ایرانی است که با تمام ظرافت خود از دیرباز تا اکنون، به عنوان یکی از میراث ماندگار تاریخ در ایران و جهان، منبع الهام برای هنرمندان بوده است؛ و گونه های متفاوت هنر همواره توجه خاصی به بازنمایی و توصیف باغ و گلشن داشته اند به طوری که در ادبیات، نقاشی، قالیبافی و سایر هنرها جلوه هایی از آن عیان است. و مینیاتور قصه گوی ایرانی، یکی از آن جولانگاه های بصری است که حضور معماری و هویت این مرز و بوم را با سوژه هایی عامی و شاهانه در دنیای پر نقش و نگار و در فضا و منظری روح پرور با اقتباس از پردیس ها ثبت نموده است. نگارگری بازتابی واقع گرایانه از هویت و اصالت باغ ایرانی است و هر نگاره در مکاتب مختلف، بازنمود بخشی از هنر معماری باغ ایرانی است. که در این نوشتار بر مبنای آثار موجود و به روش تطبیقی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسناد و مدارک مرتبط، به تحلیل موضوع پرداخته شده است. که هدف از این پژوهش بررسی ساختاری و مفهومی و وجوه مشترک پردیس ایرانی و نگارگری است؛ زیرا پیوند میان هنر مینیاتور و باغ ایرانی از چشم اندازهای معماری منظر ایرانی غیر قابل انکار است و فرضیه این پژوهش گواه تاثیرپذیری هنر مینیاتور از فردوس و باغسازی ایرانی است که در نهایت ارتباط معنادار عناصر موجود در نگاره ها و معماری باغ ایرانی مشهود و قابل درک است.

استان گیلان به دلیل بارندگی ها و شرایط اقلیمی دارای پل های متعددی از دوره های تاریخی گذشته است. هدف پژوهش، گونه شناسی و شناخت عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری پل های تاریخی صفویه و قاجاریه استان گیلان است. پژوهش درصدد پاسخگویی به سؤالات ذیل است؛ کدام عوامل در شکل گیری گونه های مختلف پل های صفویه و قاجاریه استان گیلان مؤثر بوده اند؟ پل های صفویه و قاجاریه گیلان دارای چه تفاوت هایی از منظر؛ سازه ، هندسه، نوع قوس ، مصالح و تزئینات معماری با یکدیگر هستند؟ بر این اساس در این پژوهش، ابتدا برمبنای مطالعات کتابخانه ای مشخصات 15 پل تاریخی عصر صفویه و قاجاریه استان گیلان جمع آوری و در گام بعدی بر مبنای مطالعات میدانی عوامل مؤثر بر شکل گیری پل ها موردبررسی و جهت انجام تحلیل های هندسی پل ها از روش های ترسیم دستی و نرم افزارهای: فی ماتریکس حرفه ای و تقسیمات طلایی آتریس استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است؛ اشتراکات مذهبی، اقتصادی، توسعه روابط سیاسی ایران با غرب و سپری نمودن اوقات فراغت شاهان صفوی عمده ترین عوامل شکل گیری پل های صفویه بوده است. پل های صفویه دارای 3 گونه مختلف؛ پل یک دهانه ای، دو دهانه ای و چهار دهانه ای هستند، استفاده از قوس پنج او هفت تند و کند، کانه پوش های متعدد، آجرکاری برجسته، وجود فضای اتراق، پشت بند دایره ای شکل، شیب بندی دومرحله ای و فرم پایه ها به صورت مستطیل و فرم موج شکن ها به صورت اشکال دایره ای لوزی امری رایج در پل های صفویه گیلان هستند. مهم ترین عوامل شکل گیری پل های قاجاری عبارت اند از؛ کنترل رابطه و کاهش تنش میان غرب و ایران، اقتصاد و ایجاد ارتباطات درون شهری و روستایی است. پل های قاجاری دارای 3 گونه مختلف؛ پل های یک دهانه ای، یک دهانه مرکزی و دو طاق جانبی و پل یک دهانه مرکزی و چهارطاق جانبی هستند. استفاده از قوس با ابعاد کوچک، آجرکاری عقب نشسته، شیب بندی یک طرفه و به کارگیری فرم دایره ای در موج شکن، پشت بندها و فرم مستطیل در پایه ها و عدم وجود فضای اتراق، میل راهنما و کانه پوش ها امری رایج در پل های قاجاری استان گیلان است.

ایده تعمیق در طبیعت و توجه به نحوه رشد و شکل گیری پدیده های زیستی بجای تقلید از لایه های سطحی و شکلی، سابقه ای طولانی دارد. لیکن در عمل، توانایی علمی و فنی کافی برای اجرای آن وجود نداشته است. شاید بتوان دلیل آن را انتخاب سطحی موضوعات پیچیده و غیر قابل احاطه به لحاظ ضعف در زمینه های علمی و یا نبود امکانات فنی برای اجرا دانست. حال با عنایت به تحولات فنی و علمی در چند دهه اخیر امکان پذیری چنین رویکرد ماهیتی، دور از ذهن نمی باشد. ظهور نظریات و روش های رایانشی نوین بر گرفته از سیستم های زیست شناختی، در طی چند دهه اخیر، تعمیق در اصول و قواعد فرآیند تولید فرم را امکان پذیر نموده است. هدف مقاله حاضر بررسی چگونگی الگو سازی از فرآیندهای رشد و شکل گیری پدیده های زیستی در روشمند سازی فرآیند تولید فرم در حوزه معماری می باشد. یکی از الگوهای مطرح در فرآیند رشد پدیده های زیستی، الگوی رشد دیفرانسیلی می باشد. روش تحقیق در پژوهش پیش رو، بصورت توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسناد و مدارک، گردآوری شده اند. پس از مرور سوابق نظری و عملی رایانشی ملهم از اصول زیست شناختی و بررسی سیر تکوینی آن ها، با استفاده از روش تحقیق شبیه سازی با راهبرد استدلال منطقی، الگوی رشد دیفرانسیلی، در یک فرآیند تولید فرم معماری مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت. به نحوی که طی یک آزمایش شبیه سازی، مدلی از الگوهای رشد در تولید فرم رایانشی ارایه گردید. نتایج آزمایش ها نشانمی دهد که شبیه سازی الگوریتمیک الگوهای رشد و شکل گیری پدیده های زیستی از مجرای رایانشی، در خلق روش های نوین فرآیند تولید فرم معماری می تواند مؤثر واقع گردد. 

ظهور نظریات و روش های رایانشی نوین برگرفته از سیستم های زیست شناختی، در طی چند دهه اخیر، تعمیق در اصول و قواعد فرآیند تولید فرم را امکان پذیر کرده است. فرآیند الگوبرداری و الگوسازی، امروزه فراتر از حوزه شکلی بوده و مجموع دانشی که در نحوه شکل گیری اجزاء زیستی وجود دارد به حوزه ارزشمند برای تولید الگو تبدیل شده است. چنین الگوبرداری نوینی از طبیعت، در مسیری تحت عنوان طراحی الگوریتمیک یعنی خدمت گرفتن رایانش به عنوان ساختار اصلی فعالیت های رایانه، از طریق الگوریتم ها و کد ها و برنامه ها، معادل آنچه در طبیعت به عنوان ژنوم شناخنه شده است میسر می گردد. در این پژوهش هدف عمده بر روی ارائه چارچوبی مشخص و روشی نظام مند از نقش سیستم های زایشی در تولید فرآیندی فرم معماری می باشد. برای این منظور با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به استناد تحقیقات کتابخانه ای، به مطالعه، دسته بندی و توصیف ویژگی ها و مکانیسم سیستم های زایشی و مقایسه توانمندی هریک از آنها در تولید فرم پرداخته شده است نتیجه اینکه سیستم های زایشی با الهام از اصول زیست شناختی شکل گیری پدیده ها، در مسیر الگوریتمیک، نقش عمده ای در  تولید فرآیندی فرم معماری، می تواند داشته باشد. اهداف پژوهش: مطالعه مکانیسم های سیستم های زایشی. بررسی نقش سیستم های الگوریتمیک در فرایند تولید فرم معماری. سؤالات پژوهش: سیستم های زایشی چه مختصاتی دارند؟ چگونه می توان از سیستم های زایشی در فرایند تولید فرم معماری استفاده کرد؟

مکان های سوم به کمک ویژگی های خود باعث ایجاد پایداری و افزایش تاب آوری در شهرها می شوند. آن ها در مواقع بحران قابلیت حمایتگری بالایی دارند و در پایداری اجتماعی جامعه اثرگذار هستند. زمانی که بحران به وجود آمده باعث ایجاد اختلال در نقش حمایتی مکان سوم شود پتانسیل کمک های مردمی و اتحاد در مقابل بحران کاهش پیدا می کند. شیوع ویروس کووید19 نمونه ای از این بحران است که با توجه به محدودیت های اجباری همراه خود علاوه بر مشکلات سلامتی تحمیل شده بر یک جامعه می تواند باعث تضعیف پایداری اجتماعی شود. کافه ها نمونه ای ملموس از مکان های سوم هستند که باهدف آسیب شناسی پاندمی کووید19 بر پایداری اجتماعی شکل گرفته به واسطه آن ها, در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پنج مؤلفه تضعیف اقتصاد، ترس از بیماری، کم شدن تعاملات اجتماعی، کم شدن حس مکان و کم شدن قابلیت دسترسی بر تضعیف پایداری اجتماعی به دلیل کووید19پرداخته شد. روش پژوهش  توصیفی_تحلیلی و همبستگی است. پرسشنامه در طیف لیکرت طراحی شده و از نرم افزار و AMOSE و روش معادلات ساختاری تحلیل برای تحلیل داده ها استفاده شده است . تعداد نمونه های قابل استفاده با توجه به فرمول کوکران و جدول مورگان 392 نمونه است. نتایج پژوهش نشان داد ترس از بیماری با اطمینان 99 درصد با ضریب استاندار 468/0 درصد بیشترین تأثیر را در کم شدن پایداری اجتماعی دارد. همچنین دو مؤلفه کم شدن تعاملات اجتماعی و کم شدن قابلیت دسترسی با اطمینان 95 درصد به ترتیب با ضریب استاندارد 160/0 و 056/0 درصد بعد از مؤلفه ترس از بیماری، بیشترین تأثیر مستقیم را در تضعیف پایداری اجتماعی شکل گرفته به واسطه کافه ها در شهر تبریز دارند. تأثیر مؤلفه های حس مکان با ضریب 236/0- به واسطه تأثیر بر ترس از بیماری و اقتصاد با ضریب تأثیر 067/0  با تأثیر بر تعاملات اجتماعی بر پایداری اجتماعی شکل گرفته در کافه ها به صورت غیرمستقیم است.

باگذشت قرن ها و تحول شکل زندگی بشر، فضای سبز همچنان همانند عنصری جدایی ناپذیر از زندگی انسان قلمداد می شود. فضاهای سبز در معماری ایران همیشه مورد توجّه بوده و می توان گفت هیچ بنایی احداث نمی شده مگر آن که سامان دهی و شکل گیری صحیح فضاهای سبز آن نیز مدنظر معمار بوده است. اهمیت استفاده از عوامل طبیعی در معماری امروزه و نیاز به ایجاد پایداری اکولوژیک میان طبیعت و مصنوعات بشری حداکثر استفاده از عوامل محیطی و طبیعی در معماری جزء ارکان پایداری در این زمینه می باشد. در این پژوهش توصیفی به بررسی جایگاه فضای سبز به عنوان عنصر حیاتی در زندگی بشر پرداخته شد. در گام نخست به مطالعه و شناخت تأثیرات حاصل از فضای سبز بر زندگی انسان پرداخته شد که نتایج نشان دهنده تأثیرات بسیار تعیین کننده ای است که عبارت اند از: تأثیرات روان شناختی- تأثیرات جامعه شناختی و تأثیرات فرهنگی. در ادامه، برخی مجتمع های مسکونی آپارتمانی در پروژه های موفق در مسابقه معمار از سال 93-1399 مورد پژوهش قرار گرفت.

غرب ایران در هزاره اول قبل از میلاد سرشار از رخدادهای تاثیر گذار در زمان حکومت های آشور و اورارتو بود. در این میان نیاز به دفاع از سرزمین، ماناها را مجبور به ساخت بناهای مستحکم برای جلوگیری از غارت و تخریب کرد. در این زمان، سازه ای بزرگ در محلی موسوم به (تپه زیویه) ایجاد شد که از طرف محققین به عنوان (قلعه) یا (کاخ - دژ) معرفی شده است. در تحقیق حاضر که با روش، تحلیلی - تطبیقی و روش وزن دهی انجام می شود، در تلاش هستیم وزن تاثیرگذاری هریک از این فاکتورها را در معماری قلعه زیویه مشخص کنیم تا ضمن شناخت تخصصی این اثر معماری فاخر، ویژگیهای جغرافیایی انسانی - طبیعی منطقه زیویه شهرستان سقز را بشناسیم و از این داده ها در طراحی آثار مخصوص این منطقه استفاده نماییم. برای انجام این کار برداشت های میدانی از پلان معماری انجام گرفته است. در نهایت با استفاده از نظرات متخصصین فاکتورها وزن دهی می شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ترکیبی از فاکتورهای جغرافیای طبیعی و انسانی بر مکانیابی، طراحی و معماری زیویه تاثیر گذار بوده که از میان عوامل طبیعی، توپوگرافی و اختلاف ارتفاع حایز رتبه اول و از میان عوامل انسانی، فاکتور امنیت بیشترین وزن را داشته است.

مکان های سوم  نمونه ای موفق از مکان های عمومی هستند که به دلیل ویژگی های خاص خود نقش مهمی در کیفیت زندگی شهری دارند. تأمین محیطی با توانایی شکل دهی و تقویت تعاملات اجتماعی یکی از نقش های مهم مکان سوم است. هر چه جامعه تعاملات اجتماعی بیشتر و مؤثرتری داشته باشد، سالم تر و پویاتر خواهد بود؛ بنابراین توجه به ایجاد و شکل دهی اصولی مکان های سوم که کافه ها نمونه بارزی از آنها هستند، ضروری به نظر می رسد. نمونه ها براساس نظرسنجی آنلاین انتخاب شده اند. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ شیوه، همبستگی است. شیوه جمع آوری اطلاعات مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و منابع آرشیوی است. هدف از این پژوهش بررسی هشت ویژگی عمومی بیان شده برای مکان های سوم در نمونه های مطالعاتی و واکاوی تأثیر آنها بر تعاملات اجتماعی شکل گرفته در بستر مورد مطالعه است. ابتدا به کمک منابع آرشیوی، مشاهده و نقشه برداری رفتاری مکان محور نمونه ها مورد مطالعه قرار گرفت. سپس از مدل معادلات ساختاری و ابزار پرسشنامه طراحی شده در طیف لیکرت و براساس یافته های پژوهش استفاده شده است. نتایج نشان می دهند، حریم ها و فواصل در تعاملات اجتماعی تأثیرگذارند. ویژگی های مکان های سوم در کافه های مورد مطالعه وجود دارند و بر تعاملات اجتماعی اثرگذارند اما میزان ظهور آنها متفاوت است. چهار ویژگی گفت وگو به عنوان فعالیت اصلی، جو صمیمی، دسترسی و امکان سکونت و مشتری ثابت به ترتیب بیشترین تأثیر را در تعاملات اجتماعی دارند. سایر ویژگی ها با اثرگذاری بر این چهار ویژگی به صورت غیرمستقیم در تعاملات اجتماعی شکل گرفته در کافه های مورد مطالعه نقش دارند.

اندیشه به عنوان زبانی مشترک از ابتدا در پس معماری این سرزمین دیده می شود، از این رو صاحب نظران بسیاری در پی تبیین و تجلی زبان مشترک در آثار معماری بوده اند. در هر دوره از تاریخ شاهد ظهور بناهای جدیدی هستیم، که با حفظ الگوهای دوره های قبلی سعی بر تداوم اندیشه، به شکلی مناسب تر از قبل می باشند. در این میان، مجموعه های مذهبی بیشترین سهم از معماری این سرزمین رابه خود اختصاص داده اند. این پژوهش برآن است تا با بررسی مجموعه های مذهبی قرن 7- 9 ه. ق. شهر تبریز،اندیشه و زبان مشترک معماری ایرانی اسلامی را تبیین نماید. تحقیق بر اساس روشی ترکیبی شامل تاریخی تفسیری وراهبرد کلی توصیفی تحلیلی پیش رفته و نتایج حاکی از آن است که معماری ایرانی اسلامی بر اساس تداوم اندیشه شکل گرفته که این اندیشه بشکل زبان مشترک و الگو در آثار دیده می شوند که نشأت گرفته از مفاهیم معنایی- انتزاعی و عملکردی- ظاهری می باشند.

معماری از قدیمی ترین هنرهای ایرانی محسوب می شود و جایگاه ویژه ای در تاریخ و مطالعات هنر دارد. آثار معماری باستانی ایران و ابنیه سنتی و اسلامی بخش عمده ای از گنجینه ی ارزشمند فرهنگ و هنر جهان را دربرمی گیرد. اماکن معماری همواره از جمله نقوش چشم نواز در طراحی پول ایرانی بوده و نقش هویت محور در تعریف اسکناس های ایرانی را داشته است. اصلی ترین هدف مقاله تدقیق و تحقیق برروی نگاره های معماری عرضه شده از طریق اسکناس های ایرانی است. مقاله به دنبال یافتن پاسخ سؤالات ذیل است:۱- بیان تصویری چگونه می تواند در طراحی اسکناس یک کشور برای نمایش مفاهیم و معیارهای ارزشی نقش داشته باشد؟۲-نگاره های معمارانه در تعریف اسکناس یک کشور چگونه می تواند در تبادلات فرهنگی موثر باشد؟ روش تحقیق اتخاذ شده در این پژوهش روش تحقیق تحلیل محتواست. ابزار گردآوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه ای است. تصاویر، مستندات و اطلاعات مرتبط با نوشتار از طریق کتب، مقالات و سایت های اینترنتی و آرشیوهای مربوطه جمع آوری شده اند. جامعه آماری شامل اسکناس های چاپ شده بعد از انقلاب درکشور ایران و روش نمونه گیری غیرتصادفی و به شکل نمونه گیری هدفمند بوده که با مطالعه روی تک تک نمونه ها به توصیف، تشریح و تحلیل آنها پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق گویای ارتباط عمیق اعتقادات دینی و سیاستگذاری کلان حکومت در انتخاب تصاویر معماری های باستانی،سنتی و معاصر ایران در ترکیب بندی ساختمان اسکناس ایرانی است. بیشترین نگاره های مورد استفاده، مربوط به آرایه های معماری اسلامی و تصویر معماری حرم رضوی است. مهم ترین نتیجه این مقاله نمایش تفکر متعالی ایرانیان در قالب خلق آثار فاخر معماری، کاربرد اجزا نمادین معماری ایرانی و تأکید بر آرایه ها و موتیف های معمارانه در تنظیم و طراحی اسکناس های دوره انقلاب اسلامی ایران بوده و باستفاده از نگاره های مورد استفاده در اسکناس ها بر تعمیم و گسترش همان اندیشه ی عالی در جهان تلاش می کند.

معماریایراندر سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اینپرسشرا بهوجود می آورد که چه عوامل و چالش های فرهنگی در این دوره، میراث حکومت عصر پهلوی و تداوم چالش های فرهنگی در آن دوره است و معماریدوره جمهوری اسلامی دارای چه مؤلفه ها و ویژگی هایی است؟ روش تحقیق در این پژوهش، اتخاذ استراتژی تحقیق کیفی با روش پدیدارشناسی و با رویکرد تفسیری (هرمنوتیکی) است و سعی دارد تا بابهره گیری از این روش به درکی عمیق تر ازآنچه تاکنون بوده است برسد. هم چنین از روش نشانه شناسی نیز بهره گیری شده است. مرحله ی تحلیل نیز به روش پدیدارشناسی توصیفی است. یافته هاحکایتاز اثرگذاریوابستگی به غرب، جهانی سازی، تعارض سنت و مدرنیته و ارزش هایحاکم بر فرهنگ ایرانی و تباین آن با بخشی از ارزش های فرهنگی غرب دارد و از تأثیر متقابل معماری و فرهنگ بر هممی گوید. نتیجه نهایی پژوهش، دربردارنده مفروضات شخصیو مبانی فلسفی ای است که تفسیر از آن منتجشده است.معماریایراندر سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اینپرسشرا بهوجود می آورد که چه عوامل و چالش های فرهنگی در این دوره، میراث حکومت عصر پهلوی و تداوم چالش های فرهنگی در آن دوره است و معماریدوره جمهوری اسلامی دارای چه مؤلفه ها و ویژگی هایی است؟ روش تحقیق در این پژوهش، اتخاذ استراتژی تحقیق کیفی با روش پدیدارشناسی و با رویکرد تفسیری (هرمنوتیکی) است و سعی دارد تا بابهره گیری از این روش به درکی عمیق تر ازآنچه تاکنون بوده است برسد. هم چنین از روش نشانه شناسی نیز بهره گیری شده است. مرحله ی تحلیل نیز به روش پدیدارشناسی توصیفی است. یافته هاحکایتاز اثرگذاریوابستگی به غرب، جهانی سازی، تعارض سنت و مدرنیته و ارزش هایحاکم بر فرهنگ ایرانی و تباین آن با بخشی از ارزش های فرهنگی غرب دارد و از تأثیر متقابل معماری و فرهنگ بر هممی گوید. نتیجه نهایی پژوهش، دربردارنده مفروضات شخصیو مبانی فلسفی ای است که تفسیر از آن منتجشده است.

محراب مساجد اهمیت نمادین و کالبدی در معماری اسلامی دارد. محراب های قرن هفتم تا اواسط قرن هشتم هجری مقارن با دوره ایلخانی از ارزش و اعتبار خاصی برخوردار بوده و زیباترین و نفیس ترین آرایه ها و کتیبه ها را در خود جای داده اند. مساجد جامع تبریز و مرند از مهم ترین بناهای مذهبی تاریخ معماری و در زمره ی بهترین نمونه های برجای مانده در زمینه تزئینات ایلخانی در منطقه آذربایجان هستند. این مقاله با هدف شناخت بخشی از هنر ایرانی اسلامی، سعی در بررسی آرایه های تزئینی محراب مساجد جامع تبریز و مرند دارد.  شیوه ی پژوهش در این مقاله روش تحقیق تطبیقی بوده و شامل بررسی ترکیب بندی کالبدی و تزئینات محراب در هر دو مسجد می باشد. در نمونه های مورد بررسی مفهوم تداوم در نقوش اسلیمی و هندسی گچبری ها از دوره سلجوقی تا دوره ایلخانی به صورت آژده کاری های شش ضلعی و استفاده از گل رزت نمودار است. وجود یک فرم تزئینی قرینه در گچبری دو گوشه کتیبه نوشتاری محراب مسجد جامع تبریز باعث انقطاع متن شده و با نوشتار یکپارچه و زاویه دار متن در محراب مسجد جامع مرند تفاوت محسوسی دارد. انتخاب و نمود هنرمندانه ی آموزه های اسلامی مبتنی بر خلوص نیت در کتیبه ها نمایشی از محوریت دین در دوره ایلخانی است. پارادایم وحدت در کثرت، علی رغم تفاوت تناسبات در تعریف کالبدی محراب ها، تنوع موتیف های مورد استفاده در کتیبه ها، ساختار متفاوت تدوین و طرح محراب ها با توجه به ابعاد پهنه پیشانی، فرم طاق نماها و ستون نماها، به شکل حسی واحد در ادراک مکان محراب در هر دو مسجد مشهود است. مهم ترین دلیل دریافت حسی فضای محراب به صورت یکسان و متشابه در هر دو مسجد به تاثیرگذاری شاخص بصری مصالح گچی، شاخص معنوی مفاهیم قرآنی و شاخص فرامرزی خط کوفی عربی معطوف می شود.

هدف این پژوهش ارزشیابی ناکارآمدی برنامه ی آموزشی کارشناسی رشته ی مهندسی معماری و تعیین میزان مطلوبیت سرفصل ها با رویکرد راهبردی برای جوابگویی هر چه بیشتر به نیازهای ضروری، واقعی و صالح جامعه در جهت ساماند هی وضعیت ساختار آموزش معماری با تبیین آسیب ها و گسستگی های میان آموزش های نظری و عملی در جهت رسیدن به اهداف این رشته در ایران است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و متخصصان رشته معماری است، که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و غیراحتمالی در دسترس 67 نفر بعنوان نمونه انتخاب شد و از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که دارای 37 سؤال و 5 مؤلفه اثربخشی درونی، اثربخشی بیرونی، اثربخشی نهانی، پیوند نظریه و عمل و نیازها و اهداف بازنگری می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده کردیم. با توجه به نتایج در برنامه های بازنگری شده اخیر هیچ کدام از نیازها برآورده نشده اند و لزوم بازنگری مجدد برنامه درسی آموزش کارشناسی معماری ایران با ضرورت توجه به پیوند نظریه و عمل در چارچوب توسعه دانش معماری در مرتبه اول و در نظر گرفتن نیازهای ضروری، واقعی و صالح جامعه در برنامه بازنگری در جهت رسیدن به اهداف که در مرتبه دوم ضرورت می باشد وجود دارد که در این راستا پیشنهادانی ارائه شده است.

نقوش مهم ترین و سریع ترین راه انتقال مفاهیم و عامل برقراری ارتباط بین انسان ها هستند و سهم قابل توجهی در طراحی سکه های ایرانی از دوره باستان تاکنون داشته اند. هدف اصلی نوشتار تدقیق روی ساختمان تصویری سکه های ایرانی ضرب شده بعد از انقلاب اسلامی است. روش تحقیق این پژوهش، روش تحلیل محتوا بوده که با استعانت از نشانه شناسی پیرس به مطالعه تصاویر رو و پشت ۴۴ عدد سکه ی ایرانی ضرب شده بین سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۸ به بررسی نظام مند، عینی و کیفی پیام های تصویری می پردازد. یافته های تحقیق بیانگر ارتباط معنادار تفکر متعالی اسلامی حاکم با گزینش نقوش با مضمون موضوعات ملی و دینی، هم چنین ترکیب هنرمندانه آنها با مشخصات گیاهی، طبیعی، اسطوره ای، آرایه ای و معماری در تعریف صورت سکه ایرانی است. می توان نتیجه گرفت این سکه ها علاوه بر ارزش های ریالی در قالب سرمایه ی نمادین اقتصادی، به جهت برخورداری از پشتوانه ی اندیشه ای غنی در انتخاب نقوش، واجد تعریف ارزشی، به صورت سرمایه ی نمادین فرهنگی و اجتماعی نیز هستند.

پژوهش حاضر به تحلیل رابطه متقابل بین پیکربندی فضایی، عمق فضا، روابط فضای معماری در ادراک حریم، جهت شناسایی الگوی پنهان و ساختار اجتماعی ارتباطات در یکی از مجتمع های مسکونی معاصر در تبریز، می پردازد. "عمق"، "هم پیوندی" از پارامترهای بسیار مهم در ادراک حریم می باشند که به کمک ترسیم نمودارهای توجیهی و خروجی متغیرهای عددی در نرم افزار تخصصی نحو فضا مورد مطالعه قرار گرفته اند. تکنیک نحو فضا در واقع بررسی ارتباط هر واحد فضایی در یک مجموعه در فضای هم جوار است که می توان با شناخت ساختار اجتماعی ارتباطات اجزا باهم، به الگوی فعالیت های نظام یافته و بار معنایی و روابط فضایی دست یافت. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی با روش تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع استدلال منطقی می باشد که در تدوین چارچوب نظری از روش کیفی و در تحلیل نقشه ها و مدلسازی، از روش کمی استفاده شده است. نتایج تحقیق بر روی 11 نوع تیپ پلان متفاوت از واحدهای مسکونی این مجتمع، نشان از وجود ارتباط بین روابط فضای معماری و پیکر بندی کالبد معماری و عمق فضایی در تعریف حریم دارد، همچنین می تواند ارتباطات مناسب فضایی را برای دستیابی به حریم بیشتر جهت استفاده در طراحی پلان مجتمع های معاصر را، مشخص نماید.