حانیه اسماعیلی ماهانی

هدف این پژوهش بررسی نقش فعالیت های پژوهشی و یادگیری فعال در توسعه شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان بود. جامعه آماری را دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان/ پردیس شهید باهنر کرمان (دخترانه) در دو مقطع کاردانی و کارشناسی و ده رشته تحصیلی تشکیل می داد که نمونه موردنظر به تعداد 248 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسش نامه استفاده شد: پرسش نامه فعالیت های پژوهشی نیمی و نوگی (2014)، پرسش نامه یادگیری فعال (نیمی، 2002) و پرسش نامه شایستگی های حرفه ای نیمی (2012). همسانی درونی پرسش نامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی سازه آنها از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه ها از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که فعالیت های پژوهشی و دو مؤلفه آن (سواد پژوهشی و پژوهش درباره حرفه معلمی) به صورت مستقیم و غیرمستقیم (از طریق یادگیری فعال) منجر به توسعه شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان می شوند. همچنین نتایج بیانگر این است که پژوهش درباره حرفه معلمی نسبت به سواد پژوهشی نقش تعیین کننده تری در یادگیری فعال و توسعه شایستگی های حرفه ای دانشجومعلمان ایفا می کند. سرانجام، نتیجه گیری شد که مطالعات و فعالیت های پژوهشی می توانند به عنوان مسیری برای تعمیق یادگیری حرفه ای و مهارت های قرن بیست و یکم عمل کنند.

هدف این پژوهش تعیین و اولویت بندی عوامل سازمانی موثر بر توسعه حرفه ای اعضا هیئت علمی می باشد. روش پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده ها، آمیخته اکتشافی است. در بخش کیفی برای تعیین عوامل سازمانی تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای، 34 پژوهش داخلی و خارجی با استفاده از روش فراترکیب شناسایی و مورد بررسی قرار گرفتند و بر این اساس ابزار گردآوری داده ها تهیه گردید، روایی ابزار با استفاده از روایی سازه و پایایی آن با آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. سپس جهت تعیین اهمیت این عوامل در بخش کمی، ازنظر اعضا هیئت علمی و مدیران گروه های آموزشی دانشگاه شهید باهنر کرمان استفاده گردید (650=N). حجم نمونه در این بخش با استفاده از فرمول کوکران 242 نفر تعیین گردید که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. بر اساس نتایج فراترکیب، 15 مولفه سازمانی موثر بر توسعه حرفه ای اعضا هیئت علمی شناسایی شد که اهمیت آن ها ازنظر اعضا هیئت علمی و مدیران گروه های آموزشی نیز مورد تأکید قرار گرفت. این مولفه ها بر اساس ماهیت در پنج طبقه ساختار سازمانی، تکنولوژی، جوسازمانی، منابع سازمانی و استراتژی دسته بندی شدند؛ منابع سازمانی در بالاترین رتبه و عامل تکنولوژی در جایگاه پایین تری نسبت به سایر عوامل قرار گرفتند. به نظر می رسد 15 مؤلفه استخراج شده در این پژوهش می توانند نقش بسزایی جهت توسعه حرفه ای اعضا هیئت علمی ایفا نمایند لذا ضروری است در برنامه های توسعه مؤسسات آموزش عالی مورد تأکید قرار گیرند.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و برنامه های تغییر در دانشگاه هاست. این پژوهش با توجه به هدف کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه موردمطالعه شامل کارکنان سه نوع دانشگاه دولتی، آزاد و پیام نور در شهر کرمان جمعاً به تعداد 1231 نفر است. نمونه موردمطالعه با استفاده از روش نمونه گیری انتساب متناسب برابر با 556 نفر انتخاب گردیده است. ابزار های مورداستفاده شامل پرسشنامه برنامه های تغییر (منابع انسانی، ساختار، تکنولوژی، فرایند و نتایج) و پرسشنامه فرهنگ سازمانی رابینز می باشند. روایی ابزار با استفاده از روایی سازه و پایایی آن با دو روش همسانی درونی و مقدار t مورد ارزیابی و تأیید قرارگرفته است. نتایج بررسی داده ها نشان داده است که بین فرهنگ سازمانی و برنامه های تغییر در دو دانشگاه دولتی (88/0) و پیام نور (64/0) رابطه مثبت و معنادار قوی و بین این دو متغیر در دانشگاه آزاد رابطه معنادار نسبتاً ضعیفی (24/0) وجود دارد. مدلیابی معادلات ساختاری نیز جهت بررسی رابطه دو متغیر و ابعاد آن ها در کلیه دانشگاه ها نشان دهنده رابطه بسیار قوی (96/0) بین دو متغیر است. لذا به نظر می رسد درصورتی که برنامه های تغییر در دانشگاه ها سازگار با فرهنگ خاص آن دانشگاه طراحی و اجرا گردند به موفقیت آنان در فرایند اجرای برنامه های تغییر و کسب نتایج مناسب کمک خواهد نمود.

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی با تأکید بر نقش گروه های آموزشی بود. روش پژوهش آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی مقاله های مرتبط با توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی بود که از بین آنها 42 مقاله به عنوان نمونه انتخاب شد؛ ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی چک لیست بود. در بخش کمی، جامعه آماری مدیران گروه های آموزشی و اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان (667=N) و نمونه با روش انتساب متناسب به حجم 244 نفر بود. در بخش کیفی، 14 مؤلفه مؤثر بر توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی شناسایی شد که اهمیت آنها از نظر اعضای گروه نمونه در بخش کمی مورد تأیید قرار گرفت. این مؤلفه ها در دو طبقه عوامل مدیریتی حمایتی و فرایندی دسته بندی شدند. رتبه بندی مؤلفه ها با آزمون فریدمن (آماره فریدمن = 58/115 و 05/0p ) نشان داد که مشارکت اعضای هیئت علمی در تصمیم گیری، حمایت مدیریت و مهارت های پژوهشی بالاترین رتبه ها را به خود اختصاص داده اند؛ با توجه به نتایج پژوهش به نظر می رسد توجه به مؤلفه های شناسایی شده به عنوان پیش نیاز برنامه های توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی به صورت یک مجموعه در هم تنیده، زمینه لازم برای توسعه آنان در گروه های آموزشی را فراهم آورد؛ که این سرآغازی برای تغییر و تحول نظام آموزش عالی خواهد بود.

هدف از اجرای این پژوهش، تبیین تأثیر شایستگی های دانشجویان و جوسازمانی بر پیشرفت تحصیلی آنها با رویکرد چندسطحی بود. شایستگی های دانشجویان در سطح اول و جوسازمانی در سطح دوم مورد تحلیل قرار گرفت. روش پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش را دانشجویان (13000=N) و اعضای هیئت علمی در سمت مدیر گروه های مختلف آموزشی (57=N) دانشگاه شهید باهنر کرمان تشکیل می دادند. نمونه مورد مطالعه شامل 1140 دانشجو و 57 عضو هیئت علمی دانشگاه با روش تصادفی طبقه بندی، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه شامل شایستگی های میان فردی، شایستگی های سیستماتیک و شایستگی های کاربردی اسمعیلی ماهانی و همکاران (1395) و پرسشنامه جو سازمانی هالپین و کرافت (2000) بود. همچنین برای ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان معدل کل آنها بررسی شد. دامنه نوسان ضریب آلفای کرونباخ برای هر کدام از چهار مقیاس بین 55/. تا 84/0 قرار داشت. نتایج تحلیل چندسطحی تأثیر متغیرهای مورد بررسی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان با استفاده از ابزار مربوط نشان دهنده آن بود که جو دانشگاه در سطح دوم تحلیل بر میزان تأثیر شایستگی های دانشجویان بر پیشرفت تحصیلی آنها در سطح اول تأثیرگذار است.

 هدف این پژوهش تعیین و طبقه بندی شایستگی های عمومی موردنیاز برای موفقیت دانشجویان در زندگی علمی و حرفه ای است. روش پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده ها، آمیخته اکتشافی است. ابتدا برای تعیین شایستگی های عمومی، 43 پژوهش داخلی و خارجی به صورت هدفمند انتخاب و تحلیل محتوا شدند و بر این اساس ابزار گردآوری داده ها تهیه شد. سپس برای تعیین اهمیت این شایستگی ها، از نظرات مدیران گروه های آموزشی دانشگاه شهید باهنر کرمان که به صورت سرشماری انتخاب شدند، استفاده شد (57=N). بر اساس نتایج تحلیل محتوای پژوهش های داخلی و خارجی، 21 شایستگی برای موفقیت دانشجویان در زندگی علمی و حرفه ای شان شناسایی شد که اهمیت آنها از نظر مدیران گروه های آموزشی نیز مورد تأکید قرار گرفت. این شایستگی ها در چهار طبقه روش شناختی، میان فردی، سیستماتیک و کاربردی دسته بندی شدند که شایستگی های طبقه روش شناختی دارای بالاترین رتبه و شایستگی های طبقه کاربردی در جایگاه پایین تری نسبت به سایر طبقات قرار گرفتند. به طور کلی 21 شایستگی استخراج شده در این پژوهش می توانند نقش بسزایی در موفقیت علمی و حرفه ای دانشجویان ایفا کنند که ضروری است در برنامه های آموزشی و درسی مؤسسات آموزش عالی مورد تأکید قرار گیرند.